Винчестерка модел 1897

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Винчестер модел 1897)
Winchester Model 1897 shotgun
Winchester 1897.jpg
Винчестер модел 1897
ТипСамчмарка
ПотеклоСоединетите држави
Употребна историја
Во служба1897–денес
Корисници
Војни
Производна историја
КонструкторЏон Браунинг
Производител
Год. на производство1897–1957
Произведени1,024,700
ВаријантиSee text
Тех. особености
Тежина8 lb (3.6 kg)
Должина39 14 ин (1,000 mм)
Цевка length20 ин (510 mм)

Калибар12-gauge, 16 gauge
МеханизамPump-action
Делотворен дострел20 метри [се бара извор]
Полнење5-round tubular magazine

Винчестерка модел 1897, исто така познат како Модел 97, М97 или Јамска пушка, е ловечка пушка со дејство на пумпа со надворешен чекан и магацин за цевки произведен од компанијата за производство на оружје Винчестер. Моделот 1897 беше еволуција на моделот Винчестер 1893 дизајниран од он Браунинг. Од 1897 до 1957 година биле произведени над еден милион од овие ловџиски пушки. Моделот 1897 беше понуден во бројни должини на бурето и резби, комориран во мерач од 12 и 16 со цврста рамка или на отстранување. Сачмарките со 16 мерачи имале стандардна должина на цевката 28 инчи, додека сачмарките со 12 мерачи беа опремени со буриња со должина од 30 инчи. Буриња со специјална должина можело да се нарачаат во должини пократки од 20 инчи, и 36 инчи долги. Од времето кога е произведен Моделот 1897, тој го користеле американски војници,[2] полициски оддели,[3] и ловци.

Историја[уреди | уреди извор]

Моделот винчестерка од 1897 г. е направен од американскиот инвентор на огнено оружје Џон Мозес Браунинг. Моделот 1897 за прв пат бил наведен на продажба во каталогот на Винчестер во ноември 1897 година како цврста рамка со 12 мерачи. Мерачот 12 со опција за остранување е додаден во октомври 1898 година, а мерачот 16 на остранување во февруари 1900 година.[4] Првично произведена како поцврста, посилна и подобрена верзија на Винчестер 1893, што е подобрување на раниот пиштол со пумпа Спенсер, сачмарката од 1897 година била идентична со претходникот, освен што приемникот бил подебел и дозволувал употреба на чаури без чад, што не било вообичаени во тоа време. Во 1897 година бил воведен дизајн „со остранување“, каде што можело да се тргне бурето - стандард во ловџиските пушки денес, како што се сериите Ремингтон 870 и Мосберг 500. Со текот на времето, „моделот 97 стана најпопуларната ловечка пушка на американскиот пазар и воспостави стандард на изведба според кој се проценува на други видови и производи на ловџиска пушка, вклучувајќи ги и најскапите увезени производи“.[3] Моделот Винчестер 1897 беше во производство од 1897 до 1957 година. Токму во оваа временска рамка станаа вообичаени „модерните“ дизајни без чекан, како моделот Винчестер 1912 и Ремингтон 870. Моделот 1897 беше заменет со моделот Винчестер 1912 година.[5] Сепак, сачмарката сè уште може да се најде и денес во редовна употреба.

Подобрувања од 1893 година[уреди | уреди извор]

При дизајнирање на новиот модел 1897, многу од слабостите присутни во претходниот модел 1893 беа земени предвид и санирани.[4] Овие подобрувања вклучуваат:

  • Рамката била зајакната и направена подолга за да се справи дво-трочетвртинските чаури, како и за дво-петосминските чаури.[4]
  • Врвот на рамката бил покриен така што исфрлањето на испуканата школка бил целосно од страна. Ова додава голема количина на сила на рамката на сачмарката и тоа дозволуа користење на дво-трочетвртински чаури без опасност од заглавување на сачмарката.[6]
  • Актовката не можела да биде отворена сè додека мало движење нанапред на рачката на слајдот не ја ослободи од нејзинотото заклучувањ. При отпуштање, повлекувањето на ловџиската пушка дало мало движење нанапред кон рачката на слајдот и ја ослободило актовката за заклучување на слајдот што овозможило веднаш да се отвори истата. Во отсуство на какво било повлекување, рачката на слајдот морало рачно да се турка напред за да се ослободи заклучувањето на слајдот со актовката.
  • Подвижен водич за касети бил поставен на десната страна од блокот на носачот за да се спречи лет на чуарата кога ловџиската пушка е свртена настрана при дејство на полнење.
  • Актовката била направена подолга и со помала длабочина.

