Преглед на кодот на Заднептунец

[[File:Euler diagram of solar system bodies mk.svg|мини|десно|350п|Дијаграм на видовите заднептунци во Сончевиот Систем.]]

'''Заднептунец''' ('''заднептунско тело''', '''ЗНТ''') или '''транснептунски објект''' — секој [[планетоид]] во [[Сончев Систем|Сончевиот Систем]] кој [[орбита|кружи]] околу [[Сонце]]то на просечно растојание ([[голема полуоска]]) поголемо од она на [[Нептун (планета)|Нептун]], т.е. 30 [[астрономска единица|астрономски единици]] (ае). Познати се дванаесет планетоиди<ref>{{мпв|2003 SS|422}} е изземена од оваа категорија бидејќи има лак на набљудување од само [http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2003SS422 76 дена, па затоа главната полуоска не ѝ е позната со сигурност.]</ref> со големи полуоски од над 150 ае и [[перихел]] поголем од 30 ае, и се нарекуваат '''крајни заднептунци'''.<ref name="Marcos2014">{{Наведено списание|author=C. de la Fuente Marcos|author2=R. de la Fuente Marcos|title=Extreme trans-Neptunian objects and the Kozai mechanism: signalling the presence of trans-Plutonian planets|journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|volume=443|issue=1|pages=L59–L63|arxiv=1406.0715|bibcode=2014MNRAS.443L..59D|doi=10.1093/mnrasl/slu084|date=September 1, 2014}}</ref>

Првиот познат заднептунец е [[Плутон (џуџеста планета)|Плутон]], откриен во 1930 г. Следниот ваков објект, [[15760 Албион]] е откриен дури во 1992 г. Во февруари 2017 г. биле познати преку 2.300 заднептунци.<ref name=TNOs>[http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/TNOs.html IAU Minor Planet Center ''List Of Transneptunian Objects'']</ref><ref name="jpl-TNOs"/> Од нив, 2.000 имаат [[апсида|перихел]] подалечен од Нептун (30,1 ае).<ref name="perihelion30au"/> Во ноември 2016 г. 242 од нив имале доволно познати орбити за да добијат трајни ознаки.<ref name=TNOs/><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/Centaurs.html|title=List Of Centaurs and Scattered-Disk Objects|work=minorplanetcenter.org}}</ref>

Најмасивниот познат заднептунец е [[Ерида (џуџеста планета)|Ерида]], а по неа следат Плутон, {{мпв-|225088|2007 OR|10}}, {{dp|Макемаке}} и {{dp|Хаумеја}}. Просторот во кој лежат заднептунците се дели на три дела: [[Кајперов Појас|Кајперовиот Појас]], [[Расеан Диск|Расеаниот Диск]] и [[Ортов Облак|Ортовиот Облак]],<ref name=Remo>{{Наведено списание|last=Remo|first=John L.|title=Classifying Solid Planetary Bodies|date=2007|journal=AIP Conference Proceedings|volume=886|pages=284–302|bibcode=2007AIPC..886..284R|doi=10.1063/1.2710063}}</ref> иако сметањето може да се разликува, и постојат објекти како [[90377 Седна|Седна]] чија припадност не е недвосмислена.

==Историја==

[[Плутон (џуџеста планета)|Плутон]] е откриен во февруари 1930 г. како прво заднептунско тело. Пронајден е во потрагата за други објекти во Сончевиот Систем, откако е увидено дека орбитите на Уран и Нептун не се според очекувањата, што значело дека мора да има други планети по Нептун кои вршат [[гравитација|гравитациски]] влијанија. Плутон бил најлесен за наоѓање бидејќи има најголема [[привидна ѕвездена величина|привидна величина]] од сите заднептунци и најнизок наклон кон [[еклиптика]]та.

По откривањето на Плутон, американскиот астроном [[Клајд Томбо]] продолжил со повеќегодишно трагање по други тела, но не пронашол ништо. Во следните децении никој не се занимавал со трагање по објекти зад Нептун бидејќи се сметало дека Плутон е последното крупно тело во Сончевиот Систем, сметано за планета сè до август 2006 г. Во 1992 г. е откриен вториот заднептунец {{мпв|(15760) 1992 QB|1}}, и тогаш почнале систематски трагања по други објекти. Во овие напори е сликан широк појас од небото околу [[еклиптика]]та и забележани се стотици бавнодвижечки тела, со пречници од 50 до 2.500&nbsp;км.

