Аму Новруз
Аму Новруз (персиски: عمو نوروز , „Вујко Новруз“), познат и како Баба Новруз (بابا نوروز), [1] [2] ирански Дедо Мраз или легендарен лик кој потекнува од иранскиот фолклор. Според фолклорот, тој се појавува секоја година на почетокот на пролетта, заедно со неговиот придружник Хаџи Фируз, за да го одбележи почетокот на Новруз, иранската Нова година. Според некои историчари тој го симболизира Зал, таткото на Ростам, херојот на Шахнаме. [3]
Во пресрет на пролетната рамноденица, кога се слави иранската Нова година на иранскиот културен континент од Албанија на Запад до Западна Кина на исток, Аму Новруз им носи подароци на децата, слични на западнохристијанскиот народен лик Дедо Мраз. [4] Тој е сопруг на Нане Сарма, која со него споделува традиционална љубовна приказна во која можат да се сретнат само еднаш годишно.[5] [6]
Аму Новруз е окарактеризиран како постар маж со сребрена коса кој носи шешир од филц и има стап за одење, долга наметка од сино платно, појас, пар гаџе со тенок ѓон и пар ленени панталони. [7] Тој е мудро историско присуство кое на младите им ја пренесува старата приказна за Новруз. Хаџи Фируз свири тамбура, танцува и бара подароци, додека Аму Новруз е оној што дава.
Аму Новруз и Нане Сарма[уреди | уреди извор]
Приказната за Аму Новруз и Нане Сарма е една од симболичните легенди за преминот од старата во новата година:
Според легендата, една старица по име Нане Сарма („Баба Фрост“) е сопруга на Аму Новруз, но може да го види само оваа ноќ во годината, по што таа го остава и оди на пат до следната година.
Друга верзија на оваа приказна вели дека на првиот ден од пролетта секоја година Нане Сарма очекувала чичко Новруз да дојде и да ја посети, но пред да дошол тој заспивал од исцрпеност и кога ќе се разбудел сфаќа дека вујко Новруз дошол и отишол. Исто така, било кажано дека ако двајцата се видат, светот ќе биде уништен.
Во друго прераскажување, Аму Новруз патува низ целиот свет, давајќи им подароци на децата (слично како Дедо Мраз) на пат да ја запознае Нане Сарма, која многу го сакал. Нане Сарма ќе се разбудел рано на пролетната рамноденица за да си ја исчисти куќата и да си ја подготви трпезата. Меѓутоа, секоја година таа заспивала непосредно пред тој да пристигне. Љубезната Аму Новруз не би ја разбудил; наместо тоа, тој јадел дел од храната и ставал цвет во нејзината нова облека. Потоа, тој заминувал да го продолжи своето долго патување. Кога зората ќе го допрел лицето на Нане Сарма, таа се будела за да сфати дека пропуштила повторно да го види Аму Новруз. Секоја година циклусот се повторува, а таа го чека секоја пролет.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ هفت سین، حاجی فیروز، بابا نوروز، ننه سرما و .. درگفتگو با جلالالدین کزازی. Mir Jalaleddin Kazzazi. March 22, 2012.
- ↑ نگاهی به حضور عمو نوروز و ننه سرما در ادبیات فارسی. Serat News. March 26, 2013.
- ↑ Iran’s national doll Amu Nowruz unveiled Архивирано на {{{2}}}., 16 March 2011
- ↑ „Haji Firooz & Amoo Norooz - The Persian Troubadour & Santa Claus“. PersianMirror Article. 15 November 2004. Архивирано од изворникот на 2010-02-25. Посетено на 3 March 2010.
- ↑ Thus Speaks Mother Simorq, Page 151
- ↑ Iranica: Pir-e Zan
- ↑ Amu Nowruz Архивирано на 4 март 2016 г., Fazlollah Mohtadi, Shiraz University Centre for Children's Literature Studies
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Аму Новруз на Ризницата ?
