Преглед на кодот на Јирген Хабермас

[[File:Habermas10 (14298469242).jpg|thumb|]] 
{{Инфокутија Филозоф}}
'''Јирген Хабермас''' (роден на 18 јуни 1929 година) е германски [[филозоф]] и [[Социологија|социолог]] во традицијата на [[Критичка теорија|критичката теорија]] и [[прагматизам]]. Тој е можеби најпознат по неговите теории за комуникативната рационалност и јавната сфера. Во 2014 година, читателите на "''Проспект"'' го избрале Хабермас како еден од нивните омилени меѓу "водечките светски мислители".<ref name="prospectmagazine.co.uk">{{Наведени вести|url=http://www.prospectmagazine.co.uk/features/world-thinkers-2014-the-results|title=World thinkers 2014: The results|last=Serena Kutchinsky|date=23 April 2014|publisher=Prospect Magazine|quote=12. Jürgen Habermas, philosopher|access-date=5 мај 2019|archive-date=2019-09-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20190928151452/http://www.prospectmagazine.co.uk/features/world-thinkers-2014-the-results|url-status=dead}}</ref>

Поврзан со [[Франкфуртска школа|Франкфуртската школа]], работата на Хабермас се фокусира на темелите на [[Теорија на познание|епистемологијата]] и [[Општествена теорија|општествената теорија]], анализата на напредниот капитализам и [[демократија]], владеењето на правото во критичен социјално-еволутивен контекст и современата политика, особено германската политика. Теоретскиот систем на Хабермас е посветен на откривање на можноста за разум, [[еманципација]] и рационално-критичка комуникација латентна во модерните институции и во човечкиот капацитет да размислуваат и да ги следат рационалните интереси. Хабермас е познат по својата работа на концептот на модерноста, особено во однос на дискусиите за рационализација првично изнесени од [[Макс Вебер]] . Тој бил под влијание на [[Прагматизам|американскиот прагматизам]], акционата теорија и [[Постструктурализам|постструктурализмот]].

== Животопис ==
Хабермас е роден во [[Диселдорф]], [[Рајнска покраина]], во 1929 година. Тој е роден со расцеп на непцето и имал корективна хирургија двапати во текот на детството.<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://papers.ssrn.com/abstract=1451092|title=Disabling Democracy: How Disability Reconfigures Deliberative Democratic Norms|last=Simplican|first=Clifford|last2=Stacy|date=28 October 2017|publisher=|accessdate=28 October 2017}}</ref> Хабермас тврди дека неговото нарушување на говорот го натерало да размислува поинаку за важноста на длабоката зависност и комуникацијата.<ref>Habermas, Jurgen. 2008. Between Naturalism and Religion: Philosophical Essays. (First chapter).</ref>

Како тинејџер, тој бил длабоко погоден од Втората светска војна. До дипломирањето од [[Gymnasium (school)|гимназија]], Хабермас живеел во Гуммерсбах, во близина на [[Келн]]. Неговиот татко, Ернст Хабермас, бил извршен директор на Комонската комора за индустрија и трговија, и бил опишан од страна на Хабермас како нацистички симпатизер. Бил воспитан во стабилно протестантско милје, а неговиот дедо бил директор на богословијата во Гуммерсбах. Студирал на универзитетите во [[Гетингенски универзитет|Гетинген]] (1949/50), Цирих (1950/51) и Бон (1951-54) и докторирал по филозофија од Бон во 1954 година со дисертација напишана за конфликтот помеѓу апсолутот и историјата во Мислата на Шелинг, насловена како ''Апсолутот и приказната'' ''на двосмисленоста во размислувањето на Шелинг.'' Во комитетот за дисертација биле Ерих Роткер и Оскар Бекер.<ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/?id=IOLWAAAAMAAJ|title=Das Absolute und die Geschichte: von der Zwiespältigkeit in Schellings Denken|last=Habermas|first=Jurgen|date=1954|publisher=Gummers}}</ref>

=== Социјалистички дијалог ===
Хабермас застанал на страната на другите коментатори на 20 век за Маркс, како што е [[Хана Арент]], кои укажале на загриженост со ограничувањата на тоталитарните перспективи, кои често се поврзуваат со очигледна преоценка на Марксовиот еманципаторски потенцијал на силите на производство. Арент го презентирала ова во нејзината книга ''"Потеклото на тоталитаризмот",'' а Хабермас ја проширува оваа критика во неговите дела за функционален редукционизам во животот на светот во неговиот "''Животен свет и систем: критика на функционалистичкиот разум".''

