Харку Манор
Манор Харку (естонски: Harku mõis, германски: Hark) бил имот во Харјумаа, Естонија. Според сегашните административни граници, се наоѓа на парохијата Харку во округот Харџу.
Историја[уреди | уреди извор]
Објектот прво бил изграден како мало упориште, а дури подоцна станал имот. Во средниот век, замокот служел како резиденција за центарот на замениците на Талин. Во 1679 година, имотот бил купен од познатото семејство на фон Уекскул и до 18 век тие почнале да ја градат главната зграда во барокен стил.
Во септември 1710 година, полупроизведениот Харку Манор бил искористен како место за потпишување на капитулантскиот договор меѓу руските сили и Шведска со локалното благородништво. Договорот ставил крај на Големата северна војна и станал главна основа за Балтичките специјални договори од 18-19 век со кои Естонија, под руско владеење 200 години, ја задржала својата значителна автономија и не стана типична руска провинција.
Фон Будбергс, кој го стекнал имотот во 1755 година, ја обновил зградата во стил на раниот класицизам. Изгледот во неоренесансниот стил на замокот го дал фон Унгерн-Штернберг во 1875 година. Зградата исто така била издолжена.
Од 1892 година, имотот имал многу различни сопственици и бил купен од Херман фон Харпе во 1912 година за 300 000 рубли. Истата година фон Харпе продал дел од имотот на 158 селани. Во 1919 година, имотот бил експроприран од Херман фон Харпе.
Во 1920-1930-тите, непосредно пред Втората светска војна,зградата служела многу улоги: објект за рехабилитација за малолетни криминалци (т.н. „Харку колон“); Затвор за возрасни Харку; Харку работен камп за работни презири за пијаници и избегнувачи на работа. Затворениците морале да работат во тресетни мочуришта и на полиња со имоти. Работата со добиток и земјоделски култури обезбедила дополнителна храна. Тресетската индустрија се покажала како особено корисна бидејќи на владата и требало многу тресет за греење. 1924 година била година на штрајк на затворениците во затворот Харку.
Од 1957 година Харку Манор бил сместен на Институтот за експериментална биологија и бил во сопственост на Естонската академија на науките, а подоцна и на Естонскиот универзитет за животни науки.
Од 2014 година Харку Манор е во сопственост на Баула Arрендус ОУ.
Во близина на главната зграда на Манор Харку има и други доградби кои прават одлични објекти за разгледување. На пример, историскиот комплекс за говеда и урнатините на стаклена градина со две кули што личи на средновековно упориште (и двете од крајот на 19 век). Исто така, сенката на дрвјата, шталата и шталата за коњи сè уште стојат, и граничат со долгиот преден терен на главната зграда. Многу други доградби сè уште останети, иако на некој начин се повторно изградени.
Има два патишта кои водат до автопатот Талин-Кеила, едниот кон Талин, другиот кон Кеила (Хујуру). Отпрвин, двата патишта биле дизајнирани како украсени улички долги 800 метри.
Во близина на комплексот Манор, во 20 век додале многу нови градби, од кои повеќето се наоѓаат североисточно и западно од стариот комплекс.
Архитектура[уреди | уреди извор]
Она што го прави Харку Манор, вредна е неговата многу разновидна архитектонска историја. Сегашната манор куќа датирала од почетокот на 18 век. Две крила биле додадени на двокатната главна зграда како дел од модернизационите работи што се случиле во 1870 година.
Фасадата на главната зграда е украсена со малку истакнати странични авант-корпус широки на прозорецот и со централен аван-кор кој е широк три прозорци. Сите овие се украсени со двојни пиластри и историски фронтон. На задната страна, централниот аванкорпус позабележително штрчи од фасадата и има класичен триаголен фронтон. Сите педименти имаат заоблени прозорци на вториот кат. На зградата од десната страна е прикачена мала веранда.
Во близина на влезот се наоѓаат административни згради со високи скалести фронтови од варовник и историски абамурус со украсни кули, кои личат на упориште. Во близина се наоѓаат урнатините на редот замок, веројатно од 14 век.
Помошните згради што вредат да се видат се вклучени во говедачкиот комплекс со фронтови во историско стил и урнатини на стаклена градина со две кули кои потсетуваат на средновековен замок, сместен во паркот (и двете од крајот на 19 век).
Зачувани се и житница и куќа за штала на долгиот преден плоштад на главната зграда, иако моментално се скриени од сенките на дрвјата. Фасадите на двете згради се украсени со сводови. Зачувани се и многу други помошни објекти, иако неколку од нив се обновени.
Знаменитости[уреди | уреди извор]
Парк на Манор Харку[уреди | уреди извор]
Големиот парк од 20 хектари првично бил дизајниран во редовен стил. Во тоа време, парче тревник опкружен со кружен тек стоел пред фасадата на главната зграда и тераси се спуштале од фасадата на градината до барите. Во главниот дел, паркот е зачуван во послободно дизајниран распоред, што е илустрирано со лабавото поставување на чистини и групи дрвја.
Долгото расчистување југоисточно од главната зграда е особено добро дизајнирано. Задниот раб на чистината од двесте метри е украсен со широколисни дрвја, а од страните се засадени дрвни групи со круни во различни бои и форми. До тие дрвја растат ниско расцутени грмушки. Употребата на густи темнозелени групи елки, односно таканаречените кулиси, на работ на чистината додава уште поголема длабочина на расчистувањето.
Во средината на паркот има три хектари големо манорско езерце со пет мали острови и варовно дно. Езерцето потекнувало од реликтно езеро. Питер Лудвиг Константин фон Унгерн-Штернберг го преобликувал езерото во езерце во 19 век. Почвата што останала од проширувањето и продлабочувањето на езерото била натрупана во средината на езерцето за да формираат пет острови кои биле украсени со разни скулптури и поврзани со мостови.
Гордоста на паркот „Харку Манор“ е сикамор кој ја носел титулата најшироко дрво во Естонија повеќе од 25 години. Во 1976 година, секоја гранка на дрвото со две гранки била широка два метри, но до летото 2004 година една од гранките се скршила, а обемот на другата гранка на висина на градите била 320 цм.
Наводи[уреди | уреди извор]
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Харку Манор на порталот естонски Манорс.