Најмасивниот задпентунец [[Ерида (џуџеста планета)|Ерида]] е откриен во 2005 г. и со ова се засилило преиспитувањето на статусот на Плутон, по што двете тела се прогласени за [[џуџеста планета|џуџести планети]] од [[Меѓународен астрономски сојуз|Меѓународниот астрономски сојуз]].

==Распореденост и класификација==
[[File:TheTransneptunians 73AU mk.svg|мини|400п|Распореденост на заднептунците.]]
Според оддалеченоста од Сонцето и [[орбитални параметри|орбиталните параметри]], заднептунците се делат на две големи групи:

===Објекти од Кајперовиот Појас===
* '''[[Кајперов Појас|Кајперовиот Појас]]''' содржи објекти на просечно растојание од 30 до 55&nbsp;[[астрономска единица|ае]] од Сонцето, обично со речиси кружни орбити и мал наклон кон [[еклиптика]]. Овие објекти понтаму се класификуваат во две групи:
** '''[[Резонантен заднептунец|Резонантни објекти]]''' — врзани со [[Нептун (планета)|Нептун]] во орбитална [[резонанца]]. Објектите со резонанца 1:2 се нарекуваат '''''[[тутино|тутина]]''''', а оние со резонанца 2:3 се '''''[[плутино|плутина]]''''', именувани по нивниот најкрупен член, џуџестата планета [[Плутон (џуџеста планета)|Плутон]].
** '''[[Кубевано|Класични објекти од Кајперовиот Појас]]''' ('''''кубевана''''') — без резонанца, одат по речиси кружни орбити, нерастроени од Нептун. Примери за овие тела се [[15760 Албион]], [[50000 Квавар]] и [[Макемаке]].

===Објекти од Расеаниот Диск===
* '''[[Расеан Диск|Расеаниот Диск]]''' опфаќа објекти најоддалечени од Сонцето, обично со многу неправилни орбити (т.е. многу елиптични и со голем наклон кон еклиптиката). Типичен пример е најмасивниот задпентунец, [[Ерида (џуџеста планета)|Ерида]]. Објектите од дискот понатаму се делат вака<ref name="DES_Elliot2006">{{Наведено списание|first1=J. L. |last1=Elliot |first2=S. D. |last2=Kern |first3=K. B. |last3=Clancy |first4=A. A. S. |last4=Gulbis |first5=R. L. |last5=Millis |first6=M. W. |last6=Buie |first7=L. H. |last7=Wasserman |first8=E. I. |last8=Chiang |first9=A. B. |last9=Jordan |first10=D. E. |last10=Trilling |first11=K. J. |last11=Meech|title=The Deep Ecliptic Survey: A Search for Kuiper Belt Objects and Centaurs. II. Dynamical Classification, the Kuiper Belt Plane, and the Core Population|journal=The Astronomical Journal|volume=129|date=2005|url=http://iopscience.iop.org/1538-3881/129/2/1117/pdf/1538-3881_129_2_1117.pdf|pages=1117–1162|doi=10.1086/427395|archiveurl = https://web.archive.org/web/20080625140652/http://alpaca.as.arizona.edu/~trilling/des2.pdf |archivedate = June 25, 2008|bibcode=2005AJ....129.1117E|issue=2}}</ref>
** '''Расеани блиски''' ([[Расеан Диск|типични објекти од Расеаниот Диск]]) — оние чии орбити не се резонантни, не пресекуваат планетарни орбити и имаат [[Тисеранов параметар]] (во однос на Нептун) помал од 3.
** '''Проширени расеани''' ([[одвоено тело|одвоени тела]]) — оние со Тисеранов параметар (во однос на Нептун) поголем од 3 и временски вопросечена занесеност поголема од 0,2
*** '''[[Седноиди]]''' — крајна подгрупа со толку далечни [[перихел]]и што орбитите не можат да им се образложат со [[растројување (астрономија)|растројувања]] од [[џиновска планета|џиновските планети]],<ref name="brown2004">{{Наведено списание
 |first=Michael E. |last=Brown |first2=Chadwick A. |last2=Trujillo |first3=David L. |last3=Rabinowitz
 |date=2004
 |title=Discovery of a Candidate Inner Oort Cloud Planetoid
 |url=http://www.gps.caltech.edu/classes/ge133/reading/sedna.pdf
 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060627200056/http://www.gps.caltech.edu/classes/ge133/reading/sedna.pdf
 |archivedate=2006-06-27
 |journal=Astrophysical Journal
 |volume=617 |issue=1 |pages=645–649
 |arxiv = astro-ph/0404456
 |bibcode=2004ApJ...617..645B
 |doi=10.1086/422095
 |accessdate=2008-04-02
}}</ref> ниту пак со заемодејство со [[галактичка плима|галактичките плими]].<ref name="nature letter">{{Наведено списание |doi=10.1038/nature13156 |title=A Sedna-like body with a perihelion of 80 astronomical units |url=http://home.dtm.ciw.edu/users/sheppard/pub/TrujilloSheppard2014.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141216183818/http://home.dtm.ciw.edu/users/sheppard/pub/TrujilloSheppard2014.pdf |archivedate=2014-12-16  |journal=Nature |volume=507 |issue=7493 |pages=471–474 |year=2014 |last1=Trujillo |first1=Chadwick A. |last2=Sheppard |first2=Scott S. |bibcode = 2014Natur.507..471T |pmid=24670765}}</ref>

