Преглед на кодот на Партенон

{{Coord|37.9714|23.7265|type:landmark_region:GR_scale:4000|display=title}}
{{Инфокутија Зграда
|name       = Партенон
|native_name= Παρθενώνας
|image               = The Parthenon in Athens.jpg
|image_size          =300px
|caption             = Партенон
|building_type       = [[Храм]]
|architectural_style = [[Класична архитектура]]
|location            = [[Атина]], Грција
|start_date          = 447&nbsp;п.н.е.<ref name="academic.reed.edu">[http://academic.reed.edu/humanities/110Tech/Parthenon.html Parthenon]. Academic.reed.edu. Посетено на 4 September 2013.</ref><ref name="ancientgreece.com">[http://www.ancientgreece.com/s/Parthenon/ The Parthenon]. Ancientgreece.com. Посетено на 4 September 2013.</ref>
|completion_date     = 432&nbsp;п.н.е.<ref name="academic.reed.edu"/><ref name="ancientgreece.com"/>
|destruction_date    = делумно на 26 септември 1687
|height              = {{convert|13.72|m|ft|abbr=on}}<ref name="Penprase2010">{{Наведена книга|last=Penprase|first=Bryan E.|title=The Power of Stars: How Celestial Observations Have Shaped Civilization|url=https://books.google.com/books?id=XXOxGOpawuMC&pg=PA221|accessdate=8 March 2017|year=2010|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=978-1-4419-6803-6|page=221}}</ref>
|size                = {{convert|69.5|by|30.9|m|ft|abbr=on}}
|other_dimensions    = [[Cella]]: {{convert|29.8|by|19.2|m|ft|abbr=on}}
|floor_count         =
|floor_area          =
|main_contractor     =
|architect           = [[Иктин]], [[Каликрат]]
|structural_engineer =
|services_engineer   =
|civil_engineer      =
|other_designers     = [[Фидиј]] (скулптур)
|quantity_surveyor   =
|awards              =
|references          =
}}
'''Партенон''' ([[старогрчки]]: Παρθενών; [[грчки]]: Παρθενώνας'', Parthenónas'') — поранешен храм<ref name="Neils2005">{{Наведена книга|last=Barletta|first=Barbara A.|authorlink=Barbara Barletta|editor=Jenifer Neils|editor-link=Jenifer Neils|title=The Parthenon: From Antiquity to the Present|url=https://books.google.com/books?id=gA81kINAI9cC&pg=PA67|accessdate=8 March 2017|year=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-82093-6|page=67|chapter=The Architecture and Architects of the Classical Parthenon|quote=The Parthenon (Plate 1, Fig. 17) is probably the most celebrated of all Greek temples.}}</ref><ref name="HambidgeFund1924">{{Наведена книга|first1=Jay|last=Hambidge|author-link1=Jay Hambidge|author2=Yale University. Rutherford Trowbridge Memorial Publication Fund|title=The Parthenon and other Greek temples: their dynamic symmetry|url=https://books.google.com/books?id=xH9TAAAAMAAJ|year=1924|publisher=Yale university press}}</ref> на [[Атински акропол|Атинскиот Акропол]], [[Грција]], посветен на божицата [[Атена (митологија)|Атена]]. Изградбата започнала во 447 п.н.е. кога Атинската империја била на врвот на својата моќ. Тој бил завршен во 438 п.н.е., иако декорацијата на зградата продолжила до 432 п.н.е. Тоа е најважната преживеана градба на [[Класична Грција]], која генерално се смета за зенитот од [[Дорски ред|дорскиот ред]]. Нејзините украсни скулптури се сметаат за некои од највисоките точки на грчката уметност. Партенонот се смета за траен симбол на [[Стара Грција]], [[Атинска демократија|атинската демократија]] и [[Западна цивилизација|западната цивилизација]]<ref name="Beard2010">{{Наведена книга|last=Beard|first=Mary|authorlink=Mary Beard (classicist)|title=The Parthenon|url=https://books.google.com/books?id=q6MlnesZaRoC&pg=PA118|year=2010|publisher=Profile Books|isbn=1-84765-063-5|page=118}}</ref>, и еден од најголемите светски културни споменици. Атињаните што го изградиле, Партенон и други споменици ги сметале за фундаментални како прослава на хеленската победа над персиските напаѓачи и како благодарност до боговите за таа победа. Грчкото Министерство за култура спроведува програма за селективна реставрација и реконструкција за да обезбеди стабилност на делумно руинираната структура<ref name="venieri-acropolis">{{Наведена мрежна страница |url=http://odysseus.culture.gr/h/3/eh351.jsp?obj_id=2384 |title=Acropolis of Athens |author=Ioanna Venieri |publisher=Hellenic Ministry of Culture |accessdate=4 May 2007 |archive-date=2019-10-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191024154934/http://odysseus.culture.gr/h/3/eh351.jsp?obj_id=2384 |url-status=dead }}</ref>.

