Прашалник за проценка на сезонски модел

Од Википедија — слободната енциклопедија
Прашалник за проценка на сезонски модел
Дијагностика
Целинструмент за скрининг на сезонско афективно нарушување

Прашалникот за проценка на сезонскиот модел (ППСМ) е едноставен, само-администриран скрининг тест за сезонско афективно нарушување, кој првпат бил развиен во 1984 година. Иако некои аспекти на неговата точност се доведени во прашање од кога бил создаден, сепак тој е широко користен денес, особено од истражувачите на сезонско афективно нарушување (САН).

Опис[уреди | уреди извор]

ППСМ е скрининг инструмент за сезонско афективно нарушување (САН), депресивно нарушување кое вообичаено ги погодува своите жртви во текот на есенските и зимските месеци. За прв пат бил развиен од американскиот психијатар Норман Е. Розентал и неговите колеги од Националниот институт за ментално здравје во 1984 година и продолжува да се користи нашироко. Тоа е само-администриран тест со хартија и молив кој е слободно достапен во јавниот домен.[1] ППСМ може да се преземе.[2]

Прашалникот бара испитаниците да ги рангираат износите на сезонските промени што ги доживеале во спиењето, социјализацијата, расположението, тежината, апетитот и енергијата. Глобална оценка меѓу 0 и 24 поени се добива со собирање на оценките за секоја од овие ставки. Испитаниците ги наведуваат и месеците во кои овие промени се најголеми и најмали. Тие, исто така, треба да го оценат нивното вкупно оштетување од сезонските промени од „без проблем“ до „оневозможувачко оштетување“.[3]

Субјектите се учат како да ги толкуваат своите резултати и се предупредуваат дека самопроценката не може да ја замени клиничката евалуација. Ако нивниот резултат е висок, им се советува да се консултираат со својот лекар.[4]

Сигурност, валидност и специфичност[уреди | уреди извор]

Направени се бројни истражувања за да се процени корисноста на тестот. Општо земено, било откриено дека е доверлив (со тоа што дава конзистентни мерења) и валиден (со тоа што го мери она што сака да го измери). Исто така, било откриено дека има ниска специфичност (со тоа што луѓето кои имаат други форми на депресија можат да изгледаат како да имаат САН). Ова може да даде грешни и превисоки проценки за распространетоста на САН.[1]

Некои истражувања ја доведуваат во прашање целокупната валидност на ППСМ, па дури и самиот концепт на САН.[5]

И покрај неговите недостатоци, ППСМ сè уште е многу популарна алатка за скрининг во истражувањето на САН. Ова е поради неговиот ран развој, историски широката дисеминација и отсуството на подобри алтернативи.[3]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ 1,0 1,1 Melrose, Sherri (2015). „Seasonal Affective Disorder: An Overview of Assessment and Treatment Approaches“. Depression Research and Treatment. 2015 (ID 178564): 1–6. doi:10.1155/2015/178564. PMC 4673349. PMID 26688752.
  2. ↑ „Seasonal Pattern Assessment Questionnaire“ (PDF). Scales and Measures website. Mood Disorders Association of Manitoba, Inc. Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-03-06. Посетено на 2017-03-05.
  3. ↑ 3,0 3,1 Lam, Raymond W.; Levitt, Anthony J. (1999). „Canadian Consensus Guidelines for the Treatment of Seasonal Affective Disorder“ (PDF). Clinical & Academic Publishing: 28–41. Посетено на 2017-03-05.
  4. ↑ Rosenthal, Norman (2008-12-22). „How Seasonal Are You? - Assessing and treating seasonality“. Psychology Today. Посетено на 2017-03-05.
  5. ↑ Hansen, Vidje; Skre, Infunn; Lund, Eiliv (2008). „What is this thing called "SAD"? - A critique of the concept of seasonal affective disorder“. Epidemiologia e Psichiatria Sociale. 17 (2): 124–126. CiteSeerX 10.1.1.575.7955. doi:10.1017/S1121189X00002815. PMID 18589628.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Прашалник_за_проценка_на_сезонски_модел&oldid=4967392“