{{среди}}

== Список ==
{{Главна|Список на заднептунци}}
{{Заднептунци-слика со врски}}

Еве список на позначајните заднептунци:
* '''[[Плутон (џуџеста планета)|134340 Плутон]]''' — џуџеста планета, првиот откриен заднептунец
* '''{{мпв|(225088) 2007 OR|10}}''' — најголемиот безимен објект во Сончевиот Систем
* '''[[15760 Албион]]''' — прототипното [[кубевано]], првиот објект од Кајперовиот Појас откриен по Плутон
* '''{{мпв| 1998 WW|31}}''' — првиот двоен објект од Кајперовиот Појас откриен по Плутон
* '''[[79360 Сила–Нунам]]''' — друга двоен планетоид од Кајперовиот Појас, чии два дела се слични
* '''[[47171 Лемпо]]''' — речиси троен планетоид од Кајперовиот Појас, чии два дела се слични, придружени од голема месечина
* '''{{мпв|(15874) 1996 TL|66}}''' — првото тело прогласено за објект од [[Расеан Диск|Расеаниот Диск]]
* '''{{мпв|(48639) 1995 TL|8}}''' — објект со многу голема месечина и најрано откриен објект од Расеаниот Диск
* '''[[(385185) 1993 RO]]''' — второто [[плутино]] откриено по Плутон
* '''[[20000 Варуна]]''' и '''[[50000 Квавар]]''' — големи кубевана
* '''[[90482 Орк]]''' и '''[[28978 Иксион]]''' — големи плутина
* '''[[90377 Седна]]''' — далечен објект, предложен за нова категорија со назив ''проширени расеани''<ref name="DES_Elliot2006"/>
* '''[[120347 Салација]]''' — големо кубевано со голема месечина
* '''[[Хаумеја|136108 Хаумеја]]'''<ref>{{наведени вести| url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/4726733.stm | work=BBC News | title=Distant object found orbiting Sun | date=2005-07-29 | accessdate=2010-03-28}}</ref> — џуџеста планета, трет по големина заднептунец. Забележителна по свете познати месечини и необично краток [[вртежен период]] (3,9&nbsp;ч).<ref name="Rabinowitz 2005">{{Наведено списание |first=David L. |last=Rabinowitz |first2=K. M. |last2=Barkume |first3=Michael E. |last3=Brown |first4=H. G. |last4=Roe |first5=M. |last5=Schwartz |first6=S. W. |last6=Tourtellotte |first7=C. A. |last7=Trujillo |date=2006 |title=Photometric Observations Constraining the Size, Shape, and Albedo of 2003 El<sub>61</sub>, a Rapidly Rotating, Pluto-Sized Object in the Kuiper Belt |journal=Astrophysical Journal |volume=639 |issue=2 |pages=1238–1251 |doi=10.1086/499575 |arxiv = astro-ph/0509401 |bibcode = 2006ApJ...639.1238R }}</ref> Најмасивниот член на судирно семејство.<ref name="BrownBarkume2007">{{Наведено списание |last=Brown |first=Michael E. |author2=Barkume, Kristina M. |author3=Ragozzine, Darin |author4= Schaller, Emily L.  |date=2007 |title=A collisional family of icy objects in the Kuiper belt |journal=Nature |volume=446 |issue=7133 |pages=294–296 |doi=10.1038/nature05619 |pmid=17361177 |bibcode = 2007Natur.446..294B }}</ref><ref name=pairs>{{Наведено списание