Самиот Партенон го заменил стариот храм на Атена, кој историчарите го нарекуваат пред-партенонски храм или Постар Партенон, кој бил уништен во [[Грчко-персиски војни|персиската инвазија]] на 480 п.н.е. Храмот е археоастрономски усогласен со Хијадите<ref name="BoutsikasHannah2012">{{Наведено списание|last1=Boutsikas|first1=Efrosyni|last2=Hannah|first2=Robert|title=Aitia, Astronomy and the timing of the Arrhēphoria|journal=The Annual of the British School at Athens|volume=107|year=2012|pages=233–245|issn=0068-2454|doi=10.1017/S0068245411000141}}</ref>. Како и повеќето грчки храмови, Партенон служел како градски трезор<ref>{{Наведена книга|last1=Robertson|first1=Miriam|title=A Shorter History of Greek Art|date=1981|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, England|isbn=978-0-521-28084-6|page=90|url=https://books.google.com/?id=BoUsvD1_VNQC&pg=PA90&dq=Parthenon+used+as+a+treasury#v=onepage&q=Parthenon%20used%20as%20a%20treasury&f=false|accessdate=10 September 2017}}</ref><ref>{{Наведена книга|last1=Davison|first1=Claire Cullen|last2=Lundgreen|first2=Birte|title=Pheidias:The Sculptures and Ancient Sources|date=2009|publisher=Institute of Classical Studies, University of London|volume=105|location=London, England|isbn=9781905670215|page=209|url=https://books.google.com/?id=qm5CAQAAIAAJ&q=Parthenon+used+primarily+as+a+treasury&dq=Parthenon+used+primarily+as+a+treasury|accessdate=10 September 2017}}</ref>. Некое време служел како трезор на Делианската лига, која подоцна станала Атинска Империја. Во последната деценија од 6 век од н.е., Партенонот бил претворен во [[црква|христијанска црква]] посветена на [[Богородица]].

По [[Османлиска Грција|османлиското освојување]], во раните 1460-ти години, таа била претворена во [[џамија]]. На [[26 септември]] [[1687]] година, отпадот од муницијата во зградата се запалил од [[Опсада на Акропол (1687)|венецијанското бомбардирање]]. Последичната експлозија сериозно го оштетил Партенонот и неговите скулптури. Од 1800 до 1803 година<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/article_index/l/lord_elgin_and_the_parthenon_s.aspx|title=Lord Elgin and the Parthenon Sculptures|publisher=British Museum|date=|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130203024816/https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/article_index/l/lord_elgin_and_the_parthenon_s.aspx|archivedate=3 February 2013}}</ref>, Томас Брус, 7-миот Ерл од Елгин, ги отстранил некои од преживеаните скулптури со наводна дозвола од [[Отоманското Царство]]. Овие скулптури, сега познати како Мермерите на Партенон, биле продадени во [[1816]] година на [[Британски музеј|Британскиот музеј]] во [[Лондон]], каде што се наоѓаат денес и се изложени. Од [[1983]] година (по иницијатива на министерот за култура, [[Мелина Меркури]]), грчката влада е посветена на враќањето на скулптурите во Грција<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.upi.com/Top_News/2009/06/22/Greece-urges-Britain-return-sculptures/UPI-36201245680874/ |title=Greece urges Britain to return sculptures |publisher=UPI.com |date=22 June 2009 |accessdate=29 June 2009}}</ref>.

