Црква „Св. Никола“ - Кичиница
  Свети Никола
| |
Поглед на црквата | |
| македонска православна црква | |
| Епархија | Тетовско-гостиварска |
| Архијерејско намесништво | Гостиварско |
| Парохија | Мавровска |
| Местоположба | |
|---|---|
|
| |
| Координати | 41°41′37.1″N 20°43′25.3″E / 41.693639° СГШ; 20.723694° ИГД |
| Место | Кичиница |
| Општина | Маврово и Ростуше |
| Држава | Македонија |
| Општи податоци | |
| Покровител | Свети Никола |
| Завршено | XIX век |
| Архитектонски опис | |
Свети Никола — единствена и главна црква во горнореканското село Кичиница.[1] Патронот на црквата се слави на денот на Свети Никола Летен, односно на 22 мај секоја година, кој воедно е и селска слава.[2]
Историја[уреди | уреди извор]
Црквата била изградена во XIX век. Иконите на иконостасот биле изработени во 1849 и 1850 година. Од нив, 32 се забележани и заштитени во Републичкиот завод за заштита на спомениците на културата, од кои 14 се со потпис на Дичо Зогаф, а 18 од непознати автори.[3]
Од информативната табла поставена над влезната порта од дворот на црквата може да се забележи дека во 2004 година е одобрен проект за обновување на објектот и истиот бил завршен во 2007 година.
Во мај 2014 година, црквата била ограбена и од неа биле одземени четири дрвени икони.[4]
Архитектура[уреди | уреди извор]
Градбата има правоаголна основа со полукружна апсида во задниот дел. Влезната врата е сместена на западната страна, а непосредно пред неа се издига дрвената камбанарија. На ѕидовите од црквата има повеќе прозорци. Црквата е градена од тврд материјал, камен и дрво, од познатите мајстори на мијачката градителска тајфа. Внатрешноста на црквата е живописана, а во живописувањето рабоел и познатиот дебарски мајстор Дичо Зограф.[3]
Дворот на црквата е ограден со камена ограда и во него се сместени селските гробишта.
Икони[уреди | уреди извор]
Во црквата се сочувани неколку хартиено-графички икони, меѓу кои бакрорезот на Свети Георгиј Јанински, Свети Никола, Архангел Михаил како ја зема душата на грешникот, како и иконата на Свети Јован Претеча со сцени од неговото житие.[5]
Најинтересна меѓу нив е онаа на новомаченикот Свети Георгиј Јанински. Најстарата икона на овој светец е создадена десетина дена по неговата маченичка смрт, на 30 јануари 1838 година од страна на зографот Михаил Зикос од Хјониадес и на неа новомаченикот е насликан со фес на главата. Житието, пофалното слово и службата се составени во текот на 1838 година од јеромонахот Хрисант Лаинас од Коница. Иконата на Свети Георгиј е целосно сочувана со незначителни оштетувања во долниот дел, каде што делумно е оштетен приложничкиот запис. На иконата доминира фигурата на Георгиј Јанински, претставен во народно-епиротска одежда и на главата има фес со пискул. Во десната рака држи крст, а во левата рака палмово гранче како знак на неговото мачеништво. Над неговата глава испишан е натписот на грчки „Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΟΕΖΖΙ ΩΑΝΝΗΝΩΝ“. Во горниот дел на иконата, носени на облаци, претставени се: Христос, кој го благословува новомаченикот, и од спротивната страна ангелот Господов, кој го носи маченичкиот венец. Зад фигурата на Свети Георгиј Јанински е ведутата на градот Јанина со ѕидините, профаните градби и претстави на цркви, куполни градби и џамија. Над ведутата на градот Јанина испишана е натписот на старословенски „СТЫЙ ГЕωРГЫЙ НОВІИ МҮЧНИКЪ Σ ЯАІНИНО“. Во долниот дел на иконата, до нозете на Свети Георгиј Јанински, претставена е и црквата „Св. Атанасиј“ (грчки: Η ΕΚΚΛΗΣΙΛ ΤΥ ΑΓΙΥ), каде што по неговата смрт се положени неговите мошти, како и чудото што се случило пред црквата. Странично претставени се четири сцени од животот на светецот — од едната страна е Свети Георгиј пред турските старешини, на втората мачењето на светителот со ставање на камена плоча на неговите гради, а од спротивната страна се сцените на испрашувањето на Свети Георгиј пред турските старешини и маченичката смрт на светецот со бесење. Под претставата на светителот испишан е ктиторскиот натпис на грчки „ΔΑΠΑΝΗΣ ΦΙΛΑΡΕΤΥ ΜΝΧΥ ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ ΠΑΤΡΙΣ ΜΑΙ ΤΥ ΕΙΣ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ“.[5]
Благодарениe на сочуваниот ктиторски натпис и споредбата со идентичната икона објавена во корпусот на графички икони од Дори Папастрату, како време на нејзина изработка може точно да се одреди 1845 година. Иконата, односно бакрорезот, е настаната по порачка на монахот Филарет од скитот на црквата Света Троица од Света Гора, а како бакрорезец се потпишал златарот Георги Статис Каларитис.[5]
Галерија[уреди | уреди извор]
-
Поглед на црквата со околината -
Јужната страна на црквата -
Источната страна на црквата -
Апсидата на црквата -
Влезната врата на црквата -
Камбанаријата на црквата -
Камбанаријата со влезната врата -
Влезната порта од дворот на црквата -
Селските гробишта -
Информативна табла над влезната порта
.jpg)
.jpg)
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 55. ISBN 978-608-65143-2-7.
- ↑ Мирчевска, М. П. (2009). „Празнувања на горнореканците поврзани со народната религија“. ЕтноАнтропоЗум, 6: 190-218.
- ↑ 3,0 3,1 Грозданов, Ц. (2005). „Нови прилози за културата и уметноста од XIX век во Западна Македонија, Прилози XXXVI 2“. Одделение за општествени науки, МАНУ. Скопје, Македонија. стр. 46
- ↑ „Кражба во црквата Свети Никола во Маврово Ростуше – украдени 4 икони“. Канал 5. 15 мај 2014.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 „Графичката икона на Свети Георгиј Јанински од црквата во Кичиница“. Огледало. декември 2017.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Црква „Св. Никола“ - Кичиница на Ризницата ?
