Преглед на кодот на Чу (држава)

{{Infobox Former Country
|native_name = <big>{{lang|zh|楚}}</big><br><small>[[Old Chinese phonology|*]]''s-r̥aʔ''</small>
|conventional_long_name = Чу 
|common_name = Чу
|era = [[Џоу (династија)|Династија Џоу]]
|status = {{plainlist|
*Виконство (пред 704&nbsp;пр. н. е.)
*Кралство (704–223 пр. н. е.)}}
|government_type = [[Монархија]]
|year_start = {{circa|lk=no| 1030}} пр. н. е.&nbsp;
|year_end = &nbsp;223&nbsp; пр. н. е.
|s1 = Династија Ќин
|event_start = Основано од [[Сјунг Ји]]
|event_end = Освоено од [[Ќин (држава)|Ќин]]
|event1 = [[Крал Ву од Чу|Сјунг Тунг]] прогласен за крал
|date_event1 = 706 или 703&nbsp; пр. н. е.
|event2 = 
|date_event2 =
|event3 =
|date_event3 =
|event4 =
|date_event4 =
|event5 =
|date_event5 =
|image_map =战国形势图（前350年）（简）.png
|image_map_caption ={{legend|#C47477|Чу (楚)}} {{circa}} 350 пр. н. е.
|capital = {{plainlist|
*[[Данјанг (Чу)|Данјанг]]<ref>{{нмс|url=http://www.sach.gov.cn/tabid/358/InfoID/11017/Default.aspx |title=楚都丹阳 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110707041343/http://www.sach.gov.cn/tabid/358/InfoID/11017/Default.aspx |archive-date=2011-07-07 }}</ref> (丹陽)({{circa|lk=no| 1030}} – {{circa|lk=no| 680}} BCE)
*[[Јинг (Чу)|Јинг]] ({{circa|lk=no| 680}} – 278&nbsp; пр. н. е.)
*Чен (陈) (278–241&nbsp; пр. н. е.)
*[[Округ Шоу|Шоучун]] (壽春) (241–224&nbsp; пр. н. е.)
*[[Суџоу|Пенгченг]]}}
|common_languages = 
|religion = {{plainlist|
*[[Кинеска народна религија]]
*[[Почитување на предците во Кина|Почитување на предците]]}}
|currency = [[Стара кинеска пара]]
|leader1 =
|leader2 =
|year_leader1 =
|year_leader2 =
|title_leader =
|deputy1 = 
|year_deputy1 =
|title_deputy = 
|stat_year1 =
|stat_area1 =
|stat_pop1 =
}}

'''Чу''' ({{zh|c=楚}}, ханју пинјин: Chǔ, старокинески: ''&#x2A; s-r̥aʔ'' {{Sfnp|Baxter|Sagart|2014}}) — [[Антички кинески држави|вазална држава]] на [[династијата Џоу]]. Нивниот прв владетел бил [[кралот Ву од Чу]] во почетокот на 8 век пр. н. е. Чу се наоѓал на југот на Џоу и опстојувал во текот на [[Раздобје на пролетта и есента|раздобјето на пролетта и есента]]. На крајот на [[Период на завојуваните држави|раздобјето на завојуваните држави,]] бил уништен од [[Ќин (држава)|Ќин]] во 223 пр. н. е. за време на [[Војните на Чин за обединување|војните на Ќин за обединување]].

Исто така познат како '''Ѓинг''' ({{Јаз|zh|荊}}) и '''Ѓингчу''' ({{Јаз|zh|荊楚}}), Чу го опфаќал поголемиот дел  од денешните покраини [[Хубеј]] и [[Хунан]], заедно со делови од [[Чунгќинг]], [[Гуејџоу]], [[Хенан]], [[Анхуеј]], [[Ѓангси]], [[Ѓангсу]], [[Џеѓанг]] и [[Шангај]]. Повеќе од 400 години, главниот град на Чу [[Данјанг (Чу)|Данјанг]] се наоѓал на раскрсницата на реките [[Дан (река, Кина)|Дан]] и [[Си (река)|Си]] <ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://epaper.hf365.com/hfwb/html/2011-01/25/content_376376.htm|title=河南库区发掘工作圆满结束，出土文物已通过验收|date=2011-01-25|publisher=合肥晚报|archive-url=https://web.archive.org/web/20110711164216/http://epaper.hf365.com/hfwb/html/2011-01/25/content_376376.htm|archive-date=2011-07-11}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://news.ifeng.com/gundong/detail_2011_01/25/4440732_0.shtml|title=科大考古队觅宝千余件|date=2011-01-25|publisher=凤凰网|archive-url=https://web.archive.org/web/20180930160433/http://news.ifeng.com/gundong/detail_2011_01/25/4440732_0.shtml|archive-date=2018-09-30|accessdate=2011-02-17}}</ref> во близина на денешниот [[Сичуан (округ)|округ Сичуан]], Хенан, но подоцна бил преселен во [[Јинг (Чу)|Јинг]]. Династијата Чу првично го носела презимето на храмот на предците Нај ({{Јаз|zh|嬭}}OC: /*rneːlʔ/) што подоцна било пишувано како Ми ({{Јаз|zh|芈}}OC: /*meʔ/). Го носеле и презимето Јан ({{Јаз|zh|酓}}OC: /*qlamʔ/, /*qʰɯːm/) што подоцна ќе биде бележено како [[Сјунг (презиме)|Сјунг]] ({{Јаз|zh|熊}}OC: /*ɢʷlɯm/).<ref>Theobald, Ulrich. (2018) [http://chinaknowledge.de/History/Zhou/rulers-chu.html "The Regional State of Chu 楚"] in ''ChinaKnowledge.de - An Encyclopaedia on Chinese History, Literature and Art''</ref><ref>Zhang, Zhengming. (2019) ''A History Of Chu (Volume 1)'' Honolulu: Enrich Professional Publishing. p. 46-47</ref>

== Историја ==

=== Основање ===
Според преданијата раскажани во ''Записите за големиот историчар'' [[Сема Ќен]], владејачкото семејство на Чу потекнувало од [[Жолт цар|Жолтиот цар]] и неговиот внук и наследник [[Џуансји]]. Правнукот на Џуансји, Вухуеј ({{Јаз|zh|吳回}}) бил задолжен за огнот од [[Ку (цар)|царот Ку]] и му ја дал титулата [[џуронг]]. Синот на Вухуеј, Луџонг ({{Јаз|zh|陸終}}) имал шест сина, сите родени со [[царски рез]]. Најмладиот, [[Ѓиљен]], го зел презимето на предците [[Ми (презиме)|Ми]].<ref name="shiji">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.guoxue.com/shibu/24shi/shiji/sj_040.htm|title=楚世家 (House of Chu)|last=Sima Qian|authorlink=Sima Qian|work=[[Records of the Grand Historian]]|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20120310023405/http://www.guoxue.com/shibu/24shi/shiji/sj_040.htm|archive-date=10 March 2012|accessdate=3 December 2011}}</ref> Потомокот на Ѓиљен [[Јусјунг]] бил учител на [[Крал Вен од Џоу|кралот Вен од Џоу]] (р. 1099–1050 г.&nbsp;пр. н. е.). Откако Џоу ја соборил [[Шанг (династија)|династијата Шанг]], [[Крал Ченг од Џоу|кралот Ченг]] (р. 1042–1021 г.&nbsp;пр. н. е.) го наградил правнукот на Јусјунг, [[Сјунг Ји]] со [[феуд]]от Чу во [[Нанјаншка Долина|Нанјаншката Долина]] и наследната титула{{Јаз|zh|{{linktext|子}}}}( ''zǐ'', „[[Кинеско благородништво|виконт]]“). Првиот главен град на Чу бил основан во [[Данјанг (Чу)|Данјанг]] (денешен [[Сичуан (округ)|Сичуан]] во Хенан).<ref name="shiji" />