Од овие подобрувања, страничното заклучување е тоа што го направи Моделот 1897 безбедно огнено оружје. Ова подобрено странично заклучување ја држело ловџиската пушка заклучена сè додека не се случи вистинското пукање, што спречува заглавување во случај на погрешен пукот. Лизгачката брава „стои во таков однос со телото на иглата за палење што ќе спречи иглата за палење да стигне до капислата сè додека игличката не се придвижи напред на доволно растојание за да се осигура заклучување на завртката на прозорецот“.[7] Ова спречува ракавот со актовката „да биде повлечен од раката на ловецот додека не се пука, а со тоа и огненото оружје да се направи побезбедно“.[8]

Опис[уреди | уреди извор]

Отворена актовка на моделот 1897, прикажувајќи го долгиот слајд што го проектира приемникот.

Моделот винчестерка од 1897 г. и моделот винчестерка од 1893 г. биле дизајнирани од Џонон Браунинг. Моделот 1897 е надворешна ловечка пушка во која нема копче за исклучување. Ова значи дека корисникот може да го држи чкрапалото при циклирање на ловџиската пушка и откако дејството ќе се врати во батеријата, пушката пука.[9] Самото огнено оружје е класифицирано како ловечка пушка со странична актовка. Таа била првата навистина успешна произведена ловечка пушка. За сиот временски период во кој Моделот 1897 бил во производство, над милион од типот биле произведени во различни резби и должини на буриња. Пушките со 16 мерачи имале стандардна должина на цевката 28 инчи, додека пушките со 12 мерачи биле опремени со буриња со должина од 30 инчи. Буриња со специјална должина можеле да се нарачаат во должини пократки од 20 инчи, и подолги од 36 инчи. Заедно со разни резби и должини на цевките, моделот 1897 се појавил во две различни комори. Едниот бил со 12 мерач, а другиот бил 16 мерач. Чаурите требало да бидат од двоен трочетвртински или двоен петосмински модел.[4] Поголеми чаури не се препорачувале. Просечен модел 1897 може да собере 6 чаури за ловечка пушка во цевката за магацинот.[10] Кога работиме на актовката на Моделот 1897, предниот дел (преден зафат) се повлекува наназад, принудувајќи ја завртката на задниот дел да се извлече, а потоа да се исфрли потрошената чаура додека истовремено го тресе надворешниот чекан, туркајќи го на задниот дел. Кога предниот дел повторно се лизга напред, завртката на носачот турка свежа чаура во комората на пушката и се заклучува на своето место.

Кинеската компанија Норинко се потруди да го репродуцира ова огнено оружје. Норинко 97 е скоро точна копија на Винчестер 1897 година, произведена и jaмски и со бунтовнички резби, но сепак ги нема соодветноста и финишот на оригиналите.[2]

Резби на моделот 97[уреди | уреди извор]

Модел 1897 (одделение за ровови) и репродуциран Норинко (одделение за бунтови)
Оценки на моделот 1897 [11]
Одделение Мерач Буре (инчи) Датуми на производство Забелешки
Стандарден 12,16 30,28 1897–1957 [12] Обично парче од орев со челична задина
Стапица 12,16 30,28 1897–1931 Фин орев со грвирани дами
Гулаб 12,16 28 1897–1939 Исто како стапица, но рачно гравиран приемник
Турнир 12 30 1910–1931 [13] Изберан орев; со приемник на врвот за да се намали отсјајот
Четка 12,16 26 1897–1931 Пократок магацин, обичен орев без дами, цврста рамка
Отстранување со четки 12,16 26 1897–1931 Како погоре, но со рамка за отстранување
Немири 12 20 1898–1935 Обична рамка од орев, цврста или со опција за отстранување
Ров 12 20 1917–1945 [14] Исто како и пушката за бунт, но со топлински штит, бајонет и шлиц на прашка

Оригинални цени[уреди | уреди извор]

