Геодруштвено вмрежување

Од Википедија — слободната енциклопедија
Инфотивен графикон што ја илустрира и споредува популарноста на различни услуги за геодруштвени мрежи во август 2010 година.

Геодруштвено вмрежување — вид на друштвено вмрежување во кое географските услуги и способности како што се геокодирање и гео-означување се користат за да се овозможи дополнителна социјална динамика.[1][2] Податоците за местоположба доставени од корисниците или техниките за геолокација може да им овозможат на друштвените мрежи да ги поврзуваат и координираат корисниците со мештани или настани што одговараат на нивните интереси. Геолокацијата на услугите на друштвените мрежи засновани на семрежје може да биде заснована на IP или да користи трилатерација на хотспот. За мобилните друштвени мрежи, информациите за местоположба преку текстуални пораки или следењето на мобилниот телефон може да овозможат услуги засновани на местоположба за збогатување на друштвените мрежи.

Историја[уреди | уреди извор]

Еволуцијата на геодруштвеното може да се следи наназад до импликацијата на програмските интерфејси за социјални апликации од страна на корпорациите засновани на семрежјето во раните 2000-ти. eBay користи едно од најстарите, објавувајќи го своето друштвено API на крајот на 2000 година и дозволувајќи бесплатен пристап до над 21.000 програмери кон крајот на 2005 година.[3][4] Примарното API на Амазон било објавено во 2002 година, што им овозможило на програмерите да ги повлечат информациите за потрошувачите како прегледи на производи во апликации од трети страни.[5] Google, Inc. започнал со испробување на API во април 2002 година и моментално поседува десетици кои се користат од илјадници апликации.[3] API-то на Facebook Developer се смета за прв специфичен за друштвена мрежа и бил лансиран во 2006 година. Фејсбук подоцна создал API за отворен пренос, дозволувајќи им на надворешните програмери пристап до ажурирањата на статусот на корисникот.[6] До јуни 2010 година, Twitter го интегрирал API во нивните апликации и се смета за најотворена од сите друштвени мрежи. До 2008 година, проширените технологии за геолокација, вклучително и локализација на мобилните кули, станале достапни и уредите како дигитални фотоапарати и телефоните со камера почнале да интегрираат функции како што се поврзување со безжично семрежје и ГПС-навигација во пософистицирани способности.

Примени[уреди | уреди извор]

Геодруштвеното вмрежување им овозможува на корисниците да комуницираат во однос на нивните моментални местоположби. Услугите за мрежно картографирање со податоци за геокодирање за места (улици, згради и паркови) може да се користат со гео-означени информации (состаноци, концертни настани, ноќни клубови или прегледи на ресторани) за да се усогласат корисниците со место, настан или месна група за дружење или овозможување група на корисници да одлучува за активност на состанок. Популарните геосоцијални апликации како Yelp, Gowalla, Facebook Places и Foursquare им овозможуваат на корисниците да ги споделат своите локации, како и препораки за локации или „места“. Новите апликации следат други пристапи и не се фокусираат на места. Наместо тоа, тие им овозможуваат на корисниците да ги збогатат картите со свои точки на интерес и да градат некакви патувачки книги за себе. Во исто време, корисниците можат да истражуваат преклопување на други корисници како колаборативна екстензија.[7]

Во сценаријата за катастрофи, геодруштвеното вмрежување може да им овозможи на корисниците да се координираат околу заеднички филтрирани информации за гео-ознаки за опасности и активности за помош при катастрофи за да развијат збирна ситуациона свест преку збир на поединечни перспективи. Овој вид на геодруштвено вмрежување е познат како соработничко картографирање. Понатаму, геолокацираните пораки би можеле да им помогнат на автоматизираните алатки за откривање и следење на потенцијалните опасности за пошироката јавност, како што е епидемија што се појавува.[8]

Технологијата има очигледни импликации за планирање и координација на настани. Geosocial има политички апликации, бидејќи може да се користи за организирање, следење и комуникација настани и протести. На пример, луѓето можат да користат мобилни телефони и Твитер за брзо да организираат протестен настан пред властите да го спречат. Луѓето на настанот можат да комуницираат едни со други и со поширокиот свет користејќи мобилен уред поврзан со семрежјето. Geosocial има комбиниран потенцијал да донесе друштвена мрежа или социјален график на локација и да има луѓе на местоположба да образуваат друштвена мрежа или социјален график. Така, друштвените мрежи може да се прошират со допир со вистинскиот свет и регрутирање нови членови.

Дополнителни особености[уреди | уреди извор]

Сите геодруштвени мрежи се вртат околу специфични особености кои се дополнителни на геолокацијата.

Привремено вмрежување[уреди | уреди извор]

Мобилна ад хок-мрежа е пријавена група на мобилни уреди во истата непосредна област поврзана со главен уред. Овие групи потоа можат слободно да комуницираат едни со други. Овој вид на друштвено вмрежување најчесто се користи за време на настани, така што домаќинот (кои управува со главниот уред) може да обезбеди информации, предлози или купони специфични за настанот.[9] Пример би биле iGroups на Apple.[10]

Извори на храна[уреди | уреди извор]

Помалку користен облик на геодруштвено вмрежување е оној кој најчесто се користи од рестораните за брза храна, во кои клиентите ги проверуваат своите нарачки наместо самите себе. Корисниците ги избираат состојките на нивната нарачка, ја именуваат и добиваат поени за секоја нарачка врз основа на нивниот предлог. На клиентите им се даваат попусти и купони за нивната вклученост и ресторанот прима повеќе клиенти.[11]

Самовработено хонорарство[уреди | уреди извор]