=== Западен Џоу ===
Во 977 г.&nbsp;пр. н. е., за време на [[Војна Џоу-Чу|неговиот поход против Чу]], чамецот на [[Крал Џао од Џоу|кралот Џао од Џоу]] потонал и тој се удавил во [[Хан (притока на реката Јангце)|реката Хан]]. По оваа смрт, Џоу престанал да се шири на југ, дозволувајќи им на јужните племиња и Чу да ја зацементираат сопствената автономија многу порано од државите на север. Виконтот на Чу, [[Сјунг Ќу]], ја освоил [[Е (држава)|Е]] во 863 година&nbsp;пр.н.е., а подоцна нејзиниот главен град [[Еџоу]] го направил една од неговите престолнини.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.iguoxue.cn/html/17/n-104317.html|title=Yu Ding: Evidence of the Extermination of the State of E during the Western Zhou Dynasty (禹鼎：西周灭鄂国的见证)|language=zh|archive-url=https://archive.today/20120804013822/http://www.iguoxue.cn/html/17/n-104317.html|archive-date=4 August 2012|accessdate=23 October 2010}}</ref> Во 703<ref>Lothar von Falkenahausen in Cambridge History of Ancient China, 1999, page 516</ref> или 706 година,<ref>[[Cho-Yun Hsu]] in Cambridge History of Ancient China, 1999, page 556</ref> владетелот [[Кралот Ву од Чу|Сјунг Тунг]] станал владетел на Чу.

=== Раздобје на пролетта и есента ===
{{Цитат|Луѓето од Чу се меки и слаби. Нивните земји се протегаат надалеку и нашироко, а владата не може ефективно да управува со тоа пространство. Нивните трупи се уморни и иако нивните формации се добро уредени, тие немаат ресурси долго да ги задржат своите позиции. За да ги победиме, ние мора да удриме брзо, неочекувано и брзо да се повлечеме пред тие да можат да возвратат. Ова ќе создаде нелагодност кај нивните уморни војници и ќе го намали нивниот борбен дух. Така, со упорност може да се победи нивната војска.|Ву Ќи, ''[[Вуѕе]]''}}
[[Податотека:Lacquer_painting_from_Ch'u_State.jpg|мини| Слика со лак од гробницата Ѓингмен (кинески: 荊門楚墓; пинјин: Jīngmén chǔ mù) од државата Чу (704–223 пр. н. е.), која прикажува мажи кои носат претходници на ''[[ханфу]]'' (т.е. традиционален [[Свила|свилен]] фустан) и се возат во двокоњска [[кочија]]]]
За време на владеењето на [[Крал Џуанг од Чу|кралот Џуанг]], Чу го достигнал врвот на својата моќ и неговиот владетел се сметал за еден од [[Пет хегемони|петте хегемони]] од ерата. По голем број битки со соседните држави, некаде помеѓу 695 и 689 г&nbsp;пр.н.е., главниот град на Чу се преселил југоисточно од Данјанг во Јинг. Чу најпрво ја консолидирал својата моќ со припојување на други држави на нејзината првична област (модерен [[Хубеј]]), потоа се проширил на север кон [[Северна Кинеска Рамнина|Севернокинеската Рамнина]]. Во летото 648 пр. н. е., [[Хуанг (држава)|државата Хуанг]] била припоена кон државата Чу.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www2.iath.virginia.edu/saxon/servlet/SaxonServlet?source=xwomen/texts/chunqiu.xml&style=xwomen/xsl/dynaxml.xsl&chunk.id=d2.11&toc.depth=1&toc.id=0&doc.lang=bilingual|title=5.僖公 BOOK V. DUKE XI.|work=The Institute for Advanced Technology in the Humanities|language=zh|accessdate=28 March 2018|quote="from [[Zuo zhuan]], twelfth year of [[Duke Xi of Lu]]《左傳·僖公十二年》: "黃人恃諸侯之睦于齊也，不共楚職，曰，自郢及我，九百里，焉能害我。夏，楚滅黃。 'The people of Huang, relying on the friendship of the States with Qi, did not render the tribute which was due from them to Chu, saying "From Ying [the capital of Chu] to us is 900 li; what harm can Chu do to us?" This summer, Chu extinguished Huang.""}}</ref>

Заради заканата од Чу се основале повеќе северни сојузи под водство на [[Ѓин (држава)|Ѓин]]. Овие сојузи го држеле Чу под контрола, а кралството Чу ја изгубило својата прва голема битка кај [[Битка кај Ченгпу|Ченгпу]] во 632 година&nbsp;пр. н. е. Во текот на 6 век пр. н. е., Ѓин и Чу воделе бројни битки за власт на [[Џонгјуен|централната рамнина]]. Во [[597 п.н.е.|597 пр. н. е.]], Ѓин била поразен од Чу во [[Битка кај Би|битката кај Би]], што предизвикало привремена неспособност на Ѓин да се спротивстави на ширењето на Чу. Чу стратешки ја користел [[Џенг (држава)|државата Џенг]] како нејзин претставник во средишното рамничарско подрачје, преку средства за заплашување и закани, Чу го принудил Џенг да се здружи со него. Од друга страна, Ѓин мораше да го урамнотежува влијанието на Чу со постојано поврзување со [[Лу (држава)|Лу]], [[Веј (држава)|Веј]] и [[Сунг]]. Напнатоста меѓу Чу и Ѓин не се олабавила до 579 година пр. н. е. кога било потпишано примирје меѓу двете држави.<ref name=":0"/>

На почетокот на шестиот век пр. н. е., Ѓин ја зајакнала државата [[Ву (држава)|Ву]] во близина на делтата [[Јангцекјанг|Јангце]] за да дејствува како противтежа против Чу. Ву ја победила Чи, а потоа го нападнала Чу во 506 година&nbsp;пр. н. е. По [[Битка кај Боѓу|битката кај Боѓу]], таа го зазела главниот град на Чу, Јинг, принудувајќи го [[Крал Џао од Чу|кралот Џао]] да побегне кај своите сојузници во Јун и „[[Суеј (држава)|Суеј]]“. Кралот Џао на крајот се вратил во Јинг, но по друг напад од Ву во 504 година&nbsp;пр. н. е., тој привремено го преселил главниот град на територијата на поранешната држава [[Руо (држава)|Руо]]. Чу почнал да го јакне [[Јуе (држава)|Јуе]] во модерен [[Џеѓанг]] за да му служи како сојузник против Ву. Јуе првично бил потчинет од [[Кралот Фучаи|кралот Фучај]] од Ву додека не го ослободил нивниот крал [[Крал Гоуѓен од Јуе|Гоуѓен]], кој се одмаздил за неговото поранешно заробеништво со дробење и целосно припојување на Ву.

=== Раздобје на завојувани држави ===
Ослободен од тешкотиите со Ву, Чу го припоил [[Чен (држава)|Чен]] во 479 година&nbsp;пр.н.е. и го прегази [[Цај (држава)|Цај]] на север во 447 година&nbsp;пр. н. е. До крајот на 5 век пр. н. е., владата на Чу станала многу корумпирана и неефикасна, при што голем дел од државната каса се користел првенствено за плаќање на кралската придружба. Многу чиновници немале значајни обврски освен да земаат пари, а војската на Чу, иако била голема, била со низок квалитет.

