Дукасе де Монс
Дукасе де Монс, исто така познат како Дуду, е популарен фестивал што се случува секоја година во недела на Троица (57 дена по Велигден) во градот Монс во Белгија.
Празникот се состои од два важни дела: процесијата, вклучувајќи го спуштањето и востанието на светилиштето на Света Валтруда, како и борбата наречена Лумесон помеѓу Свети Георги и змеј. Од 2008 година, УНЕСКО е признат како ремек дело на усното и нематеријалното наследство на човештвото. [1]
Историја[уреди | уреди извор]
Дукасе де Монс или Доудоу потекнува од средниот век.[2] Неговото потекло е тешко точно да се утврди. Потврдено е од 13 век [3] (првото познато спомнување датира од 1248 година). Тоа е поворка или дукасе со чин на „обиколување“ околу религиозен симбол (на пр. статуа на светецот заштитник на градот ), на латински circumambulatio или amburbium, [4] што може да се најде во многу религии и верувања.[5]
Упорна, но погрешна легенда го поврзува Дукас со чумата. Во 1349 година, бидејќи Монс го допрела епидемија на чума (познатата црна смрт), властите одлучиле да организираат поворка со светилиштето на Света Валтруда, покровителката на градот. Светилиштето било донесено во Касто (мало село сместено помеѓу Монс и Соињи, кое е локација на SHAPE од 1967 година). Во исто време, на истото место бил однесен и храмот на Винсент Маделгарус (сопругот на Валтруд) кој се наоѓал во Соињи. По оваа поворка, чумата исчезнала. Чудото му се припишува на Свети Ваудру и било одлучено поворката да се повторува секоја година.
Во текот на следните децении, она што првично била религиозна поворка постепено добивала посветски изглед. Во 1352 година, датумот бил фиксиран во недела на Троица. По 1380 година, во поворката се појавило братството на Свети Георги, составено од членови на благородништвото, градоначалникот на градот и старешините. Од 1440 година своето место на празникот го зазело реконституцијата на борбата меѓу Свети Георги и змеј. Во тоа време започнало раздвојувањето меѓу верските делови на празникот и нерелигиозните. Како што поворката постепено добивала секуларен карактер, таа станала општествен настан во кој учествувалле сите конституенти на градот.
Во текот на втората половина на 16 век, Дукасе бил зависен од политичките и верските пресврти во шпанските Ниски Земји. Во 1786 година, борбата на Свети Георги и змејот била задушена по едикт објавен од царот Јосиф II од Австрија.[6] Друга перипетија, француските револуционери ја потиснале играта во 1794 година. Конкордатот од 1801 година ја обновил поворката и борбата. Поворката не се одржала во 1803 година. Поради „помалку религиозното“ потекло, борбата била исклучена уште еднаш од поворката во 1819 година по мерките преземени од холандскиот крал Вилијам I.
Традицијата продолжила во текот на 19 и 20 век со повеќе или помалку успех. Околу 1930 година, под поттик на Канон Едмонд Пуисан, поворката ја вратила својата енергичност, благодарение на создавањето нови групи и обновувањето на костимите. Помеѓу 1973 и 2000-тите, играта била прегледана и структурирана во смисла на диегезис (стил на измислено раскажување приказни) од Жорж Раперс, адвокат во Адвокатската комора на Монс. Прославите не се одржувале за време на Првата и Втората светска војна, како и во 2020 и 2021 година поради пандемијата COVID-19 во Белгија.[7]
Од 2008 година, Дукасе де Монс е признат како ремек-дело на усното и нематеријалното наследство на човештвото од страна на УНЕСКО, како дел од двонационалниот натпис „Традиционални џинови и змејови во Белгија и Франција“.[1]
Планирање[уреди | уреди извор]
Празникот започнува од саботата пред недела на Троица до следната недела. Како осумдневен фестивал со специфична литургија, може да се нарече октава.
Поворката[уреди | уреди извор]
Слегувањето на светилиштето се случувало во сабота навечер. За време на верска церемонија, светилиштето се симнувало од неговиот олтар. Свештеникот го давал светилиштето (се чува цела година во Колегиативната црква Св. Ваудру) на градските власти за време на траењето на фестивалот. Потоа по улиците на градот започнувала поворка со факели.
