Брод (архитектура)
Брод или кораб – централниот дел на црква, кој се простира од главниот влез до трансептот, или до презвитериумот, кај цркви без трансепт.[1][2] Кај повеќекорабните цркви се разликуваат главен, бочен и попречен брод.[1] Во поширока смисла, бродот ги опфаќа сите простори за учесниците лаици, вклучувајќи ги бочните бродови и трансептите.[3]
Опис
[уреди | уреди извор]Коработ се простира од влезот, кој може да има посебен дел — припрата (нартекс), до презвитериумот. Кај повеќекорабни цркви се разликуваат главен кораб, бочни кораби и попречни кораби [4]. Коработ, односно главниот кораб кај повеќекорабните цркви, обезбедува централен пристап до олтарот.
Потекло на поимот
[уреди | уреди извор]Поимите брод и кораб се превод од латинскиот збор navis, ран симбол на христијанската црква, а можно е да е поврзан со "бродот на Св. Петар" или Ноевата арка.[1][3][5] Поимот може исто така да доаѓа од обликот на сводната архитектура на црквата.[6] На многу јазици истиот збор се користи за пловило и за архитектонски елемент.
Историја
[уреди | уреди извор]
Првите цркви биле градени од градители на кои им бил близок обликот на романската базилика, јавна градба за деловни трансакции. Таа имала централен дел, со бочни делови одделени со столбови и со прозорци близу до таванот. Базиликата „Св. Петар“ во Рим е ранохристијанска црква која имала ваков облик. Била изградена во 4 век по нарачка на римскиот цар Константин I, а била обновена во 16 век.[1][3]
Коработ, главниот дел од градбата, е дел за лаиците, додека презвитериумот е резервиран за свештенството. Во средновековните цркви, бродот бил одвоен од презвитериумот со хорна (презвитериумска) преграда. Истите биле украсени и се карактеристични за католичките цркви од 14 до 16 век.[1][3][7]
Средновековните бродови биле поделени во ниши, па повторувањето на формите дава ефект на голема должина. Исто така бил нагласен и вертикалниот елемент на бродот. За време на ренесансата, наместо драматични ефекти се применувале побалансирани пропорции.[1]
Галерија
[уреди | уреди извор]-
Диспозиција на основата во вид на латински крст -
-
-
Попречен брод – трансепт -
-
-
Вкрстување на главниот брод и трансептот
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 The Editors of Encyclopaedia Britannica. „Nave“. Encyclopaedia Britannica (online. изд.). Encyclopædia Britannica, Inc.
- ↑ Stevens Curl, James, уред. (2006). „nave“. Oxford Dictionary of Architecture and Landscape Architecture (illustrated. изд.). Oxford University Press. стр. 518. ISBN 9780198606789.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Cram, Ralph Adams. Nave. The Catholic Encyclopedia. Vol. 10. New York: Robert Appleton Company, 1911. Accessed 13 July 2018
- ↑ „Nave“. Answers.com. Посетено на 11 February 2015.
- ↑ „Ship as a Symbol of the Church (Bark of St. Peter)“. JesusWalk.com. Посетено на 11 February 2015.
- ↑ „Ship hangs in balance at Pella Evangelical Lutheran Church“. Sidney Herald. Sidney, Montana. 10 June 2008. Посетено на 3 January 2016.
- ↑ „Rood screen“. Encyclopædia Britannica. Посетено на 11 February 2015.