Балџа (Солунско)

Координати: 40°46.05′N 22°55.43′E / 40.76750° СГШ; 22.92383° ИГД / 40.76750; 22.92383
Од Википедија — слободната енциклопедија
Балџа
Μελισσοχώρι
Балџа is located in Грција
Балџа
Балџа
Местоположба во областа
Балџа во рамките на Даутбал (општина)
Балџа
Местоположба на Балџа во општината Даутбал и областа Централна Македонија
Координати: 40°46.05′N 22°55.43′E / 40.76750° СГШ; 22.92383° ИГД / 40.76750; 22.92383
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругСолун
ОпштинаДаутбал
Општ. единицаМигдонија
Надм. вис.&10000000000000223000000223 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно3.287
Часовен појасEET (UTC+2)
 • Лете (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Балџа (грчки: Μελισσοχώρι, Мелисохори; до 1926 г. Μπάλτζα, Балѕа[2]) — село во Солунско, Егејска Македонија, денес во општината Даутбал на Солунскиот округ во Централна Македонија, Грција. Жителите се погрчени Македонци.[3]

Географија[уреди | уреди извор]

Селото е сместено во северозападниот дел на Лагадинското Поле, на 9 км северозападно од Лагадина и на 16 км северно од Солун. Лежи во источното подножје на планината Балџа. Југоисточно од селото се наоѓа манастирот „Христос Седржител“.[4]

Историја[уреди | уреди извор]

Во Отоманското Царство[уреди | уреди извор]

Црквата „Св. Ѓорѓи“ е изградена во 1774 г.[5] Балџанецот Нестор Стерјо(в) зел учество во Грчката војна за независност. Во XIX век Балџа било македонско село во процес на конечно погрчување, под силен удар на грчката пропаганда.

Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1878 г. Балџа (Baldja) било село 400 со домаќинства сочинети од 1.735 „Грци“ (т.е. погрчени Македонци).[6]

Според Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. в Балџа живеят 1.700 Грци (т.е. погрчени Македонци).[7] Вели дека Балџа, Дремиглава и Гвоздово) са македонски села, но веќе сосем погрчени. Бо Балџа имало уште старци кои знаеле македонски, но новото поколение не знаело. И овде како и на Халкидик сè уште се пееле македонски песни. Тој додава дека во Балџа и Гвоздово се преселиле по неколку грчки куќи уште во XVIII век, кои помогнале во нивното погрчување.[8][9]

Народна носија од Балџа.

Селото било прибежиште за четите на грчката вооружена пропаганда во Солунско и Кукушко. Истакнати андартски дејци од самата Балџа биле Хараламбос Стакопулос и Атанасиос Ставрудис. Според извештај на Атанас Шопов, на 1 декември грчката чета од Балџа убила двајца Македонци од кукушките села кои оделе на пазар во Балџа.[10]

По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Балџа (Baldja) имало 1.810 жители „Грци“ и во селото работело грчко училиште.[11]

Според извештај на Димитриос Сарос од 1906 г. Балџа (Μπάλτζα) било гркојазично село во Солунската митрополија со 2.400 жители кои тој ги смета за грчки. Во него работела грчка шетстолетка и детска градинка со 225 ученици (143 машки и 42 женски) и 4 учители. Во селото имало и просветно друштво.[12]

Според Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“), пред Балканските војни Балџа се состоела од дури 500 куќи на погрчени Македонци.[13] При неговата посета во 1917-18 г. забележал дека балџаните закупувале бавчи на рамницата под Амбарќој која се наводнувала од реката Галик и таму одгледувале пченка и овошје. Тоа го правеле и северно од тогашната железничка станица во Солун, но овде навеоднувале со вода од бунари поради отсуството на речна вода.[14]

Во Грција[уреди | уреди извор]

