Список на македонски зборови од турско потекло
Изглед
Ова е список на македонски зборови од турско потекло. Во македонскиот јазик има поголем број зборови кои се прифатени од турскиот јазик, но нивното потекло не е само турско, туку може да е и од арапско или персиско потекло. Бидејќи во македонскиот јазик се навлезени од турскиот јазик, таквите зборови се сметаат за турцизми. Најголем број од овие зборови се архаични и не се во активна употреба. Списокот ги наведува македонските и турските зборови, како и нивното значење. Изведените зборови се даваат веднаш под зборот од кој се изведени.
- Овој список е нецелосен. Можете да помогнете со тоа што ќе го дополните.
А
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
аба | aba | 1. груба волнена ткаенина[1] 2. горна облека изрботена од аба |
абдал | aptal | човек со ограничени умствени способности[2] |
абер | haber | информација од некого или за нешто[3] поим, сознание, претстава |
аберџија | haberci | лице што носи некаква порака[4] |
абраш | abraş | рус човек со бенки на лицето[5] коњ со бело под опашката или на муцката |
аберашест | abraşlı | изведена придавка од абраш[6] |
Ѕ
[уреди | уреди извор]Нема турцизми на буквата ѕ.[7]
Ј
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
јанлаш, јалнаш | yanlış |
|
Ѓ
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
ѓурултија | gürültü |
|
Ѓезве | cezve |
|
Љ
[уреди | уреди извор]Нема турцизми на буквата љ.[9]
М
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
мердевини | merdiven |
|
Н
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
ниет | niyet |
|
Њ
[уреди | уреди извор]њум.[11]
С
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
сомун | somun |
|
сокак | sokak | 1. улица |
Х
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
харем | harem | 1. Женските одделенија на муслиманска куќа[13] 2. сите жени и наложници на еден маж - во земји каде што е дозволено многуженството |
харемлак | haremlik | дел од муслиманска куќа определен за жени[14] |
харемски | harem | изведена придавка од харем[15] |
харзувал | arzuhâl | писмена молба, претставка, поднесок[16] |
хатишериф | şerif | султанов указ од 1839 г. со кој им се дадени права на христијаните во Османлиското Царство[17] |
хаџи | haci | се става пред имиња и означува дека личноста била на поклонение (христијански аџилак), било на Света Гора, било во Ерусалим[18] |
хисар | hisar | тврдина, замок, утврден град[19] |
Џ
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
џамадан | camadan | вид елек, извезен со сребро и свила[20] |
џамбаз | cambaz | трговец со коњи[20] |
џамија | cami | муслимански храм[21] |
џамфес | canfes | врста на свилена ткаенина[20] |
џан | can | душа, живот[20] |
џанам | canım | душо моја, душице, животе мој[20] |
џангарак | çangırtı | ѕвонец, ѕвонче, прапорец[20] |
џеваир | cevahir | бесценет камен; нешто од сребро, злато и бесценети камења; скапоцен камен[20] |
џевап | cevap | одвет, одговор[20] |
џеза | ceza | глоба, парична казна[20] |
џелеп џелепски |
celep | трговец кој купува, гои и препродава добиток на јадро[20] придавка изведена од џелап |
џенабет | cenabet | несреќен, колнат, проклет човек[20] |
џенем | cehennem | пекол[20] |
џенк | cenk | бој, битка[20] |
џепане | cephane | муниција[20] |
џереме | cereme | глоба, џеза[20] |
џубе | cübbe | долга машка облека без ракави[20] |
Ш
[уреди | уреди извор]македонски | турски | значење |
---|---|---|
шадрван | şadırvan | водоскок, фонтана[22] |
шаин | şahin | сокол, особено дресиран за лов на други птици[22] |
шаит | şahit | сведок, очевидец.[22] |
шајак шајачен |
şayak | вид сукно[23] придавка изведена од шајак |
şaka | шега[24] | |
шакаџија | şakaci | шегаџија[25] |
шалвари шалваришта шалварчиња |
şalvar | широки, долги ориентални панталони[26] аугментатив од шалвари деминутив од шалвари |
шалган | şalgam | растение чии корени се јадат[27] |
шам | şam | шам - Дамаск, Сирија во составите што почнуваат со шам[22] |
шамата шамати шаматење |
şamata | врева[28] вреви вревење |
шамар | şamar | шлаканица[29] |
шамија | şami | женска марама за на глава; поголема марама.[30] |
шан | şan | добар глас, углед[31] |
шандан | şamdan | свешник, свеќник[32] |
шантан шантански |
şantöz | кафе со пеjачки[22] изведена придавка од шантан |
шап | şap | заразна болест кај преживниот добиток[33] |
шапка | şapka | капа, шешир, црна шапка[34] |
шарабија | şarabi | кој има боја на вино[35] |
шарлаган | şırlağan | растително масло - од сусам, афионско семе и сл.[22] |
шарлаганџија шарлаганџилница |
şırlağanci | оној кој се занимава со производство или продажба на шарлаган[22] објектот каде се произведува или продава |
шат-пат | çatpat | понекогаш, ретко, одвреме-навреме[36] |
шашарма шашма шаштиса шаштисува шаштисување |
şaşmak | збрка, збуна[37][38][39] |
шашардисува шашардиса шашардисување |
şaşırmak | се збунува, се изненадува[40] |
шашкан | şaşkın | шут, чукнат, налудничав човек[41] |
шаливост шашлив шашливо |
şaşkın | кривогледост, кривоглед, кривогледо[42] |
шебек | şebek | вид мајмун (макаки)[22] |
шеј | şey | ствар, предмет[22] |
шејтан шејтански |
şeytan | 1. ѓавол, сотона, враг[22] 2. немирен, несташен, ѓаволест[22] |
шен шенлив |
şen | весел[22] |
шербет | şerbet | 1. ориентална напивка[43] 2. густо растопен шеќер за попарување на некои благи работи: баклава, раванија и сл. |
шербетлија | şerbetli | слатки со шербет, силно засладено[44] |
шерет шеретски |
şer | итрец, несташен, препреденко[45] изведена придавка од шерет |
шеретлак шеретува шеретување |
şer | итрина, препреденост[46] тера шерет[47] терање шерет |
шерет | şer | итрец, несташен, препреденко[45] |
шеријат шеријатски |
şeriat | збир од религиозни и други правила кај муслиманите, засновани на коранот; свештен закон.[48] изведена придавка од шеријат |
шеќер шеќерен шеќерана шеќерка шеќеров шеќерче шеќерлисува шеќерлисување шеќерлисува |
