Политбиро
Политбиро (/ˈpɒlɪtbjʊəroʊ/) или политичко биро е Извршниот комитет на комунистичките партии.[1] Таа е присутна во повеќето поранешни и постојни комунистички држави. Под Троцкизам (Лав Троцки), политбирото е биро на Централниот комитет.
Имиња[уреди | уреди извор]
Терминот „политичко биро“ доаѓа од руското политичко биро (политбюро). Шпанскиот израз Politburó е директно позајмен од руски јазик, како и германскиот Politbüro. Кинески користи калке (кинески: 政治局), од каде што виетнамските (Bộ Chính trị "部政治") и корејските ( 정치국, 政治局 Jeongchiguk) термините произлегуваат.
Историја[уреди | уреди извор]
Првото политичко биро било создадено во Русија од страна на Болшевичката партија во 1917 година за да обезбеди силно и континуирано водство за време на Руската револуција што се случила истата година.[2][3] Првото политичко биро имало седум члена: Ленин, Зиновиев, Каменев, Троцки, Сталин, Соколников и Бубнов.[4] Во текот на XX век, меѓу другите нации кои имале политичко биро биле СССР, Источна Германија, Авганистан, Чехословачка и Кина. Денес има пет земји кои имаат систем на политбиро: Кина, Северна Кореја, Лаос, Виетнам и Куба.[5]
Социјалистички/марксистичко-ленинистички држави[уреди | уреди извор]
Во марксистичко-ленинистичките држави, партијата се смета за авангарда на народот и од тука се легитимира да ја води државата. Во суштина, партиските функционери во политбирото, неформално, ја водат државата.
Официјално, Конгресот на партијата избира Централен комитет кој пак, го избира Политбирото и генералниот секретар во процес наречен демократски централизам. Политбирото теоретски одговара пред Централниот комитет.
Троцкистички партии[уреди | уреди извор]
Во троцкистичките партии, Политбирото е биро на Централниот комитет, задолжено да носи секојдневни политички одлуки, кои подоцна мора да бидат ратификувани од Централниот комитет. Тоа е назначено од Централниот комитет, од редот на неговите членови. Местото на генералниот секретар носи далеку помала тежина во овој модел. Погледнете ја на пример Партијата во Ланка Сама Самаја.
Поврзано[уреди | уреди извор]
- Политика во источниот блок
- Извршен комитет
- Оргабуро
- Политичко биро на Комунистичката партија на Советскиот Сојуз
- Политичко биро на Комунистичката партија на Кина
- Политичко биро на Комунистичката партија на Куба
- Политичко биро на Комунистичката партија на Виетнам
- Политбиро на Комунистичката партија на Индија (марксист)
- Политбиро на Народната револуционерна партија на Лао
- Политичко биро на Партијата на трудот на Албанија
- Политбиро на Народната демократска партија на Авганистан
- Политбиро на Полската обединета работничка партија
- Политбиро на Работничката партија на Кореја
- Политичко биро на Централниот комитет на ФРЕЛИМО
- Политбиро на Африканскиот национален сојуз на Зимбабве - Патриотски фронт
- Президиум
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Received 2012-02-02“. Merriam-webster.com. 2012-08-31. Посетено на 2014-06-16.
- ↑ „USSR: Communist Party: Politburo“. Archontology.org. Архивирано од изворникот на 2020-01-05. Посетено на 2014-06-16.
- ↑ Politburo (Soviet political body) – Encyclopædia Britannica. Посетено на 2014-06-16.
- ↑ Dmitri Volkogonov, Lenin. A New Biography, translated and edited by Harold Shukman (New York: The Free Press, 1994), p. 185.
- ↑ „A List of Current Communist Countries“. Geography.about.com. 2014-05-29. Посетено на 2014-06-16.