Коронарна артерија
| Коронарни артерии | |
|---|---|
 Коронарните артерии се обележани со црвено; други поважни делови од срцето се обележани со сино
|
Коронарните артерии се артериите на коронарна циркулација, кои превезуваат крв во и надвор од срцевиот мускул. Се состојат од лева и десна артерија, кои се разгрануваат.
Левата коронарна артерија, произлегува од аортата над левиот аортен залисток и ја храни со крв левата страна на срцето. Таа се разгранува во две гранки, а понекогаш се формира и трета гранка, позната како ramus (гранка) или средна артерија.[1]
Десната коронарна артерија, потекнува од над десниот врв на аортниот залисток. Таа патува по десниот коронарен (sulcus) канал, кон задната страна на срцето.
Исто така, постои и конусна артерија, која е присутна во околу 45 отсто од човечката популација, и која може да обезбеди помошен протокот на крв кон срцето кога предниот лев дел на опаѓачката (descending) артерија е непрооден.[2][3]
Клиничко значење[уреди | уреди извор]
Артериосклерозата и атеросклерозата, може да предизвикаат една или повеќе од коронарните артерии или нивните гранки да се блокираат, доведувајќи до ангина, срцев удар, или и двете. Поткожни коронарни интервенции или коронарна артериска бајпас хирургија може да се врши за да се намалат или отстранат блокадите (соодветно).
Коронарните артерии може да се контрахираат како одговор на различни стимули, пред сè хемиски. Ова е познато како коронарен рефлекс.
Исто така, постои и една ретка состојба позната како спонтана коронарна артериска дисекција (раскинување).
Етимологија на име[уреди | уреди извор]
Зборот корона е латински збор што значи "круна", од Античкиот грчки κορώνη (korōnè, "гарланд, венец"). Тој беше применет на коронарните артерии, поради сличноста во изгледот.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Fuster, V; Alexander RW; O'Rourke RA (2001). Hurst's The Heart (10. изд.). McGraw-Hill. стр. 53. ISBN 0-07-135694-0.
- ↑ „Functional significance of the conus artery as a collateral to an occluded left anterior descending artery demonstrated by stress echocardiography“. International Journal of Cardiology. 140 (1): e14–5. 2008. doi:10.1016/j.ijcard.2008.11.039. PMID 19108914.
- ↑ „The conus artery: a third coronary artery“. American Heart Journal. 38 (6): 823–38. 1949. doi:10.1016/0002-8703(49)90884-4. PMID 15395916.