Преглед на кодот на Софија Толстаја

[[Податотека:S A Tolstaya.jpg|мини]]
 '''Грофицата Софија Андреевна Толстаја''' (родена '''Берс''', понекогаш англицирана како ''Софија Толстој''; 22 август 1844 – 4 ноември 1919 година), била руски [[дневник]] и сопруга на рускиот писател гроф [[Лав Николаевич Толстој|Лео Толстој]].

== Биографија ==
Софија Берс била една од трите ќерки на германскиот лекар Андреј Евстафиевич [[:ru:Берс|Берс]] (1808–1868) и неговата руска сопруга Лиубов Александровна [[:ru:Иславин|Иславина]] (1826–1886). Нејзиниот прадедо по мајка, грофот Пјотр Завадовски, бил првиот министер за образование во историјата на Русија. Софија првпат била запознаена со [[Лав Николаевич Толстој|Лав Толстој]] во 1862 година кога имала 18 години. На 34 години, Толстој бил 16 години постар од неа. На 17 септември 1862 година, парот официјално се верил откако Толстој ѝ дал на Софија писмен предлог за брак,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://archive.org/stream/autobiographyofc00tolsuoft#page/28/mode/2up|title=The autobiography of Countess Sophie Tolstoi|work=archive.org|accessdate=8 October 2010}}</ref> венчајќи се една недела подоцна во Москва. Во времето на нивниот брак, Лав Толстој беше добро познат како романописец по објавувањето на ''[[Козаци (роман)|Козаците]]''. Во пресрет на нивниот брак, Толстој ѝ ги дал на Софија своите дневници во кои се детализирани неговите сексуални односи со женските кметови. Во ''[[Ана Каренина]]'', 34-годишниот Константин Левин, полуавтобиографски лик се однесувал слично, барајќи од неговата 19-годишна свршеница Кити да ги читала неговите дневници и да дознаела за неговите минати престапи. Дневникот го вклучувал фактот дека Толстој добил дете од жена која останала на имотот [[Јасна Полјана|Јаснаја Полјана]]. Во ''Соња на Ен Едвардс: Животот на грофицата Толстој'', таа ја опишувала Софија дека има длабок страв дека Толстој повторно ќе влезе во врска со другата жена. 
[[Податотека:Ge_Sophia_Tolstaya.jpg|лево|мини|238x238пкс| Софија Толстаја и ќерката Александра Толстаја]]
Семејството Толстој имало тринаесет деца, од кои осум го преживеале детството.<ref name=":0">{{Наведена книга|title=Tolstoy and the Genesis of War and Peace|last=Feuer|first=Kathryn B.|publisher=Cornell University Press|year=1996|isbn=0-8014-1902-6}}</ref> Семејството било просперитетно, благодарение на ефикасното управување на Толстој со неговите имоти и на продажбата на неговите дела, што овозможило да се обезбеди соодветно за семејството. Софија делувала како препишувач на ''[[Војна и мир]]'', копирање и уредување на ракописот седум пати од почеток до крај дома навечер на свеќи, откако децата и слугите си легнале, користејќи пенкало со мастило и понекогаш барала лупа за да го прочита текстот на нејзиниот сопруг.<ref name=":1">The latest condensed version, ''The Diaries of Sofia Tolstoy'', translated by Cathy Porter, was published by Alma Books, London, in 2009 ({{ISBN|9781846880803}}).</ref>

Во 1887 година, Толстаја го вратила интересот за релативно новата уметност на фотографија, која научила да ја практикува на 16-годишна возраст.<ref name="ReferenceA">{{Наведени вести|title=What Mrs Tolstoy Saw|last=Shonk|first=Catherine|date=21 December 2007|work=[[The St. Petersburg Times]]}}</ref> Таа направила повеќе од 1.000 фотографии кои го документирале нејзиниот живот, вклучително и со Толстој и падот на предсоветската [[Руска Империја|руска империја]].<ref>{{Наведено списание|last=Bendavid-Val|first=Leah|year=2007|title=Song Without Words: The Photographs & Diaries of Countess Sophia Tolstoy|journal=[[National Geographic (magazine)|National Geographic]]}}</ref> Таа била [[дневник]] и го документира својот живот со Лео Толстој во серија дневници кои биле објавени во превод на англиски јазик во 1980-тите.<ref name=":1"/> Толстаја ги напишала и своите мемоари, кои ги нарекла ''Мојот живот''.<ref>{{Наведување|last=Tolstaya|first=Sophia|editor-last=Donskov|editor-first=Andrew|editor-link=Andrew Donskov|publisher=[[University of Ottawa Press]]|year=2010|isbn=978-0-7766-3042-7|title=My Life}}</ref>
[[Податотека:Family_of_L._Tolstoy.jpg|десно|мини|191x191пкс| Семејството на Лав Толстој, 1887 година]]
По долги години сè понемирен брак - парот се расправал околу желбата на Толстој да го даде целиот свој приватен имот  - Лео ненадејно ја напуштил Софија во 1910 година, на 82-годишна возраст, со нивната ќерка Александра и неговиот лекар Душан Маковицки (Душан Маковицки ). Толстој умрел 10 дена подоцна на железничка станица, а Софија била држена подалеку од него (како што било прикажано во филмот ''Последната станица'' ).<ref name="ReferenceA"/> По смртта на нејзиниот сопруг, Софија продолжила да живее во Јаснаја Полјана и ја преживеала [[Руска револуција|Руската револуција]] во релативен мир. Таа починала на 4 ноември 1919 година.<ref>{{Наведена книга|title=Sofja Andrejewna Tolstaja: Ein Leben an der Seite Tolstojs|last=Keller|first=Ursula|last2=Sharandak|first2=Natalja|publisher=Insel Verlag|year=2009|isbn=9783458174080|pages=316|language=de}}</ref>

