Мари-Луиз фон Мотешицки

Од Википедија — слободната енциклопедија
Мари Луиз фон Мотешицки, 1988 година

Мари-Луиз фон Мотешицки (24 октомври 1906 – 10 јуни 1996 година) била британски сликар со австриско потекло. Таа живеела во Британија од 1939 година наваму, а станала натурализиран жител во 1948 година.

Ран живот[уреди | уреди извор]

Мари-Луиз фон Мотешицки е родена во Виена во 1906 година, во семејството на Едмунд фон Мотесицки (1866 – 1909) и Хенриет фон Либен (1882 – 1978). Едмунд бил вонбрачен син на Франц Ритер фон Хауер (1822 – 1899), директор на Натуристорискиот музеј во Виена, но го добил презимето на сопругот на неговата мајка Матијас Мотешицки и делумно бил воспитан од семејството на диригентот Франц Шалк. Едмунд имал значителен музички талент, станувајќи надарен (аматерски) виолончелист. Нејзината мајка, Хенриет фон Либен, потекнувала од едно од најбогатите и најкултурните семејства во Хабсбуршката империја. Тие донирале многу уметничките дела во Уметничкоисториски музеј, а во нивниот дворец спроти операта, Хуго фон Хофманштал ги прочитале своите први песни. Нивната сопствена уметничка колекција во селскиот имот на семејството во Хинтербрул била огромна. Со цел да се омажи за Хенриет, која била Еврејка, во 1903 година, Едмунд фон Мотесицки се откажал од католицизмот за да влезе во протестантската црква, штого сторил Хенриет. Нивните две деца Карл Мотешицки (1904 – 1943) и Мари-Луиз биле крстени како Лутерани.

Вон Либенс биле вклопени во општествениот и интелектуалниот живот на Виена, како што имале и влијание врз раната историја на психоанализата. Бабата на Мари-Луиз, Ана фон Либен (родено презиме Тодеско), била една од пациентите на Зигмунд Фројд во 1890-тите, означена под псевдонимот „Сесилија М“. Семејството на Хенриет го минувало своето време помеѓу централна Виена и вилата Тодеско.[1] во Хинтербрул во Винервалд југо-западно од Виена, каде Мари-Луиз уживала да ги помине летата од своето детство и раниот возрасен живот.

Откако го напуштила училиштето на само тринаесет години, Мари Луиз посетувала часови по уметност во Виена, Хаг, Франкфурт, Париз и Берлин. Во 1927/28 година, таа била поканета од Макс Бекман да му се придружи на неговиот мастер клас во Штаделшул во Франкфурт. Бекман бил запознаен со семејството Мотешицки во 1920 година и токму преку нив ја запознал пејачката Матилде фон Каулбах („Квапи“, 1904–86), која станала негова втора сопруга во 1925 година. Бекман бил доживотен пријател и ментор на Мари-Луиз чие влијание може да се види во нејзините рани портрети и мртви природи, како и во алегориските теми од 1940-тите наваму. Второто големо влијание врз нејзината работа по Макс Бекман било на Оскар Кокошка. Нејзиниот голем круг на пријатели ги вклучувало и скулпторот Мари Дурас, историчарот на уметност Сер Ернст Гомбрич и уметникот Милеин Косман.