== Награди ==

* 1974: Награда Хегел .
* 1976: Награда на Сигмунд Фројд .
* 1980: Награда Теодор В. Адорно . 
* 1985: Гешвистер-Шол-Прајс Награда за ''Новата конфузија''
* 1986: Награда Готфрид Вилхелм Лајбниц .
* 1987: Наградата Sonning доделена на секои две години за исклучителни придонеси за европската култура 
* 1995: Награда Карл Јасперс .
* 1999: Награда Теодор Хеус .
* 2001: Награда за мир на германската книжевна трговија .
* 2003: Фондацијата Принцот на Астурија во општествените науки. 
* 2004: Киотска награда за уметност и филозофија (50 милиони јени). 
* 2005: Меморијална награда Холберг на меморијалниот фонд на норвешкиот Лудвиг Холберг (520.000 евра). 
* 2006: Бруно Крејски награда 
* 2008: Европска награда за политичка култура (Фондација Ханс Рингер) на Филмскиот фестивал Локарно (50.000 евра). 
* 2010: Улис медал, Универзитетскиот колеџ во Даблин. 
* 2011: Виктор Френк награда {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20170619011734/http://www.viktorfrankl.org/e/vf_announcement.html |date=2017-06-19 }} 
* 2012: Георг-Август-Зин-награда {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20121024045239/http://www.spd-hessen.de/html/25568/welcome/Georg-August-Zinn-Preis.html |date=2012-10-24 }} 
* 2012: Награда Хајнрих Хајн
* 2012: Награда за култура во Минхен 
* 2013: Еразмус награда .<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.knaw.nl/nl/actueel/agenda/the-future-of-democracy-with-jurgen-habermas|title=The future of democracy, with Jürgen Habermas|last=|date=|publisher=KNAW|accessdate=6 November 2013|archive-date=5 мај 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190505084250/https://www.knaw.nl/nl/actueel/agenda/the-future-of-democracy-with-jurgen-habermas|url-status=dead}}</ref> 
* 2015: Награда Клеге

== Големи дела ==

* ''Структурната трансформација на јавната сфера'' (1962) {{ISBN|0-262-58108-6}}
* ''Теорија и практика'' (1963) 
* ''За логиката на општествените науки'' (1967) 
* ''Кон рационално општество'' (1967) 
* ''Технологија и наука како идеологија'' (1968) 
* ''Знаење и човечки интереси'' (1971, германски 1968) 
* ''Легитимна криза'' (1975) 
* ''Комуникација и еволуција на општеството'' (1976) 
* ''За прагматиката на социјалната интеракција'' (1976) 
* ''Теорија на комуникациска акција'' (1981) 
* ''Морална свест и комуникативна акција'' (1983) 
* ''Филозофско-политички профили'' (1983) 
* ''Филозофскиот дискурс на современоста'' (1985) 
* ''Новиот конзервативизам'' (1985) 
* ''Новата нејасност: Кризата на државата на благосостојба'' (1986) 
* ''Постметафизичко размислување'' (1988) 
* ''Оправдување и примена'' (1991) 
* ''Помеѓу факти и норми: придонеси за дискурс теорија на правото и демократијата'' (1992) 
* ''За прагматиката на комуникацијата'' (1992) 
* ''Вклучувањето на другиот'' (1996) 
* ''Берлинска република'' (1997, колекција на интервјуа со Хабермас) 
* ''Постнационалната констелација'' (1998) 
* ''Рационалност и религија'' (1998) 
* ''Вистината и оправданоста'' (1998) 
* ''Иднината на човечката природа'' (2003)      
* ''Стара Европа, Нова Европа, Јадро Европа'' (2005)      
* ''Разделниот Запад'' (2006) 
* ''Дијалектиката на секуларизацијата'' (2007, [[Папа Бенедикт XVI|Џозеф Рацингер]] ) 
* ''Помеѓу натурализмот и религијата: филозофски есеи'' (2008) 
* ''Европа.'' ''Проектот за фалсификување'' (2009) 
* ''Кризата на Европската унија'' (2012)

== Поврзано ==

* [[Дебата Фуко-Хабермас]]
* [[Спорот за позитивизам]]

== Наводи ==
{{Наводи|30em}}

== Дополнителна литература ==

* Грег Даниел Милер, ''Мимезис и Причина: Политичка филозофија на Хабермас'' . SUNY Press, 2011.