Во доцните 390-ти пр. н. е., [[Крал Дао од Чу|кралот Дао од Чу]] го поставил [[Ву Ќи]] за свој [[Канцелар (Кина)|канцелар]]. во 389 година&nbsp;пр. н. е., реформите на Ву почнале да го менуваат Чу во ефикасна и моќна држава, бидејќи ги намалил платите на чиновници и ги отстранил бескорисните. Тој, исто така, донел градежен закон, за главниот град Јинг да изгледа помалку варварски. И покрај непопуларноста на Ву Ќи меѓу владејачката класа на Чу, неговите реформи го зајакнале кралот и ја направиле државата многу моќна до крајот на 4 век пр. н. е., кога [[Џао (држава)|Џао]] и [[Ќин (држава)|Ќин]] биле во растечки развој. Моќната војска на Чу уште еднаш била успешна, победувајќи ги државите [[Веј (држава)|Веј]] и [[Јуе (држава)|Јуе]]. Јуе била поделена помеѓу Чу и Ќи во 334 или 333&nbsp;пр. н. е.{{Sfnp|Brindley|2015}} Меѓутоа, чиновниците на Чу не губеле време за да се одмаздат, па Ву Ќи бил убиен на погребот на кралот Дао во 381 година&nbsp;пр. н. е. Пред службата на Ву во државата Чу, Ву живеел во државата Веј, каде што неговата воена анализа на шесте спротивставени состојби била забележана во неговиот магнум опус, ''Книгата на мајсторот Ву''. За Чу, тој рекол:
[[Податотека:Bronze_jin_from_Henan.jpg|мини|300x300пкс| Бронза од гробот на Чу во округот Ксичуан .]]
За време на доцното раздобје на завојуваните држави, Чу бил под сè поголем притисок од Ќин на запад, особено откако Ќин ги донел и ги спровел [[Легализам (кинеска филозофија)|правните]] реформи на [[Шанг Јанг]]. Во 241 г.&nbsp;пр. н. е., пет од седумте главни завојувани држави - Чу, Џао, Веј, Јан и Хан - основале сојуз за да се борат против растечката моќ на Ќин. Кралот Каоље од Чу бил именуван за водач на сојузот, а лордот Чуншен за воен командант. Според историчарот [[Јанг Куан]], генералот на Џао, [[Пан Нуан|Панг Нуан]] ({{Јаз|zh|庞煖}}) бил вистинскиот командант во битката. Сојузниците го нападнале Ќин на стратешкиот [[Хангу (превој)|превој Хангу]], но биле поразени. Кралот Каоље го обвинил [[Господ Чуеншен|лордот Чуеншен]] за загубата и почнал да не му верува. Потоа, Чу го преселил својот главен град на исток во [[Шоучун]], подалеку од заканата на Ќин.

Како што Ќин се проширила на територијата на Чу, Чу бил принудена да се прошири на југ и на исток, примајќи ги месните културни влијанија по патот. [[Лу (држава)|Лу]] бил освоен од [[Крал Каоље од Чу|кралот Каоље]] во 223 година&nbsp;пр. н. е. Меѓутоа, до крајот на 4 век пр.н.е., истакнатиот статус на Чу почнала да опаѓа. Како резултат на неколку походи предводени од Џао и Ќин, Чу на крајот бил целосно избришан од Ќин.

=== Пораз ===
Државата Чу бил целосно искоренета од династијата Ќин.
[[Податотека:Bianzhong.jpg|десно|мини|300x300пкс| Бронзени ѕвона од [[Гробот на маркизот Ји од Зенг|гробница на маркизот Ји од Ѕенг]], датирани во 433 година&nbsp;пр. н. е., држава Чу.]]
Според ''Записите на завојуваните држави'', расправата меѓу стратегот [[Џанг Ји (стратег)|Џанг Ји]] и генералот на Ќин [[Сема Цуо]] довела до два заклучоци во врска со обединувањето на Кина. Џанг Ји образложил дека освојувањето на [[Хан (држава)|Хан]] и преземањето на [[Небесен мандат|небесниот мандат]] од немоќниот крал Џоу, би било мудро. Сема Цуо, сепак, сметал дека примарна тешкотија не е легитимноста, туку силата на противниците на Ќин. Тој тврдеше дека „освојување на [[Шу (кралство)|Шу]] е освојување на Чу“ и „штом Чу ќе биде елиминиран, земјата ќе биде обединета“.

Важноста на Шу во [[Сечуанска Котлина|Сечуанската Котлина]] била нејзиното големо земјоделско производство и нејзината контрола над горниот тек на [[Јангцекјанг|реката Јангце]], што води непосредно во срцето на Чу. [[Крал Хуејвен од Ќин|Кралот Хуејвен од Ќин]] се одлучил да го поддржи Сема Цуо. Во 316 г.&nbsp;пр. н. е., Ќин го нападнал и го освоил [[Шу (кралство)|Шу]] и блискиот [[Ба (држава)|Ба]], проширувајќи се по текот на реката во следните десетлетија. Во 278 г.&nbsp;пр. н. е., генералот на Ќин, [[Бај Ќи]], конечно го освоил главниот град на Чу, Јинг. По падот на Јинг, владата на Чу се преселила на различни места на исток додека не се сместила во [[Шоучуен]] во 241 година пр. н. е. По масовна двегодишна борба, Бај Ќи ја намамил главната сила на [[Џао (држава)|Џао]] од 400.000 луѓе на теренот, опкружувајќи ги и принудувајќи ги да се предадат во [[Битка кај Чангпинг|Чангпинг]] во 260 г. пр. н. е. Војската на Ќин ги испоубила затворениците, отстранувајќи ја последната голема пречка за превласт на Ќин над другите  кинески држави.

До 225 г. пр. н. е., останале само четири кралства: Ќин, Чу, [[Јан (држава)|Јан]] и [[Ќи (држава)|Ќи]]. Чу се опоравила доволно за да направи сериозен отпор. Сепак, и покрај нејзината големина, ресурси и работна сила, корумпираната влада на Чу работела против тоа. Во 224 година пр. н. е., [[Ќин Ше Хуанг|Јинг Џенг]] ги повикал на состанок своите поданици за да разговараат за неговите планови за инвазијата на Чу. [[Ванг Ѓен (Ќин)|Ванг Ѓен]] рекол дека инвазивната сила треба да биде најмалку 600.000, додека [[Ли Син (Ќин)|Ли Син]] сметал дека помалку од 200.000 луѓе ќе бидат доволни. Јинг Џенг им наредил на Ли Син и [[Менг Ву]] да ја водат војската против Чу.{{Се бара извор|date=January 2014}}

Војската на Чу, предводена од [[Xiang Yan|Сјанг Јан]] три дена и три ноќи тајно ја следела војската на Ли Син пред да започне ненадеен напад и да ја уништи. Откако дознал за поразот на Ли, Јинг Џенг него го заменил со Ванг Ѓен, ставајќи го Ванг на чело на армијата од 600.000 војници што претходно ја побарал, а Менг Ву го назначил за негов заменик. Загрижен дека тиранинот Ќин би можел да се уплаши од моќта што сега ја поседувал и да нареди да биде погубен под некој изговор, Ванг Ѓен за да го намали сомнежот на кралот постојано испраќал гласници кај кралот со цел да остане во врска.

Војската на Ванг Ѓен поминала низ јужниот дел на Чен ({{Јаз|zh|陳}}; денешен [[Хуајјанг (округ)|Хуајјанг]] во Хенан) и поставил логор во Пингју. Војските на Чу под водство на Сјанг Јан ја искористилке целата своја сила против логорот, но не успеале. Ванг Ѓен им наредил на своите трупи цврсто да ги бранат своите позиции, но да избегнат да напредуваат понатаму во територијата на Чу. Откако не успеала да ја намами војската на Ќин во напад, Сјанг Јан наредил повлекување. Ванг Ѓен ја искористил оваа можност да започне брз напад. Силите на Ќин ги следеле силите на Чу што се повлекувале во Ќинан ({{Јаз|zh|蕲南}}; северозападно од денешен [[Ќичун (округ)|Ќичун]] во [[Хубеј]]), а Сјанг Јан бил или убиен во борбите или извршил самоубиство по неговиот пораз. 

Следната година, во 223 г. пр.н.е., Ќин започнал уште еден поход и го зазел главниот град на Чу, Шоучуен. Кралот [[Фучу]] бил заробен и неговата држава била припоена.<ref name="Li and Zheng, page 188">Li and Zheng, page 188</ref> Следната година, Ванг Ѓен и Менг Ву ја воделе војската на Ќин против [[Ву (регион)|Вујуе]] околу устието на [[Јангцекјанг|Јангце]], заробувајќи ги потомците на кралското семејство [[Јуе (држава)|Јуе]].<ref name="Li and Zheng, page 188" /> Овие освоени територии станале [[Префектурата Куаиџи|командерија Куајѓи]] на царството Ќин.

