Стумхолмен

Стумхолмен
Стумхолмен
	Стумхолмен од запад
Држава	Шведска
Провинција	Блекинге
Држава	Округот Блекинге
Општина	Општина Карлскруна
Население
• Вкупно	277
Часовен појас	CET (UTC+1)
• Лете (ЛСВ)	CET (UTC+2)

Стумхолмен е мал остров во источниот дел на Тросо во Карлскона, Шведска. Со центарот на Карлскона е поврзан со Бастинсгатанскиот мост. Порано сопственост на морнарицата, a денес во него се наоѓа Националниот поморски музеј Маринмузеј, еден од најстарите шведски основани во 1752 година, образовниот комплекс Хипер Остров и неколку други историски градби. Необичната барака е позната по својот извонреден покрив додека зградите на лабораторијата Холмен некогаш служеле како изолациска болница кога градот бил погоден од болест. Сеопфатни работи за реставрација и реновирање биле преземени од 1990-ти години, обезбедувајќи различни интересни глетки за туристите, како и станбени сместувања за постарите граѓани. Од 1998 година, поморскиот град Карлскруна, чијшто Стумхолмен е клучна компонента, е светско наследство на УНЕСКО.

Историја[уреди | уреди извор]

Во 1683 година, под кралот Карл XI, биле изготвени планови за утврдување, обезбедувајќи работилници и продавници за бродоградба и обезбедување. Во 1782 година, Фредрик Хенрик аф Чепмен бил задолжен од кралот Густав III да ги модернизира методите на бродоградба со цел да создаде голема нова флота. Успехот на Чепмен во изградбата на 10 бродови од линијата и 10 фрегати за само три години донесе нов период на просперитет. Со текот на годините, имало пекарници, дестилатори, пиварници, месарници, фабрика за текстил и, бидејќи водата и намирниците генерално се складирале во буриња, работилница за бакар на островот. Денес, како резултат на градење насипи и подлоги за депонии помеѓу Стумхолмен и островите Лабораторихолмен и Бастион Кунгшал, областа се гледа како единствен остров. Постојат воени згради од почетокот на 18 век, некои дизајнирани од главниот командант на поморската база, Карл Август Еренсвард, кој се интересирал за грчката и римската архитектура. Дворот на морнарицата продолжи да се проширува до 1950-ти години. Стумхолмен беше одлично воено работно место до 1970-тите, но сега е цивилна област. Како резултат на архитектонски натпревар, во 1990-тите беа преземени работи за зачувување на 17 згради, придржувајќи се до општиот принцип на „квалитетна свесна преобразба на историска средина“. Развојот на станбени објекти обезбеди над 150 станови на островот, сите резервирани за изнајмување или купување од постарите граѓани. На патниците им се нуди паркинг простор, како и простор за брод во близина. Во 1998 година, поморскиот град Карлскруна стана дел од светското наследство на УНЕСКО.

Знаменитости[уреди | уреди извор]

Стумхолмен има неколку атракции, особено Поморскиот музеј кој бил отворен во 1997 година со збирки и изложби поврзани со морнарицата и бродоградилиштето. Исто така постои и оперативен центар на крајбрежната стража и центар за управување и обука познат како Хипер Остров. Како резултат на конкурсот за архитектура, Стумхолмен и неговите згради биле специјално зачувани во 1990-ти години.

Поморски музеј[уреди | уреди извор]

Поморскиот музеј во Карлскона е државен музеј посветен на шведската поморска одбрана, обезбедувајќи позадина за историјата на шведската морнарица. Темелите на музејот биле поставени во 1752 година кога кралот Адолф Фредерик ја основал комората за модели на морнарицата со артефакти што ги претставуваат различните садови. Од 1953 до 1997 година, Поморскиот музеј се наоѓал во поранешната касарна Шип Гос надвор од поморското пристаниште. Од јуни 1997 година е на островот Штумхолмен. Класичната главна фасада е дизајнирана да се усогласи со бараката Слооп и Долг Брод од 18 век. Музејот бил проектиран како пристаниште во морето. Вклучува подводен тунел за набљудување, галерија за поморска војна, целосна реконструкција на палубата за оружје на Дристигетен и изложба на фигури на бродови, од кои повеќето биле издлабени од вајарот од 18 век Јохан Торнстром. Поморскиот музеј е еден од националните поморски музеи заедно со музејот Васа и Поморскиот музеј во Стокхолм.

