Црвена панда

Од Википедија — слободната енциклопедија
Црвена панда
Научна класификација
Царство: Animalia
Колено: Chordata
Класа: Mammalia
Ред: Carnivora
Подред: Caniformia
Инфраред: Arctoidea
Натсемејство: Musteloidea
Семејство: Ailuridae
Род: Ailurus
F. Cuvier, 1825
Вид: A. fulgens
Научен назив
Ailurus fulgens
F. Cuvier, 1825
Подвидови

A. f. fulgens
A. f. styani

Red panda range
Синоними

A. ochraceus Hodgson, 1847

Црвената панда (Ailurus fulgens) е мал цицач кој живее на дрво во источниот дел на Хималате и југозападниот дел на Кина. Таа е единствениот вид од групата Ailurus. Малку поголема е од домашните мачки и е црвеникаво-кафена, со долга бушава опашка, и тромав од поради тоа што предните нозе му се пократки. Се храни главно со бамбус, но спаѓа во групата на сештојади и може да се јаде и јајца, птици, инсекти и мали цицачи. Живее сам и е главно активен од самрак до зори, .а преку денот одмара.

Црвената панда од страна на IUCN е класифицирана во групата на загрозени животни бидејќи оваа популација се проценува на помалку од 10.000 возрасни единки. Иако црвени панди се заштитени со националните закони земји во кои се застапени, нивниот број во дивината продолжува да се намалува пред сè поради загубата на природното живеалиште и фрагментација, ловокрадството, и намалување на опстанокот и плодноста поради вкрстувањето.

Црвената панда претходно била класифицирани во семејството Procyonidae (ракуни) и Ursidae (мечки), но по неодамнешните истражувања е сместена во семејството Ailuridae, во потсемејството Musteloidea заедно со Mustelidae и Procyonidae. Познати се два подвида.

Физички одлики[уреди | уреди извор]

Црвените панди имаат висина од 56–63 cm (22 до 25 инчи), а нивната опашка е долга околу 37–47 cm (15 до 19 инчи). Мажјаците тежат 3,7-6,2 кг (8,2-14 lb) а женките 4,2-6,0 кг (9,3-13 lb). Горниот дел на телото им е покриен со меко крзно во црвеникаво-кафена боја, долниот со потемно крзно. Имаат цврсти заби а лицето им е светло со бели шари слични на оние на ракунот, кај секој од нив различно распоредени. Имаат тркалезна глава со средно големи исправени уши, црн нос и многу темни очи. Нивната долга влакнеста опашка со шест наизменични жолтеникаво-црвени прстени обезбедува баланс и одлична камуфлажа во нивните живеалишта од мов и дрвја покриени со лишаи. Нозете им се црни и кратки со дебело крзно на шепите. Тоа крзно им служи како топлинска изолација на замрзнати и снежни површини и ги покрива жлездите за мирис кои ги има и на анусот. Црвената панда е претставена како цицач обвиснат на бамбус со силни, заоблени и остри канџи, во исправена положба висејши по гранките, лисјата и плодовите од дрвјата. Како и џиновската панда, и оваа панда го има "лажниот палец", кој е продолжување на зглобната коска. Кога се симнува по дрвото со главата надоле, црвената панда го свртува глуждот за да го урамнотежи симнувањето, што е едно од ретките начини на симнувања на ваквите видови.

Распространетост и живеалиште[уреди | уреди извор]

Црвената панда е ендемски вид во умерените шуми на Хималаите, и ја има од подножјето на Непал на запад до Кина на исток. Најисточниот предел каде што може да се сретне се планините Гујлинг во покраината Шанси во Кина. Таа живее во јужниот дел на Тибет, Сиким, Асам и Бутан, во северниот дел на планините на Мјанмар, и во југозападниот дел на Кина на планините во Сечуан и планината Гунгшан во Јинан. Може да живее и во југозападниот дел на Тибет и северниот дел на Аруначал Прадеш, но ова не е потвредена информација. Места со најголема застапеност на црвени панди се Хималаите, за кои се смета дека се прибежиште за голем број ендемски видови во Плеистоценот. Распространетоста на црвениот панда не е секаде еднаква. Едно од постојаните живеалишта на ова животно е Мегалаја, североисточна Индија.