Во 1912 г. за време на Првата балканска војна во селото влегла бугарска војска. Кукушкиот окружен управник Владимир Караманов го водел како гркоманско. Селото го посетувале грчки андарти и агитатори, кои ги терале селаните да не ѝ се потчинуваат на бугарската власт.[15]

При избувнувањето на Втората балканска војна во 1913 г. селото окупирано од грчка војска станало главен штаб на армијата пред Битката кај Кукуш. По војната селото е припоено кон грчката држава согласно Букурешкиот договор. Таа година во него се попишани 2.675 жители, што веројатно се должи на насобраните жители пребегани од други села за време на војната. Со нормализирањето на состојбата, дојденците го напуштиле селото, така што на пописот во 1920 г. во Балџа се заведени 1.649 лица.[3] Во 1926 г. селото е преименувано во Мелисохори. Пописот од 1928 г. го води селото со 1.495 жители поради иселување во Солун.[3]

Месности во Балџа преименувани со службен указ на 21 октомври 1969 г.
Име Грчки Ново име Грчки Опис
Чикут Τσικούτι Амбелија Άμπέλια[16]
Крјасти[17] Κριάστι Плаја Πλαγιά[16] месност на ЈИ од Балџа и на СЗ од Ајватово[17]
Унизма[17] или Унисма Ουνισμα Ктимата Κτήματα[16] месност на И од Балџа, на С од Ајватово и на ЈИ от Дремиглава[17]
Цаирудија[17] Τσαϊρούδια Ливадија Λιβάδια[16] месност на СИ од Балџа и на ЈЗ од Дремиглава[17]
Кајнарска Река[17] Καϊνάρικος Λάκκος Рема Ρέμα[16] река на З од Балџа[17]

Население[уреди | уреди извор]

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 1341 1308 1070 797 859 1147 1722 3287
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 311. ISBN 9989-9819-6-5.
  4. „Ιερά Μονή Παντοκράτορος“. Μοναστήρια της Ελλάδος. Посетено на 26 јуни 2017.[мртва врска]
  5. „Ο Ναός του Αγ.Γεωργίου Μελισσοχωρίου“. Ναός Αγίου Γεωργίου Μελισσοχωρίου. Архивирано од изворникот на 25 мај 2014. Посетено на 24 мај 2014.
  6. Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 152–153. ISBN 954-8187-21-3.
  7. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 299. ISBN 954430424X.
  8. Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  9. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 75. ISBN 954430424X.
  10. Георгиев, Величко, Стайко Трифонов. Гръцката и сръбската пропаганди в Македония. Краят на XIX – началото на ХХ век, София, Македонски научен институт, 1995, стр. 20.
  11. Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 218–219.
  12. Παπαδόπουλος, Στ. Ι (1975). „Η κατάσταση της παιδείας το 1906 στην ύπαιθρο του Κάζα Θεσσαλονίκης: (Μια ανέκδοτη έκθεση του Δημητρίου Μ. Σάρρου)“ (PDF). Μακεδονικά (грчки). Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. XV (8): 136–137. Занемарен непознатиот параметар |lang-hide= (help); no-break space character во |pages= во положба 4 (help)
  13. Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 37.
  14. Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 122.
  15. „Военно-исторически сборникъ“, книжка 39, февруари 1939, стр. 166, 171. (В. Карамановъ, бившъ кукушки окрѫженъ управитель – „Страници изъ междусъюзническитѣ отношения въ близкитѣ околности на гр. Солунъ презъ Балканската война 1912/1913 г. Лѫгадинска околия“
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 „Β. Διάταγμα ΥΠ' Αριθ. 669. Περὶ μετονομασίας συνοικισμὤν, κοινοτήτων καὶ θέσεων“ (PDF). Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος. Εν Αθήναις: Ἐκ τοῦ Εθνικού Τυπογραφείου. Τεύχος Πρώτον (Αριθμός Φύλλου 208): 1478. 1969. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 17,6 17,7 По топографска карта М1:50 000, издание 1980-1985 „Генеральный штаб“