Дерматоглифи
Дерматоглифика (од старогрчки derma, „кожа“ и глиф, „резба“) била научно проучување на отпечатоци од прсти, линии, држачи и форми на раце, што се разликувала од површно сличната псевдонаука на дланката.
Дерматоглифите, исто така, се однесува на создавање на природни гребени на одредени делови од телото, имено на дланките, прстите, стапалата и прстите. Тоа се области каде што косата обично не расте, а овие гребени овозможуваат зголемена моќ при земање предмети или одење боси.
Во извештајот од 2009 година, научната основа на дерматоглифите била доведена во прашање од Националната академија на науките, поради тоа што дисциплината се потпирала на субјективни споредби наместо на заклучоци извлечени од научниот метод.[1]
Историја
[уреди | уреди извор]1823 година го означила почетокот на научното проучување на папиларните гребени на рацете и стапалата, со работата на Јан Евангелиста Пуркине.[2]
До 1858 година, Сер Вилијам Хершел, вториот баронет, додека бил во Индија, станал првиот Европеец кој ја сфатил вредноста на отпечатоците од прсти за идентификација.
Сер Френсис Галтон спровел опширно истражување за важноста на моделите на гребените на кожата, демонстрирајќи ја нивната трајност и унапредувајќи ја науката за идентификација на отпечатоци од прсти со неговата книга Отпечатоци од прсти од 1892 година.
Во 1893 година, Сер Едвард Хенри ја објавил книгата Класификација и употреба на отпечатоци од прсти, која го означила почетокот на модерната ера на идентификација на отпечатоци од прсти и била основа за други класификациски системи.
Во 1929 година, Харолд Каминс и Чарлс Мидло MD, заедно со други, ја објавиле влијателната книга Отпечатоци од прсти, дланки и стапала, библија од областа на дерматоглифите.
Во 1945 година, Лајонел Пенроуз, инспириран од делата на Каминс и Мидло, спровел свои дерматоглифички истражувања како дел од неговото истражување за Даунов синдром и други вродени медицински нарушувања.
Во 1976 година, Шауман и Алтер ја објавиле книгата Дерматоглифи во медицинските нарушувања, која ги сумирала наодите за дерматоглифните обрасци во услови на болеста.
Во 1982 година, Селцер и сор. спровеле студија на пациенти со рак на дојка и заклучиле дека присуството на шест или повеќе кривини на врвовите на прстите на жената укажувало дека таа била изложена на висок ризик за рак на дојка.
Иако проучувањето на дерматоглифите имало одредена дополнителна вредност во дијагнозата на генетските синдроми (види примери подолу), немало доволно докази кои укажувале на тоа дека имала некаква вредност во испитувањето на моделите на кожни гребени за дијагноза на болеста или за идентификување на подложност на болеста.
Дерматоглифи и генетски состојби
[уреди | уреди извор]Дерматоглифите, кога биле во корелација со генетски абнормалности, помагале во дијагнозата на вродени малформации при раѓање или набргу потоа.
- Клајнфелтер синдром: вишок на лакови на првиот прст, почести улнарни јамки на вториот прст, севкупно помалку вртежи, пониски брои за јамки и гребени во споредба со контролите и значително намалување на вкупниот број на гребени на прстите. Cri du chat (5p-): абнормални дерматоглифи, вклучувајќи единечни попречни палмарни набори и трирадиуси во t' положбата на двете раце, биле поврзани со 92% од пациентите, според критичкиот преглед на повеќекратни студии.
- Вродено слепило: Првичните податоци укажувале на абнормален трирадиус. Нагели-Франчески-Јадасон синдром: на пациентите им недостасувале дерматоглифи од секаков вид.
- Нунан синдром: зголемена фреквенција на свиткување на врвовите на прстите; а аксијалниот трирадиус t, како кај Тарнеров синдром, бил почесто во позиција t' или t" отколку кај контролите. Зголемена инциденца на единечниот попречен палмарен набор.
- Трисомија 13 (Патау синдром): вишок на лакови на врвовите на прстите и единечни попречни набори на дланките кај 60% од пациентите. Дополнително, халукалните фибуларни лакови имале тенденција да формираат обрасци „S“.
- Трисомија 18 (Едвард-ов синдром): 6-10 лакови на врвовите на прстите и единечни попречни палмарни набори кај 30% од пациентите.
- Трисомија 21 (Даунов синдром): лицата со Даунов синдром имале шема на отпечатоци со главно улнарни јамки и посебен агол помеѓу трирадиите a, t и d („аголот adt“). Други разлики вклучувале единечен попречен палмарен набор („Simian line“) (кај 50% од пациентите), обрасци во хипотенарните и интердигиталните области и долниот број на гребени долж дигиталните средни линии, особено кај малите прсти, што одговарало на скратувањето на прстите кај оние со Даунов синдром. Имало помала варијација во дерматоглифните обрасци помеѓу луѓето со Даунов синдром отколку помеѓу контролите, а дерматоглифните обрасци можеле да се користат за да се одределе корелации со вродени срцеви дефекти кај лица со Даунов синдром со испитување на бројот на гребени на левата рака минус бројот на гребени на десната рака, и бројот на гребени на петтиот прст од левата рака.
- Тарнеров синдром: доминација на вртежи, иако фреквенцијата на шемата зависела од одредената хромозомска абнормалност.
- Синдром Рубинштајн-Тајби: доминација на широки палци, низок просечен број на гребени и шеми на отпечатоци од прсти кои се појавувале на интердигиталните области.
- Шизофренија: А-Б гребенот бил генерално помал отколку кај контролите.
- Тел Хашомер камптодактилиски синдром: Дерматоглифните знаци кои требало да бидат присутни за да се дијагностицирала THC биле: (а) присуство на седум или повеќе вртежи на цифрите (овие вртежи се протегале надвор од границите на терминалните фаланги), (б) низок индекс на главната линија, предизвикан со високо вертикалната ориентација на зрачењето од А до Д и (в) бројни палмарни набори кои ја бришеке нормалната структура на гребените и отворите на порите на пот.
Дерматоглифи и медицински состојби
[уреди | уреди извор]Врската помеѓу различни дерматоглифни особини и различни медицински болести била широко евалуирана.
- Хипертензија: Систематскиот преглед покажувал некои докази кои сугерирале дека хипертензивните пациенти имале тенденција да имале зголемена фреквенција на дигитални обрасци што одела заедно со повисок просечен број на гребени од контролите.[3]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ National Research Council (2009). Strengthening Forensic Science: A Path Forward. Washington, DC: National Academies Press. doi:10.17226/12589. ISBN 978-0-309-13130-8.
- ↑ Grzybowski, Andrzej; Pietrzak, Krzysztof (2015). „Jan Evangelista Purkynje (1787-1869): first to describe fingerprints“. Clinics in Dermatology. 33 (1): 117–121. doi:10.1016/j.clindermatol.2014.07.011. ISSN 1879-1131. PMID 25530005.
- ↑ Wijerathne, Buddhika T. B.; Meier, Robert J.; Agampodi, Thilini; Agampodi, Suneth B. (August 2015). „Dermatoglyphics in hypertension: a review“. Journal of Physiological Anthropology (англиски). 34 (1): 29. doi:10.1186/s40101-015-0065-3. ISSN 1880-6805. PMC 4534102. PMID 26265377.
|