Семејство Чези

Од Википедија — слободната енциклопедија

Семејството Чези било италијанско благородничко семејство кое припаѓало на високата аристократија на Рим и Папските држави.

Потекло[уреди | уреди извор]

Градот Чези во Умбрија, потеклото на семејството.

Семејството Чези го земало своето презиме од градот Чези. Полето на Чези првично било дел од Ломбардското Војводство Сполето. Феудот Чези бил од семејството Арнолфи, главното седиште на Тере Арнолф.[1] Семејството Арнолфи тврдел дека потекнува од ломбардскиот Арнулф, вазал на војводата од Сполето. Војводството потоа било припоено кон Папските држави.[2] Потекнува од латинскиот збор цеси и латинскиот глагол цадере. Контракција на ломбардскиот топоним Чезина, кој означувал чемерно дрво или место исчистено од шуми.

Историја[уреди | уреди извор]

Карта на Италија во 1494 година
Карта на Италија во 1796 година
Карта на Италија во 1843 година

Според „Релација на Рим“ на францускиот амбасадор во дворот на Урбан VIII, Амајден, семејството Чези се наоѓало во Умбрија (со главно седиште замокот Цеси). Антонио Читани од Чези, поглаварот на семејството, и неговата сопруга Ангела Тернабили беа заклани во црквата Свети Антониј Игумен, во замокот Чези, на празникот на светецот, со сите нивни роднини. Само нивниот син Пјетро (1422-1477), сè уште во повиени, го избегнал масакрот.[3] Пјетро се преселил во Рим и подоцна станал многу познат конзистенски адвокат до тој степен што прво ја добил функцијата подеста на Перуџа, а потоа и на сенаторот во Рим. Трите сина родени на Пјетро Чези , Бартоломео Чези, Пјердонато Чези и Анџело Чези, соодветно, потекнуваат од три гранки на семејството.

Последниот од синовите на Пјетро, Анџело или Ањоло, се оженил со Франчешина Кардоли, потомок од страната на неговата мајка на познатиот кондотиеро Гатамелата; Тој самиот беше многу истакната личност на своето време, станувајќи јурисконсулт, професор на римскиот архигинасио, конзиториски адвокат и сенатор како неговиот татко, додека не го забележал папата Јулиј II, кој го назначил за прв апостолски секретар, а потоа и за ревизор на апостолската комора. Тој исто така бил прекрасен покровител, нарачувајќи го Микеланџело да ја изгради семејната капела во црквата Санта Марија дела Пејс во Рим. Неговиот син, Максимилијан Октавиј, бил епископ на Цервија, додека двајца негови други синови, Федерико и Паоло Емилио, биле кардинали.[4]

Синот на Џанџакомо, Анџело, тргнал по стапките на својот татко и исто така бил децемвир во Тоди и благородник во Терни, започнувајќи како неговиот родител во воена кариера во име на Црковната држава. Во 1569 година, за време на владеењето на Пие V, тој командувал со воени експедициски сили во Франција да му донесат помош на Карло IX против Хугенотите. Тој се истакнал во заземањето на Поатје каде што подоцна починал во 1570 година. Тој имал палата во Рим во Виа Дела Машера д'оро, која подоцна станала седиште на неговото домаќинство и му подигнала голем мавзолеј на својот вујко, кардиналот Федерико Чези, во базиликата „Голема Богородица“.

Негови синови биле Бартоломео, кој подоцна станал надбискуп на Конза, епископ на Тиволи и кардинал, и Федерико, кој прв ја презел титулата маркиз на Монтичели.[4] Во корист на вториот, папата Сикст V го подигнал феудството Акваспарта во војводство во 1588 година, додека папата Павле V во 1613 година му го доделил кнежевството над маркизатите Сан Поло деи Кавалиери и Сант Анџело. Вториот се оженил со принцезата Олимпија Орсини.

Федерико (1562-1630), бил најстариот син на поранешниот и втор војвода од Акваспарта. Неговиот брат Фирмино стана епископ на Римини. Неговиот син, основач на Академија де Лицеи, ќе биде познат како Федерико Линсиецот и бил еден од најголемите научници од 17 век. Тој се оженил со принцезата Артемисија Колона и Маркеса Изабела Салвијати.

