Преглед на кодот на Имиња на ромскиот народ

[[Податотека:Romanis-historical-distribution.png|мини|250x250пкс|Распространетост на Ромите низ [[Европа]] врз основа на самоопределување.]]
[[Роми|'''Ромите''']], или '''Цигани''', ― [[народ]] кој е познат и по разни други имиња; на [[Англиски јазик|англиски]] како ''gypsies'' или ''gipsies'', и ''Roma''; на [[Грчки јазик|грчки]] како {{Јаз|el|γύφτοι}} (''gíftoi'') или {{Јаз|el|τσιγγάνοι}} (''цигани''), во [[Средна Европа|Средна]] и [[Источна Европа]] како ''Цингани'' (и варијанти); во [[Франција]] како ''gitans'' (житанс) покрај другите датирани поими ''bohémiens'' (боемиенс) и ''manouches'' (манушес); во [[Италија]] како ''rom'' и ''sinti'' покрај датираните поими ''zingari'', ''zigani'' и ''gitani'' (хитани); во [[Шпанија]] како ''gitanos'' (хитанос); а во [[Португалија]] како ''ciganos'' (сиганос).

Самоопределбата исто така варира: во Средна и Источна Европа, поимот Роми ([[ромски]]: Roma) е чест. Ромите од [[Англија]] се нарекуваат себе си (на [[Англоромски јазик|англоромански]]) Романичал (Romanichal), оние од [[Скандинавија]] (на [[скандинавскоромски дијалект]]) романисел (Romanisæl). Во Европа во [[Германски јазик|германското]] говорно подрачје, самоопределбата е [[Синти]], во Франција [[Француски Роми|Мануш]], додека групите [[Кало|Шпанија]], Велс и Финска користат Кало/Кале (од ''кало'' што значи „црно“ на ромски јазик). Постојат бројни подгрупи и кланови со свои самоопределувања, како што се [[Калдераши|Калдераш]], [[Ловари|Мачваја]], Бојаш, [[Ловари]], [[Карпатскоромски јазик|Модијар]], [[Муслимански Роми|Ксораксаи]], Лаутари итн.

Во [[Англиски јазик|англискиот јазик]] (според Оксфорфскиот англиски речник), Rom е [[именка]] (со множина Romá или Roms) и придавка, додека Romany е исто така именка (со множина Romanies) и придавка. И Rom и Romany се во употреба на англискиот јазик од 19 век како алтернатива за [[wiktionary:gypsy|Циганите]]. Romany се пишува и Romani, или Romani.<ref>[http://dictionary.cambridge.org/dictionary/british/romany?q=Romany Definition] at dictionary.cambridge.org</ref><ref>[http://www.ldoceonline.com/dictionary/Romany Definition] at Longman Dictionary of Contemporary English</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20140226224824/http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/Romany?q=Romany Definition] at oxforddictionaries.com</ref><ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/romany Definition] at merriam-webster.com</ref><ref>[http://www.collinsdictionary.com/dictionary/american/romany?showCookiePolicy=true Definition] at collinsdictionary.com</ref>

Понекогаш, ''rom'' и ''romani'' се пишуваат со двојно ''r'', т.е. ''rrom'' и ''romani'', особено во [[Романија]] за да се разликува од романскиот ендоним ( ''români'' ), со кој нема врска. Ова е добро утврдено во самиот ромски, бидејќи претставува фонема (/ʀ/ напишана и како ''ř'' и ''rh'' ) која во некои ромски дијалекти останала различна од онаа што се пишува со единечно ''r''.<ref name="We-Are-the-Romani-People-Pg-XXI">{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=MG0ahVw-kdwC&pg=PP1|title=We Are the Romani People, Pg XXI|last=Hancock, Ian F|year=2002|isbn=978-1-902806-19-8|access-date=2008-07-31}}</ref>

''Роми'' е термин кој првенствено се користи во политички контекст за да се однесува на ромскиот народ како целина.<ref>p. 13 in Illona Klimova-Alexander's The Romani Voice in World Politics: The United Nations and Non-State Actors (2005, Burlington, VT.: Ashgate</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.theyliewedie.org/ressources/biblio/fr/Rothea_Xavier_-_Les_roms.html|title=Les Roms, une nation sans territoire?|last=Rothéa|first=Xavier|language=fr|accessdate=2008-07-31}}</ref> Сепак, некои подгрупи Роми не се самоидентификуваат како Роми, затоа некои изучувачи избегнуваат да го користат поимот Роми (Roma) бидејќи не сите ромски подгрупи го прифаќаат поимот.<ref>p. 52 in Elena Marushiakova and Vesselin Popov's "Historical and ethnographic background; Gypsies, Roma, Sinti" in Will Guy [ed.] Between Past and Future: The Roma of Central and Eastern Europe [with a Foreword by Dr. Ian Hancock], 2001, UK: University of Hertfordshire Press</ref>

