Сарај (турцизам)

Сарај (турски: saray од персиски: seray) — резиденција на султанот или раскошна куќа на турски големец^[1]. На почетокот зборот се користел за секоја поголема градба. Во Отоманското Царство сараи биле палатите на владетелите и великодостојниците, царски, везирски или пашини дворови (така на пр. Сараево го добило името по беговиот двор). Резиденцијата на султанот во Истанбул на Босфор, на ртот меѓу Мраморното Море и Златниот Рог, се вика Сарај-буруни. Во поширока смисла на зборот „сарај“ ја означува не само султановата палата туку и целата послуга, свита и стражи, а особено харемот.

За време на патот на свилата, како одморалишта за трговските каравани служеле караван-сараите.

Сарај во уметноста[уреди | уреди извор]

Во македонските народни песни „сарај“ е присутен во многу песни:

Благуно дејче, пожаранче - Благуно дејче, мори, пожаранче;/Ќе продадам сарај куќа/Само да те земам јас.
Абер иде од Могила - Ај од тука Димче Могилче/ај од тука куче каурско,/жената ќе ти ја украдам/далеку ќе ја однесам/во сарај ќе ја потурчам.
Димчета аскер го писале - Право ми тргна на сарај/на сарај кај Шаин-бега/аман, аман/на сарај кај Шаин-бега.