За време на истражувањето во 1970-тите, траги од црвени панди биле пронајдени во ловечкиот резерват Дорпатан во Непал. Нивното постоење беше потврдено пролетта 2007 година кога четири црвени панди беа забележани на надморска височина од 3.220 до 3.610 метри (10.560 на 11.840 стапки). Најзападниот предел каде ги има овие видови е националниот парк Зара кој се наоѓа западно од ловечкиот резерват Дорпатан. Нивното постоење беше потврдено во 2008 година.

Црвената панда живее на надморска височина од 2.200 и 4.800 метри (7200 до 15.700 стапки) во области со умерена температура помеѓу 10 и 25 °C / 50 и 77 °F и мала температурна промена во текот на годината. И годат планинските мешани листопадни и иглолисни шуми, особено оние со стари дрвја и густи бамбуси.

Реалната бројка на црвени панди во Сечуан е поголема и попостојана од онаа во Јунан, што подразбира јужна експанзија од Сечуан до Јунан. Во август 2010 година, археолозите открија фосилни остатоци од црвена панда во Вашингтон во американската држава Тенеси. Иако не е познато дали денес ги има и во дивината во Северна Америка, се верува дека црвената панда можела да се најде во планините на источен Тенеси пред околу 4,5 милиони години.

Црвената панда е истребена од покраините Гуејџоу, Гансу, Шанси и Ќингхај. Распространетоста на црвена панда не е секаде еднаква. Познати се два преживеани подвида:

Западна црвена панда (Ailurus fulgens fulgens) (Cuvier, 1825) - живее во западните делови на Непал, Асам, и Сиким и Бутан; Црвена панда Styan (Ailurus fulgens styani) - живее во источно-североисточните делови на јужна Кина и северен Мјанмар.

Опис за Ailurus fulgens styani е даден од страна на Thomas Pocock во 1902 година врз основа на еден череп од примероците собрани во Шечвен (Szechwan). Покек ги издвои styani од fulgens по нивното подебело крзно и позабележителна ишараност, поголемиот череп, поискривениот преден дел, и поцврстите заби. Неговиот опис е заснован на черепи и кожи собрани во Szechwan, Myitkyina во близина на границата на Јунан, и Горна Бурма.

Црвена панда Styan е наводно поголема и со потемна боја од нејзините западни братучеди, но постојат значителни промени во обете подвидови, па некои од нив може да бидат кафеави или жолтеникаво-кафеави место црвена.

Реката Brahmaputra често се смета за природна поделба на живеалиштата на двата подвида, и тоа на местото каде што прави лак кон источниот крај на Хималаите. Некои автори пак укажуваат на тоа дека А. Ф. fulgens живеат подалеку на исток, во Кина.

Биологија и однесување[уреди | уреди извор]

Црвениот панди се територијални животни. Возрасните постојано се сами освен во сезоната на парење. Обично се тивки а испуштаат некои звуци и фрчења за меѓусебна комуникација. Спаѓаат во ноќни животни, спијат на гранките на дрвјата или во вдлабнатините на едно дрво во текот на денот а стануваат активни во доцните попладневни и во вечерните часови. Спијат испружени на една гранка со обвиснати нозе надолу кога е жешко, и со завиткана опашка преку лицето кога е студено. Многу се чувствителни на топлина, и оптимална пријатна температура за нив е од 17 до 25 °C (63 до 77 °F), додека температура над 25 °C (77 °F) не можат да поднесат.

Набргу по разбудувањето, црвени панди си го чистат крзното како што прават мачките, си ги лижат предните шепи и си ги тријат грбот и стомакот од земјата и по страните на дрвја или камења. Потоа се движат на нивна територија и ја обележуваат со урина и со слаб мошусов мирис од нивната анална жлезда. Бараат храна по земјата или на дрвјата. Храната ја земаат со шепите а вода пијат така што ја ставаат шепата во вода и потоа ја лижат.

