Преглед на кодот на Замок Риволи

{{Инфокутија Зграда|name=Замокот Риволи|native_name=Castello di Rivoli|native_name_lang=it|image=Castellorivoli1.jpg|caption=Незавршената фасада на замокот|location_town=[[Риволи, Piedmont|Риволи]]|embedded={{Infobox UNESCO World Heritage Site
|criteria=(i)(ii)(iv)(v)
|child=yes
|year=1997
|ID=823bis
}}}}
[[Податотека:Castellorivoli2.jpg|мини|300x300пкс| Остатоци од врската помеѓу делот на Јувара и ''Маника Лунга''.]]
'''Замокот Риволи''' претставува поранешна резиденција на Кралската куќа на Савој во Риволи (Митрополитот од Торино, [[Италија]]). Во моментов овој замок е домот на (во оригинал '''Castello di Rivoli – Museo d'Arte Contemporanea)''' Музејот на современата уметност во градот Торино.

Во [[1997]] година, оваа градба била ставена на листата на светско наследство на [[УНЕСКО]] заедно со уште 13 други резиденции на Куќата на Савој.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://whc.unesco.org/en/list/823|title=Residences of the Royal House of Savoy|last=Centre|first=UNESCO World Heritage}}</ref>

== Историја ==
Замокот најверојатно бил изграден некаде во 9 -10 век. Неговото постоење за прв пат се споменува во [[1159]] година, во дипломата на царот [[Фридрих I (Свето Римско Царство)|Фридрих Барбароса]] кој ги отстапил риволеските територии заедно со замокот на епископот од Торино.

[[Савојска династија|Куќата Савој]] го стекнала замокот Риволи во [[11 век]]. Набргу потоа започнала расправија со епископите од тој реон, што во [[1184]] година резултирало со одредено оштетување на замокот. Во [[1273]] година, [[Едвард I|кралот Едвард I од Англија]] го посетил замокот, додека бил на пат поради крстоносна војна која ја водела Англија. Кралот бил пречекан од гласниците на грофот Савој. Подоцна тој отпатувал за [[Суза]] и Мон Сенис за да го посети грофот Филип I во Сен-Жорж-д'Есперанш. Во [[1330]] година, Амадеус VI од Савој му дозволил на [[Совет на принцовите|Советот на принцовите]] кој претствувал висок административен совет на селата да го окупира замокот. Овој објект го претставувал првото место на јавното почитување на [[Торинско платно|Торинското платно]].

Подоцна замокот доживеал период на опаѓање. Во [[1559]] година, со Договорот од Като-Камбрезис му се забранило на војводата Емануел Филиберт воопшто да престојува во градот Торино сѐ додека не добиел машко дете како наследник. Затоа, тој го одбрал местото за престојување токму замокот во Риволи. Во тој период градбата била реставрирана од страна на архитектот Асканио Витоци. Во 1562 година на војводата Емануел Филиберт му се родил наследникот Чарлс Емануел I. По тој настан војводата повторно се вратил во Торино. Работните потфати од стрна на Асканиои Витоци биле дизајнирани и изведени во [[1644]] година за време на владеењето на Карло и ''Амедео'' ди Кастеламонте. Реставрацијата подразбирала создавање на бројни уметнички дела кои сепак биле однесени од страна на француските трупи во годините кои следеле.

На почетокот на [[18 век]] и замокот и просторот наречен Маника Лунга биле запалени и ограбени од страна на француските војници, бидејќи на тој потег се водела војна за превласт врз шпанското наследство. По опсадата во [[1706]] година, Виктор Амадеус II од Сардинија го повратил владеењето на тие територии и веднаш наредил преструктуирање и обновување на претрпената штета. Работата му ја доверил најпрво на Микеланџело Гарове, кој го проширил делот на „Маника Лунга“, а потоа, по неговата смрт, работите ги презел Антонио Бертола. Антонио Бартола ги надледувал градилиштата уште три години, додека Филипо Јувара интервенирал на објектите во [[1716]] година. Славниот архитект всушност имал на ум да изведе еден грандиозен проект, но работите не биле докрај завршени. Завршени биле само продолжетоците на двете источни симетрични крила. Фасадата останала недовршена. Во [[1730]] година, Виктор Амадеус II претстојувал во овој замок: и покрај тоа што абдицирал во корист на својот син. Тој одбил да се откаже и докрај да се повлече од позицијата и во наредниот период се обидел да го собори Чарлс Емануел III од Сардинија. Овој пак во договор со својот министер, маркизот Ормеа, решил да го притвори својот татко во резиденцијата во Риволи. За таа прилика, зградата повторно била видоизменета и модифицирана. На прозорците биле додадени решетки и просторот и пристапот пред Маница Лунга бил затворен. Подоцна, во [[1794]] година, биле извршени некои измени од страна на Карло Рандони. Со тие измени замокот се довел до состојба за да може делумно да се користи како резиденција.

