Камарон де ла Исла
| Камарон де ла Исла Camarón de la Isla | |
|---|---|
 Статуа на Камарон во Ла Линеа де ла Консепсион | |
| Животописни податоци | |
| Родено име | Хосе Моње Крус |
| Познат(а) и како | Камарон де ла Исла |
| Роден(а) | 5 декември 1950 Сан фернандо, Шпанија |
| Починал(а) | 2 јули 1992 (возр. 41), Бадалона (Барселона), Шпанија |
| Жанрови | Ново Фламенко, Фламенко |
| Занимања | Музичар, пејач |
| Инструменти | Вокал Гитарист |
| Период на активност | 1969–1992 |
| Соработници | Пако де Лусија, Томатито |
| Мреж. место | camarondelaisla.com |
Хосе Моње Крус (5 декември 1950 година - 2 јули 1992 година), попознат под уметничкото име Камарон де ла Исла (англиски: Shrimp of the Island), бил пејач на шпанска ромска фламенко музика. Сметан за еден од најголемите пејачи на фламенко во сите времиња, тој бил познат по соработката со Пако де Лусија и Томатито, тројцата биле од најголемо значење за заживување на фламенкото во втората половина на 20 век.[1]
Ран живот[уреди | уреди извор]
Роден е во Сан Фернандо, Кадис, Шпанија, во ромско семејство, седмо од осум деца. Неговата мајка била Хуана Крус Кастро, „Канастера“, буквално ткајач на корпи, од номадско ромско семејство, чиј дар за пеење бил силно рано влијание.
Неговиот татко, Хуан Луис Моње, исто така бил пејач, како и ковач и имал ковачница каде Камарон работел како момче.[2] Неговиот вујко Хосе му го дал прекарот Камарон (шпански „Ракче“) затоа што тој бил русокос и со убава кожа.
Кога неговиот татко починал од астма, додека бил уште многу мал, семејството поминало низ финансиски тешкотии. На осумгодишна возраст започнал да пее во анови и автобуски постојки со Ранкапино за да заработи пари. На шеснаесет години, тој ја освоил првата награда на фестивалот дел Канте Хондо во Мајрена де Алкор. Потоа Камарон отишол во Мадрид со Мигел де лос Рејес и во 1968 година станал домашен уметник во Таблао Торес Бермехас, каде останал дванаесет години.
Музичка кариера[уреди | уреди извор]
За време на неговиот престој во Таблао Торес Бермехас, го запознал Пако де Лусија, со кого снимил девет албуми во периодот од 1969 до 1977 година. Двајцата заедно во овој период одржале многу турнеи.[3] Бидејќи Пако де Лусија сè повеќе се занимавал со соло концертни обврски, Камарон работел со фламенко гитаристот Томатито.
Во 1976 година, на 25-годишна возраст, Камарон се оженил со Долорес Монтоја, ромска девојка од Ла Линеа де ла Консепсион, која ја нарекол „Ла Чиспа“ (Искра).[4] Во тоа време Ла Чиспа имала 16 години. Парот имал четири деца.
Многумина сметаат дека Камарон е единствениот најпопуларен и највлијателен фламенко кантаор (пејач) во модерниот период. Иако неговата работа била критикувана од некои традиционалисти, тој бил еден од првите што вклучил електричен бас во неговите песни. Ова било пресвртница во историјата на фламенко музиката што помогнало да се разликува „Нуево Фламенко“ - новото фламенко.
Здравствени проблеми и смрт[уреди | уреди извор]
Во подоцнежните години, неговото здравје се влошило поради претераното пушење цигари и злоупотреба на дрога.[5][6]
Во 1992 година, Крус починал од рак на белите дробови во Бадалона, Шпанија.[7] Погребан е во Сан Фернандо. Проценето е дека на неговиот погреб присуствувале 100.000 луѓе.[8]
Посмртни награди и признанија[уреди | уреди извор]
На 5 декември 2000 година, Министерството за култура на Хунта де Андалусија посмртно му го додели на Камарон „Љаве де Оро дел Канте“, златниот клуч на фламенко.[9] Ова бил само четврти клуч доделен од 1862 година.
