Команда на Обединетите нации

Од Википедија — слободната енциклопедија
Команда на Обединетите нации
Активна1950 -
ЗемјаОбединети нации
ПрипадностОбединети нации
БиткиКорејска војна 1950-1953
Корејски конфликт 1950 -
Мреж. местоhttps://www.unc.mil/
Команданти
Командант GEN Роберт Б. Абрамс
Заменик Командант VADM Стјуарт Мејер
Постар Пријавен Водач CSM Волтер А. Тагалику
Истакнати
команданти		 GA Даглас МекАртур
GEN Метју Риџвеј

Командата на Обединетите нации (UNC) е унифицираната команда за мултинационалните воени сили, основана во 1950 година, која ја поддржува Јужна Кореја (Република Кореја или РК) за време на и по Корејската војна.

Командата на Обединетите нации, Корејската народна армија и Волонтерите на кинескиот народ го потпишале Договорот за примирје во Кореја на 27 јули 1953 година, со што се ставило крај на тешките борби. Со договорот за примирје била основана Комисијата за воено примирје (MAC), кое се состои од претставници на потписниците, за да го надгледува спроведувањето на условите на примирјето и Надзорната комисија на неутралните нации (NNSC) да ги следи ограничувањата на примирјето против засилување или повторно вооружување на страните. Севернокорејскиот-кинески MAC бил заменет со „Панмунџом мисијата“ под ексклузивно управување од Северна Кореја.[1] Иако состаноци на „MAC“ не се случиле уште од 1994 година, претставниците на командата на ООН рутински ангажираат припадници на Корејската народна армија на официјални и неформални состаноци. Најновите формални преговори за условите на примирјето се случиле во серија состаноци помеѓу октомври и ноември 2018 година. Дежурните офицери од двете страни на Заедничката обезбедена област (попозната како примирско село Панмунџом) вршат секојдневни проверки на комуникацијата и имаат можност да се вклучат лице в лице кога тоа го бара ситуацијата.[2]

Правен статус[уреди | уреди извор]

Седиште на командата на Обединетите нации и командата на Комбинираните сили на РК-САД (2009).

Командата на Обединетите нации работи под мандатите на Резолуциите 82, 83 и 84. Додека ООН имал одреден воен авторитет како што е утврдено во Поглавјето VII од Повелбата на Обединетите нации, тензиите од Студената војна значеле дека силите предвидени во тие членови никогаш не станале реалност. Така ООН имале малку практична можност да соберат воени сили како одговор на севернокорејскиот „вооружен напад“ против Југот. Затоа, Советот за безбедност на ООН ги назначил САД како извршен агент за водење на „унифицирана команда“ под знамето на ООН. Како такво, Обединетите нации не вршеле никаква контрола над борбените сили. Меѓутоа, бидејќи ова претставувало еден од првите обиди за колективна безбедност според системот на ООН, раководството на ООН одржувало блиски односи со командата на ООН за време на војната и во годините по прекинот на војната.

Кога завојуваните страни го потпишале Договорот за примирје во Кореја на 27 јули 1953 година, UNC го доставиле Договорот до Обединетите нации. Во август 1953 година, Генералното собрание на Обединетите нации донело резолуција „забележано со одобрување“ на Договорот за примирје, чекор што бил клучен за ООН да го преземе следниот чекор за организирање на Женевската конференција од 1954 година, кој требало да преговара за дипломатски мир меѓу Северна и Јужна Кореја. Усвојувањето на Корејскиот договор за примирје на Генералното собрание ја овластува тековната улога на Командата на ООН за одржување и спроведување на Договорот за примирје.

Улогата на Соединетите држави како извршен агент за унифицираната команда довело до прашања во врска со нејзината постојана валидност. Најзначајно е тоа што во 1994 година, генералниот секретар на ООН Бутрос Бутрос-Гали во писмо до министерот за надворешни работи на Северна Кореја напишал:

Советот за безбедност не ја воспостави Унифицираната команда како помошно тело под негова контрола, туку само препорача создавање на таква команда, прецизирајќи дека таа треба да биде под јурисдикција на Соединетите држави. Затоа, распуштањето на една команда не е одговорност на кое било тело на Обединетите нации, туку е прашање кон кадарноста на владата на Соединетите држави.

[3]

И покрај писмото на Бутрос Бутрос-Гали, официјалниот став од ООН останува дека резолуциите на Корејскиот совет за безбедност и Генералното собрание од времето на војната остануваат во сила. Ова било потврдено во 2013 година кога Северна Кореја објавила еднострано укинување на Договорот за примирје: Портпаролот на ООН, Мартин Несирки, тврди дека откако Договорот за примирје е усвоен од Генералното собрание на ООН, ниту една страна не може да го распушти еднострано. UNC продолжува да служи како потписник и придружници на примирјето спроти армијата на Народна Република Кореја.