: {{Помали|A recent analysis which underscores the aesthetic power of intersubjective communication in Habermas's theory of communicative action.}}

* ''Јирген Хабермас: филозофско-политички профил'' на Марвин Ринтала, перспективи за политички науки, 2002-01-01 
* ''Јирген Хабермас'' од [https://web.archive.org/web/20100611020903/http://www.lincolncenter.asu.edu/people_professor_matustik Мартин Матуштік] (2001)      
* Постнационален идентитет: критичка теорија и егзистенцијална филозофија во Хабермас, Кјеркегор и Хавел од Мартин Матуштік (1993)      
* Томас МекКарти, ''Критичка теорија на Јирген Хабермас'', МИТ Прес, 1978.

: {{Помали|A highly regarded interpretation in English of Habermas's earlier work, written just as Habermas was developing his full-fledged communication theory.}}

: {{Помали|A clear account of Habermas' early philosophical views.}}

* JG Finlayson, ''Habermas: многу краток вовед'', Oxford University Press, 2004.

: {{Помали|A recent, brief introduction to Habermas, focusing on his communication theory of society.}}

* Јане Братен, [https://books.google.com/print?id=rxlg75uJrCMC ''критичка теорија на општеството на Хабермас''] [https://books.google.com/print?id=rxlg75uJrCMC], Државен Универзитет во Њујорк Прес, 1991.   [[International Standard Book Number|ISBN]] &nbsp; [[Special:BookSources/0-7914-0759-4|0-7914-0759-4]] 
* Андреас Доршел: 'Handlungstypen und Kriterien. Zu Habermas " ''Theorie des kommunikativen Handelns"'', во: ''Zeitschrift für philosophische Forschung'' 44 (1990), nr. 2, стр. 220-252. Критична дискусија за видовите на активности во Хабермас. На германски јазик. 
* Ерик Оддвар Ериксен и Џарл Вајгард, ''Разбирање на Хабермас: Комуникативната акција и делиберативна демократија'', Continuum International Publishing, 2004 (      ).

: {{Помали|A recent and comprehensive introduction to Habermas' mature theory and its political implications both national and global.}}

