Лагом
Лагом е шведски и норвешки збор што значи „токму вистинската количина“.
Зборот може различно да се преведе како „умерено“, „во рамнотежа“, „совршено-едноставно“ и „погодно“ (во однос на износите). Додека зборовите како доволно и просечно сугерираат одреден степен на апстиненција, недостаток или неуспех, лагом ја носи конотацијата на соодветност, иако не мора да значи совршенство. Архетипичната шведска поговорка „ Lagom är bäst “, буквално „Вистинската количина е најдобра“, исто така е преведена како „Доста е добро како гозба“, или како „Има доблест во умерени количини“.
Етимологија
[уреди | уреди извор]Терминот потекнува од архаична дативна множинска форма на задоцнување („закон“), во овој случај не се однесува нужно на правосудното право, туку на правото на здравиот разум. Што значи „според законот“, поблизок превод би бил „според обичајот“ или „според здравиот разум“.Најраните потврди за зборот се од текстови од 17 век.
Вообичаена лажна етимологија тврди дека тоа е контракција на „ laget om “ („околу тимот“); според овој мит, фразата се користела во времето на Викинзите за да се прецизира колку медовина треба да се испие од рогот додека се пренесувал наоколу за секој да добие правичен дел.
Користење
[уреди | уреди извор]Лагом најчесто се користи како прилог, како во реченицата „Han är lagom lång“ (буквално „Тој е вистинската висина“). Тој може да се користи и како придавка: „Klänningen var lagom för henne“ („Фустанот беше токму за неа“), што би било еквивалентно на „Фустанот ѝ прилега“. Придавската форма никогаш не се флектира.
Културно значење
[уреди | уреди извор]Вредноста на „само доволно“ може да се спореди со идиомот „помалку е повеќе“, или да се спротивстави на вредноста „повеќе е подобро“. Поволно се гледа како одржлива алтернатива на акумулираните крајности на потрошуваштвото: „Зошто ми требаат повеќе од две? Det är [Тоа е] lagom "Може да се смета и како репресивно: "Не треба да си премногу добар, или премногу богат".
Со еден збор, се вели дека лагом ја опишува основата на шведската национална психа, онаа на консензус и еднаквост. Во последно време Шведска разви поголема толеранција за ризик и неуспех како резултат на тешката рецесија во раните 1990-ти години. Сепак, нашироко се смета дека е идеално да се биде скромен и да се избегнуваат крајности.
Поврзано
[уреди | уреди извор]- Златен пресек
- Приказната за трите мечки
- Математичка оптимизација, избирање не премногу високи, не премногу ниски вредности на влезните параметри со цел да се максимизира или минимизира целната функција