Грабливци на црвената панда се снежниот леопард, martens (Mustelidae) и луѓето. Ако се почувствуваат загрозени или насетат опасност овие животни се обидуваат да избегаат качувајќи се по карпи или на дрвја. Ако не се во можност да избегаат стојат на задните нозе за да изгледаат поголеми и ги употребуваат острите канџи на нивните предни шепи за да се одбранат.

Исхрана[уреди | уреди извор]

Црвените панди се одлични јазачи и најчесто храна бараат на дрвјата. Главно се хрант со бамбус, а можат да јадат и мали цицачи, птици, јајца, цветови и плодови. Во заробеништво биле забележани како јадат птици, цветови, лисја, кора и плодови.

Како и џиновската, и црвената панда не може да ја свари целулозата, па мора да консумира големо количество бамбус за да преживее. Нивната исхрана се состои од бамбус околу две-третини, но тие исто така јадат и печурки, корења, желади, лишаи и треви. Понекогаш ја дополнуваат својата исхрана и со риба и инсекти.

Пупките од бамбусот се полесно сварливи од лисјата, и најлесно сварливи се во лето и есен а најтешко сварливи во зима. Ова е поврзано со хранливите материи содржини во бамбусот. Црвениот панди тешко го обработуваат бамбусот, особено целулозата содржана во него и компонентите на клеточниот ѕид. Ова значи дека микробната дигестија има споредна улога во целата дигестивна стратегија. За да опстанат покрај ваквата лоша исхрана, црвените панди мораат да ги јадат висококвалитетните делови на бамбус растенијата, како што се меките лисја и пупки и тоа во огромни количини, од 1,5 килограми / £ 3,3 свежи листови и 4 килограми / £ 8,8 свежи пупки дневно. Оваа храна минува низ дигестивниот тракт прилично брзо (~ 2-4 часа), и така се зголемува внесот на хранливи материи. Црвените панди можат да вкусат и вештачки засладувачи како што е аспартамот.

Репродукција[уреди | уреди извор]

Црвениот панди се способни за репродуција од 18 месечна возраст, а зрели во втората-третата година. Возрасните ретко комуницираат во дивината, освен за парење. Двата пола можат да се парат со повеќе од еден партнер во текот на сезоната за парење од средината на јануари до почетокот на март. Неколку дена пред раѓањето, женките почнуваат собираат материјал, гранки, трева и лисја за да си создадат легло, најчесто во шупливо дрво или во пукнатина на карпа. Откако ќе ги носи 112 до158 дена, во средината на јуни до крајот на јули женката раѓа едно до четири слепи и глуви младенчиња од кои секое тежи 110-130 грама.

По раѓањето мајката ги чисти младенчињата и така потоа може да ги препознава по нивниот мирис. Првата недела таа поминува од 14 до 22 часа со младенчињата а после тоа повеќе време поминува надвор од леглото, а се враќа на неколку часа да ги нахрани и исчисти. Често ги преместува од едно во друго легло, и притоа сите легла ги одржува чисти. Младенчињата прогледуваат околу осумнаесеттиот ден од животот. До деведесетиот ден веќе имаат крзно и шари на возрасна панда и почнуваат да шетаат надвор од седлото. Во шестиот до осмиот месец почнуваат да јадат тврда храна. Младенчињата остануваат со мајката до доаѓањето на следните младенчиња на лето. Мажјаците ретко помагаат во одгледувањето на младите, и тоа само ако живеат во парови или во мали групи.

Просечниот животен век на црвените панди е 8 до 10 години, но има и такви кои живеат 15 години.

Закани[уреди | уреди извор]

Основната закана за црвените панди е директно од природата. Конкуренцијата со домашните животни доведува до деградација на живеалиштата а уништувањето на шумите резултира со загуба на природното живеалиште или до поделба. Сериозноста на овие фактори е различна во секој регион, и не е доволно согледана. Во Индија на пример, најголема закана се чини дека е загубата на природното живеалиште како последица на ловкрадството, додека пак во Кина најголемата закана се чини дека е самиот лов и ловокрадството. Во Кина е забележана намалена застапеност на црвените панди за 40% во последните 50 години, а во западните области на Хималаите уште помала.

