Преглед на кодот на Железно време

{{Без извори|датум=ноември 2009}}
{{Трипериоден систем}}
[[Податотека:Mann Von Hirschlanden.jpg|thumb|[[Воинот од Хиршланден]] (германски: Krieger von Hirschlanden), најстарата позната антропоморфна статуа во природна големина од железното време, северно од Алпите]]
Како хронолошка одредница за почетокот на '''железното време''' се земаат последните векови од вториот милениум пне., те. околу 1200 г. пне. Оваа дата е во врска со значајните претумбации, кои во тој период го потресле поголемиот дел од средоземниот простор, т.н. егејски преселби. Поместувањето трае отприлика сè до VIII век п.н.е., кога настанува определено стабилизирање на племињата во географски аспект.

== Хронологија ==
{| style="margin:auto;"
|
<timeline>
ImageSize = width:800 height:100
PlotArea = left:15 right:15 bottom:20 top:10
AlignBars = justify

Colors =
 id:bronze value:rgb(0.8,0.8,0.4) #
 id:iron value:rgb(1,0.4,0.4) #
 id:stone value:gray(0.8) #
 
Period = from:-9500 till:1750
TimeAxis = orientation:horizontal
ScaleMajor = unit:year increment:1000 start:-9500
ScaleMinor = unit:year increment:100 start:-9500

PlotData =
 align:center textcolor:black fontsize:10 mark:(line,black) width:15 shift:(0,-5)

 bar:&nbsp; color:stone
 from:-9500 till:-3250 shift:(0,8) text:[[Камено време]]
 from:-9500 till:-3250 shift:(0,-7)
 bar:&nbsp; color:bronze
 from: -3250 till: -1200 shift:(0,8) text:[[Бронзено време]]

 bar:&nbsp; color:iron
 from: -1200 till: 1750 shift:(1,8) text:Железно време
# bar:&nbsp; color:time

</timeline>
|}

== Македонија во железното доба ==
{{Главна|Македонија во железното доба}}
Железното време во [[Република Македонија]] според М. Гарашанин е поделено на: рано железно време I и II кое го покрива периодот до VI век пне. и железно време III кое го опфаќа крајот на VI век пне. кога најголемиот дел од Македонија пред сè го губи праисторискиот карактер во материјалната култура. Територијата на Република Македонија наоѓајќи се во централно-Балканскиот регион не претставувала географска, културна, етничка средина која била затворена и изолирана. Истата трпела влијание од другите културни групи од соседните простори. Долините на [[Вардар]] и другите реки претставувале особена комуникација меѓу север и југ те. помеѓу средна Европа и Егеј.

Со рекогносцирање евидентирани се железнодобски населби сместени на високи и потешко пристапни места. За разлика од населбите, [[некропола|некрополите]] се систематски истражувани и истите ги има во неколку типови: гробови под тумули, рамни некрополи и крајпатни гробови.

Во [[Висои]] е истражен [[тумул]] со 44 гробни конструкции, а во Пелагонискиот Регион исто така се евидентирани тумули кај селата [[Мојно]], [[Орле]] и [[Чанчиште]].

Други наоѓалишта од железното време се: [[Орлова Чука]], [[Куново - Чуки|Кунова Чука]] и [[Текешински лозја]] во источна Македонија. Во Охридската област познати се требенишките кнежевски гробови од VI век пне., потоа наоѓалиштата кај селата [[Радолишта]] и [[Речица (Охридско)|Речица]].

== Надворешни врски ==
* [http://axios.org.mk/800/zelezno.html Студентско Археолошко здружение Аксиос] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20050121074614/http://www.axios.org.mk/800/zelezno.html |date=2005-01-21 }}

{{Нормативна контрола}}
<!--ВАЖНО: Не додавај овде 
[[Категорија:Археологија|*]], бидејќи тоа е надкатегорија на категориите наведени подолу-->

[[Категорија:Периоди во археологијата]]
[[Категорија:Праисторија]]
[[Категорија:Железно време| ]]