Ерне Рубик

Од Википедија — слободната енциклопедија
Ерне Рубик

Ерне Рубик (13 јули 1944) — унгарски иноватор, архитект и професор по архитектура. Тој е познат по откривањето на механичките загатки вклучувајќи ја и Рубиковата коцка (1974), Рубикова магија , Рубикова магија: мајсторско издание и змијата Рубик .[1]

Додека Рубик станувал познат по измислувањето на Рубикова коцка и неговите други загатки, голем дел од неговата неодамнешна работа вклучува и промоција на науката во образованието. Рубик е вклучен во неколку организации како што се Рубиковата коцка, Рубиковата иницијатива за учење и Фондацијата Јудит Полгар, чија цел е да ги ангажираат учениците во науката, математиката и решавање на проблемите од рана возраст.

Рани живот[уреди | уреди извор]

Детско и родителско влијание[уреди | уреди извор]

Ерне Рубик е роден во Будимпешта, Унгарија, на 13 јули 1944 година, за време на Втората светска војна и целиот свој живот го живеел во Унгарија. Неговиот татко, Ерне Рубик Постариот, бил инженер за летови во фабриката за авиони Естергом, а неговата мајка, Магдолна Санто, била поет.[2] Тој во речиси секое интервју изјавувал дека ја добил својата инспирација од неговиот татко.

Неговиот татко, Ерне Постариот, бил високо ценет инженер на едрилици. Неговата голема работа и експертиза во оваа област му доделила меѓународна репутација како експерт во својата област.

Образование[уреди | уреди извор]

Од 1958 до 1962 година, Рубик специјализирал скулптура во средното училиште за ликовна и применета уметност. Од 1962 до 1967 година Рубик учел на Технолошкиот универзитет во Будимпешта, каде што станал студент на архитектонскиот факултет. Од 1967 до 1971 година, Рубик присуствувал на Унгарската академија за применети уметности и бил на Факултетот за архитектура и дизајн.

Кариера[уреди | уреди извор]

Рана професија и раѓање на Рубикова коцка[уреди | уреди извор]

Од 1971 до 1979 година, Рубик бил професор по архитектура на Колеџот за применети уметности во Будимпешта. За време на неговото време има изградено дизајни за тридимензионална загатка и го завршил првиот работен прототип на Рубиковата коцка во 1974 година, пријавувајќи го како патент на загатка во 1975 година. Во интервју за Си-Ен-Ен , Рубик изјавил дека „е во потрага по добра задача за своите студенти“.[3]

Од алатката во училницата до магичната коцка до Рубикова коцка[уреди | уреди извор]

Почнувајќи со блокови од дрво и гумени ленти, Рубик решил да создаде структура која ќе им овозможи на поединечните парчиња да се движат без да се распадне целата структура. Рубик првично користел дрво за блок поради удобноста на работилницата на универзитетот и затоа што сметал дека дрвото како едноставен материјал за работа со тоа не бара софистицирана машинерија. Рубик ги направил првичните прототипови на неговата коцка со рака, сечење на дрвото, здодевни дупки и користење на еластични ленти за да ја одржи контракцијата заедно.

Рубик му го покажал својот прототип на неговиот клас и неговите студенти многу го сакале. Рубик сфатил дека, поради едноставната структура на коцката, може да се произведува релативно лесно и може да привлече поголема публика. Таткото на Рубик имал неколку патенти, па Рубик бил запознаен со процесот и се пријавил за патент за неговиот пронајдок. Рубик тогаш тргнувал да најде производител во Унгарија, но имал големи тешкотии поради ригидната планирана економија на Унгарија во тоа време. Конечно, Рубик успеа да најде мала компанија која работела со пластични и направил шаховски парчиња. Коцката првично била позната во Унгарија како „Магична коцка“.

Рубик ја лиценцирал Магичната коцка за идеални играчки , американска компанија во 1979 година. Ребрендиран од The Magic Cube во Рубикова коцка пред нејзиното запознавање со меѓународна публика во 1980 година.[4][5] Процесот од почетокот на прототипот до значајното масовно производство на коцката го зафатило повеќе од шест години. Рубиковата коцка продолжила да станува светски успешна, освојувајќи неколку награди за „Играчка на годината“ и  стнала главна во популарната култура на 1980-тите. До денес, се продадени над 350 милиони рубрикови коцки, што ја прават една од најдобро продаваните играчки на сите времиња.[6]

Други пронајдоци[уреди | уреди извор]

Покрај Рубиковата коцка, Рубик е исто така пронаоѓач на Рубикова магија , Рубикова змија и Рубикова 360, меѓу другите.

