Адеров ’Рт
Адеровиот ’Рт — ’рт од црн базалт што го формира северниот врв на Адеровиот Полуостров, најсевероисточниот крај на Викториината Земја, Источен Антарктик.[1]
Опис[уреди | уреди извор]
Обележувајќи го северниот крај на Борхгревинковиот Брег и западниот крај на Пенеловиот Брег, ’ртот го дели Росовото Море на исток од Јужниот Океан на запад и е поддржан од високите Адмиралитетски Планини. Адеровиот ’Рт бил важно место за слетување и кампување за време на раното истражување на Антарктикот. Надвор од брегот на североисток се Адеровите морски планини и Адеровото Корито.
Историја[уреди | уреди извор]
Капетанот Џејмс Рос го открил Адеровиот ’Рт во јануари 1841 година и го именувал по неговиот пријател Виконт Адер (името е изведено од Адар, Ирска).
Во јануари 1895 година, норвешките истражувачи Хенрик Бул и Карстен Борхгревинк од бродот Антарктик слетале на Адеровиот ’Рт како прво документирано слетување на Антарктикот, собирајќи геолошки примероци. Борхгревинк се вратил на Адеровиот ’Рт водејќи ја својата експедиција во 1899 година и подигнал две колиби, првите човечки структури изградени на Антарктикот. Членовите на експедицијата презимувале, а преживеаните биле земени во јануари 1900 година. Ова било првата експедициска забава на антарктичкиот континент. Зоологот Николај Хансон починал во текот на зимата и бил погребан во Адеровиот ’Рт.
Најблиската истражувачка станица е станицата Халет, заедничката станица Нов Зеланд / САД во Халетовиот ’Рт, 63 милји (101 км) на југ. Оваа база била во употреба од 1957 до 1973 година.
Австралиската двостогодишна антарктичка експедиција тргнала од Адеровиот ’Рт за нивниот успешен напад на планината Минто во 1988 година. Бродот за поддршка на експедицијата бил закотвен на ледениот гребен во заливот и одржувал радио контакт со планинарите за време на нивното искачување.
Во февруари 2007 година, јапонскиот брод за ловење китови Нишин Мару доживеал пожар под палубите додека бил во Росовото Море. Бродот останал без струја со денови додека неговите мотори не биле поправени, што предизвикувало загриженост поради неговата близина до Адеровиот ’Рт.
Историски локалитети и споменици[уреди | уреди извор]
Првите згради подигнати од Карстен Борхгревинк на Адеровиот ’Рт биле направени од бор од норвешката фабрика Strømmen Trævarefabrikk. Овие колиби сè уште стојат, а местоположбата е меѓународно признаена како значајна историска локација. Членовите на Северната група на експедицијата Тера Нова на Скот презимувале во Адеровиот ’Рт во 1911 и 1912 година. Подигнале една колиба, која денеска е урната.
Како резултат на иницијативите на Фондот за наследство на Антарктикот, локацијата (со зградите) е регистрирана во Системот на договори на Антарктикот како специјално заштитена област (ASPA 159), највисокото ниво на заштита достапно според условите на Договорот.[2][3]
Остатоците од двете колиби на Борхгревинк, како и оние од колибата на експедицијата Тера Нова, исто така се означени како историско место или споменик (HSM 22), по предлогот на Нов Зеланд и Обединетото Кралство за Консултативен состанок на Антарктичкиот договор. Гробот на Николај Хансон е слично, но посебно назначен (HSM 23).[4]
Клима[уреди | уреди извор]
Студиите сугерираат дека Адеровиот ’Рт бил покриен со мраз за време на последниот глацијален период и деглацирал пред околу 16,2 илјади години. А резултатите сугерираат дека биле потребни неколку илјади години додека не се формираат колонии на пингвини, откако станале достапни површини без мраз.[5]
Интеракции на ледениот брег[уреди | уреди извор]
Подморниците на тесниот континентален гребен на исток од Адеровиот ’Рт се место на невообичаено чести подморнички судири со големи санти мраз мобилизирани од струја кои транзитираат кон север надвор од Росово Море. Имено, овој процес довел до ненадејно распаѓање на Санта B15 во октомври 2007 година, како и на голем број други големи санта мраз. Овие судири се доволно енергични за да бидат снимени со сеизмографи на Антарктикот и јужниот дел на Тихиот Океан.[6]