=== 19 век па сѐ до денес ===
Виктор Амадеус II нарачал нова фасада која ја изработил Филипо Јувара. И таа нова фасада останала недовршена. По неговото абдицирање и неуспешниот обид да ја врати власта од неговиот син Чарлс Емануел III, Виктор Амадеус II престојувал во замокот како затвореник со својата морганска сопруга Маркеса ди Спињо. По неговата смрт, замокот останал главно напуштен. Таквата состојба замокот ја имал сè до [[1863]] година, кога [[Италијанска комуна|комуната]] (општината) Риволи го претворила во бараки (помошни простории). Дваесет години подоцна еден дел од замокот бил користен и како библиотека.

Објектот на замокот бил тешко оштетен за време на [[Втора светска војна|Втората светска војна]]. Тој бил напуштен и останал во значителна состојба на напуштен сè до [[1979]] година, кога биле започнати новите реконструкции за реставрација. Во [[1984]] година замокот бил повторно отворен како дом на Музејот за современа уметност, воедно и првиот музеј на современа уметност во цела Италија.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.castellodirivoli.org/en/museo-2/|title=Our Mission|work=Castello di Rivoli|language=it|accessdate=2019-01-21}}</ref> Во [[2000]] година, дел од замокот станал и дом на ресторан со Мишелин ѕвездата. Главниот готвач Давиде Скабин го преселил својот ресторан Комбал во замокот, преименувајќи го во ресторан наречен Комбал.Нула.<ref>{{Наведени вести|url=https://www.nytimes.com/2011/10/02/travel/high-end-dining-in-italy.html?_r=0|title=Cucina dell'Arte: High-End Dining in Italy|last=Bruni|first=Frank|date=30 September 2011|work=The New York Times|access-date=1 September 2015}}</ref><ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.andyhayler.com/restaurant/combal-zero|title=Combal Zero|work=www.andyhayler.com|accessdate=2019-01-21}}</ref>

== Проекти за реновирање ==
Првите активности за реновирање по Втората светска војна биле извршени од страна на торинскиот архитект Андреа Бруно. За жал, неговата замисла и иницијатива не била докрај завршена. Расположливите финансиски средства биле доволни само за санирање на структурните оштетувања. Во [[1967]] година, од страна на архитектот Бруно се пристапило кон отстранување на деловите на атриумот кои биле во фаза на распаѓање. Овие делови бил изградени на почетокот на 900-та година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.castellodirivoli.org/restauro/?lang=it/en|title=Renovation|work=castellodirivoli.org|accessdate=14 November 2016}}</ref>

=== Изложби ===
Од своето реновирање замокот Риволи секогаш имал тековна програма за изведување на разни активности. Активностите се извршувале внатре во неговата барокна архитектура, но и надвор од самата градба. Активностите вклучувале самостојни изложби, специјални промоции, како и групни изложби од значајни италијански и меѓународни современи уметници од 20-от и 21-от век како што биле: Карла Акарди, Франц Акерман, Френсис Алис, Карл Андре, Карел Апел, Стефано Ариенти, Ед Аткинс, Јури Анкарани, Џовани Анселмо, [[Френсис Бејкон (сликар)|Френсис Бејкон]] , [[Бернхард и Хила Бехер]], Ванеса Бикрофт , Ана Богигуан, Кандис брец, Софија Кале, Пјер Паоло Калцолари, Џенет Кардиф, Маурицио Кателан, Џани Коломбо, Клаудија Конте, Антон Корбијн, Енцо Куки, [[Мерс Канингам]], Роберто Куоги, Томас Деманд, Рејмонд Депардон, Јан Дибец , Патрицио Ди Масимо, Марлен Думас, Олафур Елисон, [[Макс Ернст]], Бруна Еспозито, Лучијано Фабро, Лара Фаварето, Терезита Фернандес, Лусио Фонтана, Јанг Фудонг, Ана Гаскел, [[Френк Гери|Френк О. Гери]], Марио Џакомели, [[Алберто Џакомети]], Гилберт и Џорџ, Нан Голдин, Ден Греам, Андреас Гурски, [[Кит Харинг]], Мона Хатум, Сузан Хилер, Рони Хорн, Пјер Хјуге, Ана Имхоф, [[Арата Исозаки]], Франческо Џодис, Џоан Џонас, Он Кавара, Вилијам Кетриџ, Мартин Кипенбергер, Пер Киркеби, Франц Клин, Џозеф Косут, Јанис Кунелис, Џејмс Ли Бајарс, Налини Малани, Пјеро Манциони, Џон Мекрекен, Ана Мендиета, Бертранд Лавиер, Ренато Леота, Ричард Лонг, Марио Мерц, Жоан Миро, Карло Молино, Брус Науман, Ширин Нешад, Макс Нојхаус, Педро Невес Маркес, Хелмут Њутн, Клес Олденбург, Уриел Орлоу, Џулио Паолини, Филипе Парено, Џузепе Пеноне, Елизабет Пејтон, Паола Пиви, Арнулф Рајнер, Мајкл Раковиц, Робин Род, Џејмс Ричардс, Томас Руф, Анри Сала, Дорис Салчедо, Дејвид Сал, Томас Шут, Маринела Сенаторе, Ваел Шоки, Кали Спунер, Хана Старки, Хаим Штајнбах, Хито Стајерл, Кеичи Тахара, Алесандра Теси, Армандо Теста, Волфганг Тилманс Грациа Тодери, Косје ван Бриген, Палома Варга Вајс, Емилио Ведова, Јан Веркрујс, Франческо Вецоли, [[Енди Ворхол]], Лоренс Вајнер, Андро Векуа, Џоел-Питер Виткин и Жилберто Зорио и многу други.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.castellodirivoli.org/en/mostra/|title=Archivi Mostre|work=Castello di Rivoli|language=it|accessdate=2021-02-05}}</ref>

