Преглед на кодот на Воден кос

{{Taxobox
| name = Воден кос
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref>{{IUCN|id=106006273 |title=''Cinclus cinclus'' |assessors=[[BirdLife International]] |version=2012.1 |year=2012 |accessdate=16 July 2012}}</ref>
| image = 01 vwam-10-12.jpg
| image_caption = 
| range_map =Cinclus cinclus01 distr-2.png
| range_map_caption = <br/>{{legend0|#008040|Постојан жител|border=solid 1px black}} {{legend0|#A8FFD3|Зима|border=solid 1px black}}<ref>{{Наведена книга|last=Brewer|first=David|title=Wrens, Dippers and Thrashers|year=2001|publisher=[[Pica Press]]|isbn=978-1-873403-95-2}}</ref>
| regnum = [[Животни]]
| phylum = [[Хордати]]
| classis = [[Птици]]
| ordo = [[Врапчевидни]]
| familia = ''Cinclidae''
| genus = ''Cinclus''
| species = '''''Воден кос'''''
| binomial = ''Cinclus cinclus''
| binomial_authority = ([[Карл Лине]], 1758)
}}

'''Водениот кос''' (''Cinclus cinclus''), е водна [[Врапчевидни|врапчевидна]] [[Птици|птица]] која е распространета низ [[Европа]], [[Среден Исток]], [[Средна Азија]] и индискиот потконтинент.  [[Вид (биологија)|Видот]] е поделен на неколку [[подвид]]ови, врз основа, пред сè на разликите во бојата, особено на украсот на градите. Водениот кос е национална птица на [[Норвешка]].<ref>{{Наведена мрежна страница|title=Norges nasjonalfugl fossekallen|url=http://www.nrk.no/nyheter/distrikt/ostafjells/telemark/1.6578122|language=норвешки|publisher= Norsk Rikskringkasting AS|accessdate=19 јануари 2011}}</ref> Се среќава и во [[Македонија]].

==Опис==
Водениот кос има чоколаднокафени пердуви на главата и горниот дел од грбот, а подолу на грбот е сивоцрн, гледан од далеку изгледа црно. Долниот дел ос стомакот му е светлокафен, а горниот дел, градите и грлото му се бели. Долг е околу 18 см, округол и со кратка опашка. Нема [[полов диморфизам]]. Младенчињата се посветли, на грбот имаат шарени дезени, а долната страна на телото им е слична, со потемни неправилни дамки и брановидни ленти. Белата дамка на грлото и градите е слабо изразена.

==Живеалиште==
[[File:Cinclus cinclus -Kirkcudbright, Scotland-8.jpg|left|thumb]]

Водениот кос е постојана птица, односно не е [[Преселба на птиците|птица преселница]]. Живее во планините до алпските зони. Во зима слегува ниско во падините, во подножјата на планините. Ги населува крајбрежјата на брзите, пенливи планински потоци и планински езера каде тие се влеваат. Косот често слетува на камењата што водата ги носи и тркала, пливајќи периодично со неговиот краток опаш кренат нагоре. Името го добил од овие ненадејни падови, а не од навиката да нурка, иако нурка исто така добро како што оди во водата. 
Птицата лета брзо, нагло и директно, нејзините кратки крилја шумат брзо и без паузи или едрење, огласувајќи се со писклив ''зил-зил-зил'' звук. Потоа таа ќе падне и ќе се нурне или забие во водата со мало плискање.
Од хоризонтала ќе влезе во водата и ќе се потопи, но не постои вистина во тврдењето дека им пркоси на законите за [[специфична тежина|специфичната тежина]] и дека може да оди по дното. Несомнено, кога ќе влезе во водата се фаќа со своите силни нозе, но се движи под површината со пливање со помош на крилјата, како летање под вода. Успева да остане под водата напрегајќи ги мускулите, со главата наведната надолу и телото закосено, движејќи се под површината често појавувајќи се на линијата каде што се создаваат меурите. 
На овој начин си ја обезбедува храната, најчесто се тоа водни [[безрбетници]], [[инсекти]], ларви и други слатководни [[мекотели]], а исто така [[риби]] и мали [[водоземци]]. Омилена храна ѝ се мали раковидни школки и ракчиња. Исто така, се храни по бреговите и карпите барајќи копнени безрбетници. 
Зимно време живеалиштето варира и е поединечно. Кога ќе замрзнат потоците, косовите се принудени да се симнат пониско од планините, да одат на крајбрежјата или други отворени води.

===Размножување===
[[File:Cinclus cinclus  MHNT.ZOO.2010.11.185.1.jpg|thumb|''Cinclus cinclus '']]
Во сезона на парење, мажјакот пее со сладок звук додека трча и позира, покажувајќи ги снежнобелите гради; лета високо и долго, содавајќи остар метален повик ''клинк-клинк-клинк'', различно од нормалното ''зил''.
[[Птичје гнездо|Гнездото]] го прават крај вода. Тоа е големо, топчесто или овално, изградено во пукнатина или шуплина во карпа, во градба или на носачи на мост, или, поретко, во надвисната гранка.
Направено е од мов, сува трева и лисја. И ова, од надвор е само маска. Обично, скриен зад работ, е вистинскиот влез во гнездото во рамките на големиот куп од трева и гранки, обрабено со листови од даб, [[бука]] или други дрвја. Три до шест бели [[Јајце|јајца]] се несат во периодот меѓу март и мај. Годишно одгледуваат едно или две легла, обично во истото гнездо.
Ако се вознемират, младенчињата сè уште без перје ќе паднат во водата и ќе нуркаат.

==Наводи==<!-- FaunAbh26:63. FieldMusNatHistZoolSer18:343. -->
{{reflist}}

==Надворешни врски==
*{{Commons category-inline|Cinclus cinclus}}
*{{wikispecies-inline|Cinclus cinclus}}
*{{field guide birds of the world|Cinclus cinclus}}
*{{avibase|FDECE3B9278A17EC|Cinclus cinclus}}
*[http://ibc.lynxeds.com/species/white-throated-dipper-cinclus-cinclus White-throated Dipper videos, photos & sounds] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20160409032755/http://ibc.lynxeds.com/species/white-throated-dipper-cinclus-cinclus |date=2016-04-09 }} on the Internet Bird Collection
*[http://www.ibercajalav.net/img/322_DipperC.cinclus.pdf Ageing and sexing (PDF; 1.9 MB) by Javier Blasco-Zumeta & Gerd-Michael Heinze] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20111226170115/http://www.ibercajalav.net/img/322_DipperC.cinclus.pdf |date=2011-12-26 }}

[[Категорија:Водни косови]]
[[Категорија:Птици на Македонија]]
[[Категорија:Врапчевидни]]
[[Категорија:Таксони опишани од Карл Линеј]]