Пекарницата Круна[уреди | уреди извор]

Трикатната пекарница Круна била изградена во текот на 1730-ти години. За долги патувања се печеле бисквити, а за оние кои биле на должност на брегот мек леб. Чамци за брашно полни со 'ржано брашно од кралската мелница Ликаби можеле да се закотват покрај пекарницата што се смета за ран пример за индустриско производство. На приземјето имало осум фурни, на првиот кат имало печка додека на вториот кат се чувале леб и брашно. Објектот бил дограден околу 1908 година со дополнителен кат и се користел како продавница за облека. Во 1990-ти години е пренаменета во станови, но фасадата е зачувана.

Стражарска куќа[уреди | уреди извор]

Стражарска куќа стои на крајот од мостот до островот. Изградена во 1821-1826 година во неокласичен стил, добро сочуваната камена зграда со длабоко наведнат покрив е веројатно најстарата стражарска куќа во Шведска. Тоа е единствената зграда во поморската база која гледа кон самиот град. Во описот од 1781 година, внатрешноста се состои од влезен хол, затворска ќелија, соба за подофицери, чуварска соба и просторија за противпожарна опрема. Стражарницата се користела за заштита на поморската база од неовластен влез.

Бараката[уреди | уреди извор]

Бараката Слооп и Долгброд е една од највпечатливите градби во Карлскруна. Изградена е во 1780-тите за да ги складира помалите чамци на морнарицата во текот на зимата. На врвот на зградата стојат 10 меѓусебно поврзани покриви кои овозможуваат дождовницата од 16 шуплини да тече во бурињата за собирање. Сега е дел од Поморскиот музеј.

Западна Вила (Бела куќа)[уреди | уреди извор]

Зградата лево после мостот сега е позната како Западна вила. Изградена е во 18 век на Вемо, каде што првично била еднокатна зграда во која се сместени Белите Куќи или Белата таверна. Околу 1908 година, таа била преместена во Штумхолмен и претворена во двокатна станбена зграда.

Фабриката за облека[уреди | уреди извор]

Фабриката била изградена во 1921 година и во неа била сместена продавницата за облека на морнарицата, која станала модел за слични објекти во други европски земји. На приземјето се правеле речиси 100 пара чевли секој ден, додека секачите, кројачите и шивачките произведуваа поморски униформи на првиот кат. Тоа е пример за индустриска архитектура од 1920-ти години со јасни класични одлики и сега вклучува станбени апартмани.

Рејтинг касарната[уреди | уреди извор]

Касарната била изградена во 1847 година како простор за околу 500 регрути на морнарицата. На секој кат има големи, отворени студентски домови во кои се сместени 250 мажи. Во внатрешноста, зградата дава чувство на вистински брод. Подот е заоблен како палуба. Ѕидовите се обложени со даб. Централната линија на зградата се состои од столбови слични на јарболот. Откако служела како касарна околу десет години, зградата станала складиште. Денес, поранешната касарна обезбедува наставни капацитети за училиштето за дизајн и менаџмент на Хипер Островот.

Пекарница[уреди | уреди извор]

Една од најстарите згради во Карлскруна, Пекарската резиденција (Жив кварт на пекарниците), била изградена кон крајот на 1600-тите и првично била артилериска работилница. Откако артилериските работи биле преместени на островот Тросо во 18 век, зградата била користена за сместување на екипажите од пекарските бродови. Кога во 1863 година беше отворена новата пекарница „Круна“, потребно беше сместување за персоналот. Ј.Т. Бистром, архитектот кој ја проектирал пекарницата, ја проширил зградата во стилот на Империја, завршувајќи ја работата во 1866 година. Подоцна се користел како службена резиденција и денес содржи станови.