Ден по Аншлусот (припојувањето на Австрија кон германскиот Трет Рајх) на 12 март 1938 година, Мари-Луиз и нејзината мајка Хенриет ја напуштиле Виена, заминајќи за Холандија, каде што тетката на Мари-Луиз, Илсе фон Лембриген, живеела во Хаг. Таму ја ималса својата прва самостојна изложба во јануари 1939 година, но набрзо заминала со нејзината мајка во Англија, патувајќи преку Швајцарија. Во Лондон го обновиле своето познанство со Оскар Кокошка (1886-1980) и го запознале писателот Елијас Канети (1905-94) со кого Мари-Луиз требало да развие врска која траела повеќе од триесет години, а допишувањата продолжиле до 1992 година.[2] Канети и посветил збирка афоризми на „Мари-Луиз“ во 1942 година (тие биле објавени постхумно). Портретот на Мари-Луиз на Канети се наоѓа во Националната галерија на портрети во Лондон. Нејзиниот брат Карл останал во Виена; тој можел да испрати значителен дел од нивниот имот во Лондон, вклучувајќи ги и сликите на Мари-Луиз. Тие на крајот биле изложени во куќата во Амершам во Бакингемшир, купена од Мари-Луиз и нејзината мајка во 1941 година за да бидат надвор од дофат на бомбашки напади на Лондон. Каде и да живеела Мари-Луиз оттогаш – во Амершам, а потоа во Хемпстед – бил обезбеден простор не само за нејзиното студио, туку и за библиотеката на Канети од Виена и за самиот Канети.

Во Британија, фон Мотешицки се приклучила на Меѓународното здружение на уметници и изложувала во Чехословачкиот институт во Лондон во 1944 година. По војната изнајмила стан во Лондон, додека нејзината мајка останала во Амершам до 1960 година, кога се преселиле во голема куќа во улицата 6 Честерфорд Гарденс во Хемпстед, која требало да биде нивниот дом до крајот на нивниот живот. Две самостојни изложби во Хаг и Амстердам во 1952 година биле проследени со други во Германија и Австрија во 1950-тите и 60-тите години. По преселбата во Честерфорд Гарденс, времето на Мари-Луиз било сè повеќе подредено од барањата во грижи за нејзината мајка. Ова го поттикнало она што во многу аспекти било нејзино највпечатливо дело: серија непоколебливи портрети на нејзината мајка, кои го изразуваат пустошот на возраста, но и длабоката емотивна врска меѓу двете жени. Таа покажала развој на карактеристичен стил и тема на Мари-Луиз, движејќи се од влијанието на Бекман и Кокошка.

Првиот успех во нејзината родна земја дошол во 1966 година кога Винер Сецесија одржал голема самостојна изложба која потоа била и во Линц, Бремен и Минхен. Нејзиниот пробив во Обединетото Кралство се случил во 1985 година, со голема ретроспектива на Гете институтот во Лондон,[3] која генерира многу признанија и ја зацврстило нејзината репутација како главен австриски уметник. Сепак, на темата за изложување, како што напишал „Независен“ во нејзиниот некролог, „Мотешицки никогаш немаше потреба да ги продава своите слики, таа навистина претпочиташе да ги чува околу себе“.[4] „Ретроспективата била придружена со есеи од Гинтер Буш, Ричард Калвокореси и Ернст Гомбрич. Галеријата Тејт се здобила со три слики и изложбата отпатувала и до музејот Фицвилијам во Кембриџ. Последната голема изложба за нејзиниот живот се одржала во Австриска галерија Белведере во Виена во 1994 година. Мари-Луиз починала во Лондон на 10 јуни 1996 година. Нејзината пепел била испратена во семејната гробница на гробиштата Доблинг во Виена.

Постхумно признание[уреди | уреди извор]

Податотека:View from the Window, Vienna by Marie-Louise von Motesiczky.png
Поглед од прозорецот, Виена (насликана 1925 година)

