Преглед на кодот на Фулански јазик

{{Infobox language
|name=Фулански јазик
|altname=Фуланиски јазик
|nativename=''Fulfulde, Pulaar, Pular'Fulaare
|states=[[Мавританија]], [[Сенегал]], [[Мали]], [[Гвинеја]], [[Буркина Фасо]], [[Нигер]], [[Нигерија]], [[Камерун]], [[Гамбија]], [[Чад]], [[Сиера Леоне]], [[Бенин]], [[Гвинеја-Бисао]], [[Судан]], [[ЦАР]], [[Брег на Слоновата Коска]], [[Гана]], [[Того]], [[Либерија]], [[Габон]]
|speakers = 24 милиони
|date     = 2007
|ref      = <ref>[[Nationalencyklopedin]] "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007</ref>
|ethnicity=[[Фулани]]
|familycolor=Niger-Congo
|fam2=[[Атлантско-конгоански јазици|атлантско-конгоански]]
|fam3=[[сенегамбиски јазици|сенегамбиски]]
|fam4=фуланско-серерски
|nation=
|iso1=ff
|iso2=ful
|iso3=ful
|lc1=fuc|ld1=[[пуларски јазик|пулаарски]] <small>(Сенегамбија, Мавританија)</small>
|lc2=fuf|ld2=[[Пуларско-футаџалонски јазик|пуларски]] <small>(Гвинеја, Сиера Леоне)</small>
|lc3=ffm|ld3=[[Масина Фулфулде]] <small>(Мали)</small>
|lc4=fue|ld4=Боргу Фулфулде <small>(Бенин, Того)</small>
|lc5=fuh|ld5=Западнонигерски <small>(Буркина, Нигер)</small>
|lc6=fuq|ld6=Централноисточен нигерски <small>(Нигер)</small>
|lc7=fuv|ld7=Нигерски фулфулде <small>(Нигерија)</small>
|lc8=fub|ld8=Адамава Фулфулде <small>(Камерун, Чад, Судан)</small>
|lc9=fui|ld9=Багирми Фулфулде <small>(ЦАР)</small>
}}

'''Фуланскиот''' (Fulfulde, Pulaar, Pular) е [[нигер-конгоански јазици|нигер-конгоански јазик]] кој се зборува во [[Западна Африка]]. Јазикот е дел од подгрупата на [[сенегамбиски јазици]], во која група се наоѓаат и [[серерски јазик|серерскиот]] и [[Волофски јазик|волофскиот јазик]]. Јазикот е мајчин јазик на [[Фулани]]те, кои ја населуваат територијата од [[Сенегамбија]] до [[Судан]]. Јазикот е еден од најзборуваните јазици во Западна Африка, каде има голем број на луѓе кои го зборуваат како втор јазик.

==Терминологија==

Најчесто користено име за јазикот е „фулански“ („фула“). Фуланите го именуваат јазикот како ''Pulaar'' или ''Pular'' (во западните дијалекти) или ''Fulfulde'' (во централните и источните дијалекти). Името „фулани“ (кај нас навлезено најверојатно преку англискиот јазик) потекнува од мандинчкиот ([[мандинка]]). Во францускиот јазик овој јазик е познат како ''Peul'' и ова име потекнува од волофскиот јазик.

== Писмо ==
{{Главна|Фуланска азбука}}

=== Латиница ===
{{Јазик-пример
|име= Фулански (пуларски) јазик
|писмо= [[фуланска азбука|латиница]]
|пример= Прв член од „Декларацијата за човекови права“
|текст= Innama aadeeji fof poti, ndimɗidi e jibinannde to bannge hakkeeji. Eɓe ngoodi miijo e hakkilantaagal ete eɓe poti huufo ndirde e nder ɓ iynguyummaagu.
|превод=Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност.
}}

Најчесто фуланскиот јазик се запишува со латиница. Латиничната азбука за фуланскиот јазик има специјални букви со мали куки, и тие се:{{Уникод|Ɓ/ɓ, Ɗ/ɗ, Ŋ/ŋ, Ñ/ñ, Ƴ/ƴ}} (односно имплозивна ’б’, имплозивна ’д’, веларна ’н’ (звучи како ’нг’), њ, ејективна ’y’). Апострофот се користи за грлениот глас.  Во Нигерија {{Уникод|ʼy}} ја заменува {{Уникод|ƴ}}, а во Сенегал ñ се  користи за {{Уникод|ɲ}}. Азбуката е:

'''[[a]], [[aa (диграф)|aa]], [[b]], [[mb (диграф)|mb]], [[ɓ]], [[c]], [[d]], [[nd (диграф)|nd]], [[ɗ]], [[e]], [[ee (диграф)|ee]], [[f]], [[g]], [[ng (диграф)|ng]], [[h]], [[i]], [[ii (диграф)|ii]], [[j]], [[nj (диграф)|nj]], [[k]], [[l]], [[m]], [[n]], [[ŋ]], [[ny (диграф)|ny]] '''(или '''[[ñ]]''' или '''[[ɲ]]''')''', [[o]], [[oo (диграф)|oo]], [[p]], [[r]], [[s]], [[t]], [[u]], [[uu (диграф)|uu]], [[w]], [[y]], [[ƴ]]'''

=== Арабица ===
Понекогаш фуланскиот користи и арапско писмо. Писмото се користело пред колонизацијата на Африка, кога била воведена латиницата.

==Наводи==
{{Наводи}}

==Литература==
*Arnott, David W. (1970). ''The nominal and verbal systems of Fula''. Oxford: Clarendon Press.
*Wilson, W. A. A. (1989). Atlantic. In John Bendor-Samuel (Ed.), ''The Niger–Congo Languages'', pp.&nbsp;81–104.

==Поврзано==
{{Портал|Јазик}}
* [[Нигер-конгоански јазици]]
* [[Фулани]]
* [[Хауза (јазик)|Хауза]]

== Надворешни врски ==
* [http://www.panafril10n.org/wikidoc/pmwiki.php Страница за фуланскиот]
* [http://www.sil.org/silesr/2003/silesr2003-009.htm Извештај за фулфулдејското јазично стебло] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20051212010332/http://www.sil.org/silesr/2003/silesr2003-009.htm |date=2005-12-12 }}
* [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90740 Запис на Ethnologue за фуланскиот]
* [http://www.isp.msu.edu/AfrLang/Fula_root.htm Фуланскиот јазик] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20080723164426/http://www.isp.msu.edu/AfrLang/Fula_root.htm |date=2008-07-23 }} на msu.edu

{{НК-јазик-никулец}}
{{Јазици во Нигерија}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Фулански јазик| ]]
[[Категорија:Сенегамбиски јазици]]