Подоцна кариера и други дела[уреди | уреди извор]

Во раните 1980-ти, тој станал уредник на списанието за игри и загатки наречено „И игри“ (És játék), потоа станал самовработен во 1983 година, основајќи го Рубик Студио, каде што дизајнирал мебел и игри. Во 1987 година станал професор со полно работно време; во 1990 година станал претседател на Унгарската инженерска академија ( Magyar Mérnöki Akadémia ). Во 2009 година, тој бил назначен за почесен професор на Универзитетот Кејмунг, Даегу, Јужна Кореја.[7]

 

Награди и признанија[уреди | уреди извор]

  • 1978 - Меѓународен саем на Будимпешта, награда за коцка [8]
  • 1980 - Играчка на годината: Сојузна Република Германија, Обединето Кралство, Франција, САД
  • 1981 - Играчка на годината: Финска, Шведска, Италија
  • 1982 - Играчка на годината: Обединето Кралство (вторпат)
  • 1982 - Музејот на модерна уметност, Њујорк ја избрал Рубикова коцка во својата постојана колекција
  • 1983 - Унгарска државна награда за демонстрирање и предавање на 3D структури и за различни решенија кои ги инспирираа научните истражувања на неколку начини
  • 1988 - Малолетничка награда од Државниот завод за млади и спорт
  • 1995 - наградата Данес Габор од Фондацијата Новофер како признание за достигнувањата во областа на иновациите
  • 1996 - награда од Ányos Jedlik од Унгарската канцеларија за патенти
  • 1997 - награда за угледот на Унгарија (1997)
  • 2007 - Коштуд награда најпрестижната културна награда во Унгарија
  • 2008 - награда Мохо-Наѓ - од Универзитетот за уметност и дизајн на Мохо-Наѓ
  • 2009 - амбасадор на ЕУ на годината на креативност и иновации [9]
  • 2010 - Награда за наука и инженерство на САД (одличен придонес за наука образование) [10]
  • 2010 - Унгарскиот орден на заслуги команданти крстот со ѕвезда
  • 2010 - награда Прима Примисима
  • 2012 - Мојата земја награди
  • 2014 - Големиот крст на редот на Свети Стефан (Највисок медал награден од Унгарија) [11]
  • 2014 - Почесен граѓанин на Будимпешта [12]

Публикации[уреди | уреди извор]

Уредник и соавтор на „Магична коцка“ (А bűvös kocka), Мусаки Киадо, Будимпешта, 1981 година.

Соавтор на Рубиковиот кодекс на коцката (напишан од Дејвид Сингмастер, Ерно Рубик, Герцсон Кери, Џорги Маркс, Тамас Варга и Тамас Векерди), Оксфорд Универзитетски печат, 1987.[13]

Основи и настапи[уреди | уреди извор]

Тој присуствувал на Светското првенство 2007 во Будимпешта.[14][15] Тој, исто така, одржал предавање и автографска сесија на конференцијата „Мостови меѓу математиката и уметноста“ во јули 2010 година.[16]

Рубик бил член на Советодавниот одбор на научниот и инженерскиот фестивал на САД .[17]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. William Fotheringham (2007). Fotheringham's Sporting Pastimes. Anova Books. стр. 50. ISBN 1-86105-953-1.
  2. International Who's Who 2000. Europa. 1999. стр. 1342. ISBN 1-85743-050-6.
  3. The little cube that changed the world Retrieved 2013-04-29.
  4. Villapaz, Luke."Rubik's Cube 40th Anniversary: 9 Facts Behind The Famous 3-D Toy Puzzle".International Business Times, 25 April 2014. Retrieved 6 May 2014
  5. "The history of Rubik's Cube" Архивирано на 7 февруари 2017 г., Rubik's:The home of Rubik's Cube, retrieved and 6 February 2017
  6. "Rubik's Cube 25 years on: crazy toys, crazy times", Independent, 15 August 2007.
  7. „Cube Exhibition May Come to Korea“. The Korea Times. 2009-09-24. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
  8. Europa Interview with Ernő Rubik Архивирано на 28 март 2016 г. Retrieved 5 May 2014
  9. Rubik's cube and EU Politics: The Manifesto for Creativity and Innovation in Europe Retrieved Архивирано на 28 март 2016 г. 5 May 2014
  10. Ernő Rubik Awarded with the Outstanding Contributions to Science Education Award Архивирано на 5 мај 2014 г. Грешка во шаблонот „Семарх“: Проверете ја вредноста |url=. Празно. Retrieved 5 May 2014
  11. Ernő Rubik Awarded the Highest Medal Awarded by the country of Hungary Архивирано на 19 август 2016 г. Retrieved 23 August 2014
  12. Ernő Rubik Named as an Honorary Citizen of Budapest Retrieved 23 August 2014
  13. The Rubik’s Cube Compendium
  14. John Nadler, "Squaring Up to the Rubik's Cube" Архивирано на 31 октомври 2010 г., Time, 9 October 2007.
  15. "25 years on" Архивирано на 15 септември 2017 г. Erno Rubik interview at the Rubik's Cube official website, retrieved 9 May 2010
  16. "Bridges Conference" Архивирано на 24 јули 2011 г. List of Plenary speakers, retrieved 26 July 2010
  17. „US Science and Engineering Festival Advisors“. Архивирано од изворникот на 2010-04-21. Посетено на 2019-01-29.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]