== Историја ==
===Рана историја===
[[File:DoricParthenon.jpg|thumb|The [[Doric order]] of the Parthenon]]
Новиот храм бил изграден на највисоката точка на Акропол, посветен на боговите. Античките храмови на Акропол веројатно имале помали димензии, и ова ги спасило градителите од значителното намалување на градилиштето. Во 488 п.н.е. овде бил подигнат храм како благодарност кон божицата Атина за победата над Персијците кај Маратон. Неговите димензии по план биле доста блиски со денешниот Партенон, а уште тогаш било потребно на јужната падина да се изгради потпорен ѕид и да се натрупаат големо количество карпести блокови, па јужниот крај на градилиштето се подигнал над карпите на Акропол со повеќе од 7 метри. Проектираниот храм бил перипетар и имал 6 столбови на кратката страна и 16 на долгата. Неговиот стилобат и скалила, како и самите столбови и други делови од конструкцијата, биле изработени од [[мермер]] (или, во секој случај, било замислено да бидат мермерни).

Кога во 480 п.н.е. [[Персијци]]те ја освоиле и ја разграбиле Атина, а со тоа и самиот Акропол, изградбата на храмот била прекинета за повеќе од 30 години. Во 454 година трезорот на Делоскиот морски сојуз бил пренесен во Атина, каде што на власт бил [[Перикле]], а наскоро во 447 година, градежните работи биле обновени. За архитекти биле избрани [[Иктин]] и [[Каликрат]], а исто така и Фидиј, кој бил задолжен пред сè за скулптурата но вршел и општ надзор над градежните работи. Создавањето на Партенон бил дел од целта на Перикле, Атина да добие водечка улога не само во воената и економската област, но и во областа на религијата и уметноста. На огромната камена површина од три скалила, чијашто основна површина на горниот бочен дел изнесувал 70 х 30 метри, се издигнувале 46 столбови високи преку 10 метри, со дорски стил. На столбовите биле извајани ликови и склуптури и се вбројувале меѓу најголемите вајарски работи. Во средината на храмот била поставена статуа на богињата Атина висока 13 метри, инаку дело на Фидиј и била обложена со злато и слонова коска. Првичниот главен источен влез на храмот бил скриен од олтарната апсида и така главниот влез останал од запад преку ретките просторија зад целата на античкиот храм. Биле направени и други промени во планот, а во југозападниот агол на храмот била изградена камбанарија.

За понатамошната судбина на храмот, се знае дека околу 298 п.н.е. атинскиот тиранин Лахар ги отстранил златните чинии од скулптурата на Атина и во 3 век п.н.е. зградата била оштетена од пожар<ref>{{Наведена мрежна страница |title=Introduction to the Parthenon Frieze |publisher=National Documentation Centre (Greek Ministry of Culture) |url=http://www.ekt.gr/parthenonfrieze_text_version/introduction/history.jsp?lang=en |accessdate=14 August 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121028205240/http://www.ekt.gr/parthenonfrieze_text_version/introduction/history.jsp?lang=en |archivedate=28 October 2012 |df=dmy-all }}</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=QME9WXUnookC&pg=PA69 Freely 2004, p. 69]. "According to one authority, [[John Travlos]], this occurred when Athens was sacked by the [[Heruli]] in AD 267, at which time the two-tiered colonnade in the cella was destroyed."</ref> но била во голема мера поправена. Втората градба од времето на Перикле бил храмот Атина Нике. Овој мал храм во јонски стил бил повторно изграден од страна на Каликрат. Површината на храмот била 5 х 8 метри со 4 метри високи столбови и 45 сантимети високи ѕидови на кои имале голем број на познати ликови. За време на [[Османлии]]те, овој храм бил проширен, од камен била изградена кула. Германскиот археолог Рос ја срушил оваа кула во периодот 1835-36 година и повторно го изградил храмот. На храмот се работело повеќе од 16 години, бидејќи во меѓувреме било одлучено најпрво да се изгради главниот влез на акрополот т.н. Пропилеј. Тој го нацртал главниот влез на акрополот со дванаесет надворешни дорски столбови. На двете страни на влезот требало да се издигне четвороаголни столбови кои никогаш не биле довршени. На левото крило на Пропилеј била направена првата галерија на слики.

