Бамби-ефект
Бамби-ефект — спротивставување на убивање на животните што се воспримени како „слатки“ или „мили“, како што се елените, додека може да има мал или никаков приговор за страдањето на животните што се сметаат за одбивни или помалку мили, како што се свињите или други шумски суштества.[1]
Осврнувајќи се на облик на наводен антропоморфизам[2], поимот е вдахнат од анимираниот филм на Волт Дизни од 1942 година, Бамби, каде што врвот на чувствата се достигнува при смртта на мајката на главниот лик од рацете на непријателот во филмот, ловецот познат само како Човек.[3] [4] [5]
Ефекти[уреди | уреди извор]
Некои коментатори го припишуваат овој ефект на зголемената јавна свест за опасностите од загадувањето, како во случајот со судбината на морските видри по излевањето на нафтата на Екон Валдез[6], или во случајот на јавниот интерес за плашење на птиците на аеродромите на несмртоносен начин.[7] Во случај на инвазивни видови, согледаната милост може да помогне да се спречат напорите за искоренување на натрапникот, како што е еленот лопатар во Поинт Рејес, Калифорнија.[8]
Ефектот исто така се наведува како антропоморфен квалитет на современото кино: повеќето луѓе во современата западна цивилизација не се запознаени со дивите животни, освен „преку телевизија или кино, каде слатки мали суштества разговараат за романса, самоопределување и лојалност како пријатели во текот на шолја кафе“, што доведува до влијание врз јавната политика и угледот на претпријатијата од филмовите што ја загадуваат или на друг начин и штетат на животната средина.[9]
Ефектот бил споменат и во настаните по рекордните снежни врнежи во американската сојузна држава Колорадо во 2007 година кога храната за елените, антилопите и вапитите станала толку оскудна што животните почнале да гладуваат. Одделот за диви животни во Колорадо бил преполн со барања и понуди од граѓаните да им помогнат на животните, и на крајот биле потрошени речиси два милиони долари за хранење на гладните диви животни.[10] Ефектот Бамби (и воопшто антропоморфните ликови на Волт Дизни) е заслужен за поттикнување на вегетаријанското движење.[11] Готвачите го користат овој поим за да го опишат недостатокот на интерес на потрошувачите за, на пример, цели риби: „Тоа е ефектот Бамби - потрошувачите не сакаат да ги гледаат“.[12]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Nash, Susan Smith (2006). Leadership and the E-Learning Organization. Texture. стр. 222. ISBN 978-0-9712061-6-8.
- ↑ Petersen, Hanne; Birger Poppel (1999). Dependency, autonomy, sustainability in the Arctic. Ashgate. стр. 286. ISBN 978-1-84014-701-8.
- ↑ „The Bambi Effect“. Portland Mercury. Посетено на 2007-09-25.
This is the Bambi Effect: our adverse reaction to cute critters being harmed.
- ↑ „Anti-hunting sentiment on the wane“. Times Community Newspapers. Архивирано од изворникот на 2006-04-23. Посетено на 2007-09-25.
Remarking on the "Bambi Effect," noted demographer Diane Crispell wrote: "Ever since (the Walt Disney classic movie) Bambi, hunters have been typecast in the media as villains who take shots at anything that moves for the sheer love of killing."
- ↑ Boardman, Robert; Debora VanNijnatten (2002). Canadian environmental policy: context and cases. Oxford UP.
- ↑ Keeble, John (1999). Out of the channel: the Exxon Valdez oil spill in Prince William Sound. Eastern Washington UP. стр. 4, 164. ISBN 978-0-910055-53-6.
- ↑ Davenport, Julia L. (2006). The ecology of transportation: managing mobility for the environment. Springer. стр. 28. ISBN 978-1-4020-4503-5.
- ↑ Slobig, Zachary (2007-05-06). „Easy Target: There's a plan afoot to eradicate the white fallow deer in Point Reyes – but could there be another way to keep rangers, ranchers, animal lovers, Hindus and venison diners on the same side?“. San Francisco Chronicle. Посетено на 2009-12-01.
- ↑ Polakovich, Gary (2001-03-27). „Column One: Seeing a Greener Big Screen; Erin Brockovich has plenty of company as films increasingly cast polluters as the villain. But businesses call the depictions slanted and say firms do their part for the environment“. Los Angeles Times. стр. A.1. Посетено на 2009-12-01.
- ↑ Irvine, Leslie (2009). Filling the Ark: Animal Welfare in Disasters. Temple UP. стр. 128. ISBN 978-1-59213-834-0.
- ↑ Janssens, Emke (2008-11-21). „Meepraten: Bambi-effect“. Slagerswereld. Посетено на 2009-12-01.
- ↑ Beale, Lewis (2004-04-02). „Turkeys on the menu: Chefs recall dishes they love – but customers hate“. New York Daily News. Посетено на 2009-12-01.