Крилен вулкански избув

Од Википедија — слободната енциклопедија
Избувот на Етна во 2002 година бил крилен избув, што се случил по должината на две зони на расцеп на североисток и југ од кратерите на врвот. На оваа слика направена од Меѓународната вселенска станица, североисточното крило е во преден план. Пареата што се издига од кратерите на врвот го прикрива долниот дел од избувната колоната на јужното крило.

Крилниот вулкански избув - вулканска избув кој се јавува на крилата на вулканот, наместо на нејзиниот врв. Ваквите избуви се јавуваат кога каналот што го поврзува самитот со магматската комора подолу е блокирана, принудувајќи ја магмата да се движи странично.

Преглед[уреди | уреди извор]

Кај некои вулкани, крилните избуви се вообичаени и се јавуваат по должината на јасно дефинираните зони на раздори. Ова е случај со вулканите Мауна Лоа и Килауеја на Хаваи, Питон де ла Фурназа на Островот Реинион[1] и на Планината Етна во Италија.[2] Крилните и врвните избуви може да се појават во исто време.[3]

Каде што има населени области на крилата на вулканот, крилните избувите може да бидат поразурнувачки и поопасни од избувите на врвот.[4] Крилните избуви исто така може да предизвикаат пад на вулканското здание, предизвикувајќи странични избуви (како избувот на Планината Свети Елена во 1980 година), лизгање на земјиште и цунами. Избувите кои прават колапс се едни од најголемите и најразорните вулкански појави.[5]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Michon, Laurent; Ferrazzini, Valérie; Di Muro, Andrea; Villeneuve, Nicolas; Famin, Vincent (September 15, 2015). „Rift zones and magma plumbing system of Piton de la Fournaise volcano: How do they differ from Hawaii and Etna?“ (PDF). Journal of Volcanology and Geothermal Research. 303: 112–129. Bibcode:2015JVGR..303..112M. doi:10.1016/j.jvolgeores.2015.07.031.
  2. Bonforte, Alessandro; Fanizza, Giovanni; Greco, Filippo; Matera, Alfredo; Sulpizio, Roberto (September 15, 2017). „Long-term dynamics across a volcanic rift: 21years of microgravity and GPS observations on the southern flank of Mt. Etna volcano“. Journal of Volcanology and Geothermal Research. 344: 174–184. Bibcode:2017JVGR..344..174B. doi:10.1016/j.jvolgeores.2017.06.005.
  3. https://science.sciencemag.org/content/363/6425/367.full
  4. Negro, Ciro Del; Cappello, Annalisa; Bilotta, Giuseppe; Ganci, Gaetana; Hérault, Alexis; Zago, Vito (2019). „Living at the edge of an active volcano: Risk from lava flows on Mt. Etna“. GSA Bulletin. 132 (7–8): 1615–1625. doi:10.1130/B35290.1.
  5. Hunt, James E.; Cassidy, Michael; Talling, Peter J. (January 18, 2018). „Multi-stage volcanic island flank collapses with coeval explosive caldera-forming eruptions“. Scientific Reports. 8 (1): 1146. Bibcode:2018NatSR...8.1146H. doi:10.1038/s41598-018-19285-2. PMC 5773679. PMID 29348427.