Џелем џелем

Џелем џелем

макед. Одам, одам
химна на Ромите
Друг наслов	Opre Roma
Текст	Жарко Јовановиќ, 1949
Музика	Жарко Јовановиќ, 1949
Усвоена	1971

Џелем, џелем — песна компонирана од страна на Жарко Јовановиќ, која често се користи како химна на Ромите. Насловот е адаптиран во многу земји од страна на локалните ромски заедници за да одговара на нивниот мајчин правопис и говорниот дијалект на ромскиот јазик. Некои од песните имаат различни наслови, меѓу кои се:

• "Gyelem, Gyelem" (унгарски правопис),
• "Jelem, Jelem",
• "Dzelem, Dzelem",
• "Dželem, Dželem" (алтернативен хрватски, српски и босански правопис),
• "Đelem, Đelem" (на хрватски и на српски и босански правопис),
• "Djelem, Djelem" (на германски и на француски правопис),
• "Ђелем, Ђелем" (на кирилица српски и босански правопис),
• "Ѓелем, Ѓелем" (македонски правопис),
• "Џелем, Џелем" (алтернатива српска кирилица),
• "Джелем, джелем" (на руски, украински и бугарски правопис),
• "Opré Ромите" и
• "Romale Shavale".

Во интервјуто со новинарот Мајк Калеџиќ, Јовановиќ изјавил дека насловот на песната е „Opre Roma“.

По доживувањето на затворањето на Ромите за време на Циганскиот геноцид (Ромскиот холокауст од Втората светска војна), Јовановиќ подоцна го напишал текстот за песната „Џелем џелем“ и ги споил со традисионалната циганска мелодија во 1949 година. Песната првпат била усвоена како химна на Ромите од страна на делегатите на првиот Светски ромски конгрес одржан во 1971 година.

Стихови

Ромски Gelem, gelem, lungone dromensa Maladilem bakhtale Romensa A Romale, katar tumen aven, E tsarensa bakhtale dromensa? A Romale, A Chavale Sas vi man yekh bari familiya, Mundardyas la e Kali Legiya Aven mansa sa lumnyake Roma, Kai putardile e Romane droma Ake vriama, usti Rom akana, Amen khutasa misto kai kerasa A Romale, A Chavale Puter Devla le parne vudara Te shai dikhav kai si me manusha Pale ka zhav lungone dromendar Thai ka phirav bakhtale Romensa A Romalen, A chavalen Opre Rroma, si bakht akana Aven mansa sa lumnyake Roma O kalo mui thai e kale yakha Kamav len sar e kale drakha A Romalen, A chavalen.

Превод Тргнав да патувам Сретнав среќни Роми О Роми, од каде доаѓате, Со среќните шатори крај патот? О Роми, О млади Роми! Еднаш и јас имав среќно семејство, Црната легија ги уби нив Дојди со мене, Рому од каде и да си За Ромите сите патишта се отворени Сега е времето, станете Роми сега, Ќе се издигнеме високо ако делуваме сега О Роми, О млади Роми! Отвори ги Боже, белите порти Да ги видам моите луѓе. Вратете се да патуваме на патиштата И да пешачиме со среќните Роми О Роми, О млади Роми! Горе, Ромски народе! Сега е времето Дојдете со мене, Роми од целиот свет Темното лице и темните очи, Ги сакам како црно грозје О Роми, О млади Роми!

Други стихови

Постојат многу верзии на „Џелем, џелем“ особено оние кои се преведени од страна на Роналд Ли.

Извори

• Patrin Веб Весник - Gelem, Gelem: Ромска Химна

Надворешни врски

• Косово Ромите орална историја Архивирано на 25 јули 2011 г. - Ромска Култура: Музика
• Loyko: Djelem Архивирано на 23 јули 2008 г.
• Иведба на Шабан Бајрамовиќ
• Иведба на Есма Реџепова
• повеќе информации за Ромите
• Gelem Gelem во италијанскиот јазик (со Роберто Malini и Alexian Santino Spinelli)