Авестиски јазик

Од Википедија — слободната енциклопедија
Авестиски
Застапен волитургиски јазик на Зороастризмот
Изумрен1 милениум, сè уште се користи како литургиски јазик
Јазично семејство
Писмоавестиска азбука, гуџаратско писмо (во Индија)
Јазични кодови
ISO 639-1ae
ISO 639-2ave
ISO 639-3ave
Linguasphere58-ABA-a
{{{mapalt}}}
Авестиски текст

Авестиски јазик — мртов источноирански јазик. Јазикот е значаен по тоа што е литургиски јазик за религијата Зороастризам и името на јазикот потекнува од збирката свети текстови наречени Авести.

Фонологија[уреди | уреди извор]

Самогласки:

a ā ə ə̄ e ē o ō å ą i ī u ū

Согласки:

k g γ x xʷ č ǰ t d δ ϑ t̰ p b β f
ŋ ŋʷ ṇ ń n m y w r s z š ṣ̌ ž h

Согласки[уреди | уреди извор]

усни забни алвеоларни непчени меконепчени лабио-веларни глотални
носни m /m/ n /n/ ń [ɲ] ŋ /ŋ/ ŋʷ /ŋʷ/
експлозивни p /p/ b /b/ t /t/ d /d/ č /tʃ/ ǰ /dʒ/ k /k/ g /ɡ/
фрикативни f /ɸ, f/ β /β/ ϑ /θ/ δ /ð/ s /s/ z /z/ š /ʃ/ ž /ʒ/ x /x/ γ /ɣ/ /xʷ/ h /h/
априксимантни y /j/ w /w/
вевни r /r/

Самогласки[уреди | уреди извор]

  предни централни задни
кратка долга кратка долга кратка долга
затворена i /i/ ī /iː/   u /u/ ū /uː/
средна e /e/ ē /eː/ ə /ə/ ə̄ /əː/ o /o/ ō /oː/
отворена   a /a/
ā /aː/ å /ɒː/
носна   ą /ã/  

Примери[уреди | уреди извор]

латиница
авестиски
гуџаратски
ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō.1 rafəδrahiiā.maniiə̄uš.2 mazdā.3 pouruuīm.4 spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg.5 š́iiaoϑanā.6vaŋhə̄uš. xratūm.7 manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā.8 gə̄ušcā. uruuānəm.9:: (du. bār)::ahiiā. yāsā. nəmaŋhā. ustānazastō. rafəδrahiiā.maniiə̄uš. mazdā. pouruuīm. spəṇtahiiā. aṣ̌ā. vīspə̄ṇg. š́iiaoϑanā.vaŋhə̄uš. xratūm. manaŋhō. yā. xṣ̌nəuuīṣ̌ā. gə̄ušcā. uruuānəm.::

અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો।૧ રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌।૨ મજ઼્દા।૩ પોઉરુઉઈમ્।૪ સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્।૫ સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।૬વંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્।૭ મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ।૮ ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।૯:: (દુ। બાર્)::અહીઆ। યાસા। નામંગહા। ઉસ્તાનજ઼સ્તો। રફ઼ાધરહીઆ।મનીઆઉસ્̌। મજ઼્દા। પોઉરુઉઈમ્। સ્પાણ્તહીઆ। અષ્̌આ। વીસ્પાણ્ગ્। સ્̌́ઇઇઅઓથઅના।વવંગહાઉસ્̌। ક્સરતૂમ્। મનંગહો। યા। ક્સષ્̌નાઉઉઈષ્̌આ। ગાઉસ્̌ચા। ઉરુઉઆનામ્।::

Користена литература[уреди | уреди извор]

  • Beekes, Robert S. P. (1988), A Grammar of Gatha-Avestan, Leiden: Brill, ISBN 90-04-08332-4.
  • Hoffmann, Karl; Forssman, Bernhard (1996), Avestische Laut- und Flexionslehre, Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft 84, Institut fur Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, ISBN 3-85124-652-7.
  • Kellens, Jean (1990), „Avestan syntax“, Encyclopedia Iranica, 3/sup, London: Routledge & Kegan Paul
  • Skjærvø, Prod Oktor (2006), Old Avestan, fas.harvard.edu.
  • Skjærvø, Prod Oktor (2006), Introduction to Young Avestan, fas.harvard.edu.

Поврзано[уреди | уреди извор]