Бидејќи сите Роми го користат зборот Romani како [[придавка]], поимот почнал да биде користен како именка за целата [[етничка група]].<ref name="We-Are-the-Romani-People-Pg-XX">{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=MG0ahVw-kdwC&pg=PP1|title=We Are the Romani People, Pg XX|last=Hancock, Ian F|year=2002|isbn=978-1-902806-19-8|access-date=8 април 2023}}</ref>

Денес, поимот Romani го користат некои организации, вклучувајќи ги [[Обединети нации|Обединетите нации]] и Библиотеката на Конгресот на САД.<ref name="We-Are-the-Romani-People-Pg-XXI">{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=MG0ahVw-kdwC&pg=PP1|title=We Are the Romani People, Pg XXI|last=Hancock, Ian F|year=2002|isbn=978-1-902806-19-8|access-date=8 април 2023}}</ref> Сепак, [[Совет на Европа|Советот на Европа]] и другите организации го користат терминот Roma за да се однесуваат на Ромите ширум светот и препорачале зборот Romani да се однесува на јазикот и културата: ромски јазик (Romani language), ромска култура (Romani culture).<ref name="We-Are-the-Romani-People-Pg-XIX">{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=MG0ahVw-kdwC&pg=PP1|title=We Are the Romani People, Pg XIX|last=Hancock, Ian F|year=2002|isbn=978-1-902806-19-8|access-date=31 јули 2008}}</ref><ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=zPy8vaSFGJ8C|title=Roma diplomacy, Pg 16|last=Nicolae, Valeriu|last2=Slavik, Hannah|date=2007-07-01|isbn=978-1-932716-33-7|access-date=8 април 2023}}</ref>

== Етимологија ==
[[Демоним|Демонимите]] на [[Роми]]те, Ломците и Домците го делат истото етимолошко потекло,<ref>[http://imeu.net/news/article004439.shtml The Institute for Middle East Understanding] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070523142528/http://imeu.net/news/article004439.shtml|date=2007-05-23}}</ref><ref>[http://www.etymonline.com/index.php?term=Romany Online Etymology Dictionary - ''Douglas Harper'']</ref> отсликувајќи го [[Санскрит|санскритскиот]] ''{{IAST|[[ḍoma]]}}'' „човек од ниска каста, кој живее со пеење и музика“.<ref>[[Monier-Williams]], ''Sanskrit-English Dictionary'' (1899)</ref>

Конечното потекло на санскритскиот поим''{{IAST|ḍoma}}'' (можеби од мундскиот или [[Дравидски јазици|Дравидскиот]]) е несигурено.<ref>Abhijit Ghosh, ''Non-Aryan linguistic elements in the Atharvaveda: a study of some words of Austric origin'', Sanskrit Pustak Bhandar, 2000, p. 10, 76.</ref> Коренот на зборот, ''{{IAST|ḍom}}'', е поврзан со свирење на тапани, којшто е поврзан со санскритскиот вербален корен ''{{IAST|ḍam-}}'' „да звучи (како тапан)“, можеби позајмица од [[Дравидски јазици|дравидскиот]], на пр. [[Канадски јазик|Канада]] ''ḍamāra'' „пар тапани за котел“ и телугу ''ṭamaṭama'' „тапан, томтом “.<ref>T. Burrow and M.B. Emeneau, ''A Dravidian Etymological Dictionary'' 2nd ed. (Oxford: Clarendon Press, 1984), p. 257, entry #2949.</ref>

== ''Циган'' ==
Парламентарното истражување на Комитетот на [[Обединето Кралство|британскиот]] Дом на општините, како што е опишано во нивниот извештај „Справување со нееднаквостите со кои се соочуваат заедниците на Ромите, калајџиите и чергарите“ (објавено 2019),<ref> {{Наведена мрежна страница|url=https://publications.parliament.uk/pa/cm201719/cmselect/cmwomeq/360/full-report.html#heading-6|title=Tackling inequalities faced by Gypsy, Roma and Traveller communities|last=House of Commons Women & Equalities Committee|date=5 April 2019|publisher=UK Parliament|accessdate=8 април 2023|quote=}} </ref> изјавиле за нивните наоди во Обединетото Кралство дека: „Прашавме многу членови на циганските, ромските и чергарските заедници како тие претпочитаат да се опишат себеси. Додека некои сметаат дека поимот „Циган“ е навредлив, многу засегнати страни и сведоци биле горди што се поврзуваат со овој поим и затоа решиле дека е правилно да го користат, онаму каде што е соодветно, во текот на извештајот“.