По нејзината смрт во 1996 година, колекцијата, заедно со најголемиот дел од нејзиниот имот, му е предадена на Фондот формиран во 1992 година за зачувување и промоција на нејзината работа, поддршка на уметноста и други добротворни предмети. Добиле добротворен статус на 21 ноември 1996 година како добротворен фонд Мари-Луиз фон Мотешицки.[5] Во 2006-2007 година била организирана стогодишнина изложба, почнувајќи од Тејт Ливерпул и патувајќи до Франкфурт, Виена и Пасау, а потоа до уметничката галерија Саутемптон во Британија. Потоа следеле и објавувања на биографијата во 2007 година, каталог за сликите на уметничката во 2009 година[6] и две изложби во Галеријата Сент Етјен во Њујорк во 2010 и 2014 година. Во последните години, Фондацијата им давала донации на делата на Мари-Луиз во јавни колекции. Таа е застапена во локални, регионални, универзитетски и национални музеи во Британија, Република Ирска, Австрија, Германија, Холандија и САД. Поголемиот дел од цртежите и тетратките на Мари-Луиз, архивата на документи кои се нејзини и на нејзиното семејство, заедно со други документирани предмети поврзани со нејзиниот живот и работа, се претставени и изложени на Тејт, каде што е именувана по неа Архивската галерија во Тејт Британија.[7]

За нејзиниот живот во уметноста, таа еднаш коментирала: „Кога би можеле да насликате само една добра слика во вашиот живот, вашиот живот би бил вреден“.

Дијана Атил пишувала за нејзиното пријателство со Мотешицки во своите мемоари „Некаде кон крајот“ (Гранта, 2008).

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Auf den Spuren des Robert von Lieben in Wien“.
  2. ↑ „Liebhaber ohne Adresse: Briefwechsel 1942 - 1992 by Canetti, Elias, Motesiczky, Marie-Louise von: (2014) | medimops“.
  3. ↑ Catalogue SUDOC. 1985.
  4. ↑ „Obituary: Marie-Louise von Motesiczky | The Independent | The Independent“. Independent.co.uk. 14 June 1996.
  5. ↑ „Home | Marie-Louise von Motesiczky Charitable Trust“.
  6. ↑ „Marie-Louise von Motesiczky: Catalogue Raisonne of the Paintings by Richard Read - Issuu“. 26 May 2011.
  7. ↑ „Marie-Louise Von Motesiczky 1906–1996 | Tate“.

Литература[уреди | уреди извор]

  • Џереми Адлер, Биргит Сандер (Хрсг.): Мари-Луиз фон Мотесицки (1906-1996) . Престел, Минхен 2006 година, ISBN 3-7913-3693-2 (Каталог на изложба во Ливерпул 11. април до 13. август 2006 година).
  • Elias Canetti, Marie-Louise von Motesiczky: Liebhaber ohne Adresse – Briefwechsel 1942-1992 (објавено од Инес Шленкер и Кристијан Вачингер), Хансер, Минхен 2011 година, ISBN 978-3-446-233
  • Еви Фукс у. а. (Хрсг.): Die Lieben. 150 Jahre Geschichte einer Wiener Familie . Böhlau-Verlag, Wien 2005, ISBN 3-205-77321-7 (Каталог на изложба во Виена 11. ноември 2004 до 3. април 2005 година).
  • Џил Лојд: Неоткриениот експресионист. Животот на Мари-Луиз фон Мотесицки . Универзитетот Јеил, Њу Хевен, Кон. 2007 година, ISBN 978-0-300-12154-4 ( Vorschau auf englisch )
  • Ева Мишел: Мари-Луиз фон Мотесицки (1906-1996). Eine österreichische Schülerin von Max Beckmann . Universität Wien 2003 (необјавен магистерски труд).
  • Sabine Plakholm-Forsthuber: Künstlerinnen во Остеррајх 1897-1938 . Picus-Verlag, Виена 1994 година, ISBN 3-85452-122-7 .
  • Стефан Рајмерц : Макс Бекман. Биографија . Rowohlt, Reinbek 2006, ISBN 978-3-499-50558-4 .
  • Клаус Шредер: Neue Sachlichkeit, Österreich 1918-38 . Kunstforum Bank Austria, Wien 1995 година (Каталог на изложба во Виена 1. април до 2 јули 1995 година).
  • Елиас Канети: Aufzeichnungen für Marie-Louise (напишано 1942 година, составено и објавено постхумно, 2005 година)

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Мари-Луиз_фон_Мотешицки&oldid=5189284“