Жил Јанеш
| Жил Јанеш | |
|---|---|
 Портрет на Жил Јанеш на медаљон | |
| Роден(а) | 1395 Лагос |
| Националност | Португалец |
| Занимање | Морепловец |
| Познат(а) по | Прв морепловец кој отпловил околу ’ртот Буждур |
Жил Јанеш (португалски: Gil Eanes) — португалски морепловец и истражувач во 15 век. Пловел по брегот на Африка, во служба на Хенрик Морепловецот.
Животопис[уреди | уреди извор]
Јанеш е роден во Лагос[1] во 1395 година. Малку се знае за неговиот живот пред да земе учество во португалската ера на големи откритија. Се смета дека бил слуга и носител на штито за инфантот Хенрик Морепловецот.
Патувања[уреди | уреди извор]
Јанеш се пријавил во служба на експедицијата на принцот Хенрик во 1433 година, кога инфантот му доверил брод и екипаж, со цел да го поминат ’ртот Буждур, ’рт кој бил непрооден со нивното ниво на знаење и опрема.[2][3] Јанеш ги започнувал поморските патувања од Лагос, и направил многу патувања долж западниот брег на Африка, пред да тргне кон Канарските Острови.[4] На островите тој заробил некои мирни домородци и ги понел со себе како заробеници во Сагреш, оправдувајќи го својот неуспех со раскажување за опасностите од патувањето. Бил дочекан студено и со резерва во дворот на принцот Хенрик, кој очекувал морепловецот да успее во обиколувањето на ’ртот.[2] Јанеш се надевал дека ќе отплови повторно во текот на наредната година, ако принцот му дозволи да поведе втора експедиција.[2] Во 1434 година, неговата каравела[4] била во можност да отплови околу ’ртот Буждур и да се врати во Сагреш, поднесувајќи извештај за водата, земјата и леснотијата со која пловел околу ’ртот. Жил Јанеш донел со себе некакви диви рози како доказ дека експедицијата била успешна.[5] Откритието дека постои преоден пат околу ’ртот Буждур го одбележало почетокот на португалските истражувања на Африка.
Јанеш тргнал на друго патување со Афонсо Гонсалвес Балдаја во 1435 година.[2] Заедно отпловиле 30 лиги (144 км), или можеби 50 лиги (240 км) јужно од ’ртот и стигнале до африканскиот брег. Иако не откриле жители, сепак пронашле траги од присуство на луѓе. Заливот во кој се укотвиле го нарекле Заливот на црвените (Angra dos Ruivos), поради изобилното присуство на риби што ги ловеле во водата.[2]
Во негова чест градскиот плоштад во Лагос, Португалија е наречен по него, како и португалски брод кој бил изграден во 1955 година. Лицејот во Минделу на островот Сао Висенте во Зелен ’Рт бил наречен по него во 1930-те години. Денес е познат како „Ескола Хорге Барбоса“ и е дел од универзитетот во Зелен ’Рт.[6]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ "Gil Eanes doubles the Bojador", Ensina RTP
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Robert Kerr (1844), p.183
- ↑ Alan Viliers (1956), p.28
- ↑ 4,0 4,1 Alan Viliers (1956), p.30
- ↑ Samuel Morison (1974)
- ↑ University of Cape Verde Архивирано на 16 септември 2018 г.: Liceu Gil Eanes
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Жил Јанеш“ на Ризницата ? |
- Жил Јанеш на Енциклопедија Британика.