=== Постојана колекција ===
Постојаната колекција на поставки има клучни моменти во развојот на современата уметност во Италија, но и пошироко во периодот од средината на 1960-тите па сѐ до денес. Колекцијата сместена во замокот се наоѓа во центарот на активностите на целиот музеј. Таму има големи и постојани колекции произведени специјално за просториите на историската кралска резиденција. Поставката содржи некои од најзначајните дела на Арте Повера, потоа на уметниците како Џовани Анселмо, Алигиеро Боети, Марио Мерц, Мариса Мерц, Микеланџело Пистолето. Таму се сместени и делата од современите италијански уметници како што е Маурицио Кателан,<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.turismo.it/cultura/articolo/art/a-torino-levoluzione-dellarte-da-pistoletto-a-viola-id-22513/|title=A Torino l'evoluzione dell'arte da Pistoletto a Viola|work=www.turismo.it|language=it|accessdate=2020-08-31}}</ref> како и важни дела од [[трансавангарда]]та, и таканаречената земјена уметност и секако други уметнички дела кои ги рефлектираат најновите современи меѓународни дострели.

Во 2021 година, скулпторот од скулптурската куќа Арте Повера, Џузепе Пеноне, донирал повеќе од 200 дела изведени на хартија на замокот Риволи - вклучувајќи и автограмски работни белешки, рачно напишани. Тој донирал и други рефлексии, дизајнерски скици, архитектонски рендери и фотографии поврзани со главните дела, како и верзија на ''Svolgere la propria pelle – finestra'' („Да се разоткрие нечија кожа – изведена во вид на прозорец“, 1970-2019). Ова дело првично било претставено во дело наречен <nowiki><i>Fridericianum</i></nowiki> во истиот замок во 1972 година.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.theartnewspaper.com/news/arte-povera-sculptor-giuseppe-penone-donates-more-than-200-works-on-paper-to-castello-di-rivoli|title=Arte Povera sculptor Giuseppe Penone donates more than 200 works on paper to Castello di Rivoli|date=26 January 2021|work=www.theartnewspaper.com|accessdate=2021-02-05}}</ref>

=== Колекција Черути ===
Во [[2017]] година, замокот Риволи го објавил прогласот во кој се обелоденувало купувањето на уметничката колекција Черути. Проценетата вредност изнесувала 570 милиони долари. Меѓу делата собрани од Федерико Черути имало слики од [[Френсис Бејкон (сликар)|Френсис Бејкон]], Џорџо де Кирико, [[Рене Магрит]], [[Амедео Модиљани]], [[Пабло Пикасо]], [[Пјер Огист Реноар]], [[Василиј Кандински]] и [[Енди Ворхол]].<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://news.artnet.com/art-world/castello-di-rivoli-acquires-legendary-cerruti-collection-1013174|title=Castello di Rivoli Acquires the Legendary $570m Cerruti Art Collection|date=2017-07-06|work=artnet News|language=en-US|accessdate=2020-08-31}}</ref>