Во 2005 година, филмскиот режисер Хаиме Чавари го издал биографскиот филм „Камарон“ во Шпанија со Оскар Хаенада во улогата на Камарон и Вероника Санчес - ѕвезда на популарната шпанска ТВ серија „ Лос Серано“ - како Ла Чиспа. Филмот, произведен во консултација со вдовицата на Камарон, последователно бил номиниран за неколку награди Гоја.
Во 2006 година, Исаки Лакуеста ја режирал „La Leyenda del Tiempo“ (Легендата на времето), во која една Јапонка го посетува родното место на Камарон за да научи да пее како него.
Во 2018 година, документарниот филм Камарон: Фламенко и Револуцион (Камарон: Филмот), од шпанскиот режисер Алексис Моранте, бил објавен преку Нетфликс. Во едно интервју, режисерот рекол дека една од неговите цели со филмот е „да објасни како е изграден митот“.[10]
Делумна дискографија[уреди | уреди извор]
со Пако де Лусија (Нивните први албуми биле безимени, но меѓу љубителите биле познати по името на првата песна)
- Al verte las Flores Lloran (1969)
- Cada Vez que Nos Miramos (1970)
- Son Tus Ojos dos Estrellas (1971)
- Canastera (1972)
- Caminito de Totana (1973)
- Soy caminante (1974)
- Arte y Majestad (1975)
- Rosa Maria (1976)
- castillo de arena (1977)
- camaron en la Venta de Vargas (2006)
со Пако де Лусија и Томатито
- Como el Agua (1981)
- Calle Real (1983)
- Vivire (1984)
- Potro de Rabia y Miel (1992)
со Томатито
- Te lo Dice Camarón (1986)
- Flamenco Vivo (1987)
- Camarón Nuestro (1994)
- Paris 1987 (1999)
Друго
- La Leyenda del Tiempo (1979) (Објавен како соло албум)
- Soy Gitano (1989) (Објавен со Кралската филхармонија, со гостувања на Томатито)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Ham, Anthony (2008). Madrid: City Guide. Lonely Planet. стр. 45. ISBN 978-1-74104-895-7.
- ↑ Sweeney, Philip (28 November 1991). The Virgin directory of world music. Virgin. стр. 95. ISBN 978-0-86369-378-6. Посетено на 22 August 2012.
- ↑ Pohren, D. E. (1992). Paco de Lucía and Family: The Master Plan. Society of Spanish Studies. стр. 91. ISBN 978-0-933224-62-9.
- ↑ Heredia, Juan de Dios Ramírez (1 January 2005). Matrimonio y boda de los gitanos y de los "payos". Centro de Producción Editorial y Divulgación Audiovisual. стр. 308. ISBN 978-84-934453-0-0. Посетено на 22 August 2012.
- ↑ Pohren, Donn E. (2005). The Art of Flamenco. Bold Strummer Ltd. стр. 165. ISBN 978-0-933224-02-5.
- ↑ Aragón – Guidebook Chapter. Lonely Planet. 2012-06-01. стр. 161. ISBN 978-1-74321-253-0.
- ↑ Billboard. Nielsen Business Media, Inc. 1992. стр. 77. ISSN 0006-2510.
- ↑ Bryant, Tony (3 July 2017). „Camarón, the gypsy god of flamenco“. surinenglish.
- ↑ Ruiz, Manuel Ríos (2002). El gran libro del flamenco: Intérpretes. Calambur. стр. 193.
- ↑ „'Flamenco Revolution' on Netflix: Camarón de la Isla Doc & Series Debut Worldwide“. Billboard. Посетено на 5 April 2019.