Викинзи

За други значења на поимот, погл. Викинзи (појаснување).

Викиншкиот брод Гокштад на изложба во Осло, Норвешка

Викинзи — воинствени припадници на Норманите, страствени корисници на бродови, истражувачи и трговци. По потекло биле од Скандинавија, но помеѓу доцниот VIII и XI век успешно напаѓале, освојувале и пљачкале места на бреговите на Британија, Франција и други делови од Европа. Периодот на европска историја помеѓу 793 и 1066 година често се нарекува „викиншко доба“.

Викинзите биле познати по нивните долги бродови и способности за навигација. Во рок од неколку стотина години тие успеале да ги колонизираат бреговите и реките на Европа, Шетландските Острови, Оркниските Острови, Фарските Острови, Исланд, Гренланд како и привремено (околу 1000 година), Њуфаундленд.[1]. Истовремено успеале да пљачкаат и тргуваат јужно дури до Северна Африка а источно до Русија и Цариград. Викиншките патешествија почнале да се намалуваат откако христијанството се проширило низ Скандинавија во доцниот 10 и 11 век. Викиншкото доба се вели дека завршило со Битката на мостот Стемфорд во 1066 година.

Во XVIII век, зборот викинг почнал да се користи во англискиот јазик со романтични конотации. Етимолозите тврдат дека првата употреба на зборот потекнува од англо-француските писатели; тие го употребувале зборот „víkingr“ за некој што напаѓал (правел рации) и пљачкал. [2] Архивирано на 22 април 2006 г. Во модерните скандинавски јазици, поимот викинг се користи за луѓе кои оделе на викиншки експедиции, без разлика дали тие биле за воена или трговска намена. Во денешниот англиски јазик, зборот викинг најчесто се користи да опише било кои Скандинавци од викиншкото доба. Пред-христијанските скандинавци исто се нарекуваат Нормани.

Во англискиот јазик, фразата „to go a-viking“ значи да се напаѓа, да се направи рација. Самиот збор се состои од два дела: вик (залив) и инг (потекло). Со други зборови, зборот вик-инг буквално значи „тие што живеаат во заливот“.

Религија на викинзите[уреди | уреди извор]

Викинзите биле пагани и верувале во таканаречената нордиска митологија. Нордиската митологија се смета дека потекнува од германската митологија, за која, пак, некои научници сметаат дека потекнува од камено време. За време на христијанизација на Скандинавија, викинзите многу тешко се откажувале од својата религија, така што може да се каже дека и денеска има доста пагани во Скандинавија кои веруваат во боговите на своите предци.

Во нордиската митологија има вкупно девет света, кои се поставени на големото светско дрво, таканаречено дрвото на животот, Игдрасил:

Азгард, светот на главните божества
Алвхејм, светот на џуџињата
Ванахејм, светот на божествата поврзани со плодност, мудрост, природа, магија, како и можноста да се види иднината
Сварталвхејм, светот на темните џуџиња
Мидгард, светот на луѓето
Масплхејм, светот на огнот и огнените џинови
Нифлхејм, светот на мразот и студот
Јотунхејм, светот на џиновите
Хелхејм, светот на мртвите

Позначајни и попознати богови во нордиската митологија се: Один (бог на победата, радоста и мудроста),Тор (бог на громот и на војната), Хајмдал (чувар на Азгард), Хел (божица на подземјето), Ходр (божица на зимата), Идун (бог на младоста), Јорд (бог на земјата), Локи (бог на злото), Мани (божица на месечината), Нјорд (бог на морето и ветрот), Сиф (божица на жетвата), Сол (божица на сонцето), Тир (бог на војната), Вали (бог на одмаздата), Видар (бог на шумите) и други

Викинзите верувале дека помеѓу Азгард и Мидгард има мост во вид на виножито, преку кој душите на храбрите воини кои загинале и биле избрани од Один и Валкирите (најубавите жени, кои имале крилја и биле воини, испратени од Один) ги пренесувале во Валхала, каде заедно со боговите, воините кои живееле и умреле чесно, јаделе и пиеле, а навечер се мечувале.