На својот врв, Чу и Ќин заедно исфрлија над 1.000.000 војници, повеќе од масивната битка кај Чангпинг помеѓу Ќин и Џао пред 35 години. Ископаните лични писма на двајца редовни војници на Ќин, Хеј Фу ({{Јаз|zh|黑夫}}) и Ѓинг ({{Јаз|zh|惊}}), раскажуваат за долготраен поход во Хуајјанг под водство на Ванг Ѓен. Двајцата војници напишале писма во кои барале набавка на облека и пари од дома за да опстанат при походот со долго чекање.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://book.sina.com.cn/longbook/his/1110945539_haibanzhanguo/82.shtml|title=The Warring States|language=zh|accessdate=4 October 2010}}</ref>

=== Династии Ќин и Хан ===
[[Податотека:Spring_&_Autumn_Bronze_Spear,_Chu_State.jpg|мини|Врв на копје од државата Чу]]
Населението на Чу во областите освоени од Ќин отворено не ги почитувало строгите закони и владеење на Ќин, како што е забележано во ископаните бамбусови ливчиња на администраторот на Ќин во Хубеj. Чу се стремела да го собори болниот јарем на владеењето на Ќин и повторно да воспостави посебна држава. Ставот бил доловен во кинескиот израз за непопустливо непријателство: „Иако Чу има само три [[Кинески клан|рода]],<ref>Traditionally taken to be the Qu ({{Јаз|zh|屈}}), Jing ({{Јаз|zh|景}}), and Zhao ({{Јаз|zh|昭}}).</ref> Ќин сигурно ќе биде уништен од никој друг освен Чу“ ({{Јаз|zh|楚雖三戶, 亡秦必楚}}).<ref>[[Sima Qian]].</ref>

Откако Јинг Џенг се прогласил себеси за прв цар ([[Ќин Ше Хуанг|Ше Хуангди]]) и кратко владееше, луѓето од Чу и неговата поранешна владејачка куќа ги организирале првите насилни бунтови против новата управа на Ќин. Тие биле особено огорчени на [[кулук]]от. Народните песни ја бележат жалосната тага на семејствата Чу чии членови работеле во градбата [[Кинески ѕид|Кинескиот ѕид]] на студениот север.

Востанието Дазесјанг избувнало во 209 година пр. н. е. Истото го задушила војската на Ќин, но поттикнало нов бран на други бунтови. Еден од водачите, [[Ѓинг Ѓу]] од Чу, се прогласил за нов крал на Чу. Ѓинг Ѓу бил поразен од друга бунтовничка сила предводена од Сјанг Љанг.Сјанг го постави Сјунг Син, потомок на традиционалното кралско семејство на Чу, на престолот на Чу под кралското име крал Хуај II. Во 206 година пр. н. е., по падот на царството Ќин, [[Сјанг Ју]], внук на Сјанг Љанг, се прогласил себеси за „Хегемон-крал на Западен Чу“ и го унапредил кралот Хуај II во „цар Ји“. Потоа го убил Ји. Сјанг Ју потоа се борел против [[Цар Гаозу од Хан|Љу Банг]], уште еден истакнат бунтовник против Ќин, во долга борба за превласт над земјите на поранешната царство Ќин, која станала позната како [[борба Чу-Хан]]. Судирот завршил со победа на Љу Банг. Тој ја прогласил [[Хан (династија)|династијата Хан]] и подоцна бил почестен со името на храмот Гаозу, додека Сјанг Ју извршил самоубиство по поразот.

Љу Банг веднаш вовел потрадиционална и помалку наметлива управа од Ќин пред него, склучил мир со Сјунгну преку мешани бракови „[[Хечин|хеќин]]“, ги наградил своите сојузници со големи феуди и му дозволил на населението да се одмори од вековните војни. Основните територии на Чу, сосредоточени во [[Пенгченг]], му биле доделени прво на генералот [[Хан Син]], а потоа и на братот на Љу Банг, Љу Ѓао, како [[Кралство Чу (династија Хан)|Кралство Чу]]. До времето на [[Ву|царот Ву од Хан]], јужната народна култура и естетика биле измешани со конфучијанската традиција спонзорирана од Хан и централното управување под влијание на Ќин за да се создаде посебна „[[Хан (народ)|кинеска]]“ култура.

== Култура ==
[[Податотека:Zhenmushou.JPG|десно|мини|400x400пкс| Чувар на гробот.]]
[[Податотека:Spring_&_Autumn_Bronze_Ladle,_Chu_State.jpg|мини|Бронзена кука од државата Чу]]
Врз основа на археолошките наоди, културата на Чу на почетокот била доста слична со онаа на другите држави Џоу во сливот на [[Жолта Река|Жолтата Река]]. Меѓутоа, како што ги освојувала земјите [[Бајјуе]] на југ и исток, следователно Чу ги примал домородните елементи и развил мешана култура во споредба со северните рамнини.

За време на раздобјето на [[Западен Џоу]], разликата помеѓу културата на Чу и културата на државите на Средните Рамнини на север, била занемарлива. Во доцното раздобје на пролетта и есента, Чу културата почнува да се оддалечува, зачувувајќи некои постари гледишта на културата и развивајќи нови појави. Исто така, прима некои елементи од припоените области. Културата на Чу имала значителна внатрешна разновидност од месност до месност.<ref>{{Наведена книга|title=Defining Chu : Image and Reality in Ancient China|last=Constance A.|first=Cook|date=1999|publisher=University of Hawaii Press|isbn=0824818857|pages=3, 21–22, 32, 168}}</ref> Чу, како [[Ќин (држава)|Ќин]] и [[Јан (држава)|Јан]], честопати бил опишан како не толку културен од луѓето во средните рамнини. Сепак, оваа слика потекнува од подоцнежниот развој на Чу во однос на средните рамнини, а стереотипот бил негуван од конфучијанските учени во династијата Ќин, за посредно да го критикуваат владејачкиот режим и династијата Хан како средство за ограничување на нивните идеолошки противници кои биле поврзани со такви културни практики.<ref>{{Наведена книга|title=Defining Chu: Image and Reality in Ancient China|last=Constance A.|first=Cook|date=1999|publisher=University of Hawaii Press|isbn=0824818857|pages=1–4, 149, 151–165}}</ref> Бидејќи основачот на династијата Хан бил од државата, културата Чу подоцна ќе стане основа на културата на подоцнежната династија Хан, заедно со онаа на династијата Ќин и другите претходни држави од раздобјето на завојуваните држави.<ref>{{Наведена книга|title=Defining Chu : Image and Reality in Ancient China|last=Constance A.|first=Cook|date=1999|publisher=University of Hawaii Press|isbn=0824818857|pages=140–150}}</ref>

Раните погребни подароци на Чу се состоеле првенствено од [[Кинески ритуални бронзи|бронзени садови]] во стилот на Џоу. Свои одлики имаат и бронзените производи на државата Чу. На пример, бронзената „ѓин“ (жртвеничка маса) откопана од гробницата Чу во Сичуан, покраина Хенан има сложен облик. Датиран од средината на шестиот век пр. н. е., тој бил еден од раните потврдени артефакти од восок, откриени во Кина.<ref>{{Наведена книга|url=https://www.cambriapress.com/pub.cfm?bid=741|title=Metalworking in Bronze Age China: The Lost-Wax Process By Peng Peng|last=Peng|first=Peng|date=2020|publisher=cambria Press|isbn=9781604979626}}</ref> Подоцнежните гробници на Чу, особено за време на завојуваните држави, прикажувале посебни [[Погребна уметност|погребни предмети]], како што се шарени [[Лак|лакирани садови]], железо и свила, а со тоа дошло до намалување на [[Список на кинески имиња на бронзени садови|бронзените садови]] како подароци.