''Оксфордскиот англиски речник'' наведува дека „циган“ е а
{{Цитат|припадник на скитничка раса (самонаречени Роми (Romany)), од [[Индиски потконтинент|Индиско]] потекло, која првпат се појавила во Англија околу почетокот на 16 век.}}
Според Оксфордскиот англски речник, зборот првпат бил употребен на [[англиски јазик]] во 1514 година, со уште неколку употреби во истиот век, а и Едмунд Спенсер и [[Вилијам Шекспир]] го користеле овој збор.<ref name="OED-Gipsy">Oxford English Dictionary 2nd Edition 1989. "Gipsy, gypsy, n."</ref>

Овој егзоним понекогаш е пишуван со голема буква, за да се покаже дека означува [[етничка група]].<ref>{{Наведена книга|title=A Handbook of Vlax Romani|last=Hancock|first=Ian|publisher=Slavica Publishers|year=1995|isbn=978-0-89357-258-7|page=17}}</ref> Шпанскиот термин ''[[Кале (цигани)|gitano]]'', францускиот термин {{Јаз|fr|gitan}} и баскискиот поим {{Јаз|eu|ijito}} имаат исто потекло.<ref name="dictionnaire">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.academie-francaise.fr/dictionnaire/|title=gitan|publisher=[[Dictionnaire de l'Académie française]]|language=fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20070807095648/http://www.academie-francaise.fr/dictionnaire/|archive-date=2007-08-07|accessdate=8 април 2023|quote=Emprunté de l'espagnol ''gitano'', ''gitana'', altération de ''Egiptano'', proprement «{{pad|0.1em}}Égyptien{{pad|0.1em}}», car on attribuait aux bohémiens une origine égyptienne.}}</ref>

Во текот на 16-тиот и 17-тиот век, името било напишано на различни начини: Egipcian, Egypcian, 'gypcian. Англискиот збор gipsy/gypsy потекнува од правописот што ја изгубил почетната голема буква Е, и тоа е една од причините што често се пишува со почетната g со мала буква.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=MG0ahVw-kdwC|title=We are the Romani people|last=Hancock|first=Ian F.|publisher=Univ of Hertfordshire Press|year=2002|isbn=978-1-902806-19-8|page=[https://books.google.com/books?id=MG0ahVw–kdwC&pg=PR21 xxi]}}</ref> Како што поминувало времето, поимот gipsy/gypsy се менувал за да вклучи други поврзани [[Стереотип|стереотипи]] како што се [[Номади|номадизмот]] и егзотизмот.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.radoc.net/radoc.php?doc=art_d_identity_sexualization&lang=en&articles=true|title=Hancock, Ian ''The 'Gypsy' stereotype and the sexualisation of Romani women''|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717140630/http://www.radoc.net/radoc.php?doc=art_d_identity_sexualization&lang=en&articles=true|archive-date=2011-07-17|accessdate=8 април 2023}}</ref> Џон Метјус во ''Светскиот атлас на дивинација'' ги нарекува циганите како „мудри жени“.<ref>{{Наведена книга|title=The world atlas of divination: the systems, where they originate, how they work|last=Matthews|first=John|date=6 October 1994|publisher=Headline Book Publishing|isbn=978-0-7472-7928-0|page=81|chapter=9|chapter-url=https://books.google.com/books?id=fpxUJQAACAAJ}}</ref> Разговорично, gipsy/gypsy се користи за секое лице кое говорникот го смета за соодветно на [[Ромите во книжевноста|циганските стереотипи]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.osi.hu/rpp/perspectives1a.htm|title=PERSPECTIVES The Struggle for the Control of Identity|last=Hancock|first=Ian|publisher=Roma Participation Program|pages=1–8|archive-url=https://web.archive.org/web/20090409070716/http://www.osi.hu/rpp/perspectives1a.htm|archive-date=2009-04-09|accessdate=8 април 2023}}</ref>