Затворот Круна[уреди | уреди извор]

Кронохакте (затворот Круна) изграден во 1910–1911 година бил дизајниран од Ф. Ботен според пристапот на моделот Филаделфија со отворени подови за полесен надзор. Беше развиен во првата половина на 1800-тите со ќелии од еден човек долж ѕидовите околу централниот атриум. Зад затворот имаше оградени места за вежбање и надзорна кула. Кронохакте бил притворен центар до 1970-ти години. Денес нуди наставни капацитети за училиштето за бизнис менаџмент и дигитални медиуми Хипер Островот, основано во 1996 година.

Болница за колера и карантин[уреди | уреди извор]

Зградата за дезинфекција, болничкиот павилјон и бараката за дезинсекција се наоѓаат во лабораторијата Холмен, која некогаш била посебен остров што се користел како место за леарница за топови. По кампањата против Русија од 1788-1790 година, флотата што се враќала донесла бродска треска, форма на тифус, во градот, предизвикувајќи околу 10.000 да ги загубат своите животи. Во лабораторијата Холмен е изградена привремена болница. Подоцна стана постојана зграда, една од првите болници за колера и карантин во Шведска. Комплексот вклучува куќа за дезинфекција од 1889 година со мртовечница и печка за кремирање, како и зграда за дезинфекција (Кохус) од 1875 година.

Хангари за поморска авијација[уреди | уреди извор]

Стумхолмен бил база за хидроавион од 1914 до 1949 година. Хангарите биле изградени во 1926 година за шведската поморска воздушна служба. Тие се меѓу последните преживеани дрвени хангари во земјата. Хангарот бр. 4 од 1929 година има двоен заоблен покрив и се користел за шведските воздухопловни сили. Пред хангарите има лизгачи од дрво и бетон кои се користеле за лансирање и извлекување на авионот од морето. Хидроавионите на морнарицата биле сместени на Стумхолмен од 1914 до 1949 година.

Магацин за бакар[уреди | уреди извор]

Складиштето за бакар е изградено во 1718 година за складирање на огромен број буриња со вода и резерви за морнарицата. Денес тоа е Оперативен штаб на шведската крајбрежна стража.

Бастион Кунгшал[уреди | уреди извор]

Изграден во средината на 1680-тите, бастионот се користел како утврдување речиси еден век. Во 1790-тите, тој бил повторно изграден како кланица и за складирање на месо и намирници. Сега се користи во музејот Блекинге за складирање на артефакти. Бастионските пиштолџии формираат една од трите постојани батерии на Шведска и сè уште се користат за пукање на церемонијални поздрави.

Компании на Стумхолмен[уреди | уреди извор]

Покрај историските и станбените атракции на Стумхолмен, постојат и три приватни компании: Островот Хипер, образовна компанија сместена во стариот воен затвор, основана во 1996 година од Џонатан Бригс, Дејвид Ериксон и Ларс Лунд. Со поддршка од шведското Министерство за образование, училиштето нуди стручни курсеви за дигитални медиуми, менаџмент и лидерство врз основа на принципите „учи преку правење“. Со кадар од десет, има до 180 студенти годишно. Шведски институт за техничко одобрување во градежништвото, подружница СП Техничкиот истражувачки институт на Шведска издава европски технички одобренија (ЕТА) за градежни производи и лични вештини во градежната индустрија. Седиштето на компанијата се наоѓа на островот. Основана во 1999 година, Партнерската група за медицинска сестра, вклучувајќи ги партнер на медицинска сестра и докторски партнер , е агенција за регрутирање и екипирање која се фокусира на здравствената заштита. Иако е со седиште во Штумхолмен, организацијата има канцеларии и во Осло и Копенхаген.