Сечењето на шумите може да доведе до намалување на распространетоста на црвените панди и да поттикне топографска и еколошка поделба на природната популација, што пак доведува до сериозна фрагментација на другите видови диви животни. Помалку од 40 животни во 4 одделни групи ги делат природните богатства со луѓето во Langtang Националниот парк во Непал, каде што на само 6% од 1.710 квадратни километри (660 sq mi) живеат црвени панди. Конкуренција за храна со домашните животни не е забележана, но овие животни можат да го намалат растот на бамусот со газење преку него.

Малите групи на животни имаат мала можност за меѓусебно вкрстување па се соочуваат со ризик од вкрстување со крвни сродници, намалена генетска разновидност, па дури и со ризик од изумирање. Освен тоа, целосното оголување на шумите за дрва за огрев или за потреби во земјоделството, вклучувајќи ги и ораниците, подразбира и отстранување на старите дрвја кои претставуваат дувла на мајките а и ја намалува способноста на некои видови на бамбус да се регенерираат.

Во Југозападна Кина црвените панди се ловат заради нивното крзно, особено заради високо ценетите густи опашки од кои се произведуваат капи. Во овие области, крзното често се користи за локалните културни церемонии, а на свадбите него традиционално го носи младоженецот. Овие “амајлии за среќа”, капите од опашките на црвената панда исто така ги носат и кинеските младенци.

Во минатото, црвените панди биле заробувани и продавани на зоолошките градини. Glatston известува дека во International Zoo News некој човек по име Munro се изјаснил дека тој лично имал фатено 350 црвени панди во период од седумнаесет години.

Благодарение на Конвенцијата за меѓународна трговија со загрозени видови (CITES) овој број е занчително намален во последните години, но ловот продолжува, и црвени панди често се продавани на приватни колекционери по високи цени. Во некои делови во Непал и Индија, црвените панди се чувани како домашни миленичиња.

Црвената панда во нормални услови има ниска стапка на наталитет (обично едно до две младенчиња годишно, а во дивината висока стапка на смртност.

Заштита[уреди | уреди извор]

Црвената панда е наведена во Додатокот 1 на CITES. Овој вид е класифициран како загрозен вид на IUCN Red List (Црвениот список на МСЗП за диви животни), бидејќи од 2008 година неговата популација се проценува на околу 10.000 единки и е со тенденција за понатамошно намалување. Всушност, пандите ги има на само половина од целата област што претставува нивно потенцијално живеалиште, а кое зафаќа 142.000 km2. Набљудувањето на црвени панди е тешко поради нивната срамежлива и таинствена природа, и поради нивните навики за движење навечер. Поради тоа, нивниот број во дивината се утврдува по проценки по густина на популацијата, а не со прецизни пресметки.

На светско ниво популацијата на црвени мечки е проценета на помалку од 2.500 па до дури 16.000 до 20.000 единки. Во 1999 година во Кина била проценета на 3.000 до 7.000, а во 2001 година во дивината во Индија е проценета на 5.000 до 6.000 единки. Проценките за во Непал укажуваат на само неколку стотини единки. За во Бутан или Мјанмар не постојат записи.

Тешко е да се утврди точниот број на црвени панди главно поради тоа што луѓето често ги помешуваат со други животни. На пример, во еден извештај од Мјанмар, било изложено дека црвените панди се сѐ уште прилично честа појава во некои области, што било проследено со фотографија на "црвено панда", како доказ. А на фотографијата е всушност еден вид на цивет.