Аделински пингвини[уреди | уреди извор]
Адеровиот ’Рт е местото на најголемото живеалиште на Аделински пингвини во светот.[7] Единственото проучување на оваа конкретна колонија било направено од Џорџ Мареј Левик,[7] кој бил член на Антарктичката експедиција од 1910-1913 година и ја набљудувал цел циклус на размножување во 1911 и 1912 година [8] Тој не сакал да го објави поради необичните навики за парење на пингвините што ги снимил, меѓу нив и хомосексуалноста, сексуалното и физичкото малтретирање на пилињата и парењето со мртвите женски пингвини, кои денес се припишуваат на недостаток на искуство на младите пингвини.[8] Тој го опишал случајот како „развратен“. Извештајот се сметал за премногу шокантен за јавно објавување во тоа време, и бил потиснат. Единствените копии што биле достапни приватно на истражувачите биле преведени на грчки, за да се спречи ова знаење да стане пошироко познато. Откако се изгубило, повторно било откриено и објавено во списанието Polar Record дури во 2012 година. Откритието значително го осветлува однесувањето на видовите за кои некои истражувачи [9] веруваат дека се показател за климатските промени.[8]
Важна област за птици[уреди | уреди извор]
Во текот на четири сезони, земени меѓу 1981 и 2012 година, колонијата Аделински пиннгвини во Адеровиот ’Рт имала просечен број од 227.000 парови за размножување, што ја прави (заедно со онаа во Крозиеровиот ’Рт ) меѓу најголемите во Росовото Море. Ја зазема плажата Ридли и дел од западните падини на полуостровот. А 294 ха локацијата што ја опфаќа колонијата е означена како важна област за птици од страна на BirdLife International. Присутна е и колонија од околу 300 пара јужнополарни поморници.[10]
Во 1901 година, Карстен Борхгревинк, дел од британската експедиција на Антарктикот 1898–1900 година, ја објавил книгата „Прв на антарктичкиот континент“. Тој напишал околу 1900 година, во поглавјето посветено на пингвините:
Сите со најголем интерес го гледавме животот на пингвините и верувам и се надевам дека некои од нас научија нешто од нивните навики и одлики
-
-
Колонија на пингвини
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑
Оваа статија содржи материјал во јавна сопственост од Геолошкиот топографски институт на САД (USGS) — документ: „Адеров ’Рт“ (содржини од Информативниот систем за географски имиња). (англиски)
- ↑ Historic Sites of the Antarctic
- ↑ „Cape Adare, Borchgrevink Coast“ (PDF). Management Plan for Antarctic Specially Protected Area No. 159: Measure 2, Annex L. Antarctic Treaty Secretariat. 2005. Посетено на 2013-02-06.
- ↑ „List of Historic Sites and Monuments approved by the ATCM (2012)“ (PDF). Antarctic Treaty Secretariat. 2012. Посетено на 2013-10-27.
- ↑ „The last deglaciation of Cape Adare, northern Victoria Land, Antarctica“. British Antarctic Survey. 2008.
- ↑ Martin, S., Drucker, R., Aster, R., Davey.
- ↑ 7,0 7,1 „Shock at sexually 'depraved' penguins led to 100-year censorship“. The Week. 10 June 2012. Архивирано од изворникот на 23 December 2017. Посетено на 10 June 2012.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 McKie, Robin (9 June 2012). „'Sexual depravity' of penguins that Antarctic scientist dared not reveal“. Guardian.co.uk.
- ↑ Ainley, David G. (2002). THE ADÉLIE PENGUIN: BELLWETHER OF CLIMATE CHANGE. Columbia University Press. стр. 310 pp. with 23 illustrations, 51 figures, 48 tables, 16 plates. ISBN 0-231-12306-X.
- ↑ „Cape Adare“. BirdLife Data Zone. BirdLife International. 2015. Посетено на 26 October 2020.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Адеров ’Рт“ на Ризницата ? |