Фацелија

Фацелија
	Фацелија на нива во Сирково, Македонија
Научна класификација
Род:	Phacelia

Фацелијата е билка која е многу медоносна. Може во текот на мај-септември да се користи како пасиште за пчели. Тоа се постигнува во текот на 15-20 дена, постепено.

Фацелија[уреди | уреди извор]

Фацелијата е билка која е многу медоносна. Може во текот на мај-септември да се користи како пасиште за пчели. Тоа се постигнува во текот на 15-20 дена, постепено. Приносот на мед и изнесува дури до 1000кг на хектар. Познати се неколку видови на фацелија. Најзастапена е Phacelia tanacetifolija која достигнува висина од 70-100цм. Таа е едногодишна зељеста билка. Целата билка е густо покриена со кратки гранчиња. Листовите се кратко засечени. Цветовите се виолетови и се наоѓаат на врвот од стеблото или напречните гранчиња. Phacelia campanularij е ниска билка со висина од 15-20цм. Листовите се во облик на срце, а цветот му е во облик на ѕвончиња, значително поголеми од претходните. Фацелијата припаѓа на семејството на hydrophyllaceaeи како таква е добродојдена за сите варијанти на плодоредот.

Употреба[уреди | уреди извор]

'Phacelia tanacetifolija ' се користи како медоносна билка а се користи и кај мешаните цеќиња. Може да се користи и за зелено ѓубрење. 'Phacelia campanularija'е исто така медонсона билка, но поради убавиот цвет се користи како цвет во градина. Двете врсти имаат предност да цвеетаат пред сите билки. Истовремено тие цветаат кон крајот на мај. Бидејќи ова е медоносна билка потребено е да се собери семето за потребите од пчеларите. Цвета после 45-50 дена по сеењето. Цветањето трае 30-40 дена. Ако сеењето се поднеси во временски периоди, на поединечни парцели, може периодот на пасиштето да се продолжи во текот на целото лето, односно од мај до септември. Цветовите даваат обемен нектар и цветен прав. Приносите од мед од 1 хектар се од 150-300кг. Под поволни услови може да се постигне и до 1000кг мед по 1 хектар. Бојата на медот е светложолта или бела со пријатен мирис и вкус и со оддличен квалитет. Покрај за пасиште се користи и за примес на сено за стока.

Агротехника[уреди | уреди извор]

Земјиште: Најдобро успева на квалитетно земјиште како што се карбонатни црни,ливадски црни и алувијални, но успева и на други видови земјишта. Предсеењето припремата треба да е поквалитетна,да се обезбедат услови за сеење. Важно е да се пред дрљањето не се нправи кора на земјата туку нежно да се помини.
Ѓубрење: Ако фацелијата се произведува во големи количини минералните ѓубрива зависат од повеќе услови и тоа најважно плодноста на земјиштето итн. Просечна количина NPK која се внесува под основни обработливи услови изнесуваат околу 300 килограми на хектар ѓубриво. Во прихранувањето се додаваат и 50-100кг азот. На плодно земјиште ѓубрењето може целосно да се изостави посебно ако е наменето како пасиште за пчели.
Сеењето се обавува во втората половина на март. Сеидбата може да се изведе и со сеаалка за жито на растојаније меѓу редови од 25цм или 12,5 см. Длабочината на сеењето треба да биде2-3цм. Количината на семе е 5-10килограми на хектар. Една од специфичните особини на фацелијата е што инхибира на светлина што не смее да остане на површина.
Употребата на хербициди е можна но треба да биде опрезен на времето на примена особено во растот на петтиот лист. Кај производството фацелија за пасење на пчели пестицидите е пожелно да се изостават, а сеидбата да се обави на 12,5 см растојание меѓу редовите со употреба на семе 10-12кг. Во вакви услови корењата тешко би дошле до израз. Сеидбата на фацелија за пасење пчели е 15-20 дена. На овој начин се обезбедува континиутет на пасиштето во целиот вегетационен период пасиштето да се продолжи во текот на целото лето односно од мај до септембер. Ако посејот се гои за производсто на крма пожелно е да се почни со жнеење пред почетокот на цутење на светот. Кога во доењето делат врстите на некои семки посевот може да се третира со исушувачи. После неколку дена кога посевот е сув се жнее со комбањ за жито. Ако не изводливо да се користат исушувачи може директно да се жнее но придобивката е значително помала. Посевот се суши 5-7 дена па се врши. Ако е потербно може да се досуши.