Ал Саду
Ал Саду, или едноставно Саду — форма на вез во геометриски форми рачно ткаени од бедуини. Куќата Саду во Кувајт била основана од Здружението Ал Саду во 1980 година за да ги заштити интересите на бедуините и ткаењето Саду.
Во 2011 година, традиционалните вештини за ткаење на Ал Саду во Обединетите Арапски Емирати биле впишани во списокот на УНЕСКО за нематеријално културно наследство на кое му треба итна заштита, а во 2020 година традиционалното ткаење на Ал Саду во Саудиска Арабија и Кувајт било впишано на списокот.[1]
Природата на Ал Саду[уреди | уреди извор]
Се вели дека Ал Саду е древен племенски ткајачки занает кој уметнички го прикажувал богатото културно наследство на арапските номадски народи и инстинктивното изразување на природната убавина. Ткаени геометриски и фигуративни обрасци и симболи го одразуваат традиционалниот племенски начин на живот, пустинската средина и креативното самоизразување на ткајачите. Текстилот и практиката на ткаење можеле да се гледаат како продолжување на раката на ткајачот и грациозното движење на темпото на камилата. Камилите се користеле за транспорт и храна, но и за производство на текстил, па затоа е важна нивната фигуративна симболика. Симболите на камили и племенските жигови на животни можат да создадат сложен визуелен код прикажан во високо ценетите ткаени текстили на Саду.
Ал Саду во Кувајт[уреди | уреди извор]
Постојат две главни поставки за Ал Саду во Кувајт: пустината, традиционалниот дом на номадскиот бедуин, каде што ткаењето го извршувале жени; и населеното, урбано постоење на градот, каде што мажите се занимавале со многу поинаков вид на ткаење. Историјата на ткаењето на волна во арапската пустина датира илјадници години наназад со ткаени предмети како што се шаторот и неговите разнобојни прегради, торби за складирање и гарнитури за животни. Во урбаното опкружување на градот, мажите се занимавале со ткаење на ткаенина за машка наметка.[2]
Друштвото Ал Саду од Кувајт било посветено на зачувување, документирање и промовирање на богатото и разновидно текстилно наследство на кувајтските бедуини, од номадското ткаење во пустината до урбаното ткаење во градот. Започнало во 1978 година, како приватна иницијатива, од страна на група засегнати Кувајти кои сакале да го зачуваат брзо исчезнувачкиот, но сепак суштински културен идентитет, бил основан Проектот Ал Саду. Во 1991 година, набргу по ослободувањето на Кувајт, проектот бил трансформиран во Ал Саду ткаење Кооперативно друштво, потфат во сопственост и воден од самите ткајачи и занаетчии. Друштвото водело галерија, музеј, продавница и работилница во Куќата Саду (Бејт ал Саду).[3]
Ал Саду во Обединетите Арапски Емирати[уреди | уреди извор]
Ал Саду во Обединетите Арапски Емирати е традиционална форма на ткаење што ја практикуваат бедуинките во руралните заедници. Традиционално мажите стрижат кози и камили, а волната ја чистат и подготвуваат жените. Предивото се врти на вретено, а потоа се бојадисува со локални растителни екстракти (како шафран, на пример), а потоа се плете на разбој на подот. Традиционалните бои се црна, бела, кафеава, беж и црвена, со карактеристични дезени во форма на тесни ленти од геометриски дизајн. Резултатот се шарени производи: облека, украси од камили и коњи, бедуински шатори, перници за подот, теписи и душеци. Традиционално, жените се собирале во мали групи за да предат и ткаат, разменувајќи семејни вести и повремено пеејќи и рецитирајќи поезија. Ваквите собири се и средства за пренесување на традицијата: девојчињата учеле гледајќи и постепено добиваат задачи, како што е сортирање на волната, пред да ги научат покомплексните вештини кои се вклучени.[4]
Во 2011 година, на Шестата сесија на Меѓувладиниот комитет на УНЕСКО за заштита на нематеријалното културно наследство, Ал Саду во Обединетите Арапски Емирати бил впишан на списокот на нематеријално културно наследство кое има потреба од итна заштита.[5]
Ал Саду во Катар[уреди | уреди извор]
Ткаењето на Саду во Катар како и нивните соседни земји е древна форма на ткаење што ја практикувале номадските жени. Традиционално, номадските луѓе ги добивале најголем дел од суровините од своите стада: влакната биле направени од овча волна или влакна од камили или кози. Кратките влакна биле чешлани пред да се вртат за да се создаде континуирано предиво. Жените од сите возрасти често може да се најдат како предат во текот на денот, бидејќи извршуваат други секојдневни активности, како што се сточарството или готвењето.[6] Ткаењето Ал Саду се одликува со својата техника, во која долги и тесни ленти од ткаенина, понекогаш и до 7 метри, се ткаеле поединечно на хоризонтален разбој.[7] Лентите потоа се шиеле заедно за да се создаде големо платно. Вообичаено било овие дизајни да ја одразуваат пустинската средина. Симболите ги претставувале ѕвездите, метеоролошките феномени или песочните дини, пустинските растенија или животни.[8]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „UNESCO - Traditional weaving of Al Sadu“. ich.unesco.org (англиски). Посетено на 2021-02-13.
- ↑ „Story of Weaving“. Beit Al Sadu. Архивирано од изворникот на 27 May 2015. Посетено на 18 May 2016.
- ↑ „Beit Al Sadu“. Beit Al Sadu. Архивирано од изворникот на 23 April 2016. Посетено на 18 May 2016.
- ↑ „Al Sadu“. Visit Abu Dhabi. Архивирано од изворникот на 25 December 2014. Посетено на 18 May 2016.
- ↑ „Sixth Session of the Intergovernmental Committee (6.COM)“. UNESCO. Посетено на 18 May 2016.
- ↑ Taken from Embrace Doha's Sadu gallery panel on material and preparation
- ↑ Taken from Embrace Doha's Sadu Gallery Panel on techniques and processes.
- ↑ Taken from Embrace Doha's Sadu Gallery Panel on symbols and the specific knowledge of women.