Преглед на кодот на Шумадија

{{Инфокутија Населено место
| name                    = Шумадија
| native_name             = ''Шумадија''
| native_name_lang        = sr
| settlement_type         = [[регион|област]] во [[Србија]]
| image_shield            = 
| shield_size             =
| image_map               = Relief map of Serbia Šumadija.png
| map_caption             = Шумадија означена на карта на Србија
| image_map1              = Sumadija region-sr.png
| map_caption1            = Поважни населени места во Шумадија
| subdivision_type        = Земја
| subdivision_name        = {{знаме|Србија}}
| seat_type               = Најголем град
| seat                    = [[Крагуевац]]
| area_footnotes          = 
| area_total_km2          = 
| population_footnotes    = 
| population_total        = 1.407.143
| population_density_km2  = 
| footnotes               = 
}}
'''Шумадија''' ({{lang-sr|Шумадија}}) — [[регион|географска област]] во [[Србија]]. Го добила името по [[шума|шуми]]те, кои некогаш го прекривале најголемиот дел од нејзината територија. Најважен [[град]] во областа е [[Крагуевац]], кој воедно е административен центар на [[Шумадиски округ|Шумадискиот округ]].

==Граници==
Областа се наоѓа меѓу реките [[Сава]] и [[Дунав]] од север, [[Велика Морава]] од исток, [[Западна Морава]] од југ и реките [[Колубара]], Љиг и Дичина од запад.<ref>Миодраг Милошевић, Географија за 8. разред основне школе, Београд, 1994.</ref> Според некои толкувања (на пр. географот [[Јован Цвииќ]] и етнологот [[Јован Ерделјановиќ]]<ref>Ivić, Beleske o biogračićkom govoru, Srpski dijalektoloski zbornik, 24/1978, 125</ref>), северната граница на Шумадија се протега меѓу планините [[Авала]] и [[Космај]]. Според тоа гледање, [[Белград]] не припаѓа на Шумадија.

==Историја==
===Среден век===
Во раниот XI век, Шумадија била територија на словенските племиња Мерехани (Моравци). Во 844 г. Баварскиот Географ ги споменува како соседи на јужните Франки.<ref name=Komatina21>{{harvnb|Коматина|2010|p=21}}</ref> Живееле во долините на [[Велика Морава]] и сè уште не биле потчинети од [[Прво Бугарско Царство|бугарската држава]] сè до 845 г. кога почнува приклучувањето на словенско население кон [[Прво Бугарско Царство|бугарското општество]].<ref name=Komatina21/><ref>{{harvnb|Коматина|2010|p=22}}</ref> Шумадија е сместена веднаш севевероисточно од [[Рашка]], која била јадрената територија на [[Кнежевство Србија|Српското кнежевство]]. Тогашните српски кнезови како [[Часлав Клонимировиќ]] {{мали|(в. 927–960)}} и [[Константин Бодин]] {{мали|(в. 1081–1101)}} придодавале делови од Шумадија кон својата територија, за на крај целата област да потпадне под власта на големиот жупан [[Стефан Немања]] и династијата [[Немањиќи]] (1166–1371).

===Османлиски период===
Во XVIII век, шумите и ридовите на Шумадија биле прибежижте за [[ајдутство|ајдучките]] дружини кои се бореле против [[Османлиско Царство|Османлиите]]. Во 1718 г. делови од [[Смедеревски санџак|Смедеревскиот санџак]] (цела Шумадија) биле ослободени од австриската војска, со што е основано вазалното Кралство Србија. По [[Руско-турска војна (1736-1739)|Руско-австриско-турската војна]] (1735–39) санџакот е возобновен. Во 1788 г. [[Слободен корпус|Слободниот корпус]] (Фрајкорите) под австриска команда ја ослободиле Шумадија и овозможиле понатамошно освојување на целиот санџак од страна на австриските сили, што довело до [[Хабсбуршка монархија|хабсбуршката окупација]] од 1788 до 1792 г. Во 1804 г. избило [[Прво српско востание|Првото српско востание]] и со тоа областа била ослободена и ставена под самостојна востаничка власт под водство на [[Караѓорѓе Петровиќ]]. Со [[Второ српско востание|Второто српско востание]] (1815) под водство на [[Милош Обреновиќ]], османлиските војски се успешно одвратени, а во 1830 г. Србија стекнува целосна автономија и подоцна, независност на централна Србија.

===Понова историја===
Од 1922 до 1929 г. Шумадиската област била административна единица на [[Кралство Југославија|Кралството Југославија]] со приближно исти граници како денешниот [[Шумадиски округ]] и со административен центар во [[Крагуевац]].

==Поважни населени места==
[[Податотека:Kalenic Naslovn.jpg|мини|десно|250п|Селото [[Калениќ (село)|Калениќ]] во Шумадија]]
[[Податотека:Sunflower fields in Šumadija.jpg|мини|десно|250п|[[Сончоглед]]ови полиња во Шумадија]]
[[Податотека:Spomenik-palim-Sumadimcima.jpg|мини|десно|исправено|Споменик на паднатите шумадинци во Крагуевац]]
Поголеми населени места во Шумадија се:
*[[Крагуевац]]
*[[Чачак]]
*[[Аранѓеловац]]
*[[Горни Милановац]]
*[[Јагодина]]
*[[Смедерево]]
*[[Смедеревска Паланка]]
*[[Младеновац]]
*[[Лазаревац]]
*[[Велика Плана]]

Помали населени места:
*[[Книќ]]
*[[Варварин (Србија)|Варварин]]
*[[Топола (Србија)|Топола]]
*[[Лапово]]
*[[Лиг]]
*[[Гроцка]]
*[[Белановица]]
*[[Рача]]
*[[Бараево]]
*[[Сопот (Србија)|Сопот]]
*[[Баточина]]
*[[Рековац]]

== Поврзано ==
*[[Шумадиски округ]]
*[[Географски области во Србија]]
*[[Шумадија и Западна Србија]]

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{рвр|Šumadija}}
* {{наведена мрежна страница|url=http://akademskikrug.rs/sumadija/|title=Шумадија|last=Девиќ|first=Н.|publisher=Српски академски круг|accessdate=2015-04-03|archive-date=2015-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20150317054144/http://akademskikrug.rs/sumadija/|url-status=dead}} {{sr}}

[[Категорија:Шумадија| ]]
[[Категорија:Области во Србија]]
[[Категорија:Историски области во Србија]]
[[Категорија:Географија на Србија]]