Кога Моделот 1897 за прв пат бил претставен, цената зависела од тоа со каква резба се купува и какви одлики се додаваат на таа специфична ловечка пушка. Купувањето обична ловечка пушка би го чинело купувачот 25 американски долари, додека врежаниот приемник со карирано и пофино дрво чинело 100 американски долари.[9] Поскапите резби на Model 1897 биле од стандардни, стапици, гулаби и турнири тип. Ова беле резбите што биле вообичаено опремени со врежан приемник и со карирано, пофино дрво.[5] Помалку скапи и поедноставни резби биле Браш, Браш Тејкдаун, Рајот и Тренч. Овие резби не добиле дрво со повисока вредност или посебни дизајни. Ова е затоа што овие пушки биле дизајнирани и направени за тешка злоупотреба. Овие резби имале поголема шанса да бидат сериозно оштетени, така што немало потреба да се вложуваат дополнителни пари во нив за изглед. Бидејќи функциите што се вршат со овие резби налагало да бидат лесни, не било корисно да се користи тешко и скапо дрво при нивното дизајнирање. Најчесто, кога биле купени овие резби, тие биле купувани во голем број. Со дизајнирање на овие резби со стандардно дрво и завршница, тие ги задржале цените на пониско ниво.[15] Тие исто така се продавале во германските каталози за цени споредливи со луксузните ловџиски пушки.[16]

Воена употреба[уреди | уреди извор]

Винчестер Модел 1897 сачмарка за ровови
Пушки Винчестер М97 и М12 за ровови

Моделот 1897 бил издаден на американските војници за време на Филипинско-американската војна од 1899 година. Оваа прва поголема употреба на издадени ловџиски пушки од страна на војската на Соединетите држави вклучува 200 набавени оружја и испратени на Филипините во 1900 година. Тие биле ставени во функција во спротивставувањето против племињата на Моро кои ги предизвикале Американците во тесна борба со ножеви и мечеви.[17] (Видете: јураментадо)

За време на казнената експедиција во Мексико, некои американски војници исто така биле опремени со M97.[18] Веќе популарна пред Првата светска војна, продажбата на „Модел 1897“ започнала по војната. Тоа било така затоа што многу парчиња биле произведени за да ги задоволат барањата на војската. Кога Соединетите држави влегле во Првата светска војна, имало потреба од повеќе службено оружје да се издаде на трупите. На Соединетите Држави им станало јасно колку е брутална војната во ровови и колку е голема потребата за голема количина на огнена моќ од близу, додека се бореле во ров, откако ја обзервирале војната во првите три години.[2] Оценката на рововскиот Модел 1897 била еволуција на оваа идеја. Претходниот модел на Винчестер 1897 бил изменет со додавање на перфориран челичен топлински штит над цевката што ги држел рацете на војникот настрана од врелата цевка,[19] и адаптер со бајонет за поставување M1917 (модел со бајонет).

Модел 1897 адаптер што дозволува прицврстување на бајонет M1917

Овој модел бил идеален за блиска борба и бил ефикасен во војувањето во ровови поради неговото буре со дупчење цилиндар од 20 инчи. За време на војната, муницијата Бакшот била издадена со резба за ровот. Секоја чаура од оваа муниција содржела девет пелети од Бакшот 00 (калибар .33). Ова му давало значителна огнена моќ на секој војник од секој истрел.[3] Ова пократко буре и големата количина на огнена моќ е тоа што го направи ова парче идеално за војување во ровови.

Кажано е дека американските војници кои биле вешти во стрелање во стапици биле вооружени со овие пушки и биле стационирани таму каде што можеле да пукаат во непријателските рачни гранати во воздухот.[3]

За разлика од повеќето современи ловџиски пиштоли, Винчестер Модел 1897 (чии верзии беа класифицирани како Модел 97 или скратено М97) пукал секогаш кога дејството завршувало со потиснато активирање (т.е. му недостасува прекинувач за активирање). Заедно со неговиот капацитет од пет истрели, ова го направило ефикасен за блиски борби, така што војниците го нарекле „чистач на ровови“. Оваа одлика им овозможила на војниците да го отпуштат целиот магазин со голема брзина. Моделот 1897 бил толку ефикасен, и се плашеле, што германската влада протестираше (залудно) за да биде забранет за борба.[20] Моделот 1897 бил користен повторно во Втората светска војна од страна на армијата на САД и маринскиот корпус, каде што бил користен заедно со слично милитаризираната верзија на моделот 1912 без чекан.[21] Некои сè уште биле во служба за време на Корејската војна[22] и Виетнамската војна.[23]

Другите воени употреби на ловџиската оружје вклучувале „извршување операции за обезбедување/внатрешно чување, безбедносни операции на задната област, чување воени заробеници, рации, заседи, воени операции на урбан терен и избрани специјални операции“. И покрај протестот против нив, Германците не го послушале Лудендорф и решиле да го користат и неофицијално да го усвојат М1897 за нивна сопствена употреба со модификации и да го именуваат „ровокопач“ и главно да ги даваат на стормтрупери.[20]

