Лимпа

Од Википедија — слободната енциклопедија

Лимпа (со значење: Леб) е сладок скандинавски 'ржан леб, често употребуван во шведската кујна.[1] Тоа е леб од разни зачини и квасец, засладен со кафеав шеќер и меласа, кој доаѓа во голема разновидност во однос на тоа дали е збогатен со путер или не, и кои зачини се користат. Традиционални зачини за лебот се анасон, ким, семки од анасон и горчлив портокал . Обично се послужува за време на божиќната сезона и се зачинува со анасон, ким, а често и кора од портокал, суво грозје и кантарион. Претставува традиционално јадење и за Бадник.[2] Лебот Лимпа добро се комбинира и со џемови, желе или крем сирење.[3]

Подготовка[уреди | уреди извор]

Леб од кантарион замрзнат во боите на шведското знаме за Националниот ден на Шведска, 2007 година

Првиот чекор за правење на лебот е меласата, кафеавиот шеќер, семките од ким, кантарионот да зовриат, а потоа да се додадат путерот и кората од портокал. Откако оваа смеса ќе се излади на млака температура се соединува со активиран квасец и р'жано брашно.[4] Отакако тестото ќе стаса се додава уште брашно за да се замеси тестото како подготовка за второ нараснување, па се премачкуваат врвовите со растопениот путер, па се печат.[5] Во некои рецепти се додава и смесата од меласа на сувите состојки откако 'ржаното брашно ќе се попари со топла вода.[6]

Состојки[уреди | уреди извор]

Историски гледано, овој леб бил квасен леб со ферментиран кантарион, па оттука доаѓа и неговото шведско име vörtlimpa или vörtbröd („леб од кантарион“).[7] Во други рецепти понекогаш сè уште користат темно пиво како состојка.[8]

Рецептите се различни, некои го заменуваат кимот со кардамон или ја испуштаат кората од портокал; а во САД најчеста форма е ароматичниот леб од портокал и зачини.[9]

Меласата и ја дава бојата на кафеавиот леб. Други брашна измешани со 'рж, во зависност од рецептот, може да вклучуваат и пченкарно брашно, пченично брашно или брашно за сите намени. За да се додаде вкус на портокал, може да се користи портокалово масло или кора од портокал.[10] Иако не е строго традиционално во областа на потеклото на северна Шведска, во некои варијации на основниот рецепт може да се додаде и суво грозје или сливи. Сепак, ова е традиционално во јужна Шведска, каде лебот од кантарион бил усвоен подоцна.[11]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Smith, Leslie. „Scandinavian Ideas for a South Dakota Christmas“. South Dakota State University Extension Ciricular.; Rinsky, Glenn (2008). The Pastry Chef's Companion: A Comprehensive Resource Guide for the Baking and Pastry Professional. John Wiley & Sons. стр. 294. ISBN 9780470009550.
  2. Peterson, Cecilia (December 22, 2014). „Hold the Lutfisk: A Swedish Christmas Smörgåsbord“. Smithsonian Center for Folklife & Cultural Heritage.; Sullivan, Barbara (December 20, 1990). „Twas the night before...“. Chicago Tribune.
  3. „Bake Old-Fashioned Memory“. The Times. May 23, 1974. стр. 67 – преку Newspapers.com.отворен пристап — бесплатно за читање
  4. „Limpa Bread“. The Dispatch. November 20, 1981. стр. 90 – преку Newspapers.com.отворен пристап — бесплатно за читање
  5. „Readers spotlight cakes, breads, and puddings“. =The Pantagraph. April 24, 1991. стр. 20 – преку Newspapers.com.отворен пристап — бесплатно за читање
  6. „Fixing limpa bread from a family recipe“. The Baltimore Sun. January 2, 2008. стр. F4 – преку Newspapers.com.отворен пристап — бесплатно за читање
  7. „50 of the world's best breads“. CNN. October 15, 2019.
  8. „Swedish Limpa Bread“. The Spruce Eats. September 11, 2019.
  9. Ode, Kim (June 17, 2015). „Baking Central: Swedish limpa is a first step to summery sandwiches“. StarTribune.
  10. „Swedish Limpa Bread“. Taste of Home.
  11. Hansen, Barbara (January 18, 1973). „Interesting Variations to Breadmaker's Routines“. Los Angeles Times. стр. 97 – преку Newspapers.com.отворен пристап — бесплатно за читање; Moore, Mary (July 17, 1953). „Fresh From the Kitchen: Swedish Limpa Bread Made with Rye Flour“. The Windsor Star. стр. 28 – преку Newspapers.com.отворен пристап — бесплатно за читање