=== Употреба во англиското право ===
''Gipsy'' има неколку развојни и преклопувачки значења според англискиот закон. Според Законот за каравански места и контрола на развојот од 1960 година, ''циганите'' се дефинирани како „личности со номадска животна навика, без оглед на нивната раса или потекло, но не вклучуваат членови на организирана група на патувачки шоумени, или лица ангажирани во патувачки циркуси, патувања заедно како такви“.<ref>[http://www.statutelaw.gov.uk/content.aspx?LegType=All+Legislation&title=Caravan+Sites+and+Control+of+Development+Act+1960&searchEnacted=0&extentMatchOnly=0&confersPower=0&blanketAmendment=0&sortAlpha=0&TYPE=QS&PageNumber=1&NavFrom=0&parentActiveTextDocId=1178312&ActiveTextDocId=1178312&filesize=165206 Caravan Sites and Control of Development Act 1960 (c.62)] [http://www.statutelaw.gov.uk/Home.aspx The UK Statute Law Database].</ref> Дефиницијата вклучува такви групи како што се патниците од Њу Ејџ, како и Ирски чергари и Роми.<ref name="Low-Beer">Ravi Low-Beer [http://www.law.cf.ac.uk/tlru/LowBeer.pdf Challenging Gypsy planning policies occasional discussion paper number 1], Traveller Law Research Unit, Cardiff Law School, P O Box 427, Cardiff CF1 1XD. Retrieved 8 април 2023.</ref><ref name="Acton">Thomas Acton. [http://projects.essex.ac.uk/ehrr/V1N1/Acton.pdf Human Rights as a Perspective on Entitlements: The Debate over 'Gypsy Fairs' in England] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110825044242/http://projects.essex.ac.uk/ehrr/V1N1/Acton.pdf|date=25 август 2011}}, [http://projects.essex.ac.uk/ehrr/ Essex Human Rights Review] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100423025315/http://projects.essex.ac.uk/ehrr/|date=23 април 2010}} Vol. 1 No. 1 јули 2004, pp. 18-28, ISSN 1756-1957. See footnote 5 page 19 (page 2 of the PDF document).</ref>

Циганите од ромско потекло се призната етничка група за целите на Законот за расни односи од 1976 година од ''Комисијата за расна еднаквост против Датон'' ''1989 г.'' во Северна Ирска во 1997 година).<ref name="Low-Beer">Ravi Low-Beer [http://www.law.cf.ac.uk/tlru/LowBeer.pdf Challenging Gypsy planning policies occasional discussion paper number 1], Traveller Law Research Unit, Cardiff Law School, P O Box 427, Cardiff CF1 1XD. Retrieved 2008-10-09.</ref><ref name="Acton">Thomas Acton. [http://projects.essex.ac.uk/ehrr/V1N1/Acton.pdf Human Rights as a Perspective on Entitlements: The Debate over 'Gypsy Fairs' in England] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110825044242/http://projects.essex.ac.uk/ehrr/V1N1/Acton.pdf|date=2011-08-25}}, [http://projects.essex.ac.uk/ehrr/ Essex Human Rights Review] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20100423025315/http://projects.essex.ac.uk/ehrr/|date=2010-04-23}} Vol. 1 No. 1. July 2004, pp. 18-28, ISSN 1756-1957. See footnote 5 page 19 (page 2 of the PDF document).</ref><ref name="Travelling-People-in-the-UK-FAQ">[https://web.archive.org/web/20081203053954/http://www.law.cf.ac.uk/tlru/Info.html Traveller Law Research Unit], [[Cardiff University]], (From March 1995 to December 2002). Посетено на 8 април 2023. Archived from original 2008</ref>