  |last1=de la Fuente Marcos |first1=Carlos
  |last2=de la Fuente Marcos |first2=Raúl 
  |title=Dynamically correlated minor bodies in the outer Solar system
  |journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
  |date=11 February 2018
  |volume=474 |issue=1
  |arxiv=1710.07610
  |doi=10.1093/mnras/stx2765 
  |pages=838-846
  |url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2017arXiv171007610D
  |bibcode = 2018MNRAS.474..838D }}</ref>
* '''[[Ерида (џуџеста планета)|136199 Ерида]]''' — џуџеста планета, објект од Расеаниот Диск и најмасивниот познат заднептунец. Има една позната месечина, [[Дисномија (месечина)|Дисномија]].
* '''[[Макемаке|136472 Макемаке]]'''<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.minorplanetcenter.org/mpec/K05/K05O42.html |title=MPEC 2005-O42 : 2005 FY9 |publisher=Minorplanetcenter.org |accessdate=2013-10-07}}</ref> — џуџеста планета, кубевано и петти по големина заднептунец
* '''{{мпв|2004 XR|190}}''' — објект од Расеаниот Диск кој следи високонаклонета, но речиси кружна орбита
* '''{{мпв|(87269) 2000 OO|67}}''' и '''{{мпв|(148209) 2000 CR|105}}''' — забележителни по занесените орбити и големите апхели
* '''{{мпв|2008 KV|42}}''' — првиот повратен заднептунец, со орбитален наклон i = 104°
* '''{{мпв|2012 VP|113}}''' — веројатно џуџеста планета со перихел од 80 ае од Сонцето (50 ае по Нептун).
* '''[[V774104]]''' — со ~103 ае најдалечниот видлив заднептунец (со откритијата од ноември 2015 г.)<ref name = "Hand2015-11-10">{{Наведена мрежна страница
 | url = http://news.sciencemag.org/space/2015/11/astronomers-spot-most-distant-object-solar-system-could-point-other-rogue-planets
 | title = Astronomers spot most distant object in the solar system, could point to other rogue planets | last = Hand | first = E. | date = 2015-11-10 | website = News.ScienceMag.org | publisher = AAAS | access-date = 2015-11-11}}</ref>
* '''{{мпв|(471325) 2011 KT|19}}''' — заднептунец со необична сончева орбитална рамнина наклонета на 110°.<ref>{{Наведена мрежна страница| url=https://www.newscientist.com/article/2100700-mystery-object-in-weird-orbit-beyond-neptune-cannot-be-explained | work=New Scientist | title=Mystery object in weird orbit beyond Neptune cannot be explained | date=2016-08-10 | accessdate=2016-08-11}}</ref>
*'''{{мпв|486958|2014 MU|69}}''' — одредиштето на леталото „[[Нови хоризонти]]“ во средбата на 1 јануари 2019 г.