Со неодамнешниот зголемен интерес за Софија Толстаја, објавени биле некои нови биографски дела, засновани на нејзините мемоари и дневници:

* Урсула Келер/Наталија Шарандак: ''Софија Андреевна Толстаја: Ајн Лебен ан дер Сеите Толстојс.'' Франкфурт на Мајна, Германија, 2009 година
* Нина Никтина. ''Софија Толстаја.'' Москва, 2010 година
* Александра Попоф. ''Софија Толстој.'' ''Биографија.'' Слободен печат, 2010 година

== Во популарната култура ==
Таа била портретирана од [[Хелен Мирен]] во ''„Последната станица“'' во 2009 година, заснована на истоимениот биографски роман од 1990 година на Џеј Парини,<ref name="station">{{Наведени вести|url=https://www.variety.com/article/VR1117983229.html?categoryid=13&cs=1|title=Mirren, Plummer to star in 'Station'|last=Ed Meza|date=31 March 2008|access-date=1 January 2016|publisher=Variety}}</ref> а Лео Толстој бил портретиран од Кристофер Пламер. И двајцата глумци биле номинирани за [[Филмска награда на академијата на САД|Оскар]] во нивните соодветни категории. Нејзиниот живот исто така бил серијализиран во август 2010 година од Радио 4 на Би-Би-Си со наслов ''Едноставен живот''. 

== Дела ==
[[Податотека:Tolstoy_family_circle_at_Yasnaya_Polyana.jpg|десно|мини|350x350пкс|The family circle at [[Јасна Полјана|Yasnaya Polyana]] ({{Околу|1905}}).]]

* ''Подоцнежните дневници на грофицата Толстој 1891-1897'' Лондон, Виктор Голанц, 1929 година - преведено од Александар Верт
* ''Автобиографија на Софи Андреевна Толстој'' [[iarchive:autobiographyofc00tolsuoft|онлајн]] на archive.org
* ''Мемоарите на Софија Толстој'', кои таа ги нарекла ''Мојот живот'' на Универзитетот во Отава Прес
* ''Кој е виновен'', Октјабр 1994/10, 6-59. Цирих 2008.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.randomhouse.de/book/edition.jsp?edi=233737|title=Sofja Tolstaja: Eine Frage der Schuld. Manesse Verlag (Gebundenes Buch, Literatur aus Russland und Osteuropa)|publisher=Randomhouse.de|language=de|accessdate=3 October 2012}}</ref>
* ''Песна без зборови'', необјавен во Русија. Цирих 2010.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.randomhouse.de/book/edition.jsp?edi=324802|title=Sofja Tolstaja: Lied ohne Worte. Manesse Verlag (Gebundenes Buch, Literatur aus Russland und Osteuropa)|date=23 January 2011|publisher=Randomhouse.de|language=de|accessdate=3 October 2012|archive-date=2011-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20110723054712/http://www.randomhouse.de/book/edition.jsp?edi=324802|url-status=dead}}</ref>
* Кети Портер ''Дневниците на Софија Толстој'' (Лондон: ХарперКолинс, 2010).

== Наводи ==
{{Наводи}}

=== Библиографија ===

* Урсула Келер, Натаља Шарандак. ''Софија Андрејена Толстаја.'' ''Ein Leben an der Seite Tolstojs'' , Франкфурт, М. Лајпциг: Insel Verlag (2009)
* ''Лев Толстој - Софија Толстаја: Еине Ехе во Брифен'' . Ед. и транс. од руски од Урсула Келер, Натаља Шарандак. Берлин: Insel Verlag (2010) <ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.suhrkamp.de/buecher/lew_tolstoj_-_sofja_tolstaja_eine_ehe_in_briefen-ursula_keller_17480.html|title=Lew Tolstoj - Sofja Tolstaja, Eine Ehe in Briefen von Lew Tolstoj, Sofja Tolstaja - Suhrkamp Insel Bц╪cher Buchdetail|date=20 September 2010|publisher=Suhrkamp.de|language=de|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229134013/http://www.suhrkamp.de/buecher/lew_tolstoj_-_sofja_tolstaja_eine_ehe_in_briefen-ursula_keller_17480.html#|archive-date=2012-02-29|accessdate=3 October 2012}}</ref>
* Леа Бендавид-Вал. ''Песна без зборови: фотографии и дневници на грофицата Софија Толстој'' . Вашингтон, ДЦ: ''National Geographic'' (2007)
* Ен Едвардс. ''Соња: Животот на грофицата Толстој'' (1981)
* Синтија Аскит . ''Оженет со Толстој'' (1960)

== Надворешни врски ==

* [http://rbth.ru/arts/2014/01/20/writers_and_their_wives_together_in_love_work_and_legacy_33367.html/ Писателите и нивните сопруги: Заедно во љубовта, работата и наследството] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20140201092447/http://rbth.ru/arts/2014/01/20/writers_and_their_wives_together_in_love_work_and_legacy_33367.html |date=2014-02-01 }}, rbth.ru, 20 јануари 2014 година
{{Лав Толстој}}{{Нормативна контрола}}

{{DEFAULTSORT:Толстаја, Софија}}
[[Категорија:Руски фотографи]]
[[Категорија:Лав Толстој]]
[[Категорија:Руски мемоаристи]]
[[Категорија:Починати во 1919 година]]
[[Категорија:Родени во 1844 година]]
[[Категорија:Жени-уметници]]