Основање во 1950 година[уреди | уреди извор]

Кога војниците на Северна Кореја ја нападнале Јужна Кореја на 25 јуни 1950 година, Советот за безбедност на Обединетите нации ја усвоил Резолуцијата 82 со која се повикува Северна Кореја да ги прекине нападите и да се повлече на 38-та паралела.[4]

На 27 јуни 1950 година, таа ја усвоила Резолуцијата 83, препорачувајќи им на членовите на Обединетите нации да и помогнат на Република Кореја „да го одбие вооружениот напад и да ги врати меѓународниот мир и безбедност во областа“.[5]

Првата некорејска и неамериканска единица што се борела била ескадрилата бр. 77, Кралско австралиско воено воздухопловство, која започна со придружба, патрола и копнени напади од Ивакуни, Јапонија на 2 Јули 1950 година. На 29 јуни 1950 година, владата на Нов Зеланд наредила две фрегати од Лох класа - Tutira и Pukaki да се подготват за пат кон корејските води, а за целата војна, најмалку два брода на Нов Зеланд биле присутни во воениот театар.[6] На 3 јули, Тутира и Пукаки ја напуштиле поморската база Девонпорт, Окланд. Тие им се придружиле на другите сили на Комонвелтот во Сасебо, Јапонија, на 2 август.

Резолуцијата 84, донесена на 7 јули 1950 година, им препорачала на припадниците кои даваат воени сили и друга помош на Јужна Кореја „да ги стават на располагање таквите сили и друга помош на унифицираната команда под Соединетите Американски Држави“.[7]

Претседателот Сингман Ри од Република Кореја му ја доделил оперативната команда на копнените, морските и воздушните сили на Република Кореја на генералот МекАртур како врховен командант на ООН (CINCUNC) со писмото („Пусанско писмо“) од 15 јули 1950 година:

Со оглед на заедничките воени напори на Обединетите нации во име на Република Кореја, во кои сите воени сили, копнени, морски и воздушни, од сите Обединети нации кои се борат во или во близина на Кореја се ставени под Ваша оперативна команда и во која сте назначени за врховен командант на Силите на Обединетите нации, среќен сум што Ви ја доделувам командната власт над сите копнени, морски и воздушни сили на Република Кореја за време на периодот на продолжување на сегашната состојба на непријателства, таквата команда да е водена од Вас лично или од воен командант или команданти на кои може да им го делегирате управувањето на ова овластување во Кореја или во соседните мориња.[8]

На 29 август 1950 година, 27-та пешадиска бригада на британскиот Комонвелт пристигнала во Бусан за да им се придружи на копнените сили на UNC, кои дотогаш ги вклучувале само РК и американските сили. 27-та бригада се преместила во линијата на реката Нактонг западно од Даегу.

Следувале единици од други земји на ООН: Белгиска команда на Обединетите нации, 25-та канадска пешадиска бригада, Колумбија,[9] етиопскиот баталјон Кагњев, францускиот баталјон, грчкиот 15-ти пешадиски полк, Луксембург, Холандија, Нов Зеланд (16-ти копнен полк, артилерија на кралскиот Нов Зеланд), Филипини (филипински експедициони сили во Кореја), Јужна Африка (ескадрила бр. 2 СААФ), Тајланд и Турската бригада. Данска, Индија, Норвешка и Шведска обезбедиле медицински единици. Италија обезбедила болница, иако не била членка на ООН. Иран обезбедила медицинска помош од медицинската служба на иранските вооружени сили.

На 1 септември 1950 година, Командата на Обединетите нации имашла јачина од 180,000 луѓе во Кореја: 92,000 биле Јужнокорејци, а еднаков биланс биле Американците заедно со британската 27-ма пешадиска бригада од 1,600 луѓе.

1950–1953 година[уреди | уреди извор]

За време на трите години на Корејската војна, воените сили на овие нации биле сојузнички членки на UNC.[10] Врвната сила за UNC била 932,964 на 27 јули 1953 година, денот кога бил потпишан Договорот за примирје:

Команданти на UNC биле: Даглас МекАртур, Метју Б. Риџвеј и Марк Вејн Кларк. Џон Е. Хал бил именуван за командант на UNC за извршување на примирјето (вклучително и доброволната размена на воените заробеници) по потпишувањето на примирјето.[12]

1953 година –[уреди | уреди извор]

По потпишувањето на Договорот за примирје, UNC останале во Кореја за да ги исполнува функциите за безбедност и стабилност на Полуостровот, како и за поддршка на напорите на ООН за обнова на Република Кореја по разорната војна. Голем дел од педесеттите години бил обележан со постојани преговори на состаноците на Воената комисија за примирје, додека меѓународната заедница работела на зајакнување на економијата и инфраструктурата на Јужна Кореја. Во овој период, Северна Кореја ја одржувала економската и воената супериорност над нејзиниот јужен сосед поради кинеската и советската поддршка.