Црвената панда е заштитена во сите земји каде што живее и ловот на овој вид е нелегален.Сепак, некои земји вложуваат поголеми а други помали напори за нејзина заштита. Податоците се овие:

  • Кина има 35 заштитени области кои покриваат околу 42,4% од живеалиштата на црвената панда;
  • Индија има 20 заштитени области во Сиким, Аруначал Прадеш и Западен Бенгал, како што се Националниот парк Khangchendzonga, Националниот парк Namdapha и Национален парк Singalila каде што живеат или можно е да живеат црвени панди, а води и координирана политика за заштита на црвената панда;
  • Во Непал црвените панди живеат во Националниот парк Langtang, Националниот парк Сагармата, Националниот парк Makalu Барун, Националниот парк Rara, заштитната зона Анапурна, заштитната зона Kanchenjunga и во ловниот резерват Dhorpatan;
  • Бутан има 5 заштитени области кои ја заштитуваат популацијата на црвени панди;
  • Мјанмар има 26 заштитени области, од кои барем една а можеби и повеќето се живеалишта на црвените панди.

Иницијатива на лице место[уреди | уреди извор]

Шумите под локална управа во областа Ilam на источниот дел на Непал се дом на 15 црвени панди. Селаните во областите со висока надморска височина на Аранчул Прадеш ја формирале Алијансата Pangchen за заштита на црвената панда. Алијансата вклучува пет села и шумска површина заштитена од заедницата од 200 км2 (77 sq mi) на надморска височина од 2.500 метри (8200 стапки) до 4.000 метри (13,000 стапки). Црвената панда лесно се прилагодува на живот во заробеништво, и ја има во многу зоолошки градини ширум светот. До 1992 година, имало повеќе од 300 раѓања на младенчиња во заробеништво, а повеќе од 300 кои живееле во 85 институции во светот. До 2001 година, имало 182 единки само во зоолошките градини во Северна Америка, а од 2006 година на меѓународниот геолошки регистар биле забележани повеќе од 800 единки во зоолошките градини и во парковите низ светот. Освен нив, 511 единки од подвидот fulgens биле чувани во 173 институции, а 306 од подвидот styani биле чувани во 81 институција.

Во меѓународниот геолошки регистар моментално се прави запис на животните во зоолошката градина во Ротердам во Холандија. Во соработка со меѓународната група за надгледување на црвената панда, тие ги координираат Планот за опстанок на видовите во Северна Америка, Европската програма за загрозени видови во Европа и други програми за вкрстување во заробеништво во Австралија, Индија, Јапонија и Кина. Во 2009 година Сара Стаклени, старател на црвени панди и други посебни видови во зоолошката градина Ноксвил во Ноксвил, Тенеси, била назначена за координатор на Планот за опстанок на црвените панди во Северна Америка. Зоолошката градина во Ноксвил има најмногу раѓања на црвени панди во заробеништво во западната полутопка (93 заклучно со септември 2009 година). Повеќе има само зоолошката градина Ротердам во Холандија.

Успешни вкрстувања на црвени панди се забележани:

  • Во зоолошкиот парк Padmaja Naidu на Хималаите во Дарџилинг, Индија, од каде четири успешно вкрстени црвени панди биле пуштени во дивината во август и во ноември 2003 година.
  • Во зоолошката градина Долина во Едмонтон, Алберта, Канада, во 2007 и 2008 година се родени близначиња, во 2009 година еден младенче, а во 2010 година пак близначиња (едното починало на 9 септември 2010 година)
  • Во зоолошката градина Денвер во Денвер, Колорадо, во 2008 година се родени близначиња а во 2009 година дури четири младенчиња.
  • Во зоолошката градина Red River во Фарго, Северна Дакота, во 2008 година се родени близначиња, а во 2009 година е родена и тројка.
  • Тројка е родена и во септември 2009 година во зоолошката градина Cleveland Metroparks во Кливленд, Охајо.
  • Во јуни 2010 година се родени близначиња во зоолошката градина и забавен парк Kristiansand во Kristiansand, Норвешка
  • Во јуни 2010 година во зоолошката градина Загреб во Загреб, Хрватска исто така се родени близначиња и
  • Во мај 2010 година повторно близначиња се родени во зоолошката градина Калгари во Калгари, Алберта

Црвената панда е идеална за домашно милениче бидејќи е едно многу мило и слатко животно, и бидејќи не е многу поголема од една куќна мачка. И покрај тоа, и покрај гласовите дека Индира Ганди чувала црвени панди како домашни миленичиња кога била дете, сепак посвојувањето на овие животни како домашни миленичиња никогаш не се распространило. Во секој случај посвојувањето на црвена панда како милениче сега и онака би биде многу тешко поради нејзиното место на списокот на CITES, во Додатокот I.