Вообичаен мотив на Чу бил живиот приказ на дивиот свет, мистични животни и природни слики, како што се [[Змии во кинеската митологија|змии]], [[Кинески змеј|змејови]], [[Кинески феникс|феникси]], тигри и облаци што слободно се движат и суштества слични на змии. Некои археолози шпекулираат дека Чу можеби имал културни врски со претходната династија [[Шанг (династија)|Шанг]], бидејќи многу мотиви што ги користеле Чу, како што се боговите со змиска опашка, биле претходно пронајдени на наоѓалиштата Шанг.

Друга вообичаена идеја на Чу бил обожавањето на гибони и други животни за кои се сметало дека имаат пожелни количини на [[ки]].<ref name=":12">{{Наведена мрежна страница|url=https://sino-platonic.org/complete/spp081_monkey_sun_wukong.pdf|title=Indigenous or Foreign? A Look at the Origins of the Monkey Hero Sun Wukong|last=Walker|first=Hera S.|date=September 1998|work=[[Sino-Platonic Papers]]|publisher=[[University of Pennsylvania]]|pages=53–54}}</ref>

Подоцна Чу културата била позната по својот афинитет кон [[Ву (шаман)|шаманите]]. Културата и владата на Чу го поддржала [[Таоизам|таоизмот]]<ref name=":12"/> и изворниот [[Ву (шаман)|шаманизам]] дополнет со некои [[Конфуцијанство|конфучијански]] глоси на обредите на Џоу. Луѓето од Чу се поврзувале со богот на огнот [[Џуронг]] од кинеската митологија. Поради оваа причина, обожавањето на оган и црвената боја го практикувале луѓето од Чу.<ref>{{Наведена книга|title=中國學術思想研究輯刊: 二編, Volume 6|last=Lin|first=Qingzhang|year=2008|isbn=9789866528071|pages=176}}</ref>

Натуралистичката и течна уметност, ''Песните на Чу'', историските записи, ископаните документи на бамбус, како што се Лизгањата на Гуодијан и други артефакти, откриваат големо таоистичко и староседелско фолклорно влијание во културата на Чу. Склоноста кон духовен, често пријатен и декадентен начин на живот и довербата во големината на царството Чу довеле до неефикасност и можност тоа да биде уништено од безмилосната [[Легализам (кинеска филозофија)|легалистичка]] држава Ќин. И покрај тоа што на царството Ќин му недостигале огромните природни ресурси и водните патишта на Чу, неговата влада под водство на ефикасниот министер [[Шанг Јанг]], го максимизирала производството воведувајќи меритократија сосредоточена исклучиво на земјоделската и воената моќ.

Археолошките наоди покажуваат дека музиката на Чу била бележена поинаку од музиката во Џоу. Чу-музиката, била склона кон користење на различни изведувачки ансамбли, како и единствени инструменти. Во Чу, се претпочитал ''[[Се (инструмент)|се]]'' пред [[Гуќин|цитерот]], додека двата инструменти биле подеднакво претпочитани во северните држави Џоу.

Чу често бил во врска со другите народи кои живееле на југ од нив, особено со [[Ба (држава)|Ба]], [[Јуе (држава)|Јуе]] и [[Бајуе]]. Низ територијата на Чу биле откриени бројни гробници и погребни предмети во стилот Ба и Јуе, кои коегзистираат со гробниците и погребните предмети во стилот на Чу.

Некои археолошки записи за Чу се појавуваат во [[Мавангдуј]]. По [[Ахитектура на гробница од династијата Хан|династијата Хан]], некои конфучијански учени сметале културата Чу нема вкус, критикувајќи ја „развратната“ музика и шаманистичките обреди поврзани со културата Чу.

Во Чу било развиено бојаџиството, особено на лакирани дрвени работи. Најмногу се користеле црвениот и црниот пигментиран лак. Ткаењењо свила исто така достигнало високо ниво на мајсторство, создавајќи лесни наметки со лелеави дизајни. Овие примери (како во Мавангдуи) биле зачувани во затрупани гробници каде што лакот не се лупел со текот на времето и во гробници запечатени со јаглен или бела глина.

Чу го користел [[Калиграфија|калиграфското писмо]] наречено „Птици и црви“, кое било преземено од државите Ву и Јуе. Писмото има таков изглед што ги разубавува ликовите со мотиви на животни, змии, птици и инсекти. Ова е уште еден приказ на светот на природата и неговата живост. Чу произведувале широки бронзени мечеви кои биле слични на мечевите [[Вујуе]], но не толку сложени.

Чу создал речен систем систем за превоз со чамци, зголемени со вагони. Истите се опишани во поединости во бронзените списоци со златна облога во врска со трговијата долж речните текови што се поврзуваат со оние на главниот град на Чу во Јинг.

== Јазични влијанија ==
Иако бронзените натписи од древната држава Чу покажуваат мали јазични разлики од „елегантниот говор“ (yǎyán 雅言) што се говорел за време на [[Источен Џоу|раздобјето на источен Џоу]],<ref>{{Наведена книга|url=http://gb.oversea.cnki.net/KCMS/detail/detail.aspx?filename=1014106851.nh&dbcode=CMFD&dbname=CMFD2014|title=Liăng-Zhōu jīnwén yùnwén he xiān-Qín 'Chŭ-yīn|last=Yù|first=Suíshēng|date=1993|publisher=Journal of Chuxiong Teacher's College|edition=2|pages=105–109}}{{Мртва_врска|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> разновидноста на [[Старокинески јазик|старокинескиот јазик]] што се зборувал во Чу долго време се претпоставува дека ги одразувал [[Заемка|лексичките заемки]] и синтаксички пречки од несинитски [[Стратум (лингвистика)|супстрати]], кои Чу можеби ги стекнал како резултат на неговата преселба на југ во она што Тјан Ѓиџоу се верува дека е област [[Крадајски јазици|Кра-Дај]] или (пара-) [[Хмонгмјенски јазици|Хмонг-Мјен]] во јужна Кина.<ref>{{Наведено списание|last=LaPolla|first=Randy J.|date=2010-01-01|title=Language Contact and Language Change in the History of the Sinitic Languages|journal=Procedia - Social and Behavioral Sciences|series=The Harmony of Civilization and Prosperity for All: Selected Papers of Beijing Forum(2004-2008)|language=en|volume=2|issue=5|pages=6858–6868|doi=10.1016/j.sbspro.2010.05.036|issn=1877-0428|doi-access=free}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Tian|first=Jizhou|date=1989|title=Chuguo ji qi minzu (The country of Chu and its nationalities)|journal=Zhongguo Minzushi Yanjiu|volume=2|pages=1–17}}</ref> Неодамнешните ископани текстови, поткрепени со дијалектни зборови запишани во ''Fangyan'', дополнително покажале влијанија од супстратот, но постојат сопернички хипотези за нивната генеалошка припадност.{{Sfn|Behr|2009}} {{Sfn|Chamberlain|2016}}

* Невообичаено ранокинеско наречје, по потекло од север<ref>You Rujie 1992, Dong Kun 2006 etc.</ref>
* [[Австроазиски јазици|Австроазиски]] (Норман и Меи 1976, Болц 1999)
* [[Хмонгмјенски јазици|Хмонг–Мјен]] (Erkes 1930, Long & Ma 1983, Brooks 2001, Sagart et al. 2005) <ref>{{Наведено списание|last=Ye|first=Xiaofeng|date=2014|title=上古楚语中的南亚语成分 (Austroasiatic elements in ancient Chu dialect)|url=http://acad.cssn.cn/zt/zt_xkzt/zt_wxzt/bw7/nyxs/201507/W020150728818382888024.pdf|journal=Minzu Yuwen|volume=3|pages=28–36|access-date=2023-09-25|archive-date=2021-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114031908/http://acad.cssn.cn/zt/zt_xkzt/zt_wxzt/bw7/nyxs/201507/W020150728818382888024.pdf|url-status=dead}}</ref>
* [[Крадајски јазици|Кра-Дај]] (Лиу Ксингге 1988, Женгжанг Шангфанг 2005)
* [[Тибето-бурмански јазици|Тибето-бурмански]] (Џанг Јонгјан 1992, Џоу Џиксу 2001)
* Мешавина од австроазиски, хмонг-мјенски и тибето-бурмански (Pullyblank 1983, Schuessler 2004 & 2007)
* Непознат

