Класификација на груба моторна функција

Од Википедија — слободната енциклопедија

Класификација на груба моторна функција или GMFCS е скала со 5 нивоа, според која се опишува грубата моторна функција на лица со церебрална парализа, врз основа на самоиницијативни способности движење. Посебен акцент во создавањето и одржувањето на скалата на GMFCS се става на проценката на седење, одење и движење на тркала. Разликите помеѓу нивоата се засноваат на функционалните способности, односно потребата за дубаци, патерици, инвалидски колички или бастуни, и во многу помала мера вистинскиот квалитет на движењето.

Оригиналната верзија на GMFCS била развиена во 1997 година. Од 2007 година, проширената и ревидирана верзија, позната како GMFCS - E&R, ги вклучува и младите од 12 до 18 години.

Оригиналниот концепт бил развиен заеднички од страна на Роберт Палисано, професор по физиотерапија на Универзитетот Дрексел, Питер Розенбаум, професор по развојна педијатрија во Мекмастер, Стефан Волтер, професор по биостатистика во Мекмастер, Даен Расел, Елен Вуд и Барбара Галупи.

GMFCS сега е стандард во Северна Америка и Западна Европа за проценка на подвижноста и амбулатно предвидување за церебрална парализа. Испитувањето се врши со користење на "Мерење на грубата моторна функција" (GMFM), што претставува сет од 66 седечки (контрола на торзото), како и вежби за одење спроведени за време на GMFM проценката што му помагаат на специјалистот да го класифицира лицето во едно од петте нивоа на скалата или понекогаш да го класифицира лицето како "помеѓу" две различни нивоа.

Ниво I на GMFCS[уреди | уреди извор]

  • Може да оди во затворени простории и на отворено и да се искачува по скалите без да ги користи рацете за поддршка
  • Може да ги извршува вообичаените активности како што се трчање и скокање
  • Има намалена брзина, рамнотежа и координација

Ниво II на GMFCS[уреди | уреди извор]

  • Може да се качува по скалите со оградата
  • Има тешкотии со нерамни површини, стрмнини или во толпа на луѓе
  • Има само минимална способност да трча или да скока

Ниво III на GMFCS[уреди | уреди извор]

  • Оди со помошни уреди за подвижност во затворени простории и на отворено на ниво на површини
  • Може да може да се качува по скалите користејќи оградата
  • Може да турка рачна инвалидска количка и им е потребна помош за големи растојанија или нерамни површини

Ниво IV на GMFCS[уреди | уреди извор]

  • Пешачка способност е строго ограничена дури и со помошни уреди
  • Користи инвалидски колички поголемиот дел од времето и може да ја турка сопствената инвалидска количка
  • Може да стои, со или без помош

Ниво V на GMFCS[уреди | уреди извор]

  • Има физички оштетувања кои ја ограничуваат доброволната контрола на движењето
  • Способност да ја задржи позицијата на главата и вратот против гравитацијата
  • Нарушена во сите области на моторната функција
  • Не може самостојно да седи или да стои, дури и со адаптивна опрема
  • Не може самостојно да оди, но може да користи мобилна подвижност

Употреба[уреди | уреди извор]

GMFCS се користи за опишување на студиските примероци во однос на бројот на деца во секоја група.[1] Оттука, GMFCS е многу повеќе од алатка за категоризација, отколку мерка за исход. На пример, децата со церебрална парализа со повисоки нивоа на GMFCS, т.е. (III, IV, V) имаат поголем ризик за развој на сублуксација/дислокација на колкот отколку оние со пониски нивоа на GMFCS, т.е. (I, II).[2] Ограничувањето на оригиналниот GMFCS беше во однос на тоа што родителите и терапевтите го оценуваа детето за нивните најдобри перформанси, а не за нивните просечни перформанси.[3] Се чини дека постои поголема несигурност меѓу класификацијата на децата на ниво I или II отколку во другите нивоа.[4] GMFCS се користела за класифицирање на луѓе со болести различни од церебралната парализа. Оваа употреба не се препорачува од страна на авторите на GMFCS.[5]

Наоди[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Morris, C; Bartlett, D (January 2004). „Gross Motor Function Classification System: impact and utility“. Developmental Medicine and Child Neurology. 46 (1): 60–5. doi:10.1111/j.1469-8749.2004.tb00436.x. PMID 14974650.
  2. ↑ El-Sobky TA, Fayyad TA, Kotb AM, Kaldas B (2017)."Bony reconstruction of hip in cerebral palsy children Gross Motor Function Classification System levels III to V: a systematic review". J Pediatric Orthopaedics B . http://doi.org/10.1097/BPB.0000000000000503. PubMed (англиски)
  3. ↑ Rethlefsen, Susan A.; Ryan, Deirdre D.; Kay, Robert M. (October 2010). „Classification Systems in Cerebral Palsy“. Orthopedic Clinics of North America. 41 (4): 457–467. doi:10.1016/j.ocl.2010.06.005. PMID 20868878.
  4. ↑ Reid, Susan M; Carlin, John B; Reddihough, Dinah S (November 2011). „Using the Gross Motor Function Classification System to describe patterns of motor severity in cerebral palsy“. Developmental Medicine & Child Neurology. 53 (11): 1007–1012. doi:10.1111/j.1469-8749.2011.04044.x. PMID 22014320.
  5. ↑ Towns, Megan; Rosenbaum, Peter; Palisano, Robert; Wright, F Virginia (5 November 2017). „Should the Gross Motor Function Classification System be used for children who do not have cerebral palsy?“. Developmental Medicine & Child Neurology. 60: 147–154. doi:10.1111/dmcn.13602.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Класификација_на_груба_моторна_функција&oldid=4651530“