Четврта голема градба на тој простор односно на западниот дел од Партенон бил изграден уште еден храм, наречен Ерехтеон. Овој храм исто така бил изграден од страна на [[Мнесикле]]. Но, само што се започнало со изградбата во 431 п.н.е., започнала триесетгодишната Пелопонеска војна меѓу Атина и [[Спарта]], поради што изградбата била запрена. Во 429 година Перикле починал, а дури во 404 година Атина морала да се предаде и да се согласи на склучување на понижувачкиот мировен договор. Економската моќ на метрополата била исцрпена. Сепак, ја искористиле победата на атинската поморска флота над спартанската и храмот Ерехтеон бил довршен во период од две години. Делото било довршено од страна на Филокле – градба со неправилен нацрт, украсен со столбови во јонски стил. И овој храм потекнува од Перикле, а неговите противници го критикувале дека го украсува градот како “некоја дама“. Денес, времето на Перикле претставува еден од сјајните историски периоди во општеството.

=== Христијанска црква ===

Во [[426]] Партенонот бил затворен во времето кога византискиот цар [[Теодосиј II]] објавил затворање на сите пагански храмови во [[Византија]]<ref name = "Freely69">[https://books.google.com/books?id=QME9WXUnookC&pg=PA69 Freely 2004, p. 69].</ref>. Веројатно тогаш, во [[5 век]], Статуата на Атина била пренесена во [[Цариград]], каде што подоцна била уништена во пожар најверојатно за време на [[Опсада на Цариград (1204)|Опсадата на Цариград]] за време на [[Четвртата крстоносна војна]] во [[1204]] година<ref>{{Наведена книга | last = Cremin | first = Aedeen | title = Archaeologica | publisher =  Frances Lincoln Ltd. | year = 2007 | url = https://books.google.com/books?id=A0llBlzF6UgC&pg=PA170 | page=170 |isbn = 9780711228221}}</ref>. 
Партенонот бил претворен во христијанска црква во последната деценија од 6 век<ref name="freely">[https://books.google.com/books?id=QME9WXUnookC&pg=PA69 Freely 2004, p. 69] „Некои современи писатели тврдат дека Партенонот бил претворен во христијанско светилиште за време на владеењето на [[Јустинијан I]] (527-65) ... Но, нема докази за да се поддржи ова во античките извори. Постоечките докази покажуваат дека Партенонот бил претворен во христијанска [[базилика]] во последната деценија од 6 век.“</ref>, за да стане црква посветена на Богородица. Ориентацијата на објектот била сменета. Главниот влез бил поставен на западниот крај на зградата, а христијанскиот олтар и иконостас биле поставени кон источната страна на зградата во близина на апсидата изградена таму каде што претходно се наоѓал портикот<ref name=Freely70>[https://books.google.com/books?id=QME9WXUnookC&pg=PA70 Freely 2004, p. 70].</ref><ref name=Hurwit293>[https://books.google.com/books?id=BAnbmQMvdkwC&pg=PA21 Hollis 2009, p. 21].</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=0pQ4AAAAIAAJ&pg=PA293 Hurwit 2000, p. 293].</ref>. Просториите помеѓу столбовите на [[опистодом]]от и [[перистил]]от биле заѕидани, иако голем број влезови сè уште го дозволувале пристапот<ref name=Freely70/>. Иконите биле насликани на ѕидовите и многу христијански натписи биле врежани во столбовите на Партенон<ref name = "AcropolisRestoration">{{Наведена мрежна страница |title=The Parthenon |publisher=Acropolis Restoration Service |url=http://www.ysma.gr/en/parthenon |accessdate=14 August 2012 |archive-date=2012-08-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120828211740/http://www.ysma.gr/en/parthenon |url-status=dead }}</ref>. Овие реновирања неизбежно довеле до отстранување и расфрлање на некои од скулптурите. Оние што ги отсликувале боговите биле или можеби повторно толкувани според христијанска тема, или отстранети и уништени.