Забележувајќи дека и 荆''Jīng'' и 楚''Chǔ'' се однесуваат на трнливото чесно дрво (родот Vitex), Schuessler (2007) предлага две австроазиски споредби:<ref>Schuessler, Axel. 2007.</ref>

* 楚''Chǔ'' < стар кинески * ''tshraʔ'' е споредлив со протомоничен * ''jrlaaʔ'' „трн, трнлив бамбус (додаден на имињата на трнливите растенија)“, Khmu /cǝrlaʔ/, Semai /jǝrlaaʔ/, сите произлегуваат од [[Протоавстроазиски јазик|прото-мон-кмерски]] ''*'' „трн“;<ref>[[Harry Leonard Shorto|Shorto, H.]] ''A Mon-Khmer Comparative Dictionary'', Ed. Paul Sidwell, 2006. #205. p. 115</ref>
* 荆''Jīng'' < стар кинески * ''kreŋ'' е споредлив со кмерскиот ជ្រាំង ''crĕəng'' „наежива“ и ប្រែង ''praeng'' „наежува“, при што кинеската почетна * ''k-'' можеби е претставка што образува именка.

== Бирократија ==
[[Mo'ao|Моао]] ({{Јаз|zh|莫敖}}) и [[Премиер (држава Чу)|лингјин]] ({{Јаз|zh|令尹}}) биле највисоките владини претставници на Чу. Сема бил воен командант на војската на Чу. Лингјин, моао и сема биле „сан гунг“ ({{Јаз|zh|三公}}) на Чу. Во раздобјето на пролетта и есента, биле додадени ѕуојин ({{Јаз|zh|左尹}}) и јоуујин ({{Јаз|zh|右尹}})  како потсекретари на лингјин. Исто така биле воведени помошници на сема ({{Јаз|zh|司馬}}) ѕуосема ({{Јаз|zh|左司馬}}) и јоусема ({{Јаз|zh|右司馬}}). Статусот на моао постепено се намалувал додека Ллнгјин и сема станале помоќни места на дворот Чу.<ref>{{Наведена книга|title=中國早期國家性質|publisher=Zhishufang Press|year=2003|isbn=9789867938176|pages=372}}</ref>

Министрите чии функции се разликувале според нивните титули биле наречени јин ({{Јаз|zh|尹}}). На пример: лингјин (премиер), гунгјин (министер за работа) и џенјин сите завршуваат со [[наставка]]та „јин“.<ref>{{Наведена книга|title=《左传》研究文献辑刊（全二十二册）|last=Song|first=Zhiying|publisher=National Library of China publishing house|year=2012|isbn=9787501346158|location=Beijing}}</ref> Шенјин ({{Јаз|zh|沈尹}}) бил министер за верски должности или првосвештеник на Чу, многубројните записи во [[Ѕуо Џуан]] укажуваат на нивната улога како пророци.<ref>{{Наведено списание|last=Tian|first=Chengfang|date=Autumn 2008|title=從新出文字材料論楚沈尹氏之族屬源流|url=http://www.bsm.org.cn/show_article.php?id=866#_edn39|journal=Jianbo(简帛)|via=简帛网|access-date=2023-09-25|archive-date=2015-02-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20150206045800/http://www.bsm.org.cn/show_article.php?id=866#_edn39|url-status=dead}}</ref> Други јини запишани во историјата биле: јујин, љанјин, ѓаојин, гунгѓијин, лингјин, хуанлие џи јин (командант на стражарите на палатата) и јуејин (министер за музика). Во окрузите и командериите, гунг ({{Јаз|zh|公}}), познат и како сјанјин (министер на округот) бил главен администратор.<ref>{{Наведена книга|title=财政史研究|last=Hong|first=Gang|publisher=中国财政经济出版社|year=2012}}</ref>

Во многу случаи, позициите во бирократијата на Чу наследни ги имаа членовите на кадетската филијала на кралската куќа на Чу Ми. Моао, еден од тројцата канцелари на Чу, бил исклучиво избуран од родот Ку ({{Јаз|zh|屈}}). Во текот на раното раздобје на пролетта и есента и пред бунтот на Руо'ао, лингјин бил позиција што ја држеле Руоаосите, имено Доу ({{Јаз|zh|鬭}}) и Ченг ({{Јаз|zh|成}}).<ref name=":0"/>

== Географија ==
Се вели дека прородителите на Чу, како што е виконтот [[Сјунг Ји]], потекнуваат од [[Ѓинг Планини|планините Ѓинг]]; планинска верига која се наоѓа во денешната [[Хубеј|покраина Хубеј]]. Владетелите на Чу систематски ги иселувале државите припоени од Чу кон планините Ѓинг со цел поефикасно да ги контролираат. Источно од планините Ѓинг се планините Ту ({{Јаз|zh|塗}}). Во североисточниот дел на Чу се [[Планините Даби|планините Дабје]]; разделниот слив на [[Хуај (река)|реките Хуај]] и [[Јангцекјанг|Јангце]]. Првиот главен град на Чу, Данјанг ({{Јаз|zh|丹陽}}) се наоѓал во денешен [[Жиџијанг, Хубеи|Џиѓанг]], покраина Хубеј. Јинг ({{Јаз|zh|郢}}), една од подоцнежните престолнини на Чу, е познат по неговото современо име [[Ѓингџоу]]. На северната граница на Чу се наоѓа планината Фангченг. Стратешки, Фангченг е идеална одбрана против државите во средната рамнина. Поради стратешката вредност, на планината Фангченг биле изградени бројни замоци.<ref name=":0">{{Наведена книга|title=春秋大事表|last=Gu|first=Donggao|publisher=Zhonghua Book Company|year=1993|isbn=9787101012187|pages=940–945, 972, 1140, 2055–2066}}</ref>

[[Јунменг Ѕе]] во [[Ѓанганска Рамнина|рамнината Ѓангхан]] било огромно слатководно езеро кое историски постоело во царството на Чу, го поминувала реката Јанзи, северниот Јунменг бил наречен Менг ({{Јаз|zh|夢}}), јужниот Јунменг бил познат како Јун ({{Јаз|zh|雲}}). Телото на езерото покрива делови од денешните Џиѓанг, [[Округот Џианли|Ѓанли]], [[Шишу|Шишоу]], [[Маченг]], [[Хуанганг]] и [[Анлу]].<ref name=":0"/>

[[Ву премин|Превојот Шаоси]] бил важна точка на планинската западна граница на Чу. Се наоѓал во денешниот град Вугуан во [[округот Данфенг]], [[Шенси]]. Сите сили што марширале од запад, главно од Ќин, до царството Чу морале да го поминат Шаоси.<ref name=":0"/>

== Список на држави кои подоцна станале дел од Чу ==
* 863&nbsp;пр. н. е. Е
* 704&nbsp;пр. н. е. Ќуен
* 690&nbsp;пр. н. е. Луо
* 688–680&nbsp;пр. н. е. Шен
* 684–680&nbsp;пр. н. е. Си
* 678&nbsp;пр. н. е. [[Денг (држава)|Денг]]
* 648 пр. н. е. Хуанг
* по 643&nbsp;пр. н. е. [[Дао (држава)|Дао]]
* 623&nbsp;пр. н. е. Ѓанг
* 622&nbsp;пр. н. е. Љао
* 622&nbsp;пр. н. е. Лу ({{Јаз|zh|六}}).<ref name=":1">[[Gongyang Zhuan]], Duke Wen, 6th year of, Duke Xuan, 8th year of</ref>
* по 622&nbsp;пр. н. е. Руо
* 611&nbsp;пр. н. е. Јунг
* 601 пр. н. е. Шуљао<ref name=":1" />
* Некаде во 6. век пр. н. е. Џунгли{{Sfnp|Anhui Provincial Institute|2015}}
* по 506&nbsp;пр. н. е. Суј
* 574 пр. н. е. Шујонг
* 538 пр. н. е.  Lai ({{Јаз|zh|賴國}})
* 512&nbsp;пр. н. е. Су
* 479&nbsp;пр. н. е. Чен
* 445&nbsp;пр. н. е. Ќи
* 447&nbsp;пр. н. е. Цај
* 431&nbsp;пр. н. е. Ѓу
* по 418&nbsp;пр. н. е. Пи
* Околу 348&nbsp;пр. н. е. Ѕоу
* 334&nbsp;пр. н. е. Јуе
* 249&nbsp;пр. н. е. [[Лу (држава)|Лу]]