Филогенеза[уреди | уреди извор]

Биолошката, односно таксономската класификација на црвената панда е спорна тема уште од нејзините почетоци. Француски зоолог Frédéric Cuvier првично даде опис на црвената панда во 1825 година, и ја класифицира како близок роднина на ракунот, Raccoon (Procyonidae), иако и го даде името на родот Ailurus "мачка" врз основа на површни сличности со домашните мачки. Ова животно има добиено и посебен епитет на латински – fulgens, што значи "блескав". Во различни периоди овој вид е класифициран во различни групи: Procyonidae, Ursidae, Ailuropoda во Ailuridae, и во неговото семејство, Ailuridae. Оваа променливост произлегува од тешкотијата да се одреди дали одредени одлики на Ailurus се филогенетски заштитени или се добиени и споени со видови со слични еколошки навики.

Истражувања врз основа на фосилните остатоци, серологијата, кариологијата, однесувањето, анатомијата, и репродукцијата покажуваат поголеми афинитети со Procyonidae отколку со Ursidae. Сепак, искористувањето на природните богатства и специјализацијата за барање на храна, како и посебната географска поделба во однос на современата група на Procyonids ја поткрепуваат класификацијата во посебното семејство Ailuridae. Неодамнешните молекуларно-систематски истражувања на ДНК исто така ја поставија црвената панда во семејството Ailuridae, кое е пак дел од поширокото семејство Musteloidea во која спаѓаат и творот ракунот и ласицата.

Ова животно не е мечка, и нема некаква сличност со џиновската панда и со ракунот, ниту пак има неодредено потекло. Припаѓа на лозата на musteloid, со долга историја на одделување од нивните најблиски сродници (творови, ракуни, и видри / ласици / јазовци). Името Ailurus fulgens refulgens понекогаш погрешно се користи за А. f. styani. Ова произлегува од лапсусот што го направил Анри Milne-Едвардс во неговиот труд од 1874 хартија "Recherches pour servir à l'histoire naturelle des mammifères comprenant des considérations sur la classification de ces animaux", во кој А. f. Refulgens го претставил како nomen nudum. И во неодамнешното издание на "Цицачи во светот " се наведени подвидовите како А. f. refulgens. Оваа грешка е корегирана во поновата дела меѓу кои се: "Водич за цицачите на Кина" и "Прирачник за цицачите на светот, том први: месојадци".

Еволутивна историја[уреди | уреди извор]

Црвената панда се смета за потомок и за далечна роднина на џиновската панда (Ailuropoda melanoleuca). Нивниот заеднички предок можно е да датира од раниот терциерен период пред десетици милиони години и да бил широко распространет низ Евроазија. Фосили на црвена панда Parailurus anglicus се откриени од Кина на исток до Британија на запад.

Во 1977 година во Pliocene Ringold Formation, Вашингтон е пронајден заб на изумрен вид на панда Parailurus. Овој прв северно-американски рекорд е речиси идентичен со европските примероци и ја покажува имиграцијата на овој вид од Азија. Во 2004 година во Gray Fossil Site во Тенеси бил пронајден заб од вид на црвена панда каков што дотогаш немало во Северна Америка. Забот датира од пред 4,5-7 милиони години. Овој вид опишан како Pristinailurus bristoli покажува дека втората, попримитивна лоза на ailurine ја населувале Северна Америка за време на миоценот. Кладистичната анализа покажува дека Parailurus и Ailurus се сести по таксономија.

