Преглед на кодот на TON 618

{{Инфокутија Квазар
| name = TON 618
| image = {{CSS image crop
|Image = [[Image:TON 618 SDSS9 version 2.jpg]]
|bSize = 1089
|cWidth = 256
|cHeight = 256
|oTop = 184
|oLeft = 412
}}
| ra = {{RA|12|28|24.9}}<ref name="ned">{{Наведена мрежна страница
 | work = NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE
 | title = NED results for object TON 618
 | url = http://ned.ipac.caltech.edu/cgi-bin/nph-objsearch?objname=RX%20J1228.4%2b3128&extend=no&out_csys=Equatorial&out_equinox=J2000.0&obj_sort=RA+or+Longitude&of=pre_text&zv_breaker=30000.0&list_limit=5&img_stamp=YES
}}</ref>
| dec = {{DEC|+31|28|38}}<ref name="ned" />
| constellation name = [[Ловечки Кучиња (соѕвездие)|Ловечки Кучиња]]
| z = 2,219<ref name="ned" />
| dist_ly = {{convert|3.18|Gpc|ly|abbr=on}}<ref name="ned" />
| type = [[квазар]]<ref name="ned" />
| appmag_v = 15,9<ref name="ned" />
| size_v = 
| notes = хиперсјаен квазар,<br/>најголема позната црна дупка
| names = FBQS J122824.9+312837, B2 1225+31, B2 1225+317, 7C 1225+3145<ref name="ned" />
}}

'''TON 618''' — многу далечен и крајно [[сјајност|сјаен]] [[квазар]] (технички: хиперсјаен, broad-absorption line, radio-loud quasar) сместен влизу [[галактички координатен систем|северниот галактички пол]] во [[соѕвездие]]то [[Ловечки Кучиња (соѕвездие)|Ловечки Кучиња]]. Има огромна [[црна дупка]], една од најмасивните познати во вселената, со можна маса 66 милијарди пати поголема од [[Сончева маса|онаа на Сонцето]].<ref name="shem" />

== Историја ==

Објектот е првпат забележан во 1957 г. во прегледот на бледи сини ѕвезди (претежно [[бело џуџе|бели џуџиња]]) оддалечени од [[галактичка рамнина|рамнината]] на [[Млечен Пат|Млечниот Пат]], но неговиот карактер бил непознат сè до 1963 г.<ref>{{Наведена мрежна страница|title=1963: Maarten Schmidt Discovers Quasars|url=https://cosmology.carnegiescience.edu/timeline/1963|publisher=Observatories of the Carnegie Institution for Science|accessdate=21 October 2017|archive-date=2019-02-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190201113138/http://cosmology.carnegiescience.edu/timeline/1963|url-status=dead}}</ref> кога било прифатено постоењето на квазарите. На фотографиите направени со Шмитовиот телескоп (преч. 0,7&nbsp;м) во опсерваторијата „Тонанцинтла“ во Мексико, објектот е забележан како „убедливо виолетов“ и е заведен во Тонанцинтланскиот каталог под број 618.<ref>{{Наведено списание|last1=Iriarte|first1=Braulio|last2=Chavira|first2=Enrique|title=Blue stars in the North Galactic Cap|journal=Boletín de los Observatorios de Tonantzintla y Tacubaya|date=1957|volume=2|issue=16|pages=3–36|url=http://www.astroscu.unam.mx/bott/BOTT..2-16/PDF/BOTT..2-16_biriarte.pdf|accessdate=21 October 2017|archive-date=2017-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20171022085150/http://www.astroscu.unam.mx/bott/BOTT..2-16/PDF/BOTT..2-16_biriarte.pdf|url-status=dead}}</ref>