== Владетели ==
# [[Џилијан|Ѓиљан]] ({{Јаз|zh|季連}}), се оженил за [[Bi Zhui|Би Џуи]] ({{Јаз|zh|妣隹}}), внука на кралот Пангенг од [[Династија Шанг|династијата Шанг]] ; го зел презимето Ми ({{Јаз|zh|芈}}) како име на предците
# [[Јингбо]] (🦀伯) или Фуџу (附沮), син на Ѓиљан
# [[Јусјунг]] ({{Јаз|zh|鬻熊}}), владеел во 11 век пр. н. е.: исто така наречен Суесјунг ({{Јаз|zh|穴熊}}), учител на [[кралот Вен од Џоу]]
# [[Ксионг Ли|Сјунг Ли]] ({{Јаз|zh|熊麗}}), владеел во 11 век пр. н. е.: син на Јусјунг, прва употреба на името на родот Јан ({{Јаз|zh|酓}}), подоцна забележан како Сјунг ({{Јаз|zh|熊}})
# [[Ксионг Куанг|Сјунг Куанг]] ({{Јаз|zh|熊狂}}), владеел во 11 век пр. н. е.: син на Сјунг Ли

; Виконти

# Сјунг Ји ({{Јаз|zh|熊繹}}), владеел во 11 век пр. н. е.: син на Сјунг Куанг, навреден од кралот Ченг од Џоу
# Сјунг Аи ({{Јаз|zh|熊艾}}), владеел {{Околу|977}} пр. н. е.: син на Сјунг Ји, го поразил и го убил кралот Џао од Џоу
# Сјунг Дан (熊䵣), владеел {{Околу|941}} пр. н. е.: син на Сјунг Ај, го поразил кралот Му од Џоу
# Сјунг Шенг ({{Јаз|zh|熊勝}}), син на Сјунг Дан
# Сјунг Јанг ({{Јаз|zh|熊楊}}), помлад брат на Сјунг Шенг
# Сјунг Ку ({{Јаз|zh|熊渠}}), син на Сјунг Јанг, им ја дал титулата крал на неговите три сина
# Сјунг Канг ({{Јаз|zh|熊康}}), син на Сјунг Ку. ''Шиџи'' вели дека Сјунг Канг умрел рано без да се искачи на престолот, но „Тсингхуа бамбуслипс“ го запишале како наследник на Сјунг Ку.<ref name="jianbo">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.jianbo.org/admin3/2011/ziju001.htm|last=Ziju (子居)|publisher=jianbo.org|language=zh|script-title=zh:清华简《楚居》解析|archive-url=https://web.archive.org/web/20131202232646/http://www.jianbo.org/admin3/2011/ziju001.htm|archive-date=2 December 2013|accessdate=10 April 2012}}</ref>
# Сјунг Жи ({{Јаз|zh|熊摯}}), син на Сјунг Канг, абдициран поради болест <ref name="jianbo" /><ref>Note: ''[[Shiji]]'' calls him Xiong Zhihong (熊摯紅), and says his younger Xiong Yan killed him and usurped the throne.</ref>
# Сјунг Јан (старешина) ({{Јаз|zh|熊延}}), пресуди ?–848&nbsp;пр. н. е.: помлад брат на Сјунг Жи
# Сјунг Јонг ({{Јаз|zh|熊勇}}), владеел 847–838 година&nbsp;пр. н. е.: син на Сјунг Јан
# Сјунг Јан (помлад) ({{Јаз|zh|熊嚴}}), владеел 837–828 година&nbsp;пр.н.е.: брат на Сјунг Јонг
# Сјунг Шуанг ({{Јаз|zh|熊霜}}), владеел 827–822 година&nbsp;пр. н. е.: син на Сјунг Јан
# Сјунг Џун ({{Јаз|zh|熊徇}}), владеел 821–800 година&nbsp;пр.н.е.: најмладиот брат на Сјунг Шуанг
# Сјунг Е ({{Јаз|zh|熊咢}}), владеел 799–791 година&nbsp;пр. н. е.: син на Сјунг Џун
# Руоао ({{Јаз|zh|若敖}}) (Сјунг Ји 熊儀), владеел 790–764 година&nbsp;пр. н. е.: син на Сјунг Е
# Ксијао'ао ({{Јаз|zh|霄敖}}) (Сјунг Кан 熊坎), владеел 763–758 година&nbsp;пр. н. е.: син на Руоао
# Фенмао ({{Јаз|zh|蚡冒}}) (Xiong Xuan 熊眴) владеел 757–741 година&nbsp;пр. н. е.: син на Ксијао'ао