==Претпоставени заднептунци со планетарна големина==
Научниците неретко даваат претпоставки за постоењето на заднептунски карпесто-ледени тела со планетарна големина, од оние помали од [[Земјина маса|Земјината маса]], па до маса на [[кафеаво џуџе]]<ref>
{{Наведено списание
|first=Fernández
|last=Julio A.
|title= On the Existence of a Distant Solar Companion and its Possible Effects on the Oort Cloud and the Observed Comet Population
|journal=[[The Astrophysical Journal]]
|date=January 2011
|volume=726
|issue=1
|page=33
|doi=10.1088/0004-637X/726/1/33
|bibcode = 2011ApJ...726...33F }}
</ref><ref>
{{Наведено списание
|first=Lykawka
|last= Patryk S.
|first2= Mukai
|last2 = Tadashi
|title= An Outer Planet Beyond Pluto and the Origin of the Trans-Neptunian Belt Architecture
|journal=The Astronomical Journal
|date=April 2008
|volume=135
|issue=4
|pages=1161–1200
|doi=10.1088/0004-6256/135/4/1161
|bibcode = 2008AJ....135.1161L|arxiv = 0712.2198 }}
</ref> со цел да го објаснат одлликите на [[Кајперов Појас|Кајперовиот Појас]] и [[Ортов Облак|Ортовиот Облак]]. Предложена е употреба на далекумерните податоци од леталото „[[Нови хоризонти]]“ за да се уточни положбата на ваквите тела.<ref>
{{Наведено списание
|first=Iorio
|last=Lorenzo
|title= Perspectives on effectively constraining the location of a massive trans-Plutonian object with the New Horizons spacecraft: a sensitivity analysis
|journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy
|date=August 2013
|volume=116
|issue=4
|pages=357–366
|doi=10.1007/s10569-013-9491-x
|bibcode = 2013CeMDA.116..357I|arxiv = 1301.3831 }}
</ref>

==Физички особености==
Земајќи ја привидната величина (>20) на сите освен најголемите заднептунци, физичките испитувања се ограничени на следново:
* топлинско зрачење за најголемите објекти
* [[боен показател|бојни показатели]], т.е. споредби на [[привидна ѕвездена величина|привидни величини]] користејќи разни филтри
* анализа на [[видлив спектар|спектрите]], видлив и [[инфрацрвено зрачење|ифранцрвено]]

Изучувањето на боите и спектрите дава увид во потеклото на објектот и неговата потенцијална поврзаност со други класи на објекти, имено [[кентаур (астероид)|кентаури]] и некои месечини на џиновски планети како ([[Тритон (месечина)|Тритон]], [[Феба (месечина)|Феба]]), за кои се претпоставува дека потекнале од [[Кајперов Појас|Кајперовиот Појас]]. Меѓутоа, толкувањата обично се недоволно јасни бидејќи спектрите одговараат на повеќе од еден модел за површинскиот состав и зависат од непознатата честична големина. Уште поважно е тоа што оптичките површини на малите тела се променливи поради силното зрачење, [[сончев ветер|сончевиот ветер]] и [[микрометеорит]]ите. Затоа, тенкиот слој на оптичката површина може да е мошне различен од [[реголит]]от под него, и да не биде претставителен за габаритниот состав на телото.

Се смета дека највеќето заднептунци се мешавина од карпи и мраз со ниска густина и извесни [[органско соединение|органски]] ([[јаглерод]]осодржечки) површински материјал како [[толин]], кој се распознава од нивните спектри. Големата густина на {{dp|Хаумеја}} (2,6–3,3&nbsp;г/см<sup>3</sup>) укажува многу голем удел на незамрзната материја (споредено со [[Плутон (џуџеста планета)|Плутоновата]] густина: 1,86&nbsp;г/см<sup>3</sup>).