Подоцна, Вилата Черути одиграла важна улога во комплексот на замокот Риволи благодарение пред сѐ на нејзиниот „зелен“ елемент. Што се однесува до самиот замок, сè уште е присутен само мал дел од античката постоечка градина, именувана како нимфеумот. Тој дел бил всушност вештачка пештера изградена на крајот на [[16 век]] на ридот, обложена со тули, напојувана од подземен резервоар за вода и затскриена со случајна израсната вегетација.<ref>{{Наведена книга|title=Residenze e Collezioni Reali|last=Affenita|first=Giacomo|publisher=Editurist|year=1990|location=Torino|pages=125–133}}</ref> Преку прецизна реставрација, овој локалитет денес е отворен за посетители кои таму можат да се забавуваат со игри на вода и со музика. Покрај оваа мала зелена површина, Вилата Черути (замокот) импресионирала и со својата чудна и прилично значајна градина. Всушност, тој дел може да претставува место за еден вид на монашка медитација. На поширокиот простор има земјоделска површина со кокошарник и зеленчукова градина. Исто така во пролжение постои и игралиште со куглана, кој има прекрасен панорамски поглед на шумите во Алпите. Најскриеното место на целиот имот се наоѓа во пошумениот дел каде има гробишта за кучиња, во кои господинот Черути ги погребувал своите миленици.<ref>{{Наведена книга|title=La Collezione Cerruti|last=Christov-Bakargiev, Accornero, Cafagna, Rigolo|publisher=Allemandi|year=2019|location=Torino|pages=77–81}}</ref> Делот на нимфеумот заедно со градината на вилата Черути му обезбедувале зелена грмушкавост на замокот Риволи.

=== Библиотека ===
Библиотеката на замокот Риволи била отворена за јавноста од [[1999]] година. Во неа биле сместени дела специјализирани за уметност и теорија од периодот 20 и 21 век со фокус на уметниците вклучени во збирките на музејот. Библиотеката вклучува околу 44.000 книги и дополнителни периодични изданија поделени во следните категории: [[современа уметност]], [[фотографија]], [[архитектура]], [[дизајн]] и [[Реклама|рекламира]]. Периодот на изданијата се некаде од [[1960]] година па сѐ до денес. Институцијата има достапна и видео библиотека со над 900 видеа. Од [[2009]] година, библиотеката во замокот Риволи е дел од посебните и специјализираните библиотеки на градот Торино, односно дел од локална мрежа на специјализирани библиотеки.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://cobis.to.it/biblioteche/|title=Biblioteche – CoBiS|date=24 February 2017|language=it-IT|accessdate=2021-02-05}}</ref>

=== Раководителите и Управниот одбор низ годините ===
'''Претседавачи'''

* Џовани Фереро (1984–1987)
* Антонио Марија Мароко (1987-1988)
* Марко Ривети (1988-1994)
* Клара Палмас (1994–1999)
* Чезаре Анибалди (1999-2009)
* Џовани Миноли (2009–2015)
* Даниела Форменто (2015–2017)
* Алберто Тазети (2017–2019)
* Фиоренцо Алфиери (2019-2020)
* Франческа Лаваца (2021–сега)

'''Управители'''

* Руди Фукс и Јоханес Гачанг (1984–1991)
* Ајда Џанели (1991–2008)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.zam.it/biografia_Ida_Gianelli|title=Ida Gianelli Biografia|work=www.zam.it|accessdate=2021-02-05}}</ref>
* Каролин Христов-Бакаргиев (2009)
* Андреа Белини и Беатрис Мерц (2010-2014)
* Каролин Христов-Бакаргиев (2015–денес)<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://artreview.com/news-12-may-2015-christov-bakargiev-castello-di-rivoli/|title=Carolyn Christov-Bakargiev appointed director of Castello di Rivoli and GAM|work=artreview.com|language=en|accessdate=2020-08-31}}</ref>

'''Актуелен одбор на директори''' 

* Џанлука Фереро (Потпретседател и член)
* Марија Сабрина Фичера (член)
* Марко Чириоти (секретар на одборот)
* Алесандро Сиан (секретар на одборот)
* Елвира Поцо (Одбор на ревизори)
* Лаура Скиавоне (Одбор на ревизори)
* Лујџи Скалисе (замена на Одборот на ревизори)

'''Тековен советодавен комитет'''

* Лара Фаварето
* Питер Галисон
* Џоан Џонас
* Вилијам Кентриџ
* Чус Мартинес
* Џузепе Пеноне

== Популарна култура ==
Палатата претставувала простор каде се изведувала претставата ''Кралот Виктор и кралот Чарлс'' од [[Роберт Браунинг]].

== Наводи ==
<references group="" responsive="1"></references>

== Надворешни врски ==

* [http://www.castellodirivoli.it/ Официјална веб-страница] {{In lang|en|it}}
{{Coord|45.070028|N|7.51025|E|source:dewiki_region:IT_type:landmark}} {{Coord|45.070028|N|7.51025|E|source:dewiki_region:IT_type:landmark}}

[[Категорија:Згради и градби од 12 век]]
[[Категорија:Врамена карта без назнака за OSM-однос на Википодатоците]]
[[Категорија:Замоци во Италија]]

[[nl:Museo d'Arte Contemporanea del castello di Rivoli]]