* Детлеф Хорстер. ''Хабермас: Вовед'' . Пенбриџ, 1992 (      ) 
* Мартин Џеј, ''марксизам и тоталитет: Авантурите на концептот од Лукаци до Хабермас'' (Поглавје 9), Универзитетот во Калифорнија Прес, 1986. (      ) 
* Ернст Пајпер (ед.) ''"Историски настроения": Документирање на контроверзност за уставноста на националсоцијалистичката судија'', Минхен: Пајпер, 1987, преведен на англиски јазик од Џејмс Ноултон и Трајет Кејтс како ''засекогаш во сенка на Хитлер ?: Оригинални документи од историскиот, Контроверзноста во врска со сингуларноста на Холокаустот'', Атлантик Хајлендс, Њу Џерси: хуманистички печат, 1993 (      ) {{Помали|Contains Habermas's essays from the ''Historikerstreit'' and the reactions of various scholars to his statements.}} 
* Едгар, Ендру. ''Философијата на Хабермас'' . Монтреал, UP на Мекгил-Краина, 2005 година. 
* Адамс, Николас. ''Хабермас и теологија'' . Кембриџ, Cambridge University Press, 2006. 
* Мајк Сандбот, ''Хабермас, прагматизам и медиуми'', онлајн публикација: sandbothe.net 2008; Германски оригинал во: Über Habermas. Gespräche mit Zeitgenossen, ed. од Мајкл Функен, Дармштат: Примус, 2008. 
* Милер-Доом, Стефан. ''Јирген Хабермас'' . Франкфурт, Суркемп, 2008 (Suhrkamp BasisBiographie, 38). 
* ''Модерна религија?'' ''Теологијата и религиозните философски реакции на Јирген Хабермас'' . Hrsg. v. Кнут Вензел и Томас М. Шмит. Фрајбург, Хердер, 2009. 
* Лука Корчија, ''[https://books.google.com/books?id=-T14AQAAQBAJ&hl=it&source=gbs_navlinks_s Јирген Хабермас.]'' ''[https://books.google.com/books?id=-T14AQAAQBAJ&hl=it&source=gbs_navlinks_s Библиографија: дела и студии (1952-2013): Со Вовед од Стефан Милер-Доом]'', Арнус Едизиони - Ил Кампано, Пиза, 2013. 
* {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/38973021/Luca_Corchia_J%C3%BCrgen_Habermas._A_Bibliography._1._Works_of_J%C3%BCrgen_Habermas_1952-2018_Department_of_Political_Science_Pisa_Societ%C3%A0_di_Teoria_Critica_Roma_25.4.2019|title=Jürgen Habermas. A Bibliography. 1. Works of Jürgen Habermas (1952-2018)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 156 pp|year=April 2018}} {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/38973021/Luca_Corchia_J%C3%BCrgen_Habermas._A_Bibliography._1._Works_of_J%C3%BCrgen_Habermas_1952-2018_Department_of_Political_Science_Pisa_Societ%C3%A0_di_Teoria_Critica_Roma_25.4.2019|title=Jürgen Habermas. A Bibliography. 1. Works of Jürgen Habermas (1952-2018)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 156 pp|year=April 2018}} {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/38973021/Luca_Corchia_J%C3%BCrgen_Habermas._A_Bibliography._1._Works_of_J%C3%BCrgen_Habermas_1952-2018_Department_of_Political_Science_Pisa_Societ%C3%A0_di_Teoria_Critica_Roma_25.4.2019|title=Jürgen Habermas. A Bibliography. 1. Works of Jürgen Habermas (1952-2018)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 156 pp|year=April 2018}}  {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/38973021/Luca_Corchia_J%C3%BCrgen_Habermas._A_Bibliography._1._Works_of_J%C3%BCrgen_Habermas_1952-2018_Department_of_Political_Science_Pisa_Societ%C3%A0_di_Teoria_Critica_Roma_25.4.2019|title=Jürgen Habermas. A Bibliography. 1. Works of Jürgen Habermas (1952-2018)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 156 pp|year=April 2018}} {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/38973021/Luca_Corchia_J%C3%BCrgen_Habermas._A_Bibliography._1._Works_of_J%C3%BCrgen_Habermas_1952-2018_Department_of_Political_Science_Pisa_Societ%C3%A0_di_Teoria_Critica_Roma_25.4.2019|title=Jürgen Habermas. A Bibliography. 1. Works of Jürgen Habermas (1952-2018)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 156 pp|year=April 2018}}  . 
* {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/22537303|title=Jürgen Habermas. A bibliography. 2. Studies on Jürgen Habermas (1962-2015)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 468 pp|year=February 2016}} {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/22537303|title=Jürgen Habermas. A bibliography. 2. Studies on Jürgen Habermas (1962-2015)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 468 pp|year=February 2016}} {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/22537303|title=Jürgen Habermas. A bibliography. 2. Studies on Jürgen Habermas (1962-2015)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 468 pp|year=February 2016}}  {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/22537303|title=Jürgen Habermas. A bibliography. 2. Studies on Jürgen Habermas (1962-2015)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 468 pp|year=February 2016}} {{Наведена книга|url=https://www.academia.edu/22537303|title=Jürgen Habermas. A bibliography. 2. Studies on Jürgen Habermas (1962-2015)|last=Corchia|first=Luca|publisher=Department of Political Science, University of Pisa (Italy), 468 pp|year=February 2016}}  . 
* Питер Колер, Кристијан Хиебаум, ''Јирген Хабермас: Фактизитит и Гелунг'', Волтер де Грујтер 2016.

{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Хабермас, Јирген}}
[[Категорија:Апсолвенти на Гетингенскиот универзитет]]
[[Категорија:Општествена филозофија]]
[[Категорија:Реторичари]]
[[Категорија:Политички филозофи]]
[[Категорија:Филозофи на науката]]
[[Категорија:Филозофи на јазикот]]
[[Категорија:Луѓе од Диселдорф]]
[[Категорија:Онтолози]]
[[Категорија:Метафизичари]]
[[Категорија:Академици на САНУ]]
[[Категорија:Живи луѓе]]
[[Категорија:Германски социолози]]
[[Категорија:Германски политиколози]]
[[Категорија:Германски филозофи]]
[[Категорија:Германски атеисти]]
[[Категорија:Франкфуртска школа]]
[[Категорија:Членови на Британската академија]]
[[Категорија:Членови на Американската академија на уметностите и науките]]
[[Категорија:Епистемолози]]
[[Категорија:Атеистички филозофи]]
[[Категорија:Филозофи од 21 век]]
[[Категорија:Родени во 1929 година]]
[[Категорија:Странски членови на Руската академија на науките]]
[[Категорија:Членови на Унгарската академија на науките]]
[[Категорија:Странски членови на Српската академија на науките и уметностите]]
[[Категорија:Носители на прускиот Орден за заслуги (граѓански)]]