Долорес Пињеро
Д-р Долорес Мерцедес Пињеро, (1892–1975) била една од првите четири Порториканки кои се стекнале со медицинско образование. Таа исто така била една од првите цивилни лекари и првата порториканска докторка која служела со договор во американската армија за време на Првата светска војна и свинскиот грип.
Биографија[уреди | уреди извор]
Пињеро е родена во Сан Хуан, Порторико во време кога островот сè уште бил шпанска колонија. Таму го добила основното и средното образование. Шпанија го отстапила Порторико на Соединетите Држави во согласност со договорот постигнат со Парискиот договор од 1898 година, со кој официјално завршила Шпанско-американската војна. Пињеро била испратена од нејзиното семејство во Бостон, Масачусетс каде течно зборувала англиски и го продолжила своето високо образование. Во 1913 година, таа ја стекнала својата медицинска диплома на Колеџот за лекари и хирурзи во Бостон. Пињеро била една од првите четири жени од Порторико што се стекнале со медицинско образование. Другите три биле Марија Елиса Ривера Дијаз и Ана Јанер во 1909 година и Палмира Гател во 1910 година.[1]
Враќање во Порторико[уреди | уреди извор]
Откако ја стекнала својата диплома, Пињеро се вратила во Порторико и ја основала својата медицинска и ординација за анестезија во тогашниот град Рио Пиедрас (сега е дел од Сан Хуан).[2]
Во 1917 година, со доаѓањето на Првата светска војна, Соединетите Американски Држави го одобриле законот Џонс-Шафрот со кој им се доделува американско државјанство на Порториканците. Порториканците, со исклучок на жените, имале право на законот Џонс-Шафрот.
Кога Соединетите Држави влегле во Првата светска војна, медицинскиот корпус на американската армија верувал дека имаат доволно машки лекари за да ги покријат нивните потреби. Пињеро се пријавила за позиција како договорен хирург, само што бил одбиена. Откако напишала писмо до генералниот хирург на армијата во Вашингтон, ДЦ во кое ги објаснува нејзините намери, таа добила телеграма со која и се наредува да се пријави во кампот Лас Касас во Сантурче, Порторико, каде што била назначена во корпусот за медицинска служба на Армискиот медицински оддел.
До 1918 година, Армијата сфатила дека има недостиг од лекари специјализирани за анестезија, специјалност со ниска плата потребна во воените операциони сали. Затоа, Армијата неволно почнала да ангажира лекарки како цивилни вработени со договор. Договорните лекари, сепак, имале низок статус во војската. Тие не носеле униформи и имале мали овластувања.[3]
Во октомври 1918 година, Пињеро го потпишала нејзиниот договор со Армијата. На овој начин, и на нејзино сопствено инсистирање, Пињеро придонела со своите професионални вештини во воените напори. Таа била прераспределена во армиската општа болница Форт Брук, сместена во поранешната касарна Балаја (во теренот на Форт Сан Фелипе дел Моро ) во Стариот Сан Хуан. Таму наутро работела како анестезиолог, а попладне во лабораторија. Пињеро и четворица машки колеги добиле наредба да отворат болница со 400 кревети во Понсе, Порторико, за да се грижат за пациентите кои биле заразени со грип, познат и како „Свински грип“. Меѓу медицинските сестри кои служеле во Понсе со Пинеро била и Роза А. Свинскиот грип ги зафатил армиските кампови и местата за обука низ целиот свет, заразувајќи една четвртина од сите војници и убивајќи повеќе од 55.000 американски војници.[4] По завршувањето на епидемијата на грип, на Пињеро и било наредено да се врати во армиската база во Сан Хуан.[2]
По Првата светска војна[уреди | уреди извор]
Кога нејзиниот договор завршил на крајот на Првата светска војна, Пињеро се вратила во нејзината приватна ординација во Рио Пиедрас.[2] Таа се омажила за Селестино Лопез Перез и го родила синот Хозе Антонио Лопез Пинеро и на 17 март 1922 година родила ќерка по име Долорес „Лолин“ Пинеро-Лопез (1922-2011), која била основач на „Стари каприци и нови фантазии“, антикварница во Ел Пасо, Тексас.[5][6]
Малку е познато за подоцнежните години на Пињеро, со исклучок дека таа била една од лидерите на локалниот Женски граѓански клуб и дека работела за Одделот за здравство во Порторико. Пињеро била и првата жена од Порторико што била именувана во Одборот за медицински прегледи на Порторико. Пињеро живеела со нејзиниот сопруг во Монасило, Рио Пиедрас, Порторико. Таа починала во 1975 година во Сан Хуан, Порторико.[1]
Поврзано[уреди | уреди извор]
- „Жени докторки во војна (Серија за воена историја на Универзитетот Вилијамс-Форд Тексас А&М)“; од: Џудит Белафер и Мерцедес Херера Граф; Издавач: ТАМУ Прес;ISBN 1-60344-146-8 ;ISBN 978-1-60344-146-9 . Прилозите на д-р Долорес Пинеро се наоѓаат на страниците 43, 46 и 56.
Исто така види[уреди | уреди извор]
- Список на Порториканци
- Порториканки во војска
- Порториканците во Првата светска војна
- Порторикански научници и пронаоѓачи
- Историја на жените во Порторико
- ↑ 1,0 1,1 "LA MUJER EN LAS PROFESIONES DE SALUD (1898-1930); By: YAMILA AZIZE VARGAS1 and LUIS ALBERTO AVILES; PRHSJ Vol, 9 No. 1
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Women's Military Memorial Архивирано на 3 март 2016 г.
- ↑ Women Doctors in War (Williams-Ford Texas A&M University Military History Series); by: Judith Bellafaire and Mercedes Herrera Graf; Publisher: Texas A&M University Press; ISBN 1603441468; ISBN 978-1603441469
- ↑ Carol R. Byerly, Fever of War, (New York University Press, 2005), 6-10.
- ↑ San Francisco Chronicle
- ↑ Dignity Memorial