şeker | засладувач во вид на ситни кристали или друга форма[49] изведена придавка од шеќер[50] фабрика за производство на шеќер[51] вид слатко јаболко[52] придавка изведена од шеќер[53] бомбона, шеќерлеме[54] кристилизира во шеќер[55] кристализирање во шеќер кристилизира во шеќер[56] |
шеќерлеме | şekerleme | вид слатко, посластица од шеќер[22] |
шеќерлија | şekerli | што е со шеќер, сладок[22] |
шеќерџија шеќерџиски шеќерџилница |
şekerci | оној што прави и продава бонбони и разни други слатки работи[57] изведена придавка од шеќерџија дуќан на шеќерџија[58] |
шефтелија | şeftali | вид праска - растение и плод[59] |
шеш-беш | şeşbeş | игра со коцки, коцкање[60] |
шешери шешерење шешери |
şişirme | се шири, се кокори, се дуе[61] дуење, ширење, кокорење се шири, се кокори, се дуе |
шилте | şilte | мало волнено перниче што се става на миндер, на душек[22] |
шиник | şinik | 1. дрвен цилиндричен сад што служи како мера за жито[22] 2. мера за жито, како определена количина[22] |
шира | şira | благо вино, неферментиран сок од изгмечено грозје[62] |
ширден | şirden | 1. четвртиот дел од желудникот на преживно животно[63] 2. полнети ширдени (вид јадење од јагнешки ширден и желудник) |
шиш | şiş | железен ражен за скара.[64] |
шише | şişe | 1. стаклен сад[65] 2. количина на течност 3. стакло кое го штити пламенот кај газиената ламба |
шишенце | şişe | деминутуив од шише[66] |
шишкав | şiş | дебел, полничок[67] |
шуќур | şükür | како и зраз на благодарност, за изразување на благодарност[22] |
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Речник на македонскиот јазик: аба на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: абдал на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: абер на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: аберџија на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: абраш на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: абрашест на makedonski.gov.mk
- ↑ Преглед на зборови што започнуваат на ѕ, Речник на македонскиот јазик.
- ↑ Речник на македонскиот јазик: јалнаш на makedonski.gov.mk
- ↑ Преглед на зборови што започнуваат на љ, Речник на македонскиот јазик.
- ↑ Речник на македонскиот јазик: ниет на makedonski.gov.mk
- ↑ Преглед на зборови што започнуваат на њ, Речник на македонскиот јазик.
- ↑ Речник на македонскиот јазик: сомун на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: харем на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: харемлак на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: харемски на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: харзувал на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: хатишериф на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: хаџи на makedonski.gov.mk
- ↑ Речник на македонскиот јазик: хисар на makedonski.gov.mk
- ↑ 20,00 20,01 20,02 20,03 20,04 20,05 20,06 20,07 20,08 20,09 20,10 20,11 20,12 20,13 20,14 20,15 „Речник на македонскиот јазик: Архаични зборови: Џ“. Посетено на 2012-05-08.
- ↑ Речник на македонскиот јазик: Џ
- ↑ 22,00 22,01 22,02 22,03 22,04 22,05 22,06 22,07 22,08 22,09 22,10 22,11 22,12 22,13 22,14 22,15 22,16 22,17 „Речник на македонскиот јазик: Архаични зборови: Ш“. Посетено на 2012-05-08.
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шајак
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шака
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шакаџија
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шалвари
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шалган
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шамата
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шамар
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шамија
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шан
- ↑ „шандан“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „шап“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шапка
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шарабија
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шат-пат
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шашарма
- ↑ Речник на македонски јазик: шашма
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шаштиса
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шашардиса
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шашкан
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шашлив
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шербет
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шербетлија
- ↑ 45,0 45,1 Речник на македонскиот јазик: шерет
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеретлак
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеретува
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеријат
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќер
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерен
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерана
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерка
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќеров
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерче
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерлисува
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерлиса
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерџија
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеќерџилница
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шефтелија
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шеш-беш
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шешери
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шира
- ↑ Речник на македонскиот јазик: ширден
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шиш
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шише
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шишенце
- ↑ Речник на македонскиот јазик: шишкав
Поврзано
[уреди | уреди извор]Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- „Турските лексички елементи во македонскиот јазик“, книга на Оливера Јашар-Настева, МАНУ
- Влијанието на турскиот јазик врз македонскиот, Марија Леонтиќ.