== Список на имиња ==

=== Цигани (Tsinganoi) ===
Во поголемиот дел од [[континентална Европа]], Ромите се познати по имиња поврзани со [[Грчки јазик|грчкиот]] поим {{Јаз|el|τσιγγάνοι}} (цигани):
{| cellpadding="6"
!словенски јазици
! германски јазици
! романски јазици
! Други индоевропски
|- style="vertical-align:top; white-space:nowrap;"
|
* {{Lang-be|цыгане}}  
* [[Бугарски јазик|бугарски]]:
** {{Јаз|bg|цигани}}
** {{Јаз|bg|циганин}}
** {{Јаз|bg|циганка}}
** {{Јаз|bg|циганче}}
* {{Lang-cs|cikáni}}, Цикани; (синоним: {{Јаз|cs|Romové}}, Ромове)
* {{Lang-mk|Цигани}}; (синоним: {{Јаз|mk|Ѓупци}})
* {{Lang-pl|Cyganie}}, Циганjе; (синоним: {{Јаз|pl|Romowie}}, Ромовје)
* {{Lang-ru|цыгане}}, Цигане
* {{Lang-sh|цигани, cigani}}  
* {{Lang-sk|cigáni}}  
* {{Lang-sl|cigani}}  
* {{Lang-uk|цигани}}
|
* {{Lang-af|sigeuner}}   (по холандски)
* {{Lang-da|sigøjnere}}  
* {{Lang-nl|zigeuner}}  
* {{Lang-de|Zigeuner}}  
* {{Lang-is|sígaunar}}  
* [[Норвешки јазик|Норвешки]]:
** {{Lang-nb|sigøynere}}  
** {{Lang-nn|sigøynarar}}  
* {{Lang-sv|zigenare}}  
|
* {{Lang-fr|tsiganes, tziganes}}  
* {{Lang-gl|ciganos (тие од Источна и Средна Европа),<ref>[https://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/cigano Royal Galician Academy "cigano"]</ref> cíngaros (тие од Италија)<ref>[https://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/c%C3%ADngaro Royal Galician Academy "cíngaro"]</ref>}}
* {{Lang-it|zingari, zigani}}  
* {{Lang-pt|ciganos, zíngaros}}  
* {{Lang-ro|țigani}}  
* {{Lang-scn|zìngari, zanni}}  
* {{Lang-es|cíngaros}}  
|
* {{Lang-sq|Cigan}}  
* [[Ерменски јазик|ерменски]] : {{Wikt-lang|hy|գնչու}}, {{Јаз|hy-Latn|gnčʿu}}
* [[Балканскоромски јазик|Балкански Роми]] : Čingaren, Чингарен
* [[Кало|Кало (шпански ромски)]] : čingarár
* Esperanto  
* [[хинди]] : चिंगारी, Чингаари
* {{Lang-hu|cigány}}  
* [[Курдски јазик|курдски]] {{Јаз|ku-Arab|قەرەچی}}, {{Јаз|ku-Latn|qaraçı}} (од турски); {{Јаз|ku-Arab|دۆم}}, {{Јаз|ku-Latn|dom}}
* {{Lang-lv|čigāni}}  
* {{Lang-lt|Čigonai}}  
* [[Персиски јазик|Персиски]] : {{Јаз|fa|کولی}}, {{Јаз|fa-Latn|Koli}}
* {{Lang-tr|Çingene}}  
* [[урду]] : {{Јаз|ur|{{nq|چنگھ}}}} , Чангар
|}
Името потекнува од средновековниот грчки {{Јаз|grc|ἀτσίγγανοι}} (ацингани; латински ''adsincani'', адсинкани) или {{Јаз|grc|ἀθίγγανοι}} (атингани, буквално „недопирливи“), поимкој се применува на сектата на Мелхиседехијците.<ref>{{Наведено списание|last=White|first=Karin|year=1999|title=Metal-workers, agriculturists, acrobats, military-people and fortune-tellers: Roma (Gypsies) in and around the Byzantine empire|url=http://www.isidore-of-seville.com/goudenhoorn/72karin.html|journal=Golden Horn|volume=7|issue=2|archive-url=https://web.archive.org/web/20140920060032/http://www.isidore-of-seville.com/goudenhoorn/72karin.html|archive-date=2014-09-20|access-date=8 април 2023}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.sca.org/ti/articles/2002/rom.html|title=A Brief History of the Rom|last=Bates|first=Karina|archive-url=https://web.archive.org/web/20100615075635/http://sca.org/ti/articles/2002/rom.html|archive-date=2010-06-15|accessdate=8 април 2023}}</ref><ref>{{Наведено списание|date=July 1994|title=Book Reviews|url=http://taylorandfrancis.metapress.com/index/9Y2PJM6YAYT1UVHW.pdf|journal=Population Studies|volume=48|issue=2|pages=365–372|doi=10.1080/0032472031000147856|archive-url=https://web.archive.org/web/20090914172912/http://taylorandfrancis.metapress.com/index/9Y2PJM6YAYT1UVHW.pdf|archive-date=2009-09-14}}</ref> Адсинчаните се појавуваат во ракопис од 11 век зачуван во [[Света Гора]], ''Житието на Свети Георгиј Атонит'' (напишан на грузиски јазик), како „самарјански народ, потомци на Симон Магионичарот, по име Адсинкани, кои биле познати волшебници и негативци.“ Во текстот, императорот [[Константин IX Мономах|Константин Мономахос]] ги вработува Адсинчаните да истребат диви животни, кои го уништувале дивечот во царскиот парк Филопација.<ref>P. Peeters, 'Histoire monastiques géorgiennes', ''[[Analecta Bollandiana]]'', 36-37, 1917-19.</ref>