; Кралеви

# Кралот Ву од Чу ({{Јаз|zh|楚武王}}) (Сјунг Да 熊達), владеел 740–690 година&nbsp;пр. н. е.: или помлад брат или помлад син на Фенмао, убиен син на Фенмао и узурпиран престолот. Се прогласил за прв крал на Чу.
# Кралот Вен од Чу ({{Јаз|zh|楚文王}}) (Сјунг Зи 熊貲), владеел 689–677 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Ву, го преселил главниот град во Јинг
# Дуао ({{Јаз|zh|堵敖}}) или Жуанг'ао ({{Јаз|zh|莊敖}}) (Xiong Jian 熊艱), владеел 676–672 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Вен, убиен од помладиот брат, идниот крал Ченг
# Кралот Ченг од Чу ({{Јаз|zh|楚成王}}) (Сјунг Јун 熊惲), владеел 671–626 година&nbsp;пр. н. е.: брат на Дуао, поразен од државата Ѓин во битката кај Ченгпу . Маж на Женг Мао . Тој бил убиен од неговиот син, идниот крал Му
# Кралот Му од Чу ({{Јаз|zh|楚穆王}}) (Сјунг Шангчен 熊商臣) владеел 625–614&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Ченг
# Кралот Жуанг од Чу ({{Јаз|zh|楚莊王}}) (Xiong Lü 熊侶) владеел 613–591 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Му. Ја поразил државата Ѓин во битката кај Би и бил признат како хегемон .
# Кралот Гонг од Чу ({{Јаз|zh|楚共王}}) (Сјунг Шен 熊審) владеел 590–560 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Жуанг. Поразен од Ѓин во битката кај Јанлинг .
# Кралот Канг од Чу ({{Јаз|zh|楚康王}}) (Сјунг Жао 熊招) владеел 559–545 година&nbsp;пр.н.е.: син на кралот Гонг
# Џиао ({{Јаз|zh|郟敖}}) (Сјунг Јуан 熊員) владеел 544–541 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Канг, убиен од неговиот вујко, идниот крал Линг.
# Кралот Линг од Чу ({{Јаз|zh|楚靈王}}) (Сјунг Веи 熊圍, сменет во Сјунг Киан 熊虔) владеел 540–529&nbsp;пр. н. е.: вујко на Џиао и помлад брат на кралот Канг, соборен од неговите помлади браќа и извршил самоубиство.
# Зиао ({{Јаз|zh|訾敖}}) (Сјунг Би 熊比) владеел во 529 година&nbsp;пр. н. е. (помалку од 20 дена): помладиот брат на кралот Линг, изврши самоубиство.
# Кралот Пинг од Чу ({{Јаз|zh|楚平王}}) (Xiong Qiji 熊弃疾, сменет во Xiong Ju 熊居) владеел 528–516&nbsp;пр. н. е.: помладиот брат на Зиао, го измамил Зиао да изврши самоубиство.
# кралот Џао од Чу ({{Јаз|zh|楚昭王}}) (Xiong Zhen 熊珍) владеел 515–489 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Пинг. Државата Ву го зазеде главниот град Јинг и тој побегна во државата Суеј .
# Кралот Хуи од Чу ({{Јаз|zh|楚惠王}}) (Сјунг Џанг 熊章) владеел 488–432 година&nbsp;пр.н.е.: син на кралот Џао. Ги освоил државите Цај и Чен . Една година пред да умре, Маркизот Ји од Зенг умре, па направи комеморативно ѕвоно и присуствуваше на погребот на маркизот во Суејжоу .
# Кралот Џијан од Чу ({{Јаз|zh|楚簡王}}) (Xiong Zhong 熊中) владеел 431–408&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Хуи
# Кралот Шенг од Чу ({{Јаз|zh|楚聲王}}) (Сјунг Данг 熊當) владеел 407–402 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Џијан
# Кралот Дао од Чу ({{Јаз|zh|楚悼王}}) (Сјунг Ји 熊疑) владеел 401–381 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Шенг. Тој го направи Ву Ќи канцелар и ја реформира владата и армијата на Чу.
# Кралот Су од Чу ({{Јаз|zh|楚肅王}}) (Сјунг Занг 熊臧) владеел 380–370 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Дао
# Кралот Чуан од Чу ({{Јаз|zh|楚宣王}}) (Xiong Liangfu 熊良夫) владеел 369–340&nbsp;пр. н. е.: брат на кралот Су. Ја поразил и ја анектирал државата Зуо околу 348 г&nbsp;пр. н. е.
# Кралот Веи од Чу ({{Јаз|zh|楚威王}}) (Сјунг Шанг 熊商) владеел 339–329 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Џуан. Ја порази и ја подели државата Јуе со државата Чи .
# Кралот Хуај од Чу ({{Јаз|zh|楚懷王}}) (Сјунг Хуаи 熊槐) владеел 328–299 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Веј, бил измамен и држен во заложништво од [[Ќин (држава)|државата Ќин]] до смрт во 296 година.&nbsp;пр .н. е.
# Кралот Ќингсјанг од Чу ({{Јаз|zh|楚頃襄王}}) (Сјунг Хенг 熊橫) владеел 298–263 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Хуаи. Како принц, еден од неговите постари учители бил погребан на местото на Гуодјен Чу Слипс во [[Хубеј|Хубеи]] . Главниот град на Чу, Јинг, бил заробен и отпуштен од Ќин.
# Кралот Каоље од Чу ({{Јаз|zh|楚考烈王}}) (Сјунг Јуан 熊元) владеел 262–238 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Ќингсјанг. Преместен главен град во Шоучуен .
# Кралот Ти на Чу ({{Јаз|zh|楚幽王}}) (Сјунг Хан 熊悍) владеел 237–228 година&nbsp;пр. н. е.: син на кралот Каоље.
# Кралот Ај од Чу ({{Јаз|zh|楚哀王}}) (Сјунг Јоу 熊猶 или Сјунг Хао 熊郝) владеел 228 г.&nbsp;пр. н. е.: брат на кралот Ти, убиен од Фучу
# Фучу ({{Јаз|zh|楚王負芻}}) (熊負芻 Сјунг Фучу) владеел 227–223&nbsp;пр.н.е.: брат на кралот Ај. Заробен од трупите на Ќин и сменет
# Лорд Чангпинг ({{Јаз|zh|昌平君}}) владеел 223&nbsp;пр. н. е. (Чу освоен од Ќин): брат на Фучу, убиен во битка против Ќин

; Други

* [[Чен Шенг]] ({{Јаз|zh|陳勝}}) како крал Јин од Чу ({{Јаз|zh|楚隱王}}) владеел 210–209 година пр. н. е.
* Ѓинг Џу ({{Јаз|zh|景駒}}) додека владеел кралот Ѓа од Чу 楚假王 (Ѓа за лажен) 209–208 пр. н. е.
* Сјунг Син ({{Јаз|zh|熊心}}) како цар Ји од Чу ({{Јаз|zh|楚義帝}}) (првично кралот Хуаи II 楚後懷王) владеел 208–206 пр. н. е.: внук или правнук на кралот Хуај
* Ксијанг Ју ({{Јаз|zh|項羽}}) како хегемон-крал на западниот Чу ({{Јаз|zh|西楚霸王}}) владеел 206–202 година пр. н. е.

== Познати личности ==
* [[Ќу Јуан]], поет кој извршил самоубиство
* [[Лорд Чуншен]], еден од четворицата лордови на завојуваните држави
* [[Сјанг Ју]], хегемон-крал на Западен Чу кој го победил Ќин во Ѓулу и се натпреварувал со Љу Банг во борбата Чу-Хан
* [[Императорот Гаозу од Хан|Љу Банг]], подоцна член на [[Ќин (династија)|династијата Ќин]], а потоа основач на [[Хан (династија)|династијата Хан]]

== Астрономија ==
Во традиционалната [[кинеска астрономија]], Чу е претставен со ѕвезда во [[Астеризам|астеризмот]] „Дванаесет држави“, дел од лунарната палата „[[Девојка (кинеско соѕвездие)|Девојка]]“ во симболот „ Црна желка “. Сепак, мислењата се различни за тоа дали таа ѕвезда е Фи <ref>Activities of Exhibition and Education in Astronomy. "[http://aeea.nmns.edu.tw/2006/0607/ap060704.html {{Јаз|zh|天文教育資訊網}}] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110522123616/http://aeea.nmns.edu.tw/2006/0607/ap060704.html}}". 4 Jul 2006. {{In lang|zh}}</ref> или 24 Јарец .<ref>Allen, Richard.</ref> Таа е претставена и со ѕвездата Ипсилон Офиучи во астеризмот „Десен ѕид“ во заградениот простор „Небесен пазар“ .<ref name="uchicago">{{Наведена мрежна страница|url=https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Topics/astronomy/_Texts/secondary/ALLSTA/Ophiuchus*.html|title=Richard Hinckley Allen: Star Names – Their Lore and Meaning: Ophiuchus|publisher=penelope.uchicago.edu|accessdate=23 October 2015}}</ref><ref>AEEA. "[http://aeea.nmns.edu.tw/2006/0606/ap060624.html {{Јаз|zh|天文教育資訊網}}] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110522000339/http://aeea.nmns.edu.tw/2006/0606/ap060624.html}}". 24 Jun 2006. {{In lang|zh}}</ref>

== Биологија ==
[[Таксон]]ите на [[вирус]]ите ''Chuviridae'' и ''Jingchuvirales'' се именувани по Чу.<ref name="2017.006M">{{Наведена мрежна страница|url=https://talk.ictvonline.org/cfs-file/__key/telligent-evolution-components-attachments/13-237-00-00-00-00-76-13/2017.006M.A.v1.Negarnaviricota.docx|title=Megataxonomy of negative-sense RNA viruses|last=Wolf|first=Yuri|last2=Krupovic|first2=Mart|work=International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV)|language=en|format=docx|archive-url=https://web.archive.org/web/20190113122434/https://talk.ictvonline.org/cfs-file/__key/telligent-evolution-components-attachments/13-237-00-00-00-00-76-13/2017.006M.A.v1.Negarnaviricota.docx|archive-date=13 January 2019|accessdate=12 January 2019|last3=Zhang|first3=Yong Zhen|authorlink3=Zhang Yongzhen|last4=Maes|first4=Piet|last5=Dolja|first5=Valerian|last6=Koonin|first6=Eugene V.|last7=Kuhn|first7=Jens H.}}</ref>

== Наводи ==
{{наводи}}

[[Категорија:Древни кинески држави]]
[[Категорија:Статии со текст на кинески]]
[[Категорија:Статии со извори на кинески (zh)]]