Составот на малите заднептунци може да е сличен на оној на [[комета|кометите]]. Некои [[кентаур (астероид)|кентаури]] претрпуваат сезонски промени кога ќе се доближат кон Сонцето, со што границата станува нејасна (погл. [[2060 Хирон]] и [[133P/Елст-Писаро]]). Сепак, споредбата на бројноста на кентаурите и заднептунците останува спорна.<ref name="Peixinho 2003">{{Наведено списание |first=N. |last=Peixinho |first2=A. |last2=Doressoundiram |first3=A. |last3=Delsanti |first4=H. |last4=Boehnhardt |first5=M. A. |last5=Barucci |first6=I. |last6=Belskaya |title=Reopening the TNOs Color Controversy: Centaurs Bimodality and TNOs Unimodality |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=410 |issue=3 |pages=L29–L32 |date=2003 |doi=10.1051/0004-6361:20031420 |arxiv = astro-ph/0309428 |bibcode = 2003A&A...410L..29P }}</ref>

===Бои {{котва|Бои}}===
[[File:TheTransneptunians Color Distribution mk.svg|мини|450п|Бои на заднептунците. Марс и Тритон се вон размер. [[Феба (месечина)|Феба]] и [[5145 Фол|Фол]] не се заднептунци.]]
Како и [[кентаур (астероид)|кентаурите]], меѓу заднептунците има значајни разлики во боите, од синосива (неутрална) со силна црвена, но за разлика од нив кои имаат две јасни класи, распореденоста делува рамномерна.<ref name="Peixinho 2003"/>

Бојните показатели се прост начин на изразување на разликите во [[привидна ѕвездена величина|привидната величина]] на еден објект гледан низ син, видлив (т.е. зеленожолт) и црвен филтер.
На дијаграмот се прикажани познатите бојни показатели за сите објекти освен најголемите.<ref name="Hainaut, Delsanti 2002">{{Наведено списание |first=O. R. |last=Hainaut |first2=A. C. |last2=Delsanti |date=2002 |title=Color of Minor Bodies in the Outer Solar System |journal=Astronomy & Astrophysics |volume=389 |issue=2 |pages=641–664 |doi=10.1051/0004-6361:20020431 |bibcode = 2002A&A...389..641H }} [http://www.sc.eso.org/~ohainaut/MBOSS datasource] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20050426213607/http://www.sc.eso.org/~ohainaut/MBOSS/ |date=2005-04-26 }}</ref>
За споредба се дадени месечините [[Тритон (месечина)|Тритон]] и [[Феба (месечина)|Феба]], кентаурот [[5145 Фол|Фол]] и планетата [[Марс (планета)|Марс]] (со жолти ознаки, вон размер).

Изучуван е односот помеѓу боите и орбиталните особености, за проверка на теориите за различно потекло на различните динамички класи.

====Класични објекти====
[[Кубевано|Класичните објекти]] се сочинети од две различни бојни населенија: т.н. студено (наклон <5°), кое дава само црвени нијанси итн. врело (поголем наклон) со сиот спектар на бои од сино до многу црвено.<ref name="Doressoundiram 2005">{{Наведено списание |first1=A. |last1=Doressoundiram |first2=N. |last2=Peixinho |first3=C. |last3=de Bergh |first4=S. |last4=Fornasier |first5=Ph. |last5=Thébault |first6=M. A. |last6=Barucci |first7=C. |last7=Veillet |title=The color distribution in the Edgeworth-Kuiper Belt |journal=The Astronomical Journal |volume=124 |issue=4 |pages=2279–2296 |doi=10.1086/342447 |arxiv = astro-ph/0206468 |bibcode = 2002AJ....124.2279D |year=2002 }}</ref>

Со анализа на податоците од Длабокиот еклиптички преглед е потврдена разликата во боите помеѓу нисконаклонетите (наречени ''јадрени'') и високонаклонетите (наречени ''ореолски'') објекти. Црвените бои на јадрените објекти заедно со нивните нерастроени орбити покажуваат дека објектите може да со остатоци од изворното население на појасот.<ref name="Elliot2006">{{Наведено списание |last=Gulbis |first=Amanda A. S. |last2=Elliot |first2=J. L. |last3=Kane |first3=Julia F. |title=The color of the Kuiper belt Core |journal=Icarus |volume=183 |date=2006 |issue=1 |pages=168–178 |doi=10.1016/j.icarus.2006.01.021 |bibcode = 2006Icar..183..168G }}</ref>

====Објекти од Расеаниот Диск====
Објектите од [[Расеан Диск|Расеаниот Диск]] се слични по боја на врелите класични објекти, што укажува на заедничко потекло.