Шеесеттите години се покажале како мирна деценија на Корејскиот полуостров, обележан со период на непријателство, честопати нарекуван „Втора корејска војна“. Периодот помеѓу 1966 и 1969 година има зголемено ниво на пресметки во DMZ, како и големи инциденти, вклучувајќи го обидот за убиство од Северна Кореја врз јужнокорејскиот лидер Парк Чунг-хи и заплената на USS Pueblo.

Седумдесеттите години доживеле краток период на приближување, што подоцна придонел за структурни промени во UNC. Во 1972 година, владите на Северна и Јужна Кореја потпишале заедничко соопштение со кое се повикуваат на мирни врски меѓу двете Кореи. Истовремено, последователните американски администрации (Никсон, Форд и Картер) се обиделе да ја намалат зависноста на Јужна Кореја од американските сили за одржување на можностите за одвраќање на Корејскиот полуостров. На 7 ноември 1978 година, бил создаден комбиниран штаб, Република Кореја - Команда на комбинирани сили на САД (CFC), а воените единици на Јужна Кореја со мисии од фронтот биле пренесени од командата на ООН кон оперативната контрола на CFC. Главниот командант на CFC, воен офицер на Соединетите држави, крајно одговара на националните командни власти на Соединетите држави и на Јужна Кореја.

Од 1978 година, UNC ги задржала своите примарни функции за одржување и спроведување на Корејскиот договор за примирје, олеснување на дипломатијата што може да го поддржи трајниот мир на Полуостровот и обезбедување на команда што може да ги олесни мултинационалните придонеси во случај на неуспех на примирјето. ООН се намалило во големина, и со текот на времето, многу од набројувањата доделени на UNC станале заеднички помеѓу Американските сили во Кореја и Командата на комбинираните сили.

90-те години на минатиот век повторно забележале значителни промени во UNC. Во октомври 1991 година, UNC ја пренеле одговорноста на сите сектори на DMZ, освен на Заедничката безбедносна област на војската на Р. Кореја. Во 1992 година, UNC назначила јужнокорејски генерален офицер да служи како виш член на Комисијата за воено примирје. Ова довело до тоа Корејската народна армија и волонтерите на Кинескиот народ да ги бојкотираат состаноците на MAK. Распадот на Советскиот Сојуз исто така ја натерал Северна Кореја да се сомнева во усогласувањето на нивниот избор за Надзорната комисија на неутралните нации. Тие повеќе не ги признавале чешките или словачките претставници кога Чехословачка се поделила на Чешка и Словачка, а Северна Кореја ја протерала полската делегација во 1994 година. Исто така, во 1994 година, Северна Кореја ги отпуштила Кинеските доброволците од мисијата Панмунџом, делумно заради протест кон затоплувањето на релациите на Кина со Јужна Кореја.

Од 1998 година, UNC забележала постепено зголемување на постојаниот меѓународен персонал во рамките на командата. Во периодот помеѓу 1998 и 2003 година, неколкумина од оригиналните соработници во Корејската војна започнале да распоредуваат персонал во Кореја за поддршка на функциите за одржување на примирјето на UNC. Оваа меѓународна поддршка продолжила и во следните децении. Во мај 2018 година,[13] Канадскиот генерал-потполковник Вејн Ејр станал првиот неамериканец кој служел како заменик командант на UNC.[14][15][16] Негов наследник бил австралискиот под-адмирал Стјуарт Мајер, продолжувајќи го трендот на неамериканско раководство во UNC.

Позадинска команда на Обединетите нации[уреди | уреди извор]

Позадинска команда на Обединетите нации се наоѓа во воздухопловната база Јокота, Јапонија и е командувана од капетанот на групата Кралски австралиски воени сили со заменик командант од канадските воени сили Неговата задача е да го одржува SOFA договорот што му дозволува на UNC да ја задржи позадинска логистика и постановна врска на јапонско тло.[17]

Иднина на Заедничката безбедносна област[уреди | уреди извор]

За продолжување на Меѓукорејскиот сеопфатен воен договор од септември 2018 година, Командата на ООН, Вооружените сили на Република Кореја и претставниците на Народната армија на Северна Кореја се состанале во серија преговори за намерна демилитаризација на Заедничката безбедносна област. Првите две средби во октомври довеле до активности за деминирање во рамките на JSA, разоружување на персоналот и затворање на воените стражарници. На 6 ноември 2018 година, UNC спровела трета рунда преговори со јужнокорејската војска и севернокорејската народна армија за „Правила за интеракција“, што ќе овласти Заедничка безбедносна област каде што двете страни на Воената демаркациска линија—де факто границата—би била отворена за персоналот. Од неоткриени причини, севернокорејската страна одбила да се состане за да ги финализира овие правила и следниот чекор за реализација на демилитаризирана Заедничка безбедносна област.

