Клитика
Во морфологијата и синтаксата, клитика (од грчки ἐγκλιτικός enklitikós „наклонет“[1] ) е морфема која има синтаксички одлики на зборот, но фонолошки зависи од друг збор или фраза. Во оваа смисла, таа е синтаксички независна, но фонолошки зависна - секогаш прикачена на домаќинот.[2] Клитиката се изговара како афикс, но игра синтаксичка улога на нивоna реченица. Со други зборови, клитиката има форма на афикси, но распределба на функциски зборови. На пример во англискиот јазик, договорените форми на помошните глаголи во I'm and we've се клитики.
Клитиките можат да припаѓаат на која било граматичка категорија, иако најчесто се заменки, одредници или предлози. Треба да се има на ум дека правописот не е секогаш добар водич за разликување на клитиката од додавките: клитиките може да се напишат како посебни зборови, но понекогаш тие се споени со зборот од кој зависат (како латинскиот клитички -que, што значи „и“) или се одделуваат со посебни знаци како цртички или апострофи (како на англиски клитиката 's во „it's“ за „it has“ or „it is“).
Класификација
[уреди | уреди извор]Клитиките спаѓаат во различни категории во зависност од нивната позиција во однос на зборот со кој се поврзуваат.[1]
Проклитика
[уреди | уреди извор]Проклитиката се наоѓа пред својот домаќин.[1]
Енклитика
[уреди | уреди извор]Енклитика се наоѓа по нејзиниот домаќин.[1]
Мезоклитика
[уреди | уреди извор]Мезоклитика се наоѓа помеѓу коренот на домаќинот и другите додатоци.
Ендоклитика
[уреди | уреди извор]Ендоклитиката го дели зборот и се вметнува помеѓу двата негови дела.
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Crystal, David. A First Dictionary of Linguistics and Phonetics. Boulder, CO: Westview, 1980. Print.
- ↑ SIL International (2003). SIL Glossary of Linguistic Terms: What is a clitic? "This page is an extract from the LinguaLinks Library, Version 5.0 published on CD-ROM by SIL International, 2003." Retrieved from „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 2004-05-10. Посетено на 2004-04-16..