====Најголеми објекти====
[[File:Selected Planemos mk.svg|мини|450п|Големинска споредба на [[Месечина]]та, Тритон, Плутон, неколку поголеми заднептунци и астероидот Церера.]]
[[File:TheTransneptunians Size Albedo Color mk.svg|мини|450п|Големините, албедата и боите на некои поголеми заднептунци.]]
Големите (сјајни) објекти обично се движат по наклонети орбити, додека пак неменливата рамнина содржи претежно мали и слабо видливи тела. Иако малите тела (и збировите воопшто) се со црвеникава боја (V−I = 0,3–0,6), поголемите објекти имаат понеутрална боја (инфрацрвен показател V−I < 0,2). Ова покажува дека површината на поголемите тела е прекриена со мразови, покривајќи ги поцрвените и потемни делови.<ref name="Rabinowitz 2005"/>

===Спектри===
Објектите се присутни во најразлични спектри и се разликуваат во одбојноста на видливото црвена и речиси инфрацрвено зрачење. Неутралните објекти даваат рамен спектар, одбивајќи црвено и инфрацрвено исто колку видливо зрачење.<ref name="Barucci ACM2005">
A. Barucci ''Trans Neptunian Objects’ surface properties'', IAU Symposium No. 229, Asteroids, Comets, Meteors, Aug 2005, Rio de Janeiro</ref>
Мошне црвените објекти имаат стрмни спектри и одбиваат многу повеќе црвено и инфрацрвено.
Неодамна е осмислена поделба на телата на четири класи, од '''BB''' (сино, просечно B−V=0,70, V−R=0,39, како на пр. [[90482 Орк|Орк]]) до '''RR''' (многу црвено, B−V=1,08, V−R=0,71, како на пр. [[90377 Седна|Седна]]), а меѓу нив се класите BR и IR. BR и IR се разликуваат претежно во инфрацрвените појаси I, J и H.

Типичните модели на површините имаат воден мраз, [[аморфно тело|аморфен]] [[јаглерод]], [[силикат]]и и органски макромолекули наречени [[толин]]и, настанати од силното зрачење. Распознаваме четири основни толини:
* титански толин — се смета дека се добива со мешање на 90 % N<sub>2</sub> и 10 % CH<sub>4</sub> (гасовит [[метан]])
* тритонски толин — како претходното, но со многу малку метан (0,1&nbsp;%)
* (етан) Замрзнат толин I — се смета дека се добива со мешање на 86 % H<sub>2</sub>O и 14 % C<sub>2</sub>H<sub>6</sub> ([[етан]])
* (метанол) Замрзнат толин II — 80 % H<sub>2</sub>O, 16% CH<sub>3</sub>OH ([[метанол]]) и 3 % CO<sub>2</sub>
Како илустрација на двете крајни класи '''BB''' и '''RR''', предложени се следниве состави
* за Седна ('''RR''' многу црвена): 24 % тритонски толин, 7 % јаглерод, 10% N<sub>2</sub>, 26 % метанол и 33 % метан
* за Орк ('''BB''', црвена/сина): 85 % аморфен јаглерод, +4 % титански толин и 11 % H<sub>2</sub>O ice

===Определување на големината===
Утврдувањето на [[пречник]]от кај заднептунците е тешка задача. Кај многу големите објекти со добро познати орбитални елементи (како Плутон), пречниците можат точно да се измерат според [[прикривање (астрономија)|прикривањето]] на ѕвездите.

Кај другите големи заднептунци, пречниците се проценуваат со [[инфрацрвено зрачење|топлински]] мерења. Јачината на светлината која паѓа врз објектот е позната по оддалеченоста од Сонцето, а за површината се претполага претежна топлинска рамнотежа.
Кога е познато [[албедо]]то, може да се процени површинската температура, а со тоа и јачината на топлинското зрачење. Ако е позната големината на објектот, може да се предвиди и количината на оддадена видлива светлина и топлинско зрачење што доаѓа до Земјата. Состојбата ја упростува тоа што Сонцето ја зрачи својата енергија речиси целосно во видлива светлина и во блиски честоти, додека пак при ниските температури на заднептунците, топлинското зрачење се оддава на сосема различни бранови должини (крајно инфрацрвени).