Партенонот станал четврто најважно христијанско место за поклонение во Источното Римско Царство по [[Цариград]], [[Ефес]] и [[Солун]]<ref name=Kaldelis>{{Наведена мрежна страница|first=Anthony|last=Kaldellis|format=PDF|url=http://www.lsa.umich.edu/UMICH/modgreek/Home/_TOPNAV_WTGC/Lectures%20at%20U-M/ParthenonKaldellis.pdf|title=A Heretical (Orthodox) History of the Parthenon|publisher=University of Michigan|date=2007|page=3|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090824170528/http://www.lsa.umich.edu/UMICH/modgreek/Home/_TOPNAV_WTGC/Lectures%20at%20U-M/ParthenonKaldellis.pdf|archivedate=24 August 2009}}</ref>. Во [[1018]] година, царот [[Василиј II]] тргнал по поклонение во [[Атина]] директно по неговата крајна победа над Самоил со единствена цел да се поклони на Партенонот<ref name=Kaldelis/>.

Во времето на Латинската окупација, околу 250 години објектот станал католичка црква на Пресвета Богородица. Во овој период била изградена кула, која се користела како караулата или камбанаријата и која содржела спирални скали<ref>[https://books.google.com/books?id=0pQ4AAAAIAAJ&pg=PA295 Hurwit 2000, p. 295]</ref>.

===Џамија===

[[File:Peytier - Mosque in the Parthenon.jpg|thumb|Слика која го прикажува Партенонот кога се користел како џамија]]
[[File:Parthenon.Southern.Side.damaged.jpg|thumb|Јужната страна на Партенон, која претрпела значителна штета во експлозијата во 1687 година]]
Во [[1456]] година турските сили на [[Османлии]]те ја нападнале Атина и ја опсадиле армијата на [[Фиренца]] во одбрана на Акропол до [[1458]] година, кога му се предала на Турците<ref>{{Наведена книга | last = Babinger | first = Franz | title = Mehmed the Conqueror and His Time | publisher = Princeton University Press | year = 1992 | url = https://books.google.com/books?id=PPxC6rO7vvsC&pg=PA159 | pages=159–160 |isbn = 9780691010786}}</ref>. Турците можеби накратко го обновиле Партенонот за да пред крајот на 15 век, Партенон стане џамија<ref>{{Наведена мрежна страница |last=Tomkinson |first=John L. |title=Ottoman Athens I: Early Ottoman Athens (1456–1689) |publisher=Anagnosis Books |url=http://www.anagnosis.gr/index.php?la=eng&pageID=216 |accessdate=14 August 2012 |archive-date=2012-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120729151054/http://www.anagnosis.gr/index.php?pageID=216&la=eng |url-status=dead }} "Some time later – we do not know exactly when – the Parthenon was itself converted into a mosque."</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=6tjUAAAAMAAJ&pg=PA317 D'Ooge 1909, p. 317]. Претворањето на Партенонот во џамија прво се споменува од друг анонимен писател,„ Парискиот анонимник“, чиј ракопис датиран од втората половина на XV век бил откриен во библиотеката во Париз во 1862 година</ref>.