Мрежите за хонорарци се створени со специфична цел да им овозможат на корисниците да најдат или објавуваат можности за привремено вработување. Корисниците воспоставуваат и работат професионален профил и можат да се поврзат со минати и можни работодавци, вработени, колеги, соученици и пријатели.[9]

Планирање на местото[уреди | уреди извор]

Со планирање на местото, или друштвено мапирање, корисниците можат да пребаруваат и прелистуваат блиски продавници, ресторани итн. Местата за одржување на корисниците им се доделени профили и корисниците можат да ги оценуваат, да ги споделат своите мислења и да објавуваат слики. Овие мрежи ја користат локацијата на мобилните телефони за поврзување на корисниците, а исто така може да дадат насоки до и од местото на одржување преку поврзување со ГПС услуга.[9]

Извор на расположение[уреди | уреди извор]

Некои мрежи користат извори на расположение како разоноден начин да направат статусот на корисникот да изгледа посличен на личната интеракција. Покрај пријавувањето, корисниците го пренесуваат своето моментално расположение со соодветна емотиконка.[9]

Безхартиени билети[уреди | уреди извор]

Издавањето безхартиени билети е функција која користи паметни телефони како дигитални билети за настани и патувања.[9] Покрај тоа што станува поудобно од вообичаениот процес на издавање билети, давањето безхартиени билети ја елиминира непотребната употреба на хартија. Примерите вклучуваат купен патент на Apple во 2010 година за апликација за патување билети, ITravel,[12] и апликацијата за паметен телефон на Ticketmaster.

Друштвено купување[уреди | уреди извор]

Корисниците на услугите за друштвено купување создаваат лични профили за да собираат информации за различни предмети што ќе ги најдат. Наместо едноставно да го ажурираат својот статус на други друштвени мрежи со опис или врска на нивните купувања, корисниците преземаат софтвер кој им овозможува да грабнат слики од тие производи за да ги објават на нивните сопствени списоци за купување. Некои социјални шопинг сајтови формираат партнерски односи со трговците, кои често плаќаат процентуални провизии за продажбата што доаѓа како резултат на прикажувањето на нивните производи на други сајтови.[13] Мрежните места отишле дотаму што им дозволуваат на корисниците да го додадат бројот на својата кредитна картичка за нивните купувања автоматски да се проверуваат.

Некои модни корпорации инвестирале во сензори поставени во нивните продавници и соблекувални, така што корисниците на апликациите за друштвено купување мора физички да бидат во нивната продавница или да пробаат нешто за да соберат поени. Ова го зголемува учеството и ги охрабрува клиентите да пробуваат друга облека.

Јавна безбедност и медиуми[уреди | уреди извор]

Повеќето криминални истраги и настани од вести се случуваат на географска местоположба. Алатките за геодруштвено истражување обезбедуваат можност за извор на социјални медиуми од повеќе мрежи (како што се Twitter, Flickr и YouTube) без употреба на тараби или пребарувања со клучни зборови. Некои продавачи обезбедуваат услуги засновани на претплата за извори во реално време и историски социјални медиуми за настани.

Политики за приватност[уреди | уреди извор]

Некои мрежни места, како Facebook, се под лупа бидејќи им дозволуваат на корисниците да ги „тагираат“ своите пријатели преку е-пошта додека се пријавуваат.

Пријавување наспроти откажување[уреди | уреди извор]

„Отклучување“ е мрежа заснована на дозволи која бара од корисникот да се приклучи или да се регистрира. Домаќинот потоа добива дозвола да пристапи до информациите на корисникот и да контактира со него или неа. Мрежата „откажување“ е стандардно за да го вклучи корисникот во група. Корисниците мора да се отстранат од мрежата доколку сакаат да не бидат вклучени.

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Needleman, Rafe; Claire Cane Miller; Adrianne Jeffries (3 септември 2010). „Reporters' Roundtable: Checking in with Facebook and Foursquare“. CNET. Посетено на 11 август 2022.
  2. "Recommending Social Events from Mobile Phone Location Data", Daniele Quercia, et al., ICDM 2010
  3. 3,0 3,1 The Evolution of the Social Media API. Mashable.com (21 мај 2009). Посетено на 11 август 2022.
  4. eBay to make APIs free to developers – CNET News. News.cnet.com (14 ноември 2005). Посетено на 11 август 2022.
  5. Amazon opens Web services shop – CNET News. News.cnet.com. Посетено на 11 август 2022.
  6. Facebook To Open Your Status Updates to Developers. Mashable.com (26 април 2009). Посетено на 11 август 2022.
  7. „STAPPZ Real-Time Travel Guides - Apps on Google Play“.
  8. Lampos V, Cristianini N (2011). „Nowcasting Events from the Social Web with Statistical Learning“ (PDF). ACM Transactions on Intelligent Systems and Technology. 3 (4): 1–22. doi:10.1145/2337542.2337557. Архивирано од изворникот (PDF) на 10 март 2012.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 8 Mobile Geo-Location Application Types Архивирано на 25 март 2011 г.. Socialtimes.com (22 април 2010). Посетено на 11 август 2022.
  10. Apple’s Working on a New Social Location App Called iGroups. The Next Web. Посетено на 11 август 2022.
  11. Bilton, Nick (13 август 2010). „Making Lunch a Social Networking Game“. The New York Times.
  12. Apple Gets Patent for Mobile Paperless 'iTravel' Tickets Архивирано на 25 март 2011 г.. SocialTimes.com (21 април 2010). Посетено на 11 август 2022.
  13. Tedeschi, Bob (11 септември 2006). „Like Shopping? Social Networking? Try Social Shopping“. The New York Times.