Хомосексуалност во Стариот Рим

Од Википедија — слободната енциклопедија
Римски мозаик од Суза, Либија, приказ на митот за Зевс во форма на орел кој го киднапира момчето Ганимед

Хомосексуалноста во Стариот Рим честопати значително се разликува од современиот Запад. Во латинскиот јазик нема зборови што прецизно би ги превеле современите термини „ хомосексуалец“ и „ хетеросексуалец“.[1] Примарната дихотомија на античката римска сексуалност била активна/доминантна/мажествена и пасивна/покорна/женствена. Римското општество било патријархално, а слободниот машки граѓанин поседувал политичка слобода (либертас) и право да владее со себе, како и со своето домаќинство (фамилија). "Доблеста" (virtus) се смета за активен особина преку која еден човек (Vir) се дефинира. Освојувачкиот менталитет и „култот на мажественост“ ги обликувале истополовите односи. Римските мажи можеле слободно да уживаат во секс со други мажи притоа не губејќи на машкоста или социјалниот статус, сè додека тие ја преземале доминантната или пенетративната улога. Прифатливи машки партнери биле робови и поранешни робови, проститутки и забавувачи, чиј животен стил ги сместувал во општествената категорија на неславност, изземајќи ги од правната заштита која ја уживале римските граѓани. Се чини дека римските мажи претпочитале помлади мажи на возраст како сексуални партнери (меѓу 12 и 20 години), иако професионалните проститутки и забавувачи можеле да останат сексуално достапни и во зрелоста.[2]

Истополовите односи меѓу жените се далеку помалку документирани [3] и, ако им се верува на римските писатели, женскиот хомоеротизам можеби бил многу редок, до тој степен што Овидиј, во ерата на Августин, го опишува како „нечуен“.[4] Ова во голема мера се должи и на патријархалниот став дека жената не е сексуално битие, туку само репродуктивно, па често низ историјата женската сексуалност е игнорирана. Сепак, постојат расфрлани докази - на пример, неколку магии во грчките волшебни папируси - што сведочат за постоење на одделни жени во провинциите под римско управување во подоцнежниот империјален период, кои се вљубиле во припаднички на истиот пол.[5]

Преглед[уреди | уреди извор]

Статуа на Антинос (Делфи), полихромен паријански мермер со лик на Антинон, направен за време на владеењето на Адријан (р. 117–138 г. н.е.), неговиот љубовник

За време на Републиката, политичката слобода на римскиот граѓанин (libertas) била делумно дефинирана со правото да се зачува неговото тело од физичка присила, вклучително и физичко казнување и сексуално злоставување.[6] Римското општество било патријархално (види патерфамилија), а мажественоста се гледала како способност да се управува со себеси и другите со понизок статус.[7] Виртус, „храброст“ како она што човекот го прави најцелосно човек, била меѓу активните доблести.[8] Сексуалното освојување било вообичаена метафора за империјализмот во римскиот дискурс [9] а „освојувачкиот менталитет “ бил дел од „култот на мажественост“ што особено ги обликувал римските хомосексуални практики.[10] Според тоа, римските идеали на мажественост биле преземање на активна улога, што исто така било, како што забележа Крег А. Вилијамс, „главната директива за машкото сексуално однесување за Римјаните“.[11] Кон крајот на 20-от и почетокот на 21-от век, научниците имаат тенденција да гледаат изрази на римска машка сексуалност во смисла на бинарен модел „пенетрираниот и пенетраторот“; односно, правилен начин за римско машко лице да побара сексуално задоволување било да го вметне неговиот пенис во партнер/ка.[12] Дозволувајќи си да биде пенетриран, ја загрозува својата слобода како слободен граѓанин, како и неговиот сексуален интегритет.[13]

