Српски вина

Од Википедија — слободната енциклопедија
Фрушка Гора лозја

Во Србија има речиси 70.000 хектари лозови насади, кои произведуваат околу 425.000 тони грозје годишно. Поголемиот дел од српските вина се произведуваат во локалните винарии.[1]

==Српски вина== е термин со кој се обележуваат вина произведени на територија на Србија, како и вина од специфичните сорти од тоа географско подрачје.Српската винска индустрија покажува знаци на значителен раст, за што сведочи Ин Вино, годишен меѓународен вински фестивал што се одржува во Белград од 2004 година на годишно ниво. Исто така, од 2010 година на Саемот во Белград се одржува годишен меѓународен саем за вино, именуван како „Beo Wine Fair“.[2] Од 2019 година српското производство на вино е во експанзија.[3]

Сезоната на берба во Србија започнува во јули (првото грозје е свежо за јадење ) и завршува во октомври (последното грозје за правење вино).

Историја[уреди | уреди извор]

Винарски визби Рајац во близина на Неготин, источна Србија

Историјата на производство на вино во Србија датира од праисторијата. Лозарството било богато во римскиот период. Виното е дел од српската култура уште од формирањето на државноста, особено за време на владеењето на династијата Немањиќ (XII-XIV век), која го поттикнувала и промовирала лозарството.

Поранешна Југославија била меѓу првите десет светски земји производители на вино . На својот врв во 1970-тите, произведуваше над 6 милиони хектолитри годишно. Сепак, главно поради ограничувањата на социјалистичката држава, акцентот бил ставен на квантитетот наместо на квалитетот. Многу вина беа масовно произведени во големи земјоделски комбинации како што се Навип и Рубин, со генерално ниски стандарди за квалитет во сите фази од процесот на производство на вино. Во 1980-тите забележан е голем пад на производството и извозот, развој што продолжи во 1990-тите со распадот на Југославија и последователниот распад на српската економија.[4]

Но, во 2000-тите, српското винарство почнало не само да закрепнува, туку и да прави остар и решителен пресврт кон квалитетот и разликата во вкусовите. На пазарот влегоа бројни мали и средни винарии во приватна сопственост, кои често се водат како семејни бизниси и со многу високо почитување на стандардите за квалитет и вкус.[5]

Оживеани се некои речиси заборавени традиции, како Бермет од Сремски Карловци. За зголемување на домашната потрошувачка придонесе и економското закрепнување на земјата. Производството на вино во 2004 година изнесувало 1.550.000 литри.[1] Потрошувачката на вино по глава на жител е 16 литри (2006 година). Сепак, само 5% од домашното производство се извезува (податоци 2004-2007), најголем дел од нив во соседните земји, и главно на големо. Висококвалитетните и квалитетни вина сочинуваат околу 35% од производството.[6]

Вински региони[уреди | уреди извор]

Вински региони на Србија (класификација од 1970-тите)

Најважните српски лозја се наоѓаат во долината Тимок (250 км на исток од Белград ), во областа Вршац (100 км сесевероисточно од Белград), на падините на Фрушка Гора (80 км северозападно од Белград), во областа Суботица (200 км северно од Белград), Шумадија (100 км југозападно од Белград) и Жупа (230 км југоисточно од Белград).

Според класификација од 1970-тите, Србија има девет региони за производство на вино, секој со неколку подрегиони:[7]

  1. Регионот на долината Тимок, во источна Србија, околу реката Тимок
    1. Подрегион Неготинска Котлина, со центар во Неготин
    2. Књажевацскиот потрегион
  2. Нишава - регионот Јужна Морава во јужна Србија, во долините на истоимените реки
    1. Подрегион Алексинац
    2. Подрегион Топлица
    3. Нишки подрегион
    4. Нишава подрегион
    5. Лесковачкиот потрегион
    6. Врањскиот потрегион
  3. Регионот Западна Морава во централна Србија, по долниот тек на реката
    1. Чачак подрегион
    2. Крушевачкиот подрегион
  4. Шумадија - Голема Морава област во централна Србија, најголем по површина
    1. Подрегион Млава
    2. Јагодина подрегион
    3. Подрегион Белград
    4. Подрегион Опленац
  5. Регионот Почерина, во западна Србија, околу планината Цер
  6. Сремско, околу Фрушка Гора во провинцијата Војводина
  7. Банатскиот регион, околу планините Вршац во источна Војводина
    1. Подрегион Јужен Банат
    2. Северен Банат подрегион
  8. Суботица - Хоргош во северна Војводина
  9. Регионот на Косово (Метохија), во централно Косово