Семејството растело и напредувало до втората половина на 17 век кога го продал најголемиот дел од својот имот на семејството Борџиа. Во овој момент, огранокот на војводите од Акваспарта бил наследен од оној што потекнува од Бартоломео со Џакомо ди Џузепе кој во 1804 година, а потоа и со неговиот син Лујџи ди Џузепе во 1821 година.

Забележителни членови[уреди | уреди извор]

Чези кардинали[уреди | уреди извор]

  • Паоло Емилио Чези (1481–1537)[5]
  • Федерико Чези (1500–1565), помлад брат на кардиналот Паоло Емилио Чези.
  • Пјер Донато Чези (1521–1586), сениор (постар)
  • Пјер Донато Чези (1583–1656), Јуниоре (помлад)
  • Бартоломео Чези (1566-1621)

Чези епископи[уреди | уреди извор]

  • Бартоломео Чези (починал во 1537 година), епископ на Нарни до неговата смрт во 1537 година.

Чези благородници[уреди | уреди извор]

Принцовите од Сан Поло и Сант Анџело (1613-1670), Војводите од Акваспарта и Маркизите од Монтичели (1588)[уреди | уреди извор]

  • Федерико I Чези (1562–1630), I принц на Сан Поло и Сант Анџело, I војвода од Акваспарта, I маркиз на Монтичели.
  • Федерико II Чези (1585-1630), II принц на Сан Поло и Сант Анџело, II војвода од
  • Џовани Чези (починал во 1656 година), III принц на Сан Поло и Сант Анџело, III војвода од Акваспарта, III маркиз на Монтичели.
  • Федерико III Чези (починал 1666 година), IV принц на Сан Поло и Сант Анџело, IV војвода од Акваспарта, IV маркиз на Монтичели
  • Џузепе Анџело Чези (починал 1705), V принц на Сан Поло и Сант Анџело, V војвода од Акваспарта, V маркиз на Монтичели. Февдот Сан Поло и Сант Анџело се продава со релативната титула на принцовите Боргезе; останатите титули војвода и маркиз остануваат активни.
  • Федерико IV Пјердонато Чези (починал во 1762 година), VI војвода од Акваспарта, VI маркиз на Монтичели.
  • Карло Федерико Чези (починал 1774), VII војвода од Акваспарта, VII маркиз на Монтичели.
  • Федерико V Чези (1766–1799), VIII војвода од Акваспарта, VIII маркиз на Монтичели.
  • Џакомо Чези (починал во 1821 година), IX војвода од Акваспарта, IX маркиз на Монтичели.
  • Лујџи Чези, X војвода од Акваспарта, X маркиз на Монтичели.
  • Федерико VI Чези, XI војвода од Акваспарта, XI маркиз на Монтичели.
  • Герберто, XII војвода од Акваспарта, XII маркиз на Монтичели.

Војводите од Селци (1596) и од Цери (околу 1612)[уреди | уреди извор]

  • Паоло Емилио Чези (р. 1611), II војвода од Селци (титула добиена од Орсините)
  • Андреа Чези (д. 1626), I војвода од Цери, III војвода од Селци
  • Франческо Марија Чези (д. 1657), II војвода од Цери, IV војвода од Селци. По неговата смрт, титулата војвода од Селци преминала на главната семејна гранка, додека војводата од Цери преминала на семејството Боромео.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „ARNOLFE, TERRE“. treccani.it. treccani.it. Посетено на 8 September 2022.
  2. „PATRIMONIUM SANCTI PETRI“. treccani.it. treccani.it. Посетено на 8 September 2022.
  3. „La famiglia Cesi“. difesa.it (италијански).
  4. 4,0 4,1 Garollo (1907), p. 509
  5. „CESI, Paolo Emilio“. treccani.it. treccani.it. Посетено на 8 September 2022.

Библиографија[уреди | уреди извор]

  • Theodore Amayden (c. 1620). Relation de Rome (french).CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  • Gottardo Garollo (1907). Dizionario biografico universale (Italian). 1. Milano: Ulrico Hoepli.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)