=== Боемци (Bohémiens) ===
Бидејќи многу Роми кои живееле во Франција дошле преку [[Чешка (историска област)|Бохемија]], тие биле нарекувани Bohémiens (Боемци).<ref>{{Наведена книга|title=The Roma in Romanian History|last=Achim|first=Viorel|publisher=Central European University Press|year=2004|isbn=978-963-9241-84-8|location=Budapest|page=11|oclc=54529869}}</ref> Овој поим подоцна ќе биде прилагоден од Французите за да се однесува на одреден уметнички и осиромашен начин на живот на поединецот, познат како [[боемство]].

=== Роми (Roma) ===

* {{Lang-cs|Romové}} (синоним)
* {{Lang-pl|Romowie}} (синоним)
* [[Коптски јазик]]: {{Јаз|cop|ⲣⲱⲙⲁ}} ''Roma''
* [[Јапонски јазик|Јапонски]]: {{Јаз|ja|ロマ}} {{Јаз|ja-Latn|Roma}}

=== Други ===

* [[Албански јазик|Албански]]: Arixhi (Ариџи, ракувач на [[Мечка|мечки]])
* [[Арапски јазик|Арапски]]: {{Јаз|ar|غجر}} {{Јаз|ar-Latn|ghájar}}
* {{Lang-az|Qaraçı}}  
* [[Баскиски јазик|Баскиски]]: {{Јаз|eu|ijito}},<ref name="ijitoEuskaltzaindia">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu&sarrera=ijito|title=ijito - Orotariko Euskal Hiztegia bilaketa|work=www.euskaltzaindia.eus}}</ref><ref name="ijitoHarluxet">{{Наведена мрежна страница|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=ijito|title=ijito - Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa|work=www1.euskadi.net}}</ref> {{Јаз|eu|buhame}}<ref name="buhameEuskaltzaindia">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu&sarrera=buhame|title=buhame - Orotariko Euskal Hiztegia bilaketa|work=www.euskaltzaindia.eus}}</ref><ref name="buhameHarluxet">{{Наведена мрежна страница|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=buhame|title=buhame - Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa|work=www1.euskadi.net}}</ref> (во Северна Баскија), {{Јаз|eu|[[erromintxela]]}} или txingartu (за Ромите кои зборуваат баскиски)
* [[Кинески јазик|Кинески]]: {{Јаз|zh|罗姆人}}{{Јаз|zh-Latn|Luō mǔ rén}}
* [[Естонски јазик|естонски]]: {{Јаз|et|mustlased}}
* [[Фински јазик|Фински]]: {{Јаз|fi|mustalaiset}}
* [[Грузиски јазик|грузиски]]: {{Wikt-lang|ka|ბოშა|ბოშები}} {{Јаз|ka|bošebi}}
* [[Хебрејски јазик|хебрејски]]:{{Хебрејски|צוענים}}  (од градот Соан во Египет)
* [[Мегрелски јазик|мингрелски]]: {{Wikt-lang|xmf|ჩაჩანი|ჩაჩანეფი}} {{Јаз|xmf|çaçanephi}}

== Поврзано ==
* [[Домци]]
* [[Список на Роми]]
* [[Ломци]]
* [[Љули]]
* [[Историја на Ромите]]
* [[Ромска дијаспора]]
* [[Зот]]

== Наводи ==
{{Наводи|30em}}

== Надворешни врски ==

* [[wiktionary:gypsy|„Gypsy“ на англискиот викиречник]]
* [http://dawn.com/news/1035627/roma-gypsies-the-original-travellers зори.com]
* [https://web.archive.org/web/20080507070621/http://desicritics.org/2007/12/24/012125.php Имиња на ромскиот народ]
* [https://web.archive.org/web/20070927072951/http://www.radoc.net/RADOC-41-ROMGADJO.htm Ромски зборови за Ромите и не-Ромите] - Иан Хенкок
* [https://www.academia.edu/2540975/Ana_Oprisan_and_George_Grigore._The_Muslim_Gypsies_in_Romania_ISIM_Newsletter_International_Institute_for_the_Study_of_Islam_in_the_Modern_World_no..8_-_Leiden._2001_32 Муслиманските Цигани во Романија]
[[Категорија:Роми]]
[[Категорија:Етноними]]