Откритието во Шпанија на посткранијални остатоци од Simocyon batalleri, вид од миоценот, сродник на црвената панда, го потврдува сродството помеѓу црвените и џиновските панди. Ова откритие укажува на тоа дека "лажниот палец" на црвената панда е изменета коска за со чија помош можат да се јазат по гранките на дрвјата (за разлика од џиновската панда на која лажниот палец и помага да манипулира со бамбусот) и оваа модификација е еден од најневеројатните случаи на биолошката еволуција кај ’рбетниците.

Таксономска историја[уреди | уреди извор]

Првиот познат запис за црвена панда е на папирус од династијата Chou од 13 век на кој е прикажана сцена на лов на црвена панда. Предавањето на генерал мајор Thomas Hardwicke во 1821 година на една статија под наслов "Опис на новиот род од класата на цицачи, кој се појавува на Хималајскиот појас помеѓу Непал и Снежните планини", во Linnean Society во Лондон ја сметале за пресудна за признавањето на црвената како постоечки вид во западната наука. Hardwicke го предложил името "Wha" за видот со објаснение дека тоа е звукот што го испуштаат кога плачат или кога се довикуваат овие животни, повторувајќи го повеќепати. Оттука ова е едно од локалните имиња за ова животно. Друго име што го употребуваат за него е Chitwa. Трудот на Hardwicke не беше објавен до 1827, во времето кога Фредерик Cuvier го објави неговиот опис и слика. Првично предложеното таксономско име од Hardwicke со неговата дозвола било избришано од изданието во неговиот весник во 1827 година, и честа за именување ја доби Cuvier.

Frédéric Cuvier примерокот што го опишувал го добил од посинетиот син на неговиот брат Алфред Duvaucel кој му го испратил "од планините во северна Индија". Тој бил првиот кој ги икористил и биномното име Ailurus fulgens и локалното име Панда за видот на црвената панда во неговиот опис објавен во 1825 година во Histoire Naturelle des Mammifères. Името Ailurus доаѓа од антички грчки збор што значи αἴλουρος, што значи мачка, а fulgens е латински збор за сјајна, светла. Панда е француското име за римската божица на мирот и на патниците, која била повикана пред тргнувањето на некое мачно патување. Останува отворено прашањето за дали потеклото на народното име Панда е од францускиот јазик. Во подоцнежните изданија се бара името да биде преведено на хималајски јазик.

Локални имиња[уреди | уреди извор]

Црвената панда en:Zhonghua Da Zidian, 1915.

Локалните имиња на црвената панда се разликуваат од едно до друго место.Lepcha народот ја нарекува Sak nam. Во Непал овој вид е нарекуван bhalu biralo (мечка-мачка) и habre а а Шерпа народот од Непал и Сиким го нарекуваат ye niglva ponva и wah donka. Во Sunuwari зборот wa значи мечка а во Tamang јазик, малата црвена мечка ја викаат tāwām. Во регионот Kanchenjunga во источниот дел на Непал Limbus народот ги знае црвените панди како Kaala, што буквално значи темно, каков што е и долниот дел на телото на црвените панди. Селаните со тибетско потекло ги нарекуваат Hoptongar.

Покрај овие Pocock ги наведе и следниве народни имиња за црвената мечка: Ye и Nigálya ponya (Непал), Thokya и Thongwa (Limbu); Oakdonga или Wakdonka и Woker (Bhotia);. Saknam Sunam (Lepcha). Nigálya може да потекнува од непалскиот збор निङालो niṅālo или nĩgālo со значење одреден вид на мал бамбус, Arundinaria интермедиа, но може да се однесува и еден вид мал леопард, или мачка мечка. Името Wordpónya пак може да потекнува од непалскиот збор पञ्जा paujā, што значи канџа, или од पौँजा paũjā, што значи шепа на животно. Nigálya pónya може да се преведе како 'канџи околу бамбус'или 'шепи околу бамбус҆.

