Преглед на кодот на Петар I (Бугарија)

{{Infobox monarch 
| name =Петар I 
| title          = [[Список на бугарски владетели|Бугарски цар]]
| image          = Seal of Peter I of Bulgaria with Irene Lekapene.jpg
| caption        =  
| reign          = 927–969
| coronation     =
| predecessor    = [[Симеон I]]
| successor      = [[Борис II]]
| spouse         = [[Ирина Лакапина]]
| issue          = [[Борис II]] <br> [[Роман (бугарски цар)|Роман]]
| royal house    =[[Крумова династија]]
| father         = [[Симеон I]]
| mother         = [[Марија Сурсувул]]
| birth_date  =
| birth_place =
| death_date  = 30 јануари 970
| death_place =
| buried         =
|}}
{{Крумова династија}}
'''Петар I''' ([[912]] или околу [[900]] - [[30 јануари]] [[970]]) — бугарски владетел на [[Прво Бугарско Царство|Првото Бугарско Царство]] од [[Крумова династија|Крумовата династија]] во периодот од [[927]] до [[969]] година. Петар бил вториот син на [[Симеон I]].

== Управување ==
Петар склучил црковен брак на [[8 октомври]] [[927]] година во [[Цариград]] со внуката на император [[Роман I Лакапин]], ќерката на [[Христофор Лакапин]] и Софија - Марија, која била прекрстена во [[Ирина Лакапина]] во чест на мирот кој требало да настапи помеѓу двата народи. Согласно склучениот договор Бугарската архиепископија била подигната во ранг на патријаршија. Тогашниот архиепископ на Дрестер (денес [[Силистра]]) - Дамјан, станал првиот бугарски патријарх. Освен тоа Византија официјално ја признала царската титула на бугарскиот владетел. Од бракот со Ирина се родил идниот Борис II и Роман-Симеон, крстен на славните си прадедовци.

Со потпишувањето на договорот, незадоволството во преславскиот двор започнало да се зголемува. Против активностите на Петар се објавиле сите кои ја поддржувале политиката на цар Симеон кој се потпирал главно на воените дејствија против [[Византија]]. Во [[928]] година Иван (или Јован), помалиот брат на Петар, се обидел да крене бунт против новиот владетел, но неговите постапки наскоро биле спречени. Две години подоцна, во [[930]] година, сличен обид направил и синот на [[Симеон I]], [[Михаил (син на Симеон I)|Михаил]], кој успеал да освои голем број приврзаници во регионот на Долна [[Струма]]. Царот Петар сепак брзо се справил со ситуацијата и со оваа закана, со што се утврдил на престолот.

Петар не успеал да се справи со задржувањето на големата држава која ја наследил од својот татко. Во околу 931 година српскиот владетел Чеслав Клонимировиќ побегнал од [[Преслав]] и кренал востание. Петар бил принуден да се помири со обновата на српската автономија. Унгарците од своја страна ги нападнале бугарските територии на неколкупати, и тоа во 934, 943, 948 и 958 година. Петар најпрвин се обврзал да им плаќа данок, а подоцна бил принуден да склучи мировен договор насочен против [[Византија]].

== Конфликт со Рус ==
{{main|Инвазија на Светослав I во Бугарија}}
[[Image:62-manasses-chronicle.jpg|right|275px|thumb|Смртта на цар Петар I.]]
Во [[968]] и [[969]] година во Бугарија [[Инвазија на Светослав I во Бугарија|започнала руската инвазија]] на киевскиот кнез [[Светослав I]], поттикната од император [[Никифор II Фока]]. Во [[969]] година тие пристигнале до [[Преслав]]. Петар не ја издржал тензијата и добил мозочен удар. Петар управувал најдолго во историјата на Првото Бугарско Царство.

== Црква ==

Петар посветил големо внимание на Бугарската црква и по неговата смрт бил канонизиран како светец. Во управувањето на Петар, Бугарската црква за првпат добила состојба на автокефалност, односно израмнување со другите независни цркви во тоа време. Така Бугарската патријаршија успеала да постигне големи успеси во однос на интеграцијата и ширењето на старобугарската култура и јазик меѓу другите словенски народи. Благодарение на напорите на цар Петар, црквата станала најмоќниот столб на православието меѓу Словените.

Раскошноста на официјалната црква и големите даноци довеле до ширење на ереси, во кои поддржувачите повикувале кон откажување од светите добра. Во текот на овој период започнало да се развива богомилството.

==Литература==
* John V.A. Fine, Jr., ''The Early Medieval Balkans'', Ann Arbor, 1983.

== Надворешни врски ==
{{рв|Peter I of Bulgaria}}
* [http://pstgu.ru/download/1286797721.nikilov.pdf Николов, А. Идея о благочестии и мудрости правителя в политической идеологии и публичной пропаганде болгарских государей в первое столетие после принятия христианства в Болгарии (864-971). – Во: XVII Ежегодная богословская конференция Православного Свято-Тихоновского гуманитарного университета. Т. 1. Москва, 2007, 124-130]

{{s-start}}
{{s-reg}}
{{succession box|before=[[Симеон I]]|title=[[Список на бугарски владетели|Цар на Бугарија]]|after=[[Борис II]]|years=927–969}}
{{s-end}}

{{Бугарски владетели}}
{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Православни монарси]]
[[Категорија:Бугарски монарси]]
[[Категорија:Крумова династија]]
[[Категорија:Бугарски светци]]
[[Категорија:Европски монарси од 10 век]]
[[Категорија:Христијански светци од 10 век]]
[[Категорија:Починати во 970 година]]