Во светлината на заживувањето на винарската индустрија во Србија, српското Министерство за земјоделство во 2008 година покрена иницијатива за реформа на српските закони за производство на вино и рекласификација на винските региони.[8] Ревидираната класификација на регионите била издадена во 2013 година, дефинирајќи 22 региони без подрегиони и детално ги специфицираше нивните граници и одлики.[9]

  1. Почерина – Ваљево
  2. Регионот Неготинска Котлина
  3. Књажевацско
  4. Млавско
  5. Топлички регион
  6. Нишкиот регион
  7. Нишава област
  8. Лесковачко
  9. Врањско
  10. Чачак – Краљевско
  11. Регионот на три Морава
  12. Белградскиот регион
  13. Шумадија
  14. Сремско
  15. Суботица
  16. Телечки регион
  17. Потисје
  18. Банатско
  19. Јужен Банатски регион
  20. Бачки регион
  21. Регионот Северна Метохија (Косово)
  22. Регион Јужна Метохија (Косово)

Сорти[уреди | уреди извор]

Главни сорти вклучуваат Прокупац, Совињон Бланк, "Италијански ризлинг", Каберне Совињон, Шардоне, Пино Блан и пино ноар, Хамбург, Мускат, Афус Али, Вранец, Темјаника, Крстач, Смедеревка, и Динка. Некои ретки сорти опстојуваат во Србија, како што се мускатскиот крокант и отелот.

Најстари автентични сорти на грозје се прокупац и тамјаника. Прокупац е вид на црвени вина и бил познат уште во почетокот на средниот век, а Тамјаника е Мускат сорта која потекнува од јужна Франција, е позната во Србија повеќе од 500 години.

Белите вина сочинуваат околу 64% од производството, а црвените околу 36%.[6]

Црвено[уреди | уреди извор]

Автохтони
  • Прокупац, датира од средниот век
  • Вранац
  • Крајинска Тамјаника Црна - Мускадел од црни рози (автохтоно во Неготинската Котлина, но и други региони на ЕУ [10] )
Меѓународно
  • Мерло
  • Каберне Совињон

Бело[уреди | уреди извор]

Домородни
  • Смедеревка
  • Taмјаника, на Мускат вид, која потекнува од јужна Франција, но се одгледува во Србија за повеќе од 500 години.
  • Крстач
  • Динка
Меѓународно
  • Шардоне
  • Совињон бланк
  • Рајна или „италијански“ ризлинг

Прибелешки[уреди | уреди извор]

 

Наводи[уреди | уреди извор]

 

  1. ↑ 1,0 1,1 „Fruit industry of Serbia“ (PDF). Serbia Investment and Export Promotion Agency. Архивирано од изворникот (PDF) на 2011-05-11. Посетено на 2022-01-25.
  2. ↑ „Wine Fair announced in Belgrade“. B92. 2011-02-16. Архивирано од изворникот на 2012-11-04. Посетено на 2022-01-25.
  3. ↑ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Прокупац и тамјаника шанса за српске извознике вина“. www.rts.rs. Посетено на 2019-12-07.
  4. ↑ „Yugoslavia“. The Oxford Companion to Wine. Архивирано од изворникот на 2008-03-28.
  5. ↑ As an example of a yet earlier than 2000s return of family vineyard plot to the family after having previously been expropriated by the Communists, see Miodrag Kojadinović's piece Nostalgia, the Colour of Wine Архивирано на 14 јуни 2016 г..
  6. ↑ 6,0 6,1 Vlahović B; Puškarić A; Maksimović B. (2009). „Competitiveness of wine export from the Republic of Serbia“ (PDF).
  7. ↑ „Vinogradarski rejoni Srbije (granice i sortiment)“ (PDF) (српски). Serbian Ministry of Agriculture. 2008. Архивирано од изворникот (PDF) на 2012-10-21. Посетено на 2011-07-09.
  8. ↑ „Poziv ministra“ (PDF) (српски). Serbian Ministry of Agriculture, Forestry and Water Management. 2008.[мртва врска]
  9. ↑ „Rejonizacija“. Ministry of Agriculture, Forestry and Water Economy (Serbia). 14 November 2013.
  10. ↑ Vitis International Variety Catalogue VIVC. Julius Kühn-Institut Bundesforschungsinstitut für Kulturpflanzen (JKI) http://www.vivc.de. Посетено на 01.12.2017. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help); Отсутно или празно |title= (help)

Понатамошно читање[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Српски_вина&oldid=5176880“