Прецизните околности под кои Турците го присвоиле за употреба како џамија се нејасни; еден извештај наведува дека [[Мехмед II]] го наредил неговото преобразување како казна за атинскиот заговор против османлиското владеење<ref name = "Miller">{{Наведено списание |last=Miller |first=Walter |title=A History of the Akropolis of Athens |journal=The American Journal of Archaeology and of the History of the Fine Arts |volume=8 |publisher=Archaeological Institute of America |year=1893 |pages=546–547 |url=https://books.google.com/books?id=3aMrAQAAIAAJ&pg=PA547}}</ref>. Апсидата станала [[михраб]]<ref>[https://books.google.com/books?id=BAnbmQMvdkwC&pg=PA33 Hollis 2009, p. 33].</ref>, кулата која претходно била изградена за време на римокатоличката окупација на Партенонот била проширена нагоре за да стане [[минаре]]<ref>{{Наведена книга | last = Bruno | first = Vincent J. | title = The Parthenon | publisher = W.W. Norton & Company | year = 1974 | url = https://books.google.com/books?id=kNItkhYRrc0C&pg=PA172 | isbn = 9780393314403 | page = 172}}</ref>, бил поставен [[минбар]]<ref name=Freely70/>, а христијанскиот олтар и иконостас биле отстранети и ѕидовите биле варосани за да ги покриваат иконите на христијанските светци и други христијански слики<ref>[https://books.google.com/books?id=6tjUAAAAMAAJ&pg=PA317 D'Ooge 1909, p. 317].</ref>.

И покрај промените, нејзината структура останала недопрена.<ref name = "Rathus">{{Наведена книга | last = Fichner-Rathus | first = Lois | title = Understanding Art | publisher = Cengage Learning |edition = 10 | year = 2012 | url = https://books.google.com/books?id=JPlYOG52w2UC&pg=PT324 | page = 305 |isbn=9781111836955}}</ref>. Во [[1667]] година турскиот патник [[Евлија Челебија]] изразил чудење во скулптурите на Партенон и фигуративно ја опишал зградата како „''некоја непробојна тврдина што не е направена од човечка рака''“<ref>{{Наведена книга | last = Stoneman | first = Richard | title = A Traveller's History of Athens | publisher = Interlink Books | year = 2004 | url = https://books.google.com/books?id=WmBdajkYRC4C&pg=PA209 |isbn=9781566565332 | page = 209}}</ref>. Францускиот уметник Жак Кери во [[1674]] година го посетил Акрополот и ги скицирал вајарските украси на Партенон<ref name="Bowie">T. Bowie, D. Thimme, ''The Carrey Drawings of the Parthenon Sculptures'', 1971</ref>. Во почетокот на 1687 година, инженер по име Плантеј го скицирал Партенон за Французинот Гравиерс Ортерес<ref name = "Chatziaslani">{{Наведена мрежна страница |last=Chatziaslani |first=Kornilia |title=Morosini in Athens |publisher=Archaeology of the City of Athens  |url=http://www.eie.gr/archaeologia/En/chapter_more_8.aspx | accessdate=14 August 2012}}</ref>. Овие претстави, особено оние направени од Кери, даваат важни, а понекогаш и единствени, докази за состојбата на Партенонот и неговите различни скулптури пред уништувањето што го доживеало кон крајот на [[1687]] година и последователното ограбување на неговите уметнички предмети<ref name="Bowie"/>.

=== Уништување ===
{{Главна|Опсада на Акропол (1687)}}
[[File:Parthenon 1839.jpg|thumb|right|Партенон во 1839 година.]]
Во [[1687]] година, Партенонот бил опширно оштетен во најголемата катастрофа во својата долга историја<ref name="AcropolisRestoration" />. Како дел од [[Голема турска војна|Големата турска војна]] (1683-1699), Венецијанците испратиле експедиција предводена од [[Франческо Моросини]] за да ја нападнат [[Атина]] и да го освојат Акрополот. Османлиските Турци го зацврстиле Акрополот и го користеле Партенонот како магазин за барут - и покрај тоа што биле предупредени од опасностите од оваа употреба од експлозијата од 1656 година која сериозно го оштетила Пропилеја - и како засолниште за припадници на локалната турска заедница. Венецијаните започнале со опсадата на Акропол која траела од 23 до 29 септември. Во оваа опсада храмот бил знајчајно оштетен кога граната паднала на местото и предизвикала експлозија на неколку пакети барут складирани во Партенонот. Османлиите целосно го срушиле храмот на Атена за да на негово место ги постават топовите. Османлиите на крај се предале под услов дека ќе им биде обезбеден слободен пристап до азиска Смирна.