Така, постојат две непознати (албедото и големината), кои можат да се пронајдат со две независни мерења (количината на одбиена светлина и оддадено ифрацрвено топлинско зрачење).

За жал, заднептунците се многу далеку од Сонцето и затоа се многу студени и даваат [[црно тело|црнотелесно]] зрачење од околу 60 [[микрометар|микрометри]] во [[бранова должина]]. Светлината на оваа брнаова должина не може да се забележи од површината на Земјата, туку само од вселената, користејќи вселенски телескоп како „[[Спицер (вселенски телескоп)|Спицер]]“. Кога работат од Земјиното тло, астрономите ја набљудуваат опашката на црнотелесното зрачење во далечни инфрацрвени честоти. Ова зрачење е толку слабо забележливо, што определувањето според топлина важи само за најголемите објекти од Кајперовиот Појас.
Кај највеќето објекти (кои се мали), пречникот се проценува со претпоставка за албедото. Меѓутоа, пронајдените албеда се во опсегот од 0,50 до 0,05, што дава големински опсег од 1.200–3.700&nbsp;км за објект со [[апсолутна ѕвездена величина|величина]] од 1,0.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/Sizes.html |title=Conversion of Absolute Magnitude to Diameter |publisher=Minorplanetcenter.org |accessdate=2013-10-07}}</ref>

== Поврзано ==
* [[Џуџеста планета]]
* [[Список на заднептунци]]
* [[Мезопланета]]
* [[Мало тело во Сончевиот Систем]]
* [[Планетоид]]

== Наводи ==
{{наводи|30em
| refs =
<ref name="jpl-TNOs">{{Наведена мрежна страница
  |title=JPL Small-Body Database Search Engine: orbital class (TNO)
  |publisher=JPL Solar System Dynamics
  |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb_query.cgi?obj_group=all;obj_kind=all;obj_numbered=all;ast_orbit_class=TNO;OBJ_field=0;ORB_field=0;table_format=HTML;max_rows=100;format_option=comp;c_fields=AcBhBgBjBiBnBsCjCpAi;.cgifields=format_option;.cgifields=obj_kind;.cgifields=obj_group;.cgifields=obj_numbered;.cgifields=ast_orbit_class;.cgifields=table_format;.cgifields=com_orbit_class&query=1&c_sort=AiA
  |accessdate=2014-07-10}}</ref>
<ref name="perihelion30au">{{Наведена мрежна страница
  |title=JPL Small-Body Database Search Engine: orbital class (TNO) and q > 30,1 (ае)
  |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb_query.cgi?obj_group=all;obj_kind=all;obj_numbered=all;ast_orbit_class=TNO;OBJ_field=0;ORB_field=0;c1_group=ORB;c1_item=Bi;c1_op=%3E;c1_value=30.1;table_format=HTML;max_rows=100;format_option=comp;c_fields=AcBhBgBjBiBnBsCjCpAi;.cgifields=format_option;.cgifields=obj_kind;.cgifields=obj_group;.cgifields=obj_numbered;.cgifields=ast_orbit_class;.cgifields=table_format;.cgifields=com_orbit_class&query=1&c_sort=AiA
  |accessdate=2014-07-11}}</ref>
}}

== Надворешни врски ==
{{рв|Trans-Neptunian objects}}
* [http://www2.ess.ucla.edu/~jewitt/kb.html Портал за Кајепровиот појас] на Дејвид Џуит {{en}}
* [http://www2.ess.ucla.edu/~jewitt/kb/big_kbo.html Големи објекти од Кајперовиот Појас] — страница на Дејвид Џуит {{en}}
* [http://www.johnstonsarchive.net/astro/tnodiam.html Проценети пречници на заднептунците од Џонстоновиот архив] со наводи од изворните трудови {{en}}

{{Заднептунци}}
{{Мали тела во Сончевиот Систем}}

[[Категорија:Заднептунци| ]]
[[Категорија:Мали планети]]
[[Категорија:Астероиди]]
[[Категорија:Нептун]]