Утрото во неделата на Троица, светилиштето е поставено на Златната кола („Златна кочија“), која е позлатена драја, и започнува поворката. Златниот автомобил се влече низ улиците со влечни коњи. Кочијата била придружена од неколку еснафи кои ја претставуваат историјата на регионот. На крајот од поворката, Златниот автомобил треба да се искачи на стрмната улица со калдрма, Рампе Сент-Ваудру. За да им помогнат на коњите со огромната тежина, стотици луѓе се собираат зад себе да туркаат. Локалното суеверие вели дека ако Златниот автомобил не стигне до врвот на ридот со еден потег, градот ќе доживее голема несреќа. Ова се случило во 1803 година, поради Француската револуција, како и во 1914 година и во 1940 година, непосредно пред двете светски војни.
На крајот на неделата, светилиштето со голема церемонија се враќа на вистинското место во црквата.
Играта на Свети Георги[уреди | уреди извор]
Овој натпревар се игра во недела на Троица помеѓу 12:30 и 13:00 часот. Ја претставува борбата меѓу Свети Георги (добриот) и змејот (злото). Борбата се вика Лумесон. Ова име доаѓа од старото француско име Лимасон (старо француско име што значи спектакл со коњи кои правеле кружни движења. )
Борбата се случува на Големото место на Монс. Должината на змејот е околу 10метри(33ст). Крајот на неговата опашка е покриен со коњски влакна (грива). Змејот е раселен со помош на белците. Свети Георги го штитат Чинчините кои ги претставуваат кучињата. На змејот му помагале ѓаволите. Секој ѓавол е вооружен со кравјо мочен меур полн со воздух (балонот во минатото пред да се развие пластиката). Со ова оружје ги чукаат Чинчиновите и јавноста која е поставена насекаде околу арената. Змејот го напаѓа Свети Георги со опашката. Змејот ја напаѓа и јавноста. Значи, јавноста е исто така важен учесник во борбата. Луѓето се обидувале да ја земат гривата на опашката затоа што се вели дека носи среќа една година. Конечно, тука се и Лисјаните кои се покриени со вистински лисја од бршлен. Тие му помагаат на змејот со одбрана и поддршка на неговата опашка.
Борбата е прецизна кореографија. Свети Георги на својот коњ се вртел во насока на стрелките на часовникот, а змејот се вртел во другата насока (ова е упатување на доброто наспроти злото). Свети Георги се обидувал да го убие змејот со своето копје, но копјето секогаш се кршело кога ќе дошло во контакт со кожата на змејот. Свети Георги користел пиштол и на крајот го убил змејот при третиот обид. Во 13:00 часот учесниците го напуштаат плоштадот, луѓето брзаат во арената да ги најдат последните среќни гриви кои паднале на земја.
Други информации[уреди | уреди извор]
- Во петок навечер пред викендот на Троица на Гранд Плас на Монс се организира голем концерт на кој воени бендови од целиот свет свират музика, а во понеделник се организира брадери (продажба на улица).
- Следната недела се организира уште една борба. Борбата е резервирана за деца (јавност и актери). Змејот е полесен од оригиналот.
- Улиците во центарот на градот се пешачка зона за време на свеченостите. Овие улици се полни со луѓе кои слушаат музика, јадат белгиски чипс, прават скара и пијат белгиско пиво и газиран пијалок.
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Процесија на Златниот автомобил -
Процесија на Златниот автомобил -
Златниот автомобил -
Светилиште на Златниот автомобил -
Железниот човек -
Малиот змеј за денот на детето -
Братство по име Beubeux -
Народи по борбата на Гранд Плас -
Подигнување на Златниот автомобил на Рампе Сен-Ваудру -
Златниот автомобил пристигнува на Гранд Плас -
Свети Георги и Чинчините
.jpg)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.jpg)
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „Processional giants and dragons in Belgium and France - intangible heritage - Culture Sector - UNESCO“. ich.unesco.org (англиски). Посетено на 2018-09-22.
- ↑ Fr. De Vriendt, Une myriade de processions. Les cortèges religieux à Mons au Moyen Âge et à l'Époque Moderne, and Du rite sacré au cortège civique. Nouvelles données sur les origines et l'histoire de la Procession (in French), in La Ducasse rituelle de Mons, Brussels, 2013, p. 71–76 and p. 77–89
- ↑ JP Ducastelle, Mons et le combat du Lumeçon dans Géants et dragons (in French), collective work, Casterman, 1996, p. 110 and seq.
- ↑ Goblet d'Alviella 1908.
- ↑ Bowker 1999.
- ↑ E. Hubert, L'Edit de Joseph II sur les kermesses 11 février 1786 (in French), in Université de Liège, Ouverture des cours le 18 octobre 1921, Liège, 1921, p. 5–34.
- ↑ „« Covid-19 » Le Doudou n'aura pas lieu le 7 juin — Ville de Mons“. www.mons.be (француски). Посетено на 2022-06-26.