=== Грција===

Кога независна Грција ја презела контролата врз [[Атина]] во [[1832]] година, видливиот дел од [[минаре]]то бил срушен, само неговата база и спиралните скали до нивото на архитраевите останале непроменети<ref>{{Наведена книга | last = Murray | first = John | title = Handbook for travellers in Greece, Volume 2 | publisher = Oxford University Press | year = 1884 | url = https://books.google.com/books?id=Ac4GAAAAQAAJ&pg=PA317 | page = 317}}</ref>. Наскоро сите средновековни и отомански градби на Акропол биле разрушени. Сепак, слика од малата џамија во рамките на Партенон е зачувана во фотографијата на Жоли де Лотбинеро од [[1842]] година<ref>Neils, ''The Parthenon: From Antiquity to the Present'', 336– the picture was taken in October 1839</ref>. Областа станала историски предел контролиран од грчката влада. Денес таа привлекува милиони туристи секоја година.

== Реставрација ==

Во [[1975]] година, грчката влада започнала заеднички напори за обновување на Партенонот и други структури на Акропол. По некое одложување, во [[1983]] година бил формиран Комитет за заштита на спомениците на Акропол<ref>[http://www.arcchip.cz/w09/w09_lambrinou.pdf Lina Lambrinou, "State of the Art: ‘Parthenon of Athens: A Challenge Throughout History"] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20081003065235/http://www.arcchip.cz/w09/w09_lambrinou.pdf |date=2008-10-03 }} (pdf file) with bibliography of interim conservation reports;</ref>. Проектот подоцна привлекол финансирање и техничка помош од Европската унија. Археолошкиот комитет детално го документирал секој артефакт што останал на местото, а архитекти помагале со компјутерски модели за да ги одредат своите оригинални локации. Особено важните и кревки скулптури биле пренесени во Музејот на Акропол.

== Наводи ==
{{наводи|3}}

== Надворешни врски ==
{{commons|Parthenon}}
{{Wiktionary}}

* [http://odysseus.culture.gr/h/2/eh251.jsp?obj_id=912 The Acropolis of Athens: The Parthenon] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20130918073307/http://odysseus.culture.gr/h/2/eh251.jsp?obj_id=912 |date=2013-09-18 }} (official site with a schedule of its opening hours, tickets and contact information)
* [http://www.yppo.gr/4/e40.jsp?obj_id=123 (Hellenic Ministry of Culture) The Acropolis Restoration Project] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20131124083019/http://www.yppo.gr/4/e40.jsp?obj_id=123 |date=2013-11-24 }}
* [http://www.parthenonfrieze.gr (Hellenic Ministry of Culture) The Parthenon Frieze] {{el icon}}
* [http://whc.unesco.org/en/list/404 UNESCO World Heritage Centre – Acropolis, Athens]
* [http://www.nashville.gov/parthenon/index.htm Metropolitan Government of Nashville and Davidson County – The Parthenon] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20130128110846/http://www.nashville.gov/Parthenon/index.htm |date=2013-01-28 }}
* [https://web.archive.org/web/20160622161447/http://www.metrum.org/key/athens/index.htm The Athenian Acropolis by Livio C. Stecchini] (Takes the heterodox view of the date of the proto-Parthenon, but a useful summary of the scholarship.) (Internet Archive)
* [http://www.acropolisfriends.gr/index.php?lang=en The Friends of the Acropolis]
* [http://people.hsc.edu/drjclassics/lectures/ParthenonMarbles/marbles.shtm Illustrated Parthenon Marbles] – Dr. Janice Siegel, Department of Classics, [[Hampden–Sydney College]], Virginia
* [http://travels.co.ua/engl/greece/athens/acropolis/parthenon/index.html Parthenon:description, photo album]

[[Категорија:Атински акропол]]
[[Категорија:Светско наследство во Грција]]