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ State Department message to DPRK URL retrieved November 29, 2006
  2. ↑ Joint Security Area / Panmunjom URL retrieved April 9, 2006
  3. ↑ Pak Chol Gu (7 May 1997). „Replacement of the Korean Armistice Agreement: Prerequisite to a lasting peace in the Korean Peninsula“. Nautilus Institute. Посетено на 2 May 2013. UN Secretary General Boutros Boutros Ghali noted in his letter to the Foreign Minister of the DPRK, dated 24 June 1994: I do not believe, though, that any principal organ of the United Nations, including the Secretary General, can be the proper instance to decide on the continued existence or the dissolution of the United Nations Command. However, allow me to recall that the Security Council, in operative paragraph 3 of resolution 84 (1950) of 7 July 1950, limited itself to recommending that all members providing military forces and other assistance to the Republic of Korea 'make such forces and other assistance available to a unified command under the United States of America'. It follows, accordingly, that the Security Council did not establish the unified command as a subsidiary organ under its control, but merely recommended the creation of such a command, specifying that it be under the authority of the United States. Therefore the dissolution of the unified command does not fall within the responsibility of any United Nations organ but is a matter within the competence of the Government of the United States.
  4. ↑ „United Nations Security Council Resolution 82“ (PDF). 25 June 1950. Посетено на 2016-03-04.
  5. ↑ „United Nations Security Council Resolution 83“ (PDF). 27 June 1950. Посетено на 2016-03-04.
  6. ↑ Korean Scholarships – Navy Today, Defence Public Relations Unit, Issue 133, 8 June, Page 14-15
  7. ↑ „United Nations Security Council Resolution 84“ (PDF). 7 July 1950. стр. 1–2. Посетено на 2016-03-04.
  8. ↑ Kyung Y. Chung (1989). Analysis of ROK-US Military Command Relationship from the Korean War to the Present (PDF) (master thesis). Fort Leavenworth, Kansas: United States Army Command and General Staff College. стр. 7. ISBN 978-1249403975. OCLC 939481483. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-10-17. Посетено на 2020-10-25. citing James P Finley (1983). The US military experience in Korea, 1871-1982 : in the vanguard of ROK-US relations. San Francisco: Command Historian's Office, Secretary Joint Staff, Hqs., USFK/EUSA. стр. 59. OCLC 10467350.
  9. ↑ Coleman, Bradley Lynn (October 2005). „The Colombian Army in Korea, 1950–1954“ (PDF). The Journal of Military History. Project Muse (Society for Military History). 69 (4): 1137–1177. doi:10.1353/jmh.2005.0215. ISSN 0899-3718.
  10. ↑ United Nations Command Архивирано на 12 март 2013 г. retrieved June 27, 2011
  11. ↑ Personnel from the Italian Red Cross Military Corps (Corpo Militare della Croce Rossa Italiana) and the Italian Red Cross Volunteer Nurses Corps (Corpo delle Infermiere Volontarie della Croce Rossa Italiana).
  12. ↑ Paul M. Edwards (10 June 2010). Historical Dictionary of the Korean War. Scarecrow Press. стр. 129. ISBN 978-0-8108-7461-9.
  13. ↑ „UN Command names Canadian to key post in South Korea for the first time“. The Globe and Mail. 13 May 2018. Посетено на 18 July 2019.
  14. ↑ Pinkerton, Charlie (2018-11-05). „Canadians at centre of 'potentially historic turning point' in Korea - iPolitics“. Ipolitics.ca. Посетено на 2019-07-18.
  15. ↑ „Deputy Commander UNC > United States Forces Korea > Article View“. Usfk.mil. 2015-05-01. Архивирано од изворникот на 2018-11-06. Посетено на 2019-07-18.
  16. ↑ „Can United Nations Command become catalyst for change in the Korean peninsula?“. National Interest. Посетено на 18 July 2019.
  17. ↑ „Fact Sheet“ (PDF). December 22, 2015. Посетено на March 27, 2018.

Понатамошно читање[уреди | уреди извор]

  • Grey, Jeffrey. The Commonwealth Armies and the Korean War: An Alliance Study. Manchester University Press, 1990.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Команда_на_Обединетите_нации&oldid=5181622“