Преводот на Nigálya pónya nyala ponga и poonya е јадач на бамбус. Можно е името панда да потекнува од panjā. Во кинеските речници, црвената панда е заведена како 小熊猫 / 小熊猫 (xiǎo Xiong Мао, "мала мечка мачка) или 红 熊猫 / 红 熊猫 (Хонг Xiong Мао,"црвената мечка мачка "). Буквалниот превод на името на црвената панда од кинески на англиски e firefox, што е често потврдувано од англиски извори, меѓутоа овој збор "Firefox" (火狐, или huǒ hu), во кинескиот речник се однесува на Firefox web browser. Џиновската Панда се нарекува 熊猫 / 熊猫 (Xiong Мао, или "мечка мачка").

На англиски јазик црвената панда се нарекува и lesser panda, но сепак повеќе се претпочита red (црвена панда) поради пејоративно значење на lesser. Многу други јазици користат ,црвена панда҆, или варијации на ,сјајна/златна҆ или помала/мала за именување на овој вид. На пример, и червена панда на бугарски, и panda roux на француски јазик, и panda rojo на шпански, сите овие значат црвена панда. Уште од 1855 година едно од француските имиња на овој род било panda éclatant (панда што сјае). Во финска црвената панда ја викаат kultapanda (златна панда). Варијации од lesser panda во другите јазици се следниве: petit panda (мала панда) во францускиот јазик, panda menor (мала панда) во шпанскиот, kleine panda (мала панда)во холандскиот, малая панда (malaya panda, малa панда) во рускиот, 애기 판다 (aeki panda, бебе Панда) во корејскиот, и ressā panda (レッサーパンダ, на англиски lesser panda) во јапонскиот.

Други имиња што му се припишуваат на овој вид се огнена мачка, светла панда и обична панда.

Културни претстави[уреди | уреди извор]

Црвената панда била призната како државен симбол на Сиким во раните 1990-ти, a била и маскота на Darjeeling Tea Festival. Во Југозападна Кина црвените панди се ловат за искористување на нивното крзно, особено заради високо ценетите густи опашки од кои се произведуваат капи. Во овие области, крзното често се користи за локалните културни церемонии, а на свадбите него традиционално го носи младоженецот. Овие “амајлии за среќа”, капите од опашките на црвената панда исто така ги носат и кинеските младенци. Со оглед на податокот дека првата слика на црвена панда во сцена на лов нацртана со перо и мастило на кинески папирус е од 13 век, овој народен обичај можно е да е многу стар. Во културата и фолклорот на Непал црвената панда воопшто не е спомнувана, или пак се спомнува само во одредени случаи. Интернет-пребарувачот Фајрфокс се смета дека го добил името дека по кинеското име за црвената панда: 火狐, или "огнена лисица". Сепак, Mozilla дава различни образложенија за името на неговиот бренд, велејќи: Слично е на Firebird. Лесно е за паметење. Звучи добро. Уникатно е. Ни се допаѓа. И не успеавме да најдеме ниту еден каков било друг проект или компанија ни оддалеку слични на прелистувачот што го користат истото име.

Во прилог на ова, во една статија за брендот е објавено дека иако Firefox е црвена панда, неговото лого е сепак црвена лисица. И покрај овие тврдења, Mozilla си останува на своето дека Firefox е другото име за Red Panda (наведувајќи линк на статија за црвената панда во Википедија, како доказ за изјавеното), а во 2010 година мрежните места на Firefox почнаа да поставуваат врски до „Firefox младенчиња во живо на канал”(црвени панди).

Црвената панда беше еден од главните ликови во анимираниот филм Kung Fu panda од 2008 година, каде што ја имаше улогата на Master Shifu, учителот на пандата што тренираше кунг фу. Некои од коментарите за овој филм укажуваа на недостатокот на свест во врска со црвена панда во САД во тоа време. Иако најголем број од критичарите сфатија дека во филмот станува збор за црвена панда, на некои други му личеше на мал волк, на други на глодач, а на трети на лемур. И Дастин Хофман во едно интервју признал дека ни тој не знаел многу за животното, кога прв се согласил да го позајмува гласот на ликот на Master Shufu.

Во 2005 година од Birmingham Nature Centre, Бирмингем, Англија избега машката црвена панда Бабу и за тоа кратко време додека беше на слобода стана медиумска ѕвезда. По случката беше прогласен за Brummie of the year.