Во 1970 г. во [[Болоња]] е спроведена радиосмотра со која е најдено радиозрачењето на TON 618, и со тоа е утврдено дека се работи за квазар.<ref>{{Наведено списание|last1=Colla|first1=G.|last2=Fanti|first2=C.|last3=Ficarra|first3=A.|last4=Formiggini|first4=L.|last5=Gandolfi|first5=E.|last6=Grueff|first6=G.|last7=Lari|first7=C.|last8=Padrielli|first8=L.|last9=Roffi|first9=G.|last10=Tomasi|first10=P|last11=Vigotti|first11=M.|title=A catalogue of 3235 radio sources at 408 MHz|journal=Astronomy & Astrophysics Supplement Series|date=1970|volume=1|issue=3|page=281|url=http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/bib_query?1970A%26AS....1..281C|accessdate=21 October 2017|bibcode=1970A&AS....1..281C}}</ref> Потота астрофизичарката Марија-Хелена Улрих во опсерваторијата „Макдоналд“ ги добила [[спектар|спектрите]]на TON 618 и пронашла дека [[спектрална линија|оддавните линии]] се типични за квазар. Гледајќи го [[црвено поместување|црвеното поместување]] на линиите, Улрих заклучила дека TON 618 е многу оддалечен, што значи дека е меѓу најсјајните познати квазари.<ref name="marie">{{Наведено списание|last1=Ulrich|first1=Marie-Helene|title=Optical spectrum and redshifts of a quasar of extremely high intrinsice luminosity: B2 1225+31|journal=The Astrophysical Journal|date=1976|volume=207|pages=L73-L74|doi=10.1086/182182|bibcode=1976ApJ...207L..73U}}</ref>

== Супермасивна црна дупка ==

Се смета дека TON 618 како квазар има [[насобирачки диск]] од мошне врел гас се виори во вител над џиновска црна дупка во средиштето на [[галаксија]]та. Се проценува дека светлината што ја оддава квазарот е со старост од 10,4 милијарди години. Околната галаксија не видлива од Земјата бидејќи самиот квазар е посветол од неа. Со [[апсолутна ѕвездена величина|апсолутна величина]] of −30,7, сјае со јачина од 4×10<sup>40</sup> [[ват]]и, 140 трилиони пати повеќе од Сонцето, и со тоа е меѓу најсјајните објекти во вселената.<ref name="ned" />

Како и другите квазари, TON 618 има спектар со [[спектрална линија|оддавни линии]] од постуден гас доста подалеку од насобирачкиот диск, во [[активно галактичко јадро#Набљудувачки особености|широколиниското подрачје]]. Спектралните линии му се необично широки,<ref name="marie" /> што значи дека гасот се движи многу брзо (7000&nbsp;км/с судејќи според [[Балмерова низа|водородната бета-линија]])<ref name="shem">{{Наведено списание|last1=Shemmer|first1=O.|last2=Netzer|first2=H.|last3=Maiolino|first3=R.|last4=Oliva|first4=E.|last5=Croom|first5=S.|last6=Corbett|first6=E.|last7=di Fabrizio|first7=L.|title=Near-infrared spectroscopy of high-redshift active galactic nuclei: I. A metallicity-accretion rate relationship|journal=The Astrophysical Journal|date=2004|volume=614|pages=547–557|url=http://iopscience.iop.org/article/10.1086/423607/pdf|accessdate=21 October 2017|arxiv=astro-ph/0406559|bibcode=2004ApJ...614..547S|doi=10.1086/423607}}</ref> Од ова може да се заклучи дека средишната црна дупка има особено силна [[гравитација|влечна тежа]].

Големината на широколиниското подрачје може да се добие со пресметување на светлината на квазарското зрачење што го осветлува.<ref>{{Наведено списание|last1=Kaspi|first1=Shai|last2=Smith|first2=Paul S.|last3=Netzer|first3=Hagai|last4=Maos|first4=Dan|last5=Jannuzi|first5=Buell T.|last6=Giveon|first6=Uriel|title=Reverberation measurements for 17 quasars and the size-mass-luminosity relations in active galactic nuclei|journal=The Astrophysical Journal|date=2000|volume=533|pages=631–649|url=http://iopscience.iop.org/article/10.1086/308704/pdf|accessdate=21 October 2017|arxiv=astro-ph/9911476|bibcode=2000ApJ...533..631K|doi=10.1086/308704}}</ref> Земајќи го законот за [[гравитација]], големината на ова подрачје и брзината на [[орбита|кружење]] покажува дека TON 618 има 66 трилиони [[Сончева маса|Сончеви маси]].<ref name="shem" />

== Поврзано ==
* [[Квазар]]
* [[Список на најмасивни црни дупки]]

== Наводи ==
{{наводи}}

[[Категорија:Квазари]]
[[Категорија:Супермасивни црни дупки]]
[[Категорија:Ловечки Кучиња (соѕвездие)]]
[[Категорија:Астрономски тела откриени во 1957 година]]