Протести за време на Првата светска војна[уреди | уреди извор]

Иако Моделот 1897 бил популарен кај американските трупи во Првата светска војна, Германците наскоро почнале да протестираат против неговата употреба во борба. „На 19 септември 1918 година, германската влада издала дипломатски протест против американската употреба на ловџиски пушки, тврдејќи дека ловџиската пушка е забранета со законот за војна“.[20] Дел од германскиот протест гласел дека „[особено] е забрането да се користи оружје, проекции или материјали пресметани дека предизвикуваат непотребно страдање“, како што е дефинирано во Хашката конвенција за пешадиска борба против земјиштето од 1907 година.[3] Ова е единствената позната пригода во која е покрената законитоста за вистинска борбена употреба на ловџиската пушка. Сепак, Соединетите држави ја толкувале нивната употреба на ловџиската пушка поинаку од Германија. Главниот судија на армијата, државниот секретар Роберт Лансинг, внимателно го разгледал и проучил важечкиот закон и веднаш го отфрлил германскиот протест. Франција и Обединетот Кралство имале двоцевни пушки на располагање за употреба како воено оружје за ровови за време на Првата светска војна; како и да е, не можејќи да добијат муниција со голема моќност и судејќи дека брзината на полнење е пребавна за блиска борба, овие земји не ги дале на терен.

Германски одговор[уреди | уреди извор]

Отфрлањето на нивниот протест во голема мера ги вознемирило германските сили, бидејќи тие верувале дека во војната биле третирани неправедно. Набргу по одбивањето на протестот, Германија упатила закани дека ќе ги казни сите заробени американски војници за кои е утврдено дека се вооружени со ловџиска пушка.[3] Ова довело до тоа САД да издадат закана за одмазда, наведувајќи дека какви било мерки неправедно преземени против заробени американски војници ќе доведат до одмазда од страна на Соединетите Држави врз заробените германски војници кои носеле пламеници и назабени бајонети.[24]

Други намени[уреди | уреди извор]

По војната, Винчестер ја пласирал верзијата Model 1897 со пократка цевка, како пиштол за бунт. Гласниците на компанијата „Американ експрес“ биле вооружени со ова оружје, како и разни полициски оддели низ САД.[3] Разликите помеѓу оваа верзија за немири и верзијата за ровови биле дека верзијата за немири немала топлински штит и бајонет,[2] и сите рововски пиштоли биле опремени со вртлови на прагот, додека повеќето пушки за немири не биле такви.[9]

Корисници[уреди | уреди извор]

Поврзано[уреди | уреди извор]

  • Список на поединечно оружје на вооружените сили на САД
  • Список на ловџиски пушки

Користена литература[уреди | уреди извор]

  1. „The real history of The Black and Tans in Ireland“. IrishCentral.com (англиски). 25 March 2020. Посетено на 30 May 2020.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Davis (2006)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Williamson (1952) p. 158.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Henshaw (1993) p. 49.
  5. 5,0 5,1 Miller (2005) p. 694, Miller.
  6. Farrow (1904) p. 335
  7. Smith (1911) p. 5
  8. Smith (1911) p. 4
  9. 9,0 9,1 9,2 Hager (2005)
  10. hickok45 (Oct 29, 2016). „Winchester Model 97 Take-down model“.
  11. Wilson (2008) pp.214–219
  12. Miller (2006) p. 98
  13. Miller (2006) p. 99
  14. Wilson(2008). p.220
  15. Carmichel (1986) p. 78–79
  16. Alpha-Catalogue 1911: Winchester Model 1897 (variants, details and salesprices in German-Mark (1911)), Page 302, archive.org.
  17. Miskimon, Christopher (3 јуни 2016). „The Short-range Shotgun“. Архивирано од изворникот на 2018-04-29. Посетено на 11 Октомври 2020. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  18. Thompson(2013). p.34
  19. Lewis (2007) p. 162
  20. 20,0 20,1 20,2 Parks (1997)
  21. Thompson(2013). pp.55-56
  22. Thompson(2013). p.58
  23. Thompson(2013). p.62
  24. Williamson (1952) p. 159.
  25. „[Re]UDT/SEAL“. chosun.com (корејски).
  26. Thompson(2013). p.11

Библиографија[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]