Било очекувано и општествено прифатливо за еден слободен Римјанин да сака секс и со женски и со машки партнери, сè додека тој ја презема пенетративната улога.[14] Моралот на однесувањето зависи од социјалната положба на партнерот, а не од родот сам по себе. И жените и младите мажи се сметале за нормални предмети на посакување, но надвор од бракот, мажот требало да постапува според неговите желби само со робови, проститутки (кои често биле робови) и со неславните. Родот не утврдувал дали сексуалниот партнер е прифатлив, сè додека уживањето на мажот не го нарушувал интегритетот на друг маж. Било неморално да се има сексуални односи со жена на друг слободен маж, со неговата ќерка во брак, со неговиот малолетен син или со самиот маж; сексуалната употреба на роб на друг човек била предмет на дозвола на сопственикот. Недостаток на самоконтрола, вклучително и во управувањето со својот сексуален живот, подразбирало дека мажот не е во состојба да управува со другите; премногу уживање во „ниското сензуално задоволство“ било закана за идентитетот на елитното машко лице како културна личност.[15]

  1. ↑ Craig Williams, Roman Homosexuality (Oxford University Press, 1999, 2010), p. 304, citing Saara Lilja, Homosexuality in Republican and Augustan Rome (Societas Scientiarum Fennica, 1983), p. 122.
  2. ↑ Williams, Roman Homosexuality, passim; Elizabeth Manwell, "Gender and Masculinity," in A Companion to Catullus (Blackwell, 2007), p. 118.
  3. ↑ Kristina Minor (2014). Graffiti and the Literary Landscape in Roman Pompeii. Oxford University Press. стр. 212. ISBN 978-0199684618. Despite the best efforts of scholars, we have essentially no direct evidence of female homoerotic love in Rome: the best we can do is a collection of hostile literary and technical treatments ranging from Phaedrus to Juvenal to the medical writers and Church fathers, all of which condemn sex between women as low-class, immoral, barbarous, and disgusting.
  4. ↑ Skinner, Sexuality in Greek and Roman Culture, p. 69
  5. ↑ Christopher A. Faraone (2001). Ancient Greek Love Magic. Harvard University Press. стр. 148. ISBN 978-0674006966.
  6. ↑ Thomas A.J. McGinn, Prostitution, Sexuality and the Law in Ancient Rome (Oxford University Press, 1998), p. 326. See the statement preserved by Aulus Gellius 9.12. 1 that " it was an injustice to bring force to bear against the body of those who are free" (vim in corpus liberum non aecum ... adferri).
  7. ↑ Eva Cantarella, Bisexuality in the Ancient World (Yale University Press, 1992, 2002, originally published 1988 in Italian), p. xii.
  8. ↑ Elaine Fantham, "The Ambiguity of Virtus in Lucan's Civil War and Statius' Thebiad," Arachnion 3; Andrew J.E. Bell, "Cicero and the Spectacle of Power," Journal of Roman Studies 87 (1997), p. 9; Edwin S. Ramage, "Aspects of Propaganda in the De bello gallico: Caesar’s Virtues and Attributes," Athenaeum 91 (2003) 331–372; Myles Anthony McDonnell, Roman manliness: virtus and the Roman Republic (Cambridge University Press, 2006) passim; Rhiannon Evans, Utopia Antiqua: Readings of the Golden Age and Decline at Rome (Routledge, 2008), pp. 156–157.
  9. ↑ Davina C. Lopez, "Before Your Very Eyes: Roman Imperial Ideology, Gender Constructs and Paul's Inter-Nationalism," in Mapping Gender in Ancient Religious Discourses (Brill, 2007), pp. 135–138.
  10. ↑ Cantarella, Bisexuality in the Ancient World, p. xi; Marilyn B. Skinner, introduction to Roman Sexualities (Princeton University Press, 1997), p. 11.
  11. ↑ Craig A. Williams, Roman Homosexuality (Oxford University Press, 1999), p. 18.
  12. ↑ Rebecca Langlands, Sexual Morality in Ancient Rome (Cambridge University Press, 2006), p. 13.
  13. ↑ For further discussion of how sexual activity defines the free, respectable citizen from the slave or "un-free" person, see Master-slave relations in ancient Rome.
  14. ↑ Amy Richlin, The Garden of Priapus: Sexuality and Aggression in Roman Humor (Oxford University Press, 1983, 1992), p. 225.
  15. ↑ Catharine Edwards, "Unspeakable Professions: Public Performance and Prostitution in Ancient Rome," in Roman Sexualities, pp. 67